PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 95 i 135,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (¹),

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (²),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Wspólnota i państwa członkowskie zobowiązały się w ramach agendy lizbońskiej do zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw prowadzących działalność w Europie. Zgodnie z decyzją 2004/387/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie interoperatywnego świadczenia ogólnoeuropejskich usług e-Government dla administracji publicznej, przedsiębiorstw i obywateli (IDABC) (³) Komisja i państwa członkowskie powinny zapewnić wydajne, skuteczne i interoperacyjne systemy informacji i komunikacji umożliwiające wymianę informacji między administracją publiczną a obywatelami Wspólnoty.

(2) Świadczenie ogólnoeuropejskich usług administracji elektronicznej (e-Government) przewidziane decyzją 2004/387/WE wymaga podjęcia środków, które zapewnią poprawę skuteczności organizacji kontroli celnych i zapewnią niezakłócony przepływ danych w celu usprawnienia odpraw celnych, zmniejszą obciążenia administracyjne, pomogą w walce z nadużyciami finansowymi, przestępczością zorganizowaną i terroryzmem, zabezpieczą interesy fiskalne, będą chronić własność intelektualną i dziedzictwo kulturowe, zwiększą bezpieczeństwo towarów i handlu międzynarodowego, a także poprawią ochronę zdrowia i środowiska. Ze względu na te cele decydujące znaczenie ma zapewnienie technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) na potrzeby organów celnych.

(3) Rezolucja Rady z dnia 5 grudnia 2003 r. w sprawie stworzenia prostego systemu elektronicznego dla sektorów ceł i handlu (⁴), będąca następstwem komunikatu Komisji w sprawie prostego systemu elektronicznego dla sektorów ceł i handlu, wzywa Komisję do opracowania w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi wieloletniego planu strategicznego dotyczącego stworzenia spójnych i interoperacyjnych elektronicznych systemów celnych dla Wspólnoty. Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające wspólnotowy kodeks celny (⁵) wprowadza obowiązek wykorzystywania technik przetwarzania danych przy składaniu deklaracji skróconych oraz przy elektronicznej wymianie danych pomiędzy organami celnymi w celu oparcia kontroli celnych na automatycznych systemach analizy ryzyka.

(4) W związku z tym należy określić cele, jakie mają zostać osiągnięte przy eliminowaniu papierowej formy dokumentów w sektorach ceł i handlu, jak również strukturę, środki i terminy osiągnięcia tych celów.

(5) Komisja powinna wdrażać niniejszą decyzję w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi. Niezbędne jest zatem określenie stosownych obowiązków i zadań zainteresowanych stron oraz sposób podziału kosztów między Komisję a państwa członkowskie.

(6) Komisja i państwa członkowskie powinny wspólnie ponosić odpowiedzialność za wspólnotowe i krajowe elementy systemów komunikacji i wymiany informacji zgodnie z zasadami określonymi w decyzji nr 253/2003/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lutego 2003 r. przyjmującej program działań dla ceł we Wspólnocie (Cła 2007) (⁶) oraz z uwzględnieniem decyzji nr 2235/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2002 r. przyjmującej wspólnotowy program poprawy skuteczności systemów podatkowych na rynku wewnętrznym (program Fiscalis 2003-2007) (⁷).

(7) W celu zapewnienia przestrzegania niniejszej decyzji oraz wypracowania spójności poszczególnych systemów, które mają zostać utworzone, należy ustanowić mechanizm monitorowania.

(8) Regularne sprawozdania sporządzane przez państwa członkowskie i Komisję powinny dostarczać informacji na temat postępów w wykonywaniu niniejszej decyzji.

(9) Do realizacji celu, jakim jest eliminowanie papierowej formy dokumentów, potrzebna jest ścisła współpraca pomiędzy Komisją, organami celnymi i podmiotami gospodarczymi. W celu ułatwienia tej współpracy Grupa ds. Polityki Celnej powinna zapewnić koordynację działań niezbędnych do wykonania niniejszej decyzji. Na każdym etapie przygotowywania tych działań powinny być prowadzone konsultacje z podmiotami gospodarczymi, zarówno na poziomie krajowym, jak i wspólnotowym.

(10) Krajom przystępującym i kandydującym powinno zezwolić się na uczestniczenie w tych działaniach, mając na celu ich przygotowanie do przystąpienia do UE.

(11) W związku z tym, że cel niniejszej decyzji, mianowicie eliminowanie papierowej formy dokumentów w sektorach ceł i handlu, nie może zostać osiągnięty w wystarczającym stopniu przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na jego skalę i skutki może zostać w lepszym stopniu osiągnięty na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsza decyzja nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tego celu.

(12) Środki niezbędne do wykonania niniejszej decyzji powinny być przyjmowane zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (⁸).

(13) W szczególności Komisji powinno zostać przyznane uprawnienie do przedłużania terminów określonych w art. 4 ust. 2, 3 i 5 niniejszej decyzji. W związku z tym, że są to środki o ogólnym zasięgu i mają na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszej decyzji, muszą one zostać przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, określoną w art. 5 a decyzji 1999/468/WE,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Elektroniczne systemy celne

Komisja i państwa członkowskie tworzą bezpieczne, zintegrowane, interoperacyjne i dostępne elektroniczne systemy celne służące do wymiany danych zawartych w deklaracjach celnych, dokumentach towarzyszących deklaracjom celnym i świadectwach oraz do wymiany innych właściwych informacji.

Komisja i państwa członkowskie określają strukturę i zapewniają środki dla funkcjonowania tych elektronicznych systemów celnych.

Artykuł 2

Cele

1. Elektroniczne systemy celne, o których mowa w art. 1, projektuje się w sposób pozwalający na spełnienie następujących celów:

a) uproszczenia procedur przywozu i wywozu;

b) zmniejszenia kosztów przestrzegania przepisów i kosztów administracyjnych oraz skrócenia czasu odprawy celnej;

c) koordynowania wspólnego podejścia do kontroli towarów;

d) pomocy w zapewnieniu prawidłowego pobierania wszystkich należności celnych i innych opłat;

e) zapewnienia szybkiego dostarczania i otrzymywania odpowiednich informacji dotyczących międzynarodowego łańcucha dostaw;

f) umożliwienia niezakłóconego przepływu danych między administracjami państwa wywozu i państwa przywozu, a także między organami celnymi i podmiotami gospodarczymi, tak aby możliwe było ponowne wykorzystanie danych wprowadzonych do systemu.

Integracja i rozwój elektronicznych systemów celnych muszą być proporcjonalne do celów określonych w akapicie pierwszym.

2. Cele określone w ust. 1 akapit pierwszy realizuje się co najmniej z zastosowaniem następujących środków:

a) zharmonizowanej wymiany informacji na podstawie przyjętych na poziomie międzynarodowym modeli danych i formatów komunikatów;

b) reorganizacji procesów celnych i procesów związanych z cłem z myślą o poprawie ich skuteczności i efektywności, o ich uproszczeniu oraz o obniżeniu kosztów przestrzegania przepisów celnych;

c) oferowania podmiotom gospodarczym szerokiego zakresu elektronicznych usług celnych umożliwiających tym podmiotom kontaktowanie się w taki sam sposób z organami celnymi dowolnego państwa członkowskiego.

3. Do celów ust. 1 Wspólnota wspiera interoperacyjność elektronicznych systemów celnych z systemami celnymi państw trzecich lub organizacji międzynarodowych oraz dostępność tych elektronicznych systemów celnych dla podmiotów gospodarczych w państwach trzecich, mając na celu wyeliminowanie papierowej formy dokumentów na poziomie międzynarodowym, jeżeli zostało to przewidziane w umowach międzynarodowych i z zastrzeżeniem odpowiednich ustaleń finansowych.

Artykuł 3

Wymiana danych

1. Elektroniczne systemy celne Wspólnoty i państw członkowskich muszą umożliwiać wymianę danych pomiędzy organami celnymi państw członkowskich oraz między tymi organami a:

a) podmiotami gospodarczymi;

b) Komisją;

c) innymi administracjami lub oficjalnymi agencjami uczestniczącymi w międzynarodowym przewozie towarów (zwanymi dalej „innymi administracjami lub agencjami”).

2. Wszelkie ujawnienie lub przekazywanie danych odbywa się przy zachowaniu pełnej zgodności z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ochrony danych, w szczególności dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (⁹) i rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (¹⁰).

Artykuł 4

Systemy, usługi i terminy

1. Państwa członkowskie we współpracy z Komisją uruchamiają zgodnie z wymogami i terminami określonymi w obowiązujących przepisach prawnych następujące elektroniczne systemy celne:

a) systemy przywozu i wywozu współdziałające z systemem tranzytu i umożliwiające niezakłócony przepływ danych z jednego systemu celnego do drugiego w całej Wspólnocie;

b) system identyfikacji i rejestracji podmiotów gospodarczych współdziałający z systemem upoważnionych podmiotów gospodarczych i umożliwiający tym podmiotom gospodarczym jednokrotną rejestrację do celów wszystkich kontaktów z organami celnymi w całej Wspólnocie, przy uwzględnieniu istniejących systemów wspólnotowych lub krajowych;

c) system umożliwiający przeprowadzenie procedury udzielania pozwoleń, w tym procesu informacji i konsultacji, i zarządzanie świadectwami dla upoważnionych podmiotów gospodarczych oraz rejestrowanie tych świadectw w bazie danych dostępnej dla organów celnych.

2. Do dnia 15 lutego 2011 r. państwa członkowskie we współpracy z Komisją tworzą i uruchamiają wspólne portale celne zapewniające podmiotom gospodarczym informacje niezbędne do dokonania formalności przywozowych i wywozowych we wszystkich państwach członkowskich.

3. Do dnia 15 lutego 2013 r. Komisja we współpracy z państwami członkowskimi tworzy i uruchamia zintegrowany system taryfowy umożliwiający połączenie z innymi systemami związanymi z przywozem i wywozem stosowanymi przez Komisję i państwa członkowskie.

4. Do dnia 15 lutego 2011 r. Komisja, współpracując na zasadach partnerskich z państwami członkowskimi w Grupie ds. Polityki Celnej, ocenia wspólne specyfikacje funkcjonalne dotyczące:

a) modelu pojedynczych punktów dostępu umożliwiających podmiotom gospodarczym składanie elektronicznych deklaracji celnych za pośrednictwem jednego interfejsu, nawet jeśli procedura celna realizowana jest w innym państwie członkowskim;

b) interfejsów elektronicznych dla podmiotów gospodarczych, które umożliwią im prowadzenie wszelkich spraw dotyczących ceł przed organami celnymi państwa członkowskiego będącego miejscem ich siedziby, w tym spraw z udziałem kilku państw członkowskich;

c) usług objętych systemem jednego okienka zapewniających niezakłócony przepływ danych między podmiotami gospodarczymi a organami celnymi, między organami celnymi a Komisją oraz między organami celnymi a innymi administracjami lub agencjami, a także umożliwiających podmiotom gospodarczym przekazywanie urzędom celnym wszelkich informacji wymaganych do odprawy przywozowej lub wywozowej, w tym informacji wymaganych przez przepisy inne niż przepisy celne.

5. W terminie trzech lat od pozytywnej oceny wspólnych specyfikacji funkcjonalnych, o których mowa w ust. 4 lit. a) i b), państwa członkowskie we współpracy z Komisją podejmują starania w celu utworzenia i wdrożenia modelu pojedynczych punktów dostępu oraz interfejsów elektronicznych.

6. Państwa członkowskie i Komisja podejmują starania w celu utworzenia i wdrożenia modelu usług objętych systemem jednego okienka. Ocenę postępów osiągniętych w tej dziedzinie zamieszcza się w sprawozdaniu, o którym mowa w art. 12.

7. Wspólnota i państwa członkowskie zapewniają należyte utrzymanie oraz niezbędne ulepszenia systemów i usług, o których mowa w niniejszym artykule.

Artykuł 5

Elementy składowe i obowiązki

1. Elektroniczne systemy celne składają się z elementów wspólnotowych i krajowych.

2. Elementy wspólnotowe elektronicznych systemów celnych obejmują w szczególności:

a) związane z nimi badania wykonalności oraz wspólne funkcjonalne i techniczne specyfikacje systemów;

b) wspólne produkty i usługi, w tym niezbędne wspólne systemy referencyjne dla informacji celnych i pokrewnych;

c) usługi wspólnej sieci łączności i wspólnego interfejsu systemów (CNN/CSI) dla państw członkowskich;

d) koordynowanie przez państwa członkowskie i Komisję działań wdrożeniowych i eksploatacyjnych elektronicznych systemów celnych podejmowanych w ramach wewnętrznych kompetencji Wspólnoty;

e) koordynowanie przez państwa członkowskie i Komisję działań wdrożeniowych i eksploatacyjnych elektronicznych systemów celnych podejmowanych w ramach zewnętrznych kompetencji Wspólnoty, co nie dotyczy usług mających na celu spełnienie wymogów krajowych.

3. Krajowe elementy elektronicznych systemów celnych obejmują w szczególności:

a) krajowe specyfikacje funkcjonalne i techniczne systemów;

b) systemy krajowe, w tym bazy danych;

c) połączenia sieciowe między organami celnymi a podmiotami gospodarczymi i między organami celnymi a innymi administracjami lub agencjami w tym samym państwie członkowskim;

d) wszelkie oprogramowanie lub sprzęt uznane przez dane państwo członkowskie za niezbędne do zapewnienia pełnego wykorzystania systemu.

Artykuł 6

Zadania Komisji

Komisja zapewnia w szczególności:

a) w odniesieniu do elektronicznych systemów celnych - koordynację procesu tworzenia, przeprowadzania testów zgodności, uruchomienia, funkcjonowania elementów wspólnotowych oraz ich wspierania;

b) koordynację systemów i usług przewidzianych w niniejszej decyzji z innymi odpowiednimi projektami dotyczącymi usług administracji elektronicznej (e-Government) na poziomie wspólnotowym;

c) realizację zadań powierzonych jej na mocy wieloletniego planu strategicznego określonego w art. 8 ust. 2;

d) koordynację rozwoju elementów wspólnotowych i krajowych, tak aby możliwa była zsynchronizowana realizacja projektów;

e) koordynację na poziomie wspólnotowym elektronicznych usług celnych i usług objętych systemem jednego okienka w celu ich promowania i wdrażania na poziomie krajowym;

f) koordynację potrzeb szkoleniowych.

Artykuł 7

Zadania państw członkowskich

1. Państwa członkowskie zapewniają w szczególności:

a) w odniesieniu do elektronicznych systemów celnych - koordynację procesu tworzenia, przeprowadzania testów zgodności, uruchomienia, funkcjonowania elementów krajowych oraz ich wspierania;

b) koordynację systemów i usług przewidzianych w niniejszej decyzji z innymi odpowiednimi projektami dotyczącymi usług administracji elektronicznej (e-Government) na poziomie krajowym;

c) realizację zadań powierzonych im na mocy wieloletniego planu strategicznego określonego w art. 8 ust. 2;

d) regularne dostarczanie Komisji informacji o środkach podjętych w celu umożliwienia poszczególnym organom lub podmiotom gospodarczym pełnego wykorzystania elektronicznych systemów celnych;

e) promowanie i wdrażanie elektronicznych usług celnych i usług objętych systemem jednego okienka na poziomie krajowym;

f) niezbędne szkolenia funkcjonariuszy celnych i innych właściwych funkcjonariuszy.

2. Państwa członkowskie corocznie szacują, jakie zasoby osobowe, budżetowe i techniczne są niezbędne w celu zapewnienia przestrzegania art. 4 i zgodności z wieloletnim programem strategicznym określonym w art. 8 ust. 2 oraz powiadamiają o tym Komisję.

3. Jeżeli istnieje ryzyko, że działanie przewidziane przez jedno z państw członkowskich w związku z utworzeniem lub użytkowaniem elektronicznych systemów celnych może zagrozić ogólnej interoperacyjności lub funkcjonowaniu tych systemów, państwo członkowskie powiadamia o tym Komisję przed podjęciem takiego działania.

Artykuł 8

Strategia i koordynacja

1. Współpracując na zasadach partnerskich z państwami członkowskimi w Grupie ds. Polityki Celnej Komisja zapewnia:

a) określenie strategii, niezbędnych zasobów oraz etapów działania;

b) koordynację wszystkich działań związanych z elektronicznymi systemami celnymi, tak aby zapewnić, że zasoby, w tym zasoby już wykorzystywane na poziomie krajowym i wspólnotowym, są wykorzystywane w najlepszy i najbardziej efektywny sposób;

c) koordynację aspektów prawnych, operacyjnych, szkoleniowych i informatycznych, a także przekazywanie informacji organom celnym i podmiotom gospodarczym o tych aspektach;

d) koordynację działań wdrożeniowych podejmowanych przez wszystkie zainteresowane strony;

e) dotrzymanie przez zainteresowane strony terminów określonych w art. 4.

2. Współpracując na zasadach partnerskich z państwami członkowskimi w Grupie ds. Polityki Celnej Komisja sporządza i aktualizuje wieloletni plan strategiczny przydzielający zadania Komisji i państwom członkowskim.

Artykuł 9

Zasoby

1. Do celów stworzenia, użytkowania i usprawniania elektronicznych systemów celnych zgodnie z art. 4 Wspólnota udostępnia zasoby osobowe, budżetowe i techniczne niezbędne na potrzeby elementów wspólnotowych.

2. Do celów stworzenia, użytkowania i usprawniania elektronicznych systemów celnych zgodnie z art. 4 państwa członkowskie udostępniają zasoby osobowe, budżetowe i techniczne niezbędne na potrzeby elementów krajowych.

Artykuł 10

Przepisy finansowe

1. Bez uszczerbku dla kosztów ponoszonych przez państwa trzecie lub organizacje międzynarodowe w ramach art. 2 ust. 3 koszty związane z wykonaniem niniejszej decyzji Wspólnota i państwa członkowskie ponoszą wspólnie zgodnie z przepisami ust. 2 i 3 niniejszego artykułu.

2. Wspólnota ponosi koszty związane z projektowaniem, nabyciem, instalacją, funkcjonowaniem i utrzymaniem elementów wspólnotowych, o których mowa w art. 5 ust. 2, zgodnie z programem Cła 2007 ustanowionym na mocy decyzji nr 253/2003/WE i z wszelkimi programami będącymi jego kontynuacją.

3. Państwa członkowskie ponoszą koszty związane z utworzeniem i funkcjonowaniem elementów krajowych, o których mowa w art. 5 ust. 3, w tym interfejsów umożliwiających połączenie z innymi administracjami lub urzędami oraz z podmiotami gospodarczymi.

4. Państwa członkowskie usprawniają współpracę w celu zminimalizowania kosztów, opracowując modele podziału kosztów oraz wspólne rozwiązania.

Artykuł 11

Monitorowanie

1. Komisja podejmuje wszelkie niezbędne kroki w celu zweryfikowania, czy działania finansowane z budżetu wspólnotowego są realizowane zgodnie z niniejszą decyzją i czy uzyskane rezultaty odpowiadają celom określonym w art. 2 ust. 1 akapit pierwszy.

2. Komisja, współpracując na zasadach partnerskich z państwami członkowskimi w Grupie ds. Polityki Celnej, regularnie monitoruje postępy w przestrzeganiu art. 4 osiągnięte przez poszczególne państwa członkowskie i przez Komisję, aby ustalić, czy cele określone w art. 2 ust. 1 akapit pierwszy zostały osiągnięte, i stwierdzić, w jaki sposób można poprawić skuteczność działań podejmowanych w ramach wdrażania elektronicznych systemów celnych.

Artykuł 12

Sprawozdania

1. Państwa członkowskie regularnie przedstawiają Komisji sprawozdania z postępów w realizacji każdego z zadań powierzonych im na mocy wieloletniego planu strategicznego, o którym mowa w art. 8 ust. 2. Powiadamiają one Komisję o zakończeniu realizacji każdego z tych zadań.

2. Nie później niż dnia 31 marca każdego roku państwa członkowskie przedkładają Komisji roczne sprawozdanie z postępów prac, obejmujące okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia poprzedniego roku. Formę tych rocznych sprawozdań określa Komisja, współpracując na zasadach partnerskich z państwami członkowskimi w Grupie ds. Polityki Celnej.

3. Nie później niż dnia 30 czerwca każdego roku Komisja opracowuje na podstawie sprawozdań rocznych, o których mowa w ust. 2, sprawozdanie zbiorcze oceniające postępy państw członkowskich i Komisji, w szczególności w odniesieniu do przestrzegania art. 4, a także ewentualną potrzebę przedłużenia terminów, o których mowa w art. 4 ust. 2, 3 i 5, i przedkłada to sprawozdanie zainteresowanym stronom i Grupie ds. Polityki Celnej do dalszej analizy.

4. Sprawozdanie zbiorcze, o którym mowa w ust. 3, zawiera ponadto rezultaty wszelkich ewentualnych wizyt monitorujących. Opisuje ono również wyniki wszelkich innych kontroli oraz może określać metody i kryteria, które zostaną wykorzystane w późniejszych ocenach, w szczególności w ocenie stopnia interoperacyjności oraz sposobu działania elektronicznych systemów celnych.

Artykuł 13

Konsultacje z podmiotami gospodarczymi

Komisja i państwa członkowskie przeprowadzają regularne konsultacje z podmiotami gospodarczymi na każdym etapie przygotowania, opracowywania i wdrażania systemów i usług określonych w art. 4.

Komisja i państwa członkowskie ustanawiają mechanizm konsultacyjny, umożliwiający regularne spotkania reprezentatywnej grupy podmiotów gospodarczych.

Artykuł 14

Kraje przystępujące i kandydujące

Komisja informuje kraje uznane za kraje przystępujące lub kandydujące o przygotowywaniu, opracowywaniu i wdrażaniu systemów i usług określonych w art. 4, a także umożliwia im uczestnictwo w tych działaniach.

Artykuł 15

[1] (uchylony)

Artykuł 16

[2] (uchylony)

Artykuł 17

Wejście w życie

Niniejsza decyzja wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 18

Adresaci

Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu, dnia 15 stycznia 2008 r.