KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności (¹), w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 466/2001 (²) ustala najwyższe dopuszczalne poziomy dla niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych.

(2) Temin „dioksyny”, przywołany w niniejszym rozporządzeniu, obejmuje grupę 75 polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn („PCDD”) oraz grupę 135 polichlorowanych dibenzofuranów („PCDF”), z których 17 ma działanie toksyczne. Polichlorowane bifenyle („PCB”) stanowią grupę 209 różnych kongenerów, które mogą być podzielone, ze względu na swoje właściwości toksykologiczne, na dwie grupy: niewielka ich liczba wykazuje własności toksykologiczne podobne do dioksyn i dlatego są one nazywane „dioksynopodobnymi PCB”. Większość z nich nie wykazuje toksyczności „dioksynopodobnej”, lecz ma inny profil toksykologiczny.

(3) Każdy kongener dioksyn lub dioksynopodobnych PCB prezentuje inny poziom toksyczności. Aby móc podsumować toksyczność tych różnych kongenerów, w celu ułatwienia oceny ryzyka i kontroli regulacyjnej wprowadzona została koncepcja współczynników równoważności toksycznej („TEF”). Oznacza to, że wyniki analizy odnoszące się do poszczególnych kongenerów dioksyn i dioksynopodobnych PCB są wyrażone w postaci jednej jednostki wartościującej: „Równoważnik toksyczny TCDD” („TEQ”).

(4) W dniu 30 maja 2001 r. Komitet Naukowy ds. Żywności (SCF) wydał opinię w sprawie oceny ryzyka dioksyn i dioksynopodobnych PCB w żywności, aktualizując swoją opinię w tej sprawie z dnia 22 listopada 2000 r. (³) w oparciu o nowe informacje naukowe dostępne od czasu wydania poprzedniej opinii. SCF ustalił dopuszczalną tygodniową dawkę („TWI”) dla dioksyn i dioksynopodobnych PCB na 14 pg WHO-TEQ/kg masy ciała. Szacunki dotyczące narażenia wskazują, że u znacznej części populacji Wspólnoty w pokarmie przekraczana jest dopuszczalna tygodniowa dawka. Dla pewnych grup ludności w niektórych krajach ryzyko może być większe ze względu na szczególne nawyki jedzeniowe.

(5) Z toksykologicznego punktu widzenia, wszelkie ustalane poziomy powinny dotyczyć zarówno dioksyn, jak i dioksynopodobnych PCB, jednakże w 2001 r. najwyższe dopuszczalne poziomy ustalono jedynie dla dioksyn, a nie dla dioksynopodobnych PCB, ponieważ dostępne dane dotyczące obecności dioksynopodobnych PCB były bardzo ograniczone. W międzyczasie jednak udostępniono więcej danych dotyczących obecności dioksynopodobnych PCB.

(6) Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 466/2001 Komisja miała dokonać przeglądu przepisów dotyczących dioksyn w świetle nowych danych na temat obecności dioksyn i dioksynopodobnych PCB, w szczególności w celu włączenia dioksynopodobnych PCB do poziomów, jakie mają zostać ustalone.

(7) Wszystkie podmioty w łańcuchu żywnościowym i paszowym nadal muszą dokładać wszelkich starań i podejmować niezbędne działania w celu ograniczenia obecności dioksyn i dioksynopodobnych PCB w paszy i żywności. Rozporządzenie (WE) nr 466/2001 stanowi, odpowiednio, że najwyższe dopuszczalne poziomy powinny zostać poddane kolejnemu przeglądowi najpóźniej do dnia 31 grudnia 2006 r. w celu znacznego ich obniżenia i ewentualnego ustalenia najwyższych dopuszczalnych poziomów dla innych środków spożywczych. Biorąc pod uwagę czas niezbędny do otrzymania danych z monitorowania, wystarczających do ustalenia znacznie niższych poziomów, należy ten termin przedłużyć.

(8) Proponuje się ustalić najwyższe dopuszczalne poziomy sumy dioksyn i dioksynopodobnych PCB wyrażonej w równoważnikach toksyczności Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), przy zastosowaniu WHO-TEF, gdyż jest to najbardziej odpowiednie podejście z toksykologicznego punktu widzenia. W celu zapewnienia płynnego przejścia do nowych zasad w okresie przejściowym oprócz nowo ustalonych poziomów sumy dioksyn i dioksynopodobnych PCB nadal powinno się stosować dotychczas obowiązujące poziomy dioksyn. Środki spożywcze wymienione w sekcji 5 załącznika I muszą w tym okresie spełniać wymagania dotyczące najwyższych dopuszczalnych poziomów dioksyn i najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy dioksyn i dioksynopodobnych PCB. Do dnia 31 grudnia 2008 r. zostanie rozpatrzona kwestia zrezygnowania z odrębnego najwyższego dopuszczalnego poziomu dla dioksyn.

(9) Bardzo ważne jest, aby wyniki analiz były przekazywane i interpretowane w sposób jednolity w celu zapewnienia zharmonizowanej metody wdrożenia w całej Wspólnocie. Dyrektywa Komisji 2002/69/WE z dnia 26 lipca 2002 r. ustanawiająca metody pobierania próbek i metody analizy do celów urzędowej kontroli dioksyn i oznaczania dioksynopodobnych polichlorowanych bifenyli (PCB) w środkach spożywczych (⁴) stanowi, że partię należy uznać za niezgodną z ustanowionym najwyższym dopuszczalnym poziomem, jeżeli wyniki analiz potwierdzone po przeprowadzeniu powtórnej analizy i wyliczone jako średnia przynajmniej z dwóch odrębnych oznaczeń ponad uzasadnioną wątpliwość przekraczają najwyższy dopuszczalny poziom, biorąc pod uwagę niepewność pomiaru. Istnieją różne możliwości szacowania niepewności rozszerzonej (⁵).

(10) W celu stymulowania proaktywnego podejścia do zmniejszenia obecności dioksyn i dioksynopodobnych PCB w żywności i paszy w zaleceniu Komisji 2002/201/WE z dnia 4 marca 2002 r. w sprawie zmniejszenia obecności dioksyn, furanów i PCB w paszy i żywności (⁶) określono progi podejmowania działań. Progi podejmowania działań są narzędziem dla właściwych władz i podmiotów gospodarczych umożliwiającym wyodrębnienie przypadków wymagających zidentyfikowania źródła zanieczyszczeń i podjęcia odpowiednich działań, aby je zredukować lub zlikwidować. Ponieważ źródła dioksyn i dioksynopodobnych PCB są różne, należy ustalić odrębne progi podejmowania działań z jednej strony dla dioksyn, a z drugiej strony dla dioksynopodobnych PCB. W związku z tym zalecenie 2002/201/WE zostanie odpowiednio zmienione.

(11) Finlandii i Szwecji przyznano odstępstwa zezwalające na wprowadzanie do obrotu pochodzących z rejonu Bałtyku i przeznaczonych do spożycia na terytorium tych państw ryb, zawierających poziomy dioksyn przekraczające poziomy ustalone w pkt 5.2 sekcji 5 załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 466/2001. Te Państwa Członkowskie spełniły warunki dotyczące zapewnienia konsumentom informacji o zaleceniach dietetycznych. Każdego roku informują one Komisję o wynikach prowadzonego przez siebie monitorowania poziomów dioksyn w rybach z rejonu Bałtyku i powiadamiają o środkach podjętych w celu zmniejszenia narażenia ludności na dioksyny z ryb z rejonu Bałtyku.

(12) Z rezultatów monitorowania poziomów dioksyn i dioksynopodobnych PCB prowadzonego przez Finlandię i Szwecję wynika, że należy przedłużyć okres przejściowy, w którym obowiązują odstępstwa przyznane tym Państwom Członkowskim. Odstępstwa te należy jednak ograniczyć do niektórych gatunków ryb. Powinny one mieć zastosowanie do najwyższych dopuszczalnych poziomów dioksyn i najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy dioksyn i dioksynopodobnych PCB ustalonych w pkt 5.2 sekcji 5 załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 466/2001.

(13) Zmniejszenie wynikającego ze spożycia żywności narażenia ludności na dioksyny i dioksynopodobne PCB jest ważne i konieczne dla zapewnienia ochrony konsumentów. Ponieważ zanieczyszczenie żywności jest bezpośrednio zależne od zanieczyszczenia paszy, należy przyjąć jednolite podejście, aby zmniejszyć występowanie dioksyn i dioksynopodobnych PCB w poszczególnych ogniwach łańcucha żywnościowego, począwszy od materiałów paszowych poprzez zwierzęta służące do produkcji żywności do ludzi. Aby znacznie zmniejszyć obecność dioksyn i dioksynopodobnych PCB w paszy i żywności stosuje się proaktywne podejście, dlatego najwyższe dopuszczalne poziomy należy poddać przeglądowi w określonym terminie w celu ustalenia niższych poziomów. W związku z powyższym najpóźniej do dnia 31 grudnia 2008 r. zostanie rozpatrzona kwestia znacznego obniżenia najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy dioksyn i dioksynopodobnych PCB.

(14) Podmioty gospodarcze muszą dołożyć starań, aby skutecznie zwiększyć swoje zdolności w zakresie usuwania dioksyn, furanów i dioksynopodobnych PCB z oleju ze zwierząt morskich. Znacznie niższe poziomy, których ustalenie zostanie rozpatrzone do 31 grudnia 2008 r., będą oparte na możliwościach technicznych najskuteczniejszej procedury usuwania zanieczyszczeń.

(15) Odnośnie do ustalenia najwyższych dopuszczalnych poziomów dla innych środków spożywczych do dnia 31 grudnia 2008 r., szczególną uwagę należy zwrócić na potrzebę ustalenia konkretnych, obniżonych najwyższych dopuszczalnych poziomów dioksyn i dioksynopodobnych PCB w żywności dla niemowląt i małych dzieci w świetle danych z monitorowania otrzymanych w toku realizacji programów monitorowania dioksyn i dioksynopodobnych PCB w żywności dla niemowląt i małych dzieci w latach 2005, 2006 i 2007.

(16) W związku z powyższym należy odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 466/2001.

(17) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W rozporządzeniu (WE) nr 466/2001 wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1 wprowadza się następujące zmiany:

a) ustęp 1a otrzymuje brzmienie:

„1a. W drodze odstępstwa od ust. 1, Finlandia i Szwecja są upoważnione, podczas okresu przejściowego przedłużonego do dnia 31 grudnia 2011 r., do wprowadzania do obrotu łososia (Salmo salar), śledzia (Clupea harengus), minoga rzecznego (Lampetra fluviatilis), pstrąga (Salmo trutta), pstrąga źródlanego (Salvelinus spp) i sielawy (Coregonus albula) pochodzących z rejonu Bałtyku, przeznaczonych do konsumpcji na terytorium tych państw, z poziomem dioksyn oraz/lub poziomem dioksynopodobnych PCB przekraczającym poziomy ustalone w pkt 5.2 sekcji 5 załącznika I, pod warunkiem że istnieje system, który zapewnia konsumentom pełną informację o zaleceniach dietetycznych dotyczących ograniczenia konsumpcji ryb z rejonu Bałtyku przez najbardziej narażone grupy ludności w celu uniknięcia potencjalnych zagrożeń dla zdrowia.

Do dnia 31 marca każdego roku Finlandia i Szwecja informują Komisję o otrzymanych w ubiegłym roku wynikach prowadzonego przez nie monitorowania poziomów dioksyn i dioksynopodobnych PCB w rybach z rejonu Bałtyku oraz składają sprawozdanie o środkach podjętych w celu zmniejszenia narażenia ludności na dioksyny i dioksynopodobne PCB z ryb z rejonu Bałtyku. Finlandia i Szwecja kontynuują wdrażanie niezbędnych działań w celu zapewnienia, aby ryby i produkty rybne niespełniające wymagań pkt 5.2 sekcji 5 załącznika I nie były wprowadzane do obrotu w pozostałych Państwach Członkowskich.”;

b) ustęp 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Najwyższe dopuszczalne poziomy określone w załączniku I odnoszą się do jadalnej części wymienionych środków spożywczych, o ile w tym załączniku nie określono inaczej.”;

2) artykuł 4a otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 4a

W odniesieniu do dioksyn oraz sumy dioksyn i dioksynopodobnych PCB w produktach, o których mowa w sekcji 5 załącznika I, zabrania się:

a) mieszania produktów spełniających wymagania dotyczące najwyższych dopuszczalnych poziomów z produktami przekraczającymi te najwyższe dopuszczalne poziomy;

b) wykorzystywania produktów niespełniających wymagań dotyczących najwyższych dopuszczalnych poziomów jako składników do wytwarzania innych środków spożywczych.”;

3) w art. 5 skreśla się ust. 3;

4) w załączniku I wprowadza się zmiany zgodnie z Załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 2

[1] Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 4 listopada 2006 r.

W odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów sumy dioksyn i dioksynopodobnych PCB niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do produktów, które zostały wprowadzone do obrotu przed dniem 4 listopada 2006 r. zgodnie z obowiązującymi przepisami. Obowiązek udowodnienia, kiedy produkty zostały wprowadzone do obrotu, spoczywa na przedsiębiorstwie spożywczym.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 3 lutego 2006 r.

ZAŁĄCZNIK

Sekcja 5 załącznika I rozporządzenia (WE) nr 466/2001 otrzymuje brzmienie:

„Sekcja 5. Dioksyny [suma polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn (PCDD) oraz polichlorowanych dibenzofuranów (PCDF), wyrażona w równoważnikach toksyczności Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przy zastosowaniu współczynników równoważności toksycznej WHO-TEF (toxic equivalency factors, 1997), jak również suma dioksyn i dioksynopodobnych PCB (suma polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn (PCDD), polichlorowanych dibenzofuranów (PCDF) i polichlorowanych bifenyli (PCB), wyrażona w równoważnikach toksyczności Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), przy zastosowaniu współczynników równoważności toksycznej WHO-TEF z 1997 r. (¹))

(¹) Współczynniki równoważności toksycznej (WHO-TEF) przyjęte w celu oceny ryzyka dla zdrowia ludzkiego na podstawie wniosków z posiedzenia Światowej Organizacji Zdrowia, które odbyło się w Sztokholmie, Szwecja, w dniach 15- 18 czerwca 1997 r. (Van den Berg i wsp., (1998) Toxic Equivalency Factors (TEFs) for PCBs, PCDDs, PCDFs for Humans and for Wildlife. Environmental Health Perspectives, 106(12), 775).