PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 91,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (¹),

po konsultacji z Komitetem Regionów,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (²),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Nasilenie transportu drogowego w Unii związane ze wzrostem gospodarki europejskiej oraz wymogami obywateli w zakresie mobilności jest podstawową przyczyną coraz większego zatłoczenia infrastruktury drogowej i zwiększonego zużycia energii, jak również źródłem problemów ekologicznych i społecznych.

(2) Odpowiedź na te problemy nie może być ograniczona do tradycyjnych metod, takich jak, między innymi, rozbudowa istniejącej infrastruktury transportu drogowego. Innowacja odegra główną rolę w znalezieniu odpowiednich rozwiązań dla Unii.

(3) Inteligentne systemy transportowe (ITS) to zaawansowane aplikacje, które – choć same w sobie są tylko nośnikami informacji – mają na celu świadczenie innowacyjnych usług związanych z różnymi rodzajami transportu i zarządzaniem ruchem oraz pozwalają na lepsze informowanie różnych użytkowników oraz zapewniają bezpieczniejsze, bardziej skoordynowane i „inteligentniejsze” korzystanie z sieci transportowych.

(4) ITS łączą w sobie telekomunikację, elektronikę i technologie informatyczne z inżynierią transportu w celu planowania, projektowania, obsługi, utrzymywania i zarządzania systemami transportu. Zastosowanie technologii informatycznych i komunikacyjnych w sektorze transportu drogowego oraz jego interfejsów z innymi rodzajami transportu przyczyni się znacząco do poprawy oddziaływania na środowisko, efektywności, w tym efektywności energetycznej, bezpieczeństwa i ochrony transportu drogowego, w tym transportu towarów niebezpiecznych, bezpieczeństwa publicznego oraz mobilności pasażerów i towarów, przy jednoczesnym zapewnieniu funkcjonowania rynku wewnętrznego, jak również zwiększonych poziomów konkurencyjności i zatrudnienia. Aplikacje ITS powinny jednak pozostawać bez uszczerbku dla kwestii dotyczących bezpieczeństwa narodowego lub niezbędnych ze względu na wymogi obronności.

(5) Postępy w dziedzinie zastosowania technologii informatycznych i komunikacyjnych do innych rodzajów transportu powinny obecnie znaleźć odzwierciedlenie w rozwoju sektora transportu drogowego, szczególnie w celu zapewnienia wyższych poziomów integracji pomiędzy transportem drogowym a innymi rodzajami transportu.

(6) W niektórych państwach członkowskich krajowe aplikacje tych technologii są już wdrażane w sektorze transportu drogowego. Wdrażanie to pozostaje jednak fragmentaryczne i nieskoordynowane i nie może zapewnić ciągłości geograficznej usług ITS w całej Unii i na jej granicach zewnętrznych.

(7) Aby zapewnić skoordynowane i skuteczne wdrażanie ITS na terenie całej Unii, należy wprowadzić specyfikacje, w tym – w stosownych przypadkach – normy definiujące dalsze szczegółowe przepisy i procedury. Przed przyjęciem jakichkolwiek specyfikacji Komisja powinna ocenić ich zgodność z określonymi zasadami, o których mowa w załączniku II. Należy potraktować priorytetowo cztery główne obszary rozwoju i wdrażania ITS. W ramach tych czterech obszarów powinny zostać ustalone działania priorytetowe służące rozwojowi i wykorzystaniu specyfikacji i norm. Podczas dalszego wdrażania ITS należy uwzględniać istniejącą infrastrukturę ITS wdrożoną przez dane państwo członkowskie, w zakresie postępu technicznego i poniesionych nakładów finansowych.

(8) W przypadku przyjęcia aktu ustawodawczego, o czym mowa w art. 6 ust. 2 akapit drugi niniejszej dyrektywy, należy odpowiednio zmienić art. 5 ust. 1 zdanie drugie.

(9) Specyfikacje powinny między innymi uwzględniać i wykorzystywać doświadczenia i wyniki już uzyskane w dziedzinie ITS, szczególnie w kontekście inicjatywy eBezpieczeństwo (eSafety), uruchomionej przez Komisję w kwietniu 2002 r. W ramach tej inicjatywy Komisja ustanowiła Forum eSafety w celu promowania i dalszej realizacji zaleceń na rzecz wsparcia rozwoju, wdrażania i wykorzystania systemów eBezpieczeństwa.

(10) Pojazdy użytkowane głównie ze względu na swoją wartość historyczną i po raz pierwszy zarejestrowane, homologowane lub dopuszczone do ruchu przed wejściem w życie niniejszej dyrektywy i przepisów wykonawczych do niej nie powinny być objęte zasadami i procedurami ustalonymi w niniejszej dyrektywie.

(11) ITS powinny głównie korzystać z interoperacyjnych systemów opartych na otwartych i publicznych normach, dostępnych na zasadach niedyskryminacyjnych dla wszystkich dostawców i użytkowników aplikacji i usług.

(12) Wdrażanie i stosowanie aplikacji i usług ITS będzie wiązało się z przetwarzaniem danych osobowych. Takie przetwarzanie powinno odbywać się zgodnie z przepisami Unii, określonymi w szczególności w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (³) oraz w dyrektywie 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotyczącej przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej (⁴). Do aplikacji ITS należy między innymi stosować zasady ograniczenia celu i minimalizowania danych.

(13) Należy zachęcać do przestrzegania anonimowości jako jednej z zasad zwiększania prywatności osób fizycznych. W kwestii ochrony danych i prywatności w kontekście wdrażania aplikacji i usług ITS Komisja powinna, w stosownych przypadkach, konsultować się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych i zasięgać opinii Grupy Roboczej ds. Ochrony Osób Fizycznych w zakresie Przetwarzania Danych Osobowych ustanowionej na mocy art. 29 dyrektywy 95/46/WE.

(14) Wdrażanie i stosowanie aplikacji i usług ITS, a w szczególności usług informacyjnych dotyczących ruchu i podróży, będzie się wiązało z przetwarzaniem i wykorzystaniem danych o drogach, ruchu i podróży, stanowiących część dokumentów będących w posiadaniu podmiotów sektora publicznego państw członkowskich. Takie przetwarzanie i wykorzystywanie powinno odbywać się zgodnie z dyrektywą 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (⁵).

(15) W stosownych przypadkach, specyfikacje powinny obejmować szczegółowe przepisy określające procedury oceny zgodności lub przydatności do wykorzystania części składowych. Przepisy te powinny opierać się na decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram dotyczących wprowadzania produktów do obrotu (⁶), w szczególności w odniesieniu do modułów stosowanych w różnych fazach procedur oceny zgodności. Dyrektywa 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁷) ustanawia już ramy dla homologacji pojazdów silnikowych i ich części lub wyposażenia, a dyrektywa 2002/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁸) i dyrektywa 2003/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁹) ustanawiają zasady dotyczące homologacji typu dwu- lub trzykołowych pojazdów mechanicznych oraz ciągników rolniczych lub leśnych i ich części lub wyposażenia. Tworzenie przepisów dotyczących oceny zgodności sprzętu i aplikacji wchodzących w zakres stosowania tych dyrektyw byłoby zatem powielaniem pracy. Jednocześnie, mimo że dyrektywy te mają zastosowanie do urządzeń związanych z elementami ITS zainstalowanymi w pojazdach, to nie mają zastosowania do urządzeń i oprogramowania ITS stosowanych do zewnętrznej infrastruktury drogowej. W takich przypadkach specyfikacje mogłyby przewidywać procedury oceny zgodności. Procedury te powinny być ograniczone do czynności koniecznych w poszczególnych przypadkach.

(16) W przypadku aplikacji i usług ITS, dla których wymagane są dokładne i gwarantowane usługi określania czasu i położenia, zastosować należy satelitarne urządzenia infrastruktury lub inną technologię zapewniająca równorzędny poziom dokładności, przewidziane w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań (¹⁰) oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 683/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie dalszej realizacji europejskich programów nawigacji satelitarnej (EGNOS i Galileo) (¹¹).

(17) Przy wdrażaniu aplikacji ITS, w szczególności służących do śledzenia przewozów towarowych na całej trasie i we wszystkich rodzajach transportu, należy stosować innowacyjne technologie, takie jak urządzenia do identyfikacji radiowej (RFID) czy EGNOS/Galileo.

(18) Główne zainteresowane strony, takie jak dostawcy usług ITS, stowarzyszenia użytkowników ITS, przewoźnicy i operatorzy obiektów, przedstawiciele przemysłu wytwórczego, partnerzy społeczni, stowarzyszenia branżowe i władze lokalne, powinny mieć możliwość doradzania Komisji w zakresie gospodarczych i technicznych aspektów wdrażania ITS na terenie Unii. W tym celu Komisja, w ścisłej współpracy z zainteresowanymi stronami i państwami członkowskimi, powinna ustanowić grupę doradczą ds. ITS. Prace grupy doradczej powinny przebiegać w sposób zgodny z zasadami przejrzystości, a wyniki powinny zostać udostępnione komitetowi ustanowionemu na mocy niniejszej dyrektywy.

(19) Należy zapewnić jednolite warunki wykonywania do celów przyjmowania wytycznych i niewiążących środków służących ułatwieniu współpracy państw członkowskich w odniesieniu do obszarów priorytetowych ITS, jak również wytycznych dotyczących sprawozdawczości państw członkowskich oraz programu roboczego.

(20) Zgodnie z art. 291 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję ustanawiane są z wyprzedzeniem w drodze rozporządzenia przyjmowanego zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą. Do czasu przyjęcia tego nowego rozporządzenia zastosowanie ma nadal decyzja Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiająca warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (¹²), z wyjątkiem procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą, której nie stosuje się.

(21) W odniesieniu do przyjmowania specyfikacji Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym z ekspertami.

(22) W celu zagwarantowania skoordynowanego podejścia Komisja powinna zapewnić spójność pomiędzy działaniami komitetu ustanowionego na mocy niniejszej dyrektywy a działaniami komitetu ustanowionego na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/52/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie interoperacyjności systemów elektronicznych opłat drogowych we Wspólnocie (¹³), komitetu ustanowionego na mocy rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (¹⁴), komitetu ustanowionego na mocy dyrektywy 2007/46/WE oraz komitetu ustanowionego na mocy dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiającej infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (¹⁵).

(23) Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie zapewnienie skoordynowanego i spójnego wdrażania interoperacyjnych inteligentnych systemów transportowych w całej Unii, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie lub sektor prywatny, a ze względu na swoje rozmiary i skutki możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(24) Zgodnie z pkt 34 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa zachęca się państwa członkowskie do sporządzania – do własnych celów i w interesie Unii – własnych tabel, które w możliwie najszerszym zakresie odzwierciedlą korelacje pomiędzy niniejszą dyrektywą a środkami transpozycji, oraz do podania ich do wiadomości publicznej,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres stosowania

1. Niniejsza dyrektywa ustanawia ramy wspierające skoordynowane i spójne wdrażanie i stosowanie inteligentnych systemów transportowych (ITS) na terenie Unii, w szczególności w kontekście transgranicznym między państwami członkowskimi, oraz określa konieczne w tym celu ogólne warunki.

2. Niniejsza dyrektywa przewiduje opracowanie specyfikacji w odniesieniu do działań w obszarach priorytetowych, o których mowa w art. 2, jak również opracowanie – w stosownych przypadkach – koniecznych norm.

2a. [1] Niniejsza dyrektywa przewiduje zapewnienie przystępności danych i wdrażanie usług ITS w obszarach priorytetowych, o których mowa w art. 2, o szczególnym zasięgu geograficznym określonym w załączniku III w odniesieniu do danych, a w odniesieniu do usług ITS – o szczególnym zasięgu geograficznym określonym w załączniku IV.

3. Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do aplikacji i usług ITS w obszarze transportu drogowego i do ich interfejsów z innymi rodzajami transportu bez uszczerbku dla kwestii dotyczących bezpieczeństwa narodowego lub niezbędnych ze względu na wymogi obronności.

Artykuł 2

Obszary priorytetowe

1. [2] Do celów niniejszej dyrektywy następujące kwestie stanowią obszary priorytetowe w zakresie opracowania i stosowania specyfikacji i norm:

a) obszar priorytetowy I: usługi ITS w zakresie informacji i mobilności;

b) obszar priorytetowy II: usługi ITS w zakresie podróży, transportu i zarządzania ruchem;

c) obszar priorytetowy III: usługi ITS w zakresie bezpieczeństwa i ochrony ruchu drogowego;

d) obszar priorytetowy IV: usługi ITS na rzecz współpracującej, opartej na sieci i zautomatyzowanej mobilności.

2. Zakres obszarów priorytetowych określony jest w załączniku I.

Artykuł 3

Działania priorytetowe

W ramach obszarów priorytetowych następujące kwestie stanowią działania priorytetowe w zakresie opracowania i stosowania specyfikacji i norm, jak określono w załączniku I:

a) zapewnienie dostępnych na terenie całej UE usług w zakresie informacji o podróżach z wykorzystaniem różnych rodzajów transportu;

b) zapewnienie dostępnych na terenie całej UE usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu;

c) dane i procedury dotyczące dostarczania – w miarę możliwości – użytkownikom bezpłatnie minimalnego zakresu powszechnych informacji o ruchu związanych z bezpieczeństwem drogowym;

d) zharmonizowane zapewnienie interoperacyjnej usługi eCall na terenie całej UE;

e) zapewnienie usług informacyjnych o bezpiecznych i chronionych miejscach parkingowych dla samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych;

f) zapewnienie usług w zakresie rezerwacji bezpiecznych i chronionych miejsc parkingowych dla samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych.

Artykuł 4

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:

1) „inteligentne systemy transportowe” lub „ITS” oznaczają systemy, w których technologie informatyczne i komunikacyjne stosowane są w obszarze transportu drogowego, obejmującym infrastrukturę, pojazdy i użytkowników, oraz w zarządzaniu ruchem i zarządzaniu mobilnością, jak również do interfejsów z innymi rodzajami transportu;

2) [3] „interoperacyjność” oznacza zdolność systemów oraz będących ich podstawą procesów gospodarczych do wymiany danych oraz wymiany informacji i wiedzy, aby umożliwić ciągłość usług ITS;

3) „aplikacja ITS” oznacza operacyjne narzędzie zastosowania ITS;

4) [4] „usługa ITS” oznacza dostarczanie aplikacji ITS poprzez dokładnie określone ramy organizacyjne i operacyjne celem zwiększenia bezpieczeństwa użytkowników, efektywności, zrównoważonej mobilności lub wygody lub też ułatwienia lub wspierania operacji transportowych i przewozowych;

5) „dostawca usług ITS” oznacza każdy podmiot, publiczny lub prywatny, świadczący usługę ITS;

6) „użytkownik ITS” oznacza każdego użytkownika aplikacji lub usług ITS, w tym podróżnych, szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego, użytkowników i operatorów infrastruktury transportu drogowego, osoby zarządzające parkiem pojazdów oraz podmioty obsługi w nagłych wypadkach;

7) „szczególnie zagrożeni uczestnicy ruchu drogowego” oznaczają niezmotoryzowanych uczestników ruchu drogowego, np. pieszych, rowerzystów i motocyklistów, a także osoby niepełnosprawne lub o ograniczonej sprawności ruchowej i orientacji;

8) „urządzenie nomadyczne” oznacza przenośne urządzenie do komunikacji lub przetwarzania informacji, które może być wniesione do pojazdu celem wsparcia w jego prowadzeniu lub w operacjach transportowych;

9) „platforma” oznacza jednostkę pokładową lub zewnętrzną umożliwiającą wdrażanie, dostarczanie, wykorzystywanie i integrację aplikacji i usług ITS;

10) „architektura” oznacza projekt koncepcyjny określający strukturę, zachowanie i integrację danego systemu w otaczającym go kontekście;

11) „interfejs” oznacza połączenie między systemami, które zapewnia mechanizmy, za których pośrednictwem systemy te mogą się łączyć i wchodzić w interakcję;

12) „zgodność” oznacza ogólną zdolność urządzenia lub systemu do współpracy z innym urządzeniem lub systemem bez dokonywania zmian;

13) „ciągłość usług” oznacza zdolność do zapewnienia nieprzerwanych usług w ramach sieci transportowych na terenie całej Unii;

14) [5] „dane o drogach” oznaczają dane o cechach infrastruktury drogowej, w tym dotyczące stałych znaków drogowych i ich prawnie określonych elementów dotyczących bezpieczeństwa, a także infrastruktury ładowania i tankowania paliw alternatywnych;

15) „dane o ruchu” oznaczają dane historyczne oraz dane przekazywane w czasie rzeczywistym na temat cech ruchu drogowego;

16) „dane o podróży” oznaczają podstawowe dane, takie jak rozkłady i cenniki obowiązujące w transporcie publicznym, konieczne do dostarczenia informacji o podróżach z wykorzystaniem różnych rodzajów transportu, przed podjęciem podróży i w jej trakcie, w celu ułatwienia planowania, rezerwacji i dostosowania podróży;

17) „specyfikacja” oznacza wiążący środek ustanawiający przepisy zawierające wymogi, procedury i wszelkie inne stosowne zasady;

18) [6] „norma” oznacza normę zdefiniowaną w art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 (¹⁶);

19) [7] „współpracujące inteligentne systemy transportowe” lub „C-ITS” oznaczają inteligentne systemy transportowe, które umożliwiają użytkownikom ITS interakcję i współpracę w formie wymiany bezpiecznych i zaufanych komunikatów bez uprzedniej wiedzy o sobie i w sposób niedyskryminacyjny;

20) [8] „usługa C-ITS” oznacza usługę ITS świadczoną za pośrednictwem C-ITS;

21) [9] „przystępność danych” oznacza, że dane istnieją w formacie cyfrowym nadającym się do odczytu maszynowego;

22) [10] „krajowy punkt dostępu” oznacza interfejs cyfrowy utworzony przez państwo członkowskie, który stanowi pojedynczy punkt dostępu do danych, zdefiniowany w specyfikacjach, o których mowa w art. 6;

23) [11] „dostępność danych” oznacza, że możliwe jest wnioskowanie o dane i uzyskiwanie ich w formacie cyfrowym nadającym się do odczytu maszynowego;

24) [12] „usługa cyfrowa w zakresie mobilności multimodalnej” oznacza usługę zapewniającą informacje dotyczące danych o ruchu i podróżach, takie jak lokalizacja infrastruktury transportowej, rozkłady jazdy, dostępność lub taryfy w odniesieniu do więcej niż jednego środka transportu, która to usługa może obejmować funkcje umożliwiające dokonywanie rezerwacji lub płatności, czy też wystawianie biletów;

25) [13] „informacje podstawowe” oznaczają informacje objęte zakresem stosowania niniejszej dyrektywy, które zostały uznane za istotne dla informowania użytkowników dróg i ITS, w szczególności przez organy administracji drogowej, w przypadku gdy są one odpowiedzialne za takie informacje;

26) [14] „droga główna” oznacza drogę poza obszarami miejskimi, wyznaczoną przez państwo członkowskie, łączącą główne miasta lub regiony, niesklasyfikowaną jako część kompleksowej transeuropejskiej sieci drogowej lub jako autostrada.

Artykuł 4a

Program roboczy

[15] 1. Do dnia 21 grudnia 2024 r. Komisja, po konsultacji z Europejską Grupą Doradczą ds. ITS ustanowioną decyzją Komisji z dnia 4 maja 2011 r. (¹⁷) oraz odpowiednimi zainteresowanymi stronami, przyjmuje akt wykonawczy ustanawiający program roboczy. Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 15 ust. 4. Program roboczy obejmuje przynajmniej następujące elementy:

a) cele i terminy jego realizacji w każdym roku ze wskazaniem, dla których elementów prac mają zostać opracowane specyfikacje zgodnie z art. 6;

b) rodzaje danych, które Komisja rozważa dodać do załącznika III lub usunąć z niego w drodze aktów delegowanych, o których mowa w art. 7 ust. 1a;

c) prace przygotowawcze, które mają zostać przeprowadzone przez Komisję we współpracy z zainteresowanymi stronami i państwami członkowskimi na podstawie art. 7 ust. 1.

2. Przed każdym kolejnym pięcioletnim przedłużeniem uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 12 ust. 2 Komisja przyjmuje akty wykonawcze ustanawiające nowy program roboczy zawierający przynajmniej elementy, o których mowa w ust. 1 lit. a)–c). Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 15 ust. 4.

Artykuł 5

Zastosowanie specyfikacji do wdrażania ITS

[16] 1. Państwa członkowskie wprowadzają niezbędne środki, aby zapewnić stosowanie specyfikacji przyjętych przez Komisję zgodnie z art. 6 do aplikacji i usług ITS, gdy te aplikacje i usługi ITS są wdrażane, zgodnie z zasadami określonymi w załączniku II. Nie narusza to prawa każdego z państw członkowskich do decyzji o wdrażaniu takich aplikacji i usług na jego terytorium. Prawo to pozostaje bez uszczerbku dla art. 6a.

2. W stosownych przypadkach państwa członkowskie współpracują, w tym z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w odniesieniu do obszarów priorytetowych, o ile nie przyjęto żadnych specyfikacji w odniesieniu do tych obszarów priorytetowych.

3. Państwa członkowskie współpracują również, na przykład za pośrednictwem projektów koordynacyjnych wspieranych przez Unię i w razie potrzeby z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w zakresie operacyjnych aspektów wdrażania specyfikacji przyjętych przez Komisję, takich jak normy i zharmonizowane profile unijne, wspólne definicje, wspólne metadane, wspólne wymogi w zakresie jakości oraz aspekty związane z interoperacyjnością architektur krajowych punktów dostępu, wspólne warunki wymiany danych, bezpieczny dostęp, oraz wspólne szkolenia i działania informacyjne. W odniesieniu do określonych w specyfikacjach wymogów dla dostawców danych, użytkowników danych i dostawców usług ITS państwa członkowskie współpracują również w zakresie praktyk oceny zgodności z tymi wymogami, opracowywania mechanizmów egzekwowania zgodności oraz kwestii dotyczących współpracy transgranicznej.

Artykuł 6

Specyfikacje

1. Komisja przyjmuje najpierw specyfikacje niezbędne do zapewnienia zgodności, interoperacyjności i ciągłości w celu wdrożenia i operacyjnego stosowania ITS w odniesieniu do działań priorytetowych.

2. Komisja dąży do przyjęcia specyfikacji dotyczących jednego lub większej liczby działań priorytetowych do dnia 27 lutego 2013 r.

Najpóźniej w terminie 12 miesięcy od przyjęcia niezbędnych specyfikacji dotyczących działania priorytetowego Komisja, w stosownych przypadkach, po przeprowadzeniu oceny skutków obejmującej analizę kosztów i korzyści, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek w sprawie wdrożenia tego działania priorytetowego, zgodnie z art. 294 TFUE.

3. Po przyjęciu niezbędnych specyfikacji dotyczących działań priorytetowych Komisja przyjmuje specyfikacje zapewniające zgodność, interoperacyjność i ciągłość w celu wdrożenia i operacyjnego stosowania ITS w odniesieniu do innych działań w obszarach priorytetowych.

4. W stosownych przypadkach oraz zależnie od dziedziny objętej specyfikacją specyfikacja obejmuje jeden lub więcej następujących rodzajów przepisów:

a) przepisy funkcjonalne, które opisują role poszczególnych zainteresowanych stron oraz przepływy informacji między nimi;

b) przepisy techniczne, które przewidują techniczne środki realizacji przepisów funkcjonalnych;

c) przepisy organizacyjne, które opisują przewidziane procedurami obowiązki poszczególnych zainteresowanych stron;

d) przepisy dotyczące usług, które opisują różne poziomy usług i ich zakres w odniesieniu do aplikacji i usług ITS.

5. [17] Bez uszczerbku dla procedur określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1535 (¹⁸) specyfikacje określają, w stosownych przypadkach, sytuacje, w których państwa członkowskie mogą, po powiadomieniu Komisji, wprowadzić dodatkowe przepisy dotyczące świadczenia usług ITS na całym ich terytorium lub jego części. Przepisy te nie mogą utrudniać interoperacyjności.

6. [18] W stosownych przypadkach specyfikacje są oparte na normach, o których mowa w art. 8.

Specyfikacje zawierają zasady ustalania parametrów związanych z jakością i przydatnością do wykorzystania. W stosownych przypadkach, a w szczególności gdy jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa i interoperacyjności, specyfikacje obejmują przepisy dotyczące oceny zgodności i nadzoru rynku, w tym klauzulę ochronną, zgodnie z decyzją nr 768/2008/WE.

Państwa członkowskie mogą wyznaczyć jeden lub większą liczbę organów właściwych do przeprowadzania oceny zgodności z wymogami określonymi w specyfikacjach, z zastrzeżeniem wszelkich szczegółowych przepisów dotyczących oceny, które są w nich określone.

Specyfikacje muszą być zgodne z zasadami określonymi w załączniku II.

7. Przed przyjęciem specyfikacji Komisja przeprowadza ocenę skutków obejmującą analizę kosztów i korzyści.

8. [19] Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 12 określające specyfikacje, o których mowa w niniejszym artykule. Te akty delegowane nie mogą obejmować więcej niż jednego obszaru priorytetowego i są przyjmowane dla każdego z działań priorytetowych.

Artykuł 6a

Przystępność danych i wdrażanie usług ITS

[20] 1. Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy informacje podstawowe już istnieją, dane objęte danym zasięgiem geograficznym były przystępne dla każdego rodzaju danych określonego w załączniku III.

Państwa członkowskie zapewniają niezwłocznie przystępność danych odpowiadających informacjom podstawowym utworzonym lub zaktualizowanym w dniu określonym w trzeciej kolumnie załącznika III lub po tym dniu.

Państwa członkowskie zapewniają również – o ile załącznik III nie stanowi inaczej – przystępność innych danych odpowiadających wszystkim istniejącym informacjom podstawowym, utworzonym lub zaktualizowanym przed dniem określonym w czwartej kolumnie tego załącznika, niezwłocznie po tym dniu.

Jeżeli w czwartej kolumnie załącznika III nie określono daty, mające zastosowanie daty określa się w drodze aktu delegowanego przyjętego na podstawie art. 7.

Terminy określone w niniejszym ustępie mają zastosowanie wyłącznie do istniejącej infrastruktury. W przypadku infrastruktury ukończonej w późniejszym terminie terminy te należy rozumieć jako tożsame z datami ukończenia.

Państwa członkowskie zapewniają dostępność tych danych w krajowych punktach dostępu w tym samym terminie.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby usługi ITS określone w załączniku IV były jak najszybciej wdrażane w odniesieniu do zasięgu geograficznego określonego w tym załączniku, a w każdym razie nie później niż w odpowiednich terminach określonych w tym załączniku.

Artykuł 7

Zmiany w załączniku III

[21] 1. Przed przyjęciem aktów delegowanych na podstawie niniejszego artykułu Komisja, w ramach powtarzającego się procesu konsultacji i we współpracy z ekspertami wyznaczonymi przez państwa członkowskie i zainteresowanymi stronami, ustala dojrzałość opisów treści cyfrowych rodzajów danych, które mają być udostępniane zgodnie z art. 6a, oraz zapewnia zakończenie odpowiednich prac przygotowawczych.

1a. Po przeprowadzeniu analizy kosztów i korzyści oraz odpowiednich konsultacji, a także z uwzględnieniem rozwoju rynku i technologii w całej Unii Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 12, w celu zmiany załącznika III poprzez:

a) dodanie rodzajów danych, które wchodzą w zakres jednej z kategorii lub podkategorii danych, o których mowa w załączniku III, i które są wymienione w specyfikacjach ustanowionych na podstawie art. 6 ust. 8, w przypadku gdy przystępność takich rodzajów danych przynosi, zgodnie z analizą kosztów i korzyści, istotne i wyraźnie uzasadnione korzyści i poprawę pod względem zrównoważonego charakteru transportu, bezpieczeństwa i ochrony transportu lub efektywności transportu i zarządzania nim, oraz określenie mających zastosowanie dat;

b) w przypadku gdy jest to wyraźnie uzasadnione, usunięcie rodzajów danych z załącznika III;

c) określenie mających zastosowanie dat dla rodzajów danych wymienionych w załączniku III w przypadkach, w których do dnia 20 grudnia 2023 r. nie określono dat.

2. Akty delegowane przyjęte na mocy ust. 1a niniejszego artykułu muszą być zgodne z rodzajami danych określonymi w ostatnim programie roboczym przyjętym zgodnie z art. 4a. Te akty delegowane muszą odnosić się, w stosownych przypadkach, do treści cyfrowych zdefiniowanych w ramach prac przygotowawczych, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu. Te akty delegowane nie mogą obejmować więcej niż jednego obszaru priorytetowego.

3. Zasięg geograficzny rodzaju danych, o którym mowa w ust. 1a lit. a) i c), musi być taki sam jak zasięg określony w załączniku III albo bardziej ograniczony niż zasięg określony w załączniku III dla kategorii lub podkategorii, do których należy dany rodzaj danych, zgodnie z, w stosownych przypadkach, podejściem etapowym.

4. Daty określone w aktach delegowanych, o których mowa w ust. 1a lit. a) i c):

a) w odniesieniu do trzeciej kolumny załącznika III – nie mogą być wcześniejsze niż dwa lata po wejściu w życie danego aktu delegowanego i w stosownych przypadkach muszą być zgodne z podejściem etapowym;

b) w odniesieniu do czwartej kolumny załącznika III – nie mogą być wcześniejsze niż cztery lata po wejściu w życie danego aktu delegowanego.

W przypadku gdy w załączniku III określono już datę w trzeciej kolumnie, data z czwartej kolumny:

a) nie może być wcześniejsza niż dwa lata po dacie określonej w trzeciej kolumnie i nie może być wcześniejsza niż dwa lata po wejściu w życie danego aktu delegowanego;

b) w odniesieniu do multimodalnych statycznych danych o ruchu w odniesieniu do ogólnounijnych usług w zakresie informacji o podróżach multimodalnych (lokalizacja zidentyfikowanych węzłów dostępu) w całej sieci transportowej Unii nie może być wcześniejsza niż 31 grudnia 2032 r.

Jeżeli jednak przystępność istniejących danych odpowiadających informacjom utworzonym lub zaktualizowanym przed datą określoną w trzeciej kolumnie załącznika III nie zostanie uznana za konieczną ze względu na to, że odpowiednie informacje stają się szybko nieaktualne, w aktach delegowanych przyjętych na podstawie ust. 1a lit. a) i c) niniejszego artykułu można wskazać w czwartej kolumnie załącznika III, że obowiązek określony w art. 6a ust. 1 akapit czwarty nie ma zastosowania do takich danych.

5. Przyjmując akty delegowane na podstawie niniejszego artykułu, Komisja uwzględnia wymogi rozporządzenia (UE) 2016/679 i dyrektywy 2002/58/WE, w szczególności dotyczące ryzyka ingerencji w dane osobowe, a także koszty i zasoby ludzkie niezbędne do udostępnienia odpowiednich danych o wystarczającym poziomie jakości, aby zapewnić ograniczenie do minimum tych ingerencji, kosztów i zasobów, w szczególności tych ponoszonych przez organy publiczne. Komisja uwzględnia również koszty i obciążenia administracyjne dla podmiotów prywatnych, które mogą być zobowiązane do dostarczania danych.

Artykuł 7a

Środki tymczasowe

[22] 1. Bez uszczerbku dla mechanizmów gotowości na incydenty i reagowania na nie, takich jak mechanizmy ustanowione na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 (¹⁹), Komisja może, na wniosek państwa członkowskiego lub z własnej inicjatywy, w sytuacji nadzwyczajnej, przyjąć akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie, ustanawiające środki zaradcze w celu zaradzenia przyczynom i skutkom tej sytuacji, takie jak zawieszenie obowiązków w zakresie obszarów priorytetowych określonych na podstawie art. 2. Komisja jak najszybciej informuje państwa członkowskie, gdy uzna, że wystąpiła sytuacja nadzwyczajna.

2. Komisja może przyjmować akty wykonawcze zgodnie z ust. 1 wyłącznie w przypadku nieprzewidzianej sytuacji nadzwyczajnej wynikającej z zagrożenia przystępności lub integralności usług ITS, które są przedmiotem specyfikacji przyjętych zgodnie z art. 6, w przypadku gdy taka sytuacja może zagrozić bezpiecznemu i prawidłowemu funkcjonowaniu unijnego systemu transportu lub mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, i tylko wtedy, gdy nie można oczekiwać, że zastosowanie mechanizmu reagowania na incydenty lub zmiana specyfikacji zgodnie z art. 6 zapewnią terminową i skuteczną reakcję. Środki przyjęte przez Komisję muszą być ściśle ograniczone do usuwania przyczyn i skutków takich sytuacji nadzwyczajnych.

3. Przyjęcie środków tymczasowych zgodnie z niniejszym artykułem pozostaje bez uszczerbku dla kompetencji państw członkowskich w zakresie podejmowania działań w sytuacjach nadzwyczajnych związanych z kwestiami bezpieczeństwa narodowego lub obronności, które mają wpływ na aplikacje i usługi ITS wdrażane na ich terytorium.

4. Akty wykonawcze, o których mowa w ust. 1, przyjmuje się zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 15 ust. 3. Okres ważności tych aktów wykonawczych nie może przekraczać ośmiu miesięcy. Komisja informuje państwa członkowskie, gdy uzna, że sytuacja nadzwyczajna zakończyła się. Komisja uchyla te akty wykonawcze, gdy sytuacja nadzwyczajna zakończy się lub gdy Komisja zmieni odpowiednie specyfikacje w celu zaradzenia sytuacji, w zależności od tego, która z tych sytuacji wystąpi jako pierwsza.

Artykuł 8

Normy

[23] 1. Normy niezbędne do zapewnienia interoperacyjności, zgodności i ciągłości w celu wdrażania i operacyjnego stosowania ITS opracowuje się w odniesieniu do obszarów priorytetowych oraz w odniesieniu do działań priorytetowych. W tym celu Komisja, po konsultacji z komitetem, o którym mowa w art. 15, zwraca się do odpowiednich organów normalizacyjnych zgodnie z procedurą określoną w dyrektywie (UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady (²⁰) o dołożenie wszelkich niezbędnych starań, by szybko przyjąć wspomniane normy.

2. Przy wydawaniu upoważnienia organom normalizacyjnym przestrzega się zasad określonych w załączniku II oraz wszelkich przepisów funkcjonalnych zawartych w specyfikacji przyjętej zgodnie z art. 6.

Artykuł 9

Środki niewiążące

Komisja może przyjmować wytyczne i inne niewiążące środki mające na celu ułatwienie współpracy państw członkowskich w obszarach priorytetowych, zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 15 ust. 2.

Artykuł 10

Przepisy dotyczące ochrony danych i prywatności

[24] 1. Dane, które stanowią dane osobowe zdefiniowane w art. 4 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (²¹), przetwarzane są na podstawie niniejszej dyrektywy wyłącznie w zakresie, w jakim takie przetwarzanie jest niezbędne do realizacji aplikacji, usług i działań ITS określonych w załączniku I niniejszej dyrektywy w celu zapewnienia bezpieczeństwa lub ochrony ruchu drogowego oraz lepszego zarządzania ruchem, mobilnością lub incydentami.

2. W przypadku gdy specyfikacje przyjęte na podstawie art. 6 dotyczą przetwarzania danych, które są danymi osobowymi zdefiniowanymi w art. 4 pkt 1 rozporządzenia (UE) 2016/679, określa się w nich kategorie tych danych i przewiduje się w nich odpowiednie zabezpieczenia w zakresie ochrony danych osobowych na podstawie rozporządzenia (UE) 2016/679 i dyrektywy 2002/58/WE. W takich przypadkach ocena skutków, o której mowa w art. 6 ust. 7 niniejszej dyrektywy, obejmuje analizę wpływu takiego przetwarzania na ochronę osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych.

3. Jeżeli anonimizacja jest technicznie wykonalna, a cele przetwarzania danych można osiągnąć za pomocą danych zanonimizowanych, stosuje się dane zanonimizowane.

4. Jeżeli anonimizacja nie jest technicznie wykonalna lub cele przetwarzania danych nie mogą zostać osiągnięte za pomocą danych zanonimizowanych, dane są pseudonimizowane, pod warunkiem że pseudonimizacja jest technicznie wykonalna, a cele przetwarzania danych można osiągnąć przy użyciu danych pseudonimicznych.

Artykuł 10a

Unijny system zarządzania danymi uwierzytelniającymi C-ITS

[25] Specyfikacje dla obszaru priorytetowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 lit. d), które Komisja przyjmie w ramach wykonywania swoich uprawnień na podstawie art. 6 ust. 8, obejmują unijny system zarządzania danymi uwierzytelniającymi C-ITS, o którym mowa w pkt 4.3 załącznika I. Specyfikacje dotyczące tego systemu określają obowiązki związane z następującymi rolami:

a) organ ds. polityki certyfikacji C-ITS;

b) podmiot zarządzający zaufaną listą C-ITS;

c) punkt kontaktowy ds. C-ITS.

Komisja jest odpowiedzialna za zapewnienie realizacji obowiązków związanych z tymi rolami.

Artykuł 11

Przepisy dotyczące odpowiedzialności

Państwa członkowskie zapewniają, aby kwestie związane z odpowiedzialnością dotyczące wdrażania i stosowania aplikacji i usług ITS zawarte w specyfikacjach przyjętych zgodnie z art. 6, były rozwiązywane zgodnie z przepisami Unii, w tym w szczególności z dyrektywą Rady 85/374/EWG z dnia 25 lipca 1985 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących odpowiedzialności za produkty wadliwe (²²), a także z odnośnymi przepisami krajowymi.

Artykuł 12

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2. [26] Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 6 i 7, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 20 grudnia 2023 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem okresu pięciu lat. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.

3. [27] Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 6 i 7, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.

4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa.

5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6. [28] Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 6 lub 7 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 13

(uchylony).

Artykuł 14

(uchylony).

Artykuł 15

Procedura komitetowa

[29] 1. Komisję wspomaga Europejski Komitet ds. ITS (EIC). Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (²³).

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

3. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 8 rozporządzenia (UE) nr 182/2011 w związku z jego art. 5.

4. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

W przypadku gdy komitet nie wyda żadnej opinii, Komisja nie przyjmuje projektu aktu wykonawczego i stosuje się art. 5 ust. 4 akapit trzeci rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

Artykuł 16

Europejska Grupa Doradcza ds. ITS

Komisja ustanawia Europejską Grupę Doradczą ds. ITS, która będzie doradzać Komisji w zakresie gospodarczych i technicznych aspektów wdrażania i stosowania ITS na terenie Unii. Grupa składa się z wysokiego szczebla przedstawicieli zainteresowanych dostawców usług ITS, stowarzyszeń użytkowników, przewoźników i operatorów obiektów, przemysłu wytwórczego, partnerów społecznych, stowarzyszeń branżowych, władz lokalnych i innych właściwych forów.

Artykuł 17

Sprawozdawczość

[30] 1. Do dnia 21 marca 2025 r. państwa członkowskie przekazują Komisji sprawozdanie z wykonania niniejszej dyrektywy i aktów delegowanych przyjętych na jej podstawie, a także w sprawie ich głównych krajowych działań i projektów dotyczących obszarów priorytetowych oraz dotyczących przystępności danych i usług wymienionych w załącznikach III i IV.

2. Komisja przyjmuje akty wykonawcze ustanawiające wzór pierwszego sprawozdania i sprawozdania z postępów w wykonywaniu, obejmujący wykaz kluczowych wskaźników skuteczności działania na potrzeby oceny wykonywania niniejszej dyrektywy oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jej podstawie. W tych aktach wykonawczych, w świetle zasady proporcjonalności i na podstawie najlepszych praktyk, dokonuje się rozróżnienia między obowiązkowymi kluczowymi wskaźnikami skuteczności działania, które należy uwzględnić w sprawozdaniach, a dodatkowymi wskaźnikami, które mogą być w stosownych przypadkach włączane do takich sprawozdań. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 15 ust. 4.

3. Po przekazaniu pierwszego sprawozdania państwa członkowskie przekazują co trzy lata sprawozdania z postępów w wykonywaniu niniejszej dyrektywy oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na jej podstawie. Komisja zapewnia, aby terminy składania sprawozdań określone w aktach delegowanych przyjętych na podstawie art. 6 były dostosowane do tej częstotliwości.

4. Nie później niż 12 miesięcy po upływie każdego terminu składania sprawozdań przez państwa członkowskie Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z postępów w wykonywaniu niniejszej dyrektywy oraz aktów delegowanych przyjętych na jej podstawie. Do sprawozdania dołączana jest analiza funkcjonowania i wykonywania art. 5–11 i art. 16, w tym analiza wykorzystanych i potrzebnych zasobów finansowych. W stosownych przypadkach sprawozdanie zawiera także ocenę potrzeby wprowadzenia zmian do niniejszej dyrektywy.

Artykuł 18

Transpozycja

1. Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy do dnia 27 lutego 2012 r.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia i jego brzmienie określane są przez państwa członkowskie.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 18a

Przegląd

[31] Do dnia 31 grudnia 2028 r., na podstawie ostatniego sprawozdania Komisji przygotowanego zgodnie z art. 17 ust. 4, Komisja dokonuje przeglądu art. 6a, art. 7 oraz załączników III i IV i może, w stosownych przypadkach, przedłożyć wniosek dotyczący zmiany. W szczególności Komisja może, na podstawie postępów poczynionych w odniesieniu do przystępności i dostępności danych oraz wdrażania usług, a także biorąc pod uwagę ich zwiększone wykorzystanie za pośrednictwem aplikacji ITS, zaproponować dostosowanie zasięgu geograficznego niektórych rodzajów danych i usług oraz dodanie rodzajów danych i usług uznanych za kluczowe dla dalszego wdrażania ITS.

Artykuł 19

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 20

Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu dnia 7 lipca 2010 r.

ZAŁĄCZNIK I

OBSZARY PRIORYTETOWE [32]

(o których mowa w art. 2)

Obszar priorytetowy I: Usługi ITS w zakresie informacji i mobilności

Specyfikacje i normy dotyczące usług ITS w zakresie informacji i mobilności dla pasażerów obejmują następujące elementy:

1.1. Specyfikacje dotyczące dostępnych na terenie całej Unii usług cyfrowych w zakresie mobilności multimodalnej (w tym dostępnych na terenie całej Unii usług w zakresie informacji o podróżach multimodalnych)

Określenie koniecznych wymogów, aby dostępne na terenie całej Unii usługi cyfrowe w zakresie mobilności multimodalnej i podobne usługi zapewniające funkcje informacyjne, rezerwacyjne lub zakupowe dla więcej niż jednego przewoźnika w ramach tego samego rodzaju transportu były dokładne i dostępne dla użytkowników ITS w skali transgranicznej, w oparciu o:

1.1.1. przystępność i dostępność dla dostawców usług ITS istniejących i dokładnych danych o ruchu i podróżach multimodalnych, wykorzystywanych na potrzeby usług cyfrowych w zakresie mobilności multimodalnej, bez uszczerbku dla wymogów związanych z bezpieczeństwem i zarządzaniem transportem;

1.1.2. ułatwienie elektronicznej wymiany danych pomiędzy właściwymi organami publicznymi, zainteresowanymi stronami i właściwymi dostawcami usług ITS, w skali transgranicznej, w szczególności poprzez znormalizowane interfejsy;

1.1.3. terminowe uaktualnianie przez właściwe organy publiczne i zainteresowane strony przystępnych danych o ruchu i podróżach multimodalnych, wykorzystywanych na potrzeby usług cyfrowych w zakresie mobilności multimodalnej;

1.1.4. terminowe uaktualnianie przez dostawców usług ITS informacji o podróżach multimodalnych, w tym informacji związanych z rezerwacjami i zakupem, w stosownych przypadkach, usług transportowych.

1.2. Specyfikacje dotyczące dostępnych na terenie całej Unii usług informacyjnych i nawigacyjnych dotyczące ruchu drogowego (w tym dostępnych na terenie całej Unii usług informacyjnych w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu)

Określenie koniecznych wymogów, aby dostępne na terenie całej Unii usługi informacyjne i nawigacyjne dotyczące ruchu drogowego były dokładne i dostępne dla użytkowników ITS w skali transgranicznej, w oparciu o:

1.2.1. przystępność i dostępność dla dostawców usług ITS i innych zainteresowanych stron istniejących i dokładnych danych o drogach i ruchu, w tym danych przekazywanych w czasie rzeczywistym, wykorzystywanych do celów informacji w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu oraz do wykorzystania w mapach cyfrowych, bez uszczerbku dla wymogów związanych z bezpieczeństwem i zarządzaniem transportem;

1.2.2. ułatwienie elektronicznej wymiany danych pomiędzy właściwymi organami publicznymi, zainteresowanymi stronami i właściwymi dostawcami usług ITS, w skali transgranicznej, w tym informacje zwrotne na temat jakości danych;

1.2.3. terminowe uaktualnianie przez właściwe organy publiczne i zainteresowane strony przystępnych danych o drogach i ruchu wykorzystywanych do celów informacji w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu;

1.2.4. terminowe uaktualnianie przez dostawców usług ITS informacji w czasie rzeczywistym dotyczących ruchu dla użytkowników dróg i innych zainteresowanych stron.

1.3. Specyfikacje dotyczące dostępnych na terenie całej Unii usług cyfrowych w zakresie mobilności multimodalnej oraz usług informacyjnych i nawigacyjnych dotyczących ruchu drogowego

1.3.1. Określenie koniecznych wymogów dotyczących gromadzenia przez właściwe organy publiczne lub – w stosownych przypadkach – przez podmioty z sektora prywatnego, danych o drogach i ruchu (tj. projektów organizacji ruchu, przepisów drogowych oraz zalecanych tras, szczególnie dla pojazdów ciężarowych) oraz ich przekazywania dostawcom usług ITS, w oparciu o:

1.3.1.1. przystępność i dostępność dla dostawców usług ITS istniejących danych o drogach i ruchu (tj. projektów organizacji ruchu, przepisów drogowych oraz zalecanych tras) gromadzonych przez właściwe organy publiczne lub przez podmioty z sektora prywatnego;

1.3.1.2. ułatwienie elektronicznej wymiany danych pomiędzy właściwymi organami publicznymi a dostawcami usług ITS i innymi właściwymi zainteresowanymi stronami;

1.3.1.3. terminowe uaktualnianie, przez właściwe organy publiczne lub – w stosownych przypadkach – przez podmioty z sektora prywatnego, danych o drogach i ruchu (tj. projektów organizacji ruchu, przepisów drogowych oraz zalecanych tras);

1.3.1.4. terminowe uaktualnianie, przez dostawców usług ITS, usług i aplikacji ITS wykorzystujących te dane o drogach i ruchu.

1.3.2. Określenie koniecznych wymogów, aby dane o drogach i ruchu oraz odpowiednie dane o podróży i multimodalnej infrastrukturze wykorzystywane na potrzeby map cyfrowych były dokładne i w miarę możliwości przystępne dla producentów map cyfrowych i dostawców usług, w oparciu o:

1.3.2.1. przystępność i dostępność dla producentów map cyfrowych i dostawców usług istniejących danych o drogach i ruchu oraz odpowiednich danych o podróży i infrastrukturze multimodalnej wykorzystywanych do map cyfrowych;

1.3.2.2. ułatwienie elektronicznej wymiany danych pomiędzy właściwymi organami publicznymi i zainteresowanymi stronami a prywatnymi producentami map cyfrowych i dostawcami usług;

1.3.2.3. terminowe uaktualnianie przez właściwe organy publiczne i zainteresowane strony danych o drogach i ruchu na potrzeby map cyfrowych;

1.3.2.4. terminowe uaktualnianie map cyfrowych przez producentów map cyfrowych i dostawców usług.

2. Obszar priorytetowy II: Usługi ITS w zakresie podróży, transportu i zarządzania ruchem

Specyfikacje i normy dotyczące usług ITS w zakresie podróży, transportu i zarządzania ruchem obejmują następujące elementy:

2.1. Specyfikacje dotyczące usług usprawniających zarządzanie ruchem i incydentami

Określenie koniecznych wymogów w celu wsparcia i harmonizacji usług usprawniających zarządzanie ruchem i incydentami, w oparciu o:

2.1.1. przystępność i dostępność istniejących i dokładnych danych o drogach i ruchu oraz danych o wypadkach i incydentach na potrzeby służb odpowiedzialnych za zarządzanie ruchem i incydentami;

2.1.2. ułatwienie elektronicznej wymiany danych, w tym danych o towarach mających znaczenie dla zarządzania ruchem i incydentami (np. przewóz towarów niebezpiecznych, ograniczenia dostępu związane z towarami, pojazdy o ponadnormatywnych wymiarach), między centrami zarządzania ruchem, centrami informacji o ruchu, zainteresowanymi stronami i właściwymi dostawcami usług ITS, w skali transgranicznej, w szczególności poprzez znormalizowane interfejsy;

2.1.3. terminowe uaktualnianie przez właściwe zainteresowane strony przystępnych danych o drogach i ruchu oraz danych o wypadkach i incydentach, na potrzeby usług usprawniających zarządzanie ruchem i incydentami;

2.1.4. przystępność i dostępność danych i synergie z innymi inicjatywami mającymi na celu wspieranie multimodalności, integracji rodzajów transportu i ułatwianie zmiany rodzaju transportu w europejskiej sieci transportowej na rzecz najbardziej zrównoważonych rodzajów transportu poprzez harmonizację i ułatwienie wymiany danych (¹).

2.2. Specyfikacje dotyczące usług zarządzania mobilnością

Określenie koniecznych wymogów w celu wsparcia rozwoju dokładnych usług zarządzania mobilnością przez organy transportu publicznego, w oparciu o:

2.2.1. przystępność i dostępność(w znormalizowanym formacie) dla właściwych organów publicznych istniejących, dokładnych danych o drogach oraz ruchu i podróżach multimodalnych, potrzebnych do zarządzania mobilnością, bez uszczerbku dla wymogów ochrony danych;

2.2.2. ułatwienie elektronicznej wymiany danych pomiędzy właściwymi organami publicznymi, zainteresowanymi stronami i właściwymi dostawcami usług ITS, w skali transgranicznej;

2.2.3. terminowe uaktualnianie przez właściwe organy publiczne i zainteresowane strony przystępnych danych o drogach oraz ruchu i podróżach multimodalnych, potrzebnych do zarządzania mobilnością.

2.3. Unijne ramy dotyczące architektury ITS

Określenie środków koniecznych w celu opracowania unijnej architektury ramowej ITS, obejmujących zwłaszcza związane z ITS zagadnienia interoperacyjności, ciągłości usług i aspekty dotyczące multimodalności, w ramach których państwa członkowskie i ich właściwe organy we współpracy z sektorem prywatnym mogą opracować swoją własną architekturę ITS na rzecz mobilności na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym.

2.4. Aplikacje ITS a logistyka transportu towarowego

Określenie koniecznych wymogów, aby wesprzeć realizację aplikacji ITS dla logistyki transportu towarowego, w szczególności śledzenia i namierzania towarów i innych usług związanych z ich widocznością na całej trasie i we wszystkich rodzajach transportu, w oparciu o:

2.4.1. przystępność właściwych technologii ITS dla podmiotów opracowujących aplikacje ITS oraz ich wykorzystanie przez te podmioty;

2.4.2. przystępność danych dotyczących ładunków, do których można uzyskać dostęp za pośrednictwem innych określonych ram wymiany danych (²);

2.4.3. wykorzystanie danych z określania położenia w narzędziach i centrach zarządzania ruchem.

3. Obszar priorytetowy III: usługi ITS w zakresie bezpieczeństwa i ochrony ruchu drogowego

Specyfikacje i normy dotyczące usług ITS związanych z bezpieczeństwem i ochroną ruchu drogowego obejmują następujące elementy:

3.1. Specyfikacje dotyczące interoperacyjnej usługi eCall na terenie całej Unii

Określenie koniecznych środków służących zharmonizowanemu zapewnieniu interoperacyjnej usługi eCall na terenie całej Unii, w tym:

3.1.1. przystępność wymaganych danych z urządzeń pokładowych ITS w celu ich wymiany;

3.1.2. dostępność niezbędnych urządzeń w centrach przyjmowania zgłoszeń o wypadkach otrzymujących dane wysyłane z pojazdów;

3.1.3. ułatwienie elektronicznej wymiany danych pomiędzy pojazdami a centrami przyjmowania zgłoszeń o wypadkach, w tym ewentualna interakcja z danymi wchodzącymi w zakres stosowania rozporządzenia (UE) 2020/1056 oraz z systemem e-CMR (³), na przykład w przypadku towarów niebezpiecznych.

3.2. Specyfikacje dotyczące usług informacyjnych o bezpiecznych i chronionych miejscach parkingowych dla samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych oraz usług w zakresie ich rezerwacji

Określenie środków koniecznych do zapewnienia bazujących na ITS usług informacyjnych o bezpiecznych i chronionych miejscach parkingowych dla samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych, w szczególności na stacjach obsługi i parkingach przy drogach, oraz, gdy są dostępne, usług w zakresie ich rezerwacji, w oparciu o:

3.2.1. dostępność dla użytkowników informacji drogowych dotyczących parkowania;

3.2.2. ułatwienie elektronicznej wymiany danych pomiędzy parkingami przydrożnymi i miejscami parkingowymi, centrami i pojazdami;

3.2.3. wyposażenie pojazdów i drogowych obiektów parkingowych we właściwe technologie ITS w celu aktualizowania informacji dotyczących dostępnych miejsc parkingowych na potrzeby rezerwacji.

3.3. Specyfikacje dotyczące minimalnych powszechnych informacji o ruchu związanych z bezpieczeństwem drogowym

Określenie minimalnych wymogów dotyczących „powszechnych informacji o ruchu” związanych z bezpieczeństwem drogowym, dostarczanych, w miarę możliwości, bezpłatnie wszystkim użytkownikom, jak również minimalnej zawartości tych wymogów, w oparciu o:

3.3.1. przystępność i dostępność dokładnych danych o zdarzeniach i warunkach związanych z bezpieczeństwem, potrzebnych z myślą o informacjach związanych z bezpieczeństwem i usługach w zakresie zarządzania incydentami;

3.3.2. wdrożenie lub wykorzystywanie środków do wykrywania lub określania zdarzeń i warunków związanych z bezpieczeństwem;

3.3.3. określenie i stosowanie znormalizowanej listy informacji o zdarzeniach drogowych związanych z bezpieczeństwem („powszechnych komunikatów o ruchu”), która powinna być przekazywana użytkownikom ITS bezpłatnie;

3.3.4. zgodność i integrację „powszechnych komunikatów o ruchu” w ramach usług ITS obejmujących informacje w czasie rzeczywistym o ruchu i informacje o podróżach multimodalnych.

3.4. Specyfikacje w odniesieniu do innych działań

3.4.1. Określenie koniecznych środków służących zwiększaniu bezpieczeństwa użytkowników dróg w zakresie pokładowych interfejsów interakcji człowieka z urządzeniami, w zakresie korzystania z urządzeń nomadycznych, w tym telefonów komórkowych, wspierających prowadzenie pojazdu lub operacje transportowe, jak również w zakresie bezpieczeństwa komunikacji wewnątrz pojazdu, które wykraczają poza zakres stosowania rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 167/2013 (⁴), (UE) nr 168/2013 (⁵) oraz (UE) 2018/858 (⁶).

3.4.2. Określenie koniecznych środków służących poprawie bezpieczeństwa i komfortu szczególnie zagrożonych użytkowników dróg, w odniesieniu do wszystkich właściwych aplikacji ITS, które wykraczają poza zakres stosowania rozporządzeń (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013 oraz (UE) 2018/858.

3.4.3. Określenie koniecznych środków w celu wyposażenia pojazdów i infrastruktury drogowej w zaawansowane systemy informacyjne wspierające kierowcę, które wykraczają poza zakres stosowania rozporządzeń (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013 oraz (UE) 2018/858.

3.4.4. Określenie koniecznych środków służących ułatwieniu wymiany informacji między dostawcami usług w zakresie aplikacji ITS związanych z bezpieczeństwem, takich jak pomoc w odzyskiwaniu skradzionych pojazdów lub towarów, a właściwymi organami publicznymi, z należytym uwzględnieniem innych istniejących i powstających ram mających na celu ułatwienie wymiany danych w zakresie mobilności i transportu, które wykraczają poza zakres stosowania rozporządzeń (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013 oraz (UE) 2018/858.

4. Obszar priorytetowy IV: usługi ITS na rzecz współpracującej, opartej na sieci i zautomatyzowanej mobilności.

Specyfikacje i normy dotyczące powiązania pojazdów z infrastrukturą transportową, zwiększające świadomość i umożliwiające świadczenie wysoce zautomatyzowanych usług w zakresie mobilności, obejmują następujące elementy, bez uszczerbku dla specyfikacji i norm określonych w rozporządzeniach (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013 oraz (UE) 2018/858:

4.1.Określenie koniecznych środków służących dalszym postępom w zakresie rozwoju i wprowadzania współpracujących (pojazd-pojazd, pojazd-infrastruktura, infrastruktura-infrastruktura) inteligentnych systemów transportowych, w szczególności w celu wsparcia CCAM, w oparciu o:

4.1.1.ułatwienie wymiany danych lub informacji pomiędzy pojazdami, pomiędzy urządzeniami infrastruktury i pomiędzy pojazdami a urządzeniami infrastruktury oraz pomiędzy innymi użytkownikami dróg a pojazdami i urządzeniami infrastruktury;

4.1.2.przystępność dla odpowiedniego pojazdu lub infrastruktury drogowej właściwych danych lub informacji, które mogą być przedmiotem wymiany;

4.1.3.zastosowanie znormalizowanego formatu komunikatów w ramach wymiany danych lub informacji pomiędzy pojazdem a infrastrukturą;

4.1.4.określenie dokładnej i niezawodnej infrastruktury komunikacyjnej dla wymiany danych lub informacji pomiędzy pojazdami, pomiędzy urządzeniami infrastruktury i pomiędzy pojazdami a urządzeniami infrastruktury;

4.1.5.wykorzystanie procesów normalizacji celem przyjęcia odpowiednich architektur.

4.2.Specyfikacje dotyczące usług

4.2.1.Usługi informacyjne i ostrzegawcze C-ITS oparte na danych o stanie, które zwiększają świadomość użytkowników transportu w zakresie nadchodzących sytuacji związanych z ruchem;

4.2.2.usługi informacyjne i ostrzegawcze C-ITS oparte na obserwacjach, które bardziej zwiększają świadomość użytkowników transportu w zakresie nadchodzących sytuacji związanych z ruchem, w tym użytkowników niepołączonego transportu;

4.2.3.usługi C-ITS oparte na intencjach, które pozwalają pojazdom radzić sobie ze złożonymi scenariuszami ruchu drogowego i umożliwiają wysoce zautomatyzowane prowadzenie pojazdu;

4.2.4.usługi infrastrukturalne C-ITS wspierające zautomatyzowaną jazdę.

4.3.Specyfikacje dotyczące unijnego systemu zarządzania danymi uwierzytelniającymi C-ITS

4.3.1.polityka certyfikacji dotycząca zarządzania certyfikatami klucza publicznego dla usług C-ITS;

4.3.2.określenie roli organu ds. polityki certyfikacji C-ITS, podmiotu zarządzającego zaufaną listą C-ITS oraz punktu kontaktowego ds. C-ITS;

4.3.3.polityka bezpieczeństwa w zakresie zarządzania bezpieczeństwem informacji w C-ITS.

(¹) Jak np. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1056 z dnia 15 lipca 2020 r. w sprawie elektronicznych informacji dotyczących transportu towarowego (Dz.U. L 249 z 31.7.2020, s. 33) oraz prace prowadzone przez Forum Cyfrowego Transportu i Logistyki (DTLF).

(²) Jak np. rozporządzenie (UE) 2020/1056.

(³) Protokół dodatkowy do konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) dotyczący elektronicznego listu przewozowego.

(⁴) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 167/2013 z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów rolniczych i leśnych (Dz.U. L 60 z 2.3.2013, s. 1).

(⁵) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 168/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców (Dz.U. L 60 z 2.3.2013, s. 52).

(⁶) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, komponentów i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 i (WE) nr 595/2009 oraz uchylające dyrektywę 2007/46/WE (Dz.U. L 151 z 14.6.2018, s. 1).

ZAŁĄCZNIK II

ZASADY DOTYCZĄCE SPECYFIKACJI I WDRAŻANIA ITS [33]

(o których mowa w art. 5, 6, 7 i 8)

Przyjmowanie specyfikacji, wydawanie upoważnień dotyczących norm oraz wybór i wdrażanie aplikacji i usług ITS opierają się na ocenie potrzeb uwzględniającej wszystkie zainteresowane strony i prowadzone są zgodnie z poniższymi zasadami. W działaniach tych należy mieć na względzie:

ZAŁĄCZNIK III

LISTA RODZAJÓW DANYCH [34]

(¹) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE (Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 1).

ZAŁĄCZNIK IV

Wykaz usług ITS [35]