PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 285,

uwzględniając wniosek Komisji (¹),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (²),

po konsultacji z Komitetem Regionów,

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Koleje stanowią ważną część sieci transportowych Wspólnoty.

(2) Komisja potrzebuje statystyki dotyczącej kolejowego transportu towarów i pasażerów w celu monitorowania i rozwijania wspólnej polityki transportowej oraz elementów polityki dotyczących transportu w regionach i sieciach transeuropejskich.

(3) Statystyka dotycząca bezpieczeństwa kolei jest wymagana przez Komisję w celu przygotowywania i monitorowania działań Wspólnoty w dziedzinie bezpieczeństwa transportu.

(4) Statystyka Wspólnoty dotycząca transportu kolejowego jest również wymagana w celu wypełnienia zadań w zakresie monitorowania przewidzianych w art. 10b dyrektywy Rady 91/440/EWG z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych (⁴).

(5) Statystyka Wspólnoty dotycząca wszystkich środków transportu powinna być gromadzona zgodnie ze wspólnymi pojęciami i standardami w celu uzyskania możliwie najpełniejszej porównywalności pomiędzy środkami transportu.

(6) Restrukturyzacja przemysłu kolejowego na mocy dyrektywy 91/440/EWG oraz zmiany typu danych wymaganych przez Komisję i innych użytkowników statystyki Wspólnoty dotyczącej transportu kolejowego dezaktualizują postanowienia dyrektywy Rady 80/1177/EWG z dnia 4 grudnia 1980 r. w sprawie sprawozdań statystycznych dotyczących kolejowego transportu rzeczy w ramach statystyki regionalnej (⁵) dotyczącej zbierania danych statystycznych od określonych organów zarządzających głównymi sieciami kolejowymi.

(7) Współistnienie publicznych i prywatnych przedsiębiorstw kolejowych działających na rynku komercyjnego transportu kolejowego wymaga wyraźnego określenia informacji statystycznych, które powinny być dostarczane przez wszystkie przedsiębiorstwa kolejowe i rozpowszechniane przez Eurostat.

(8) Zgodnie z zasadą pomocniczości ustanowioną w art. 5 Traktatu utworzenie wspólnych norm statystycznych umożliwiających wytwarzanie ujednoliconych danych jest działaniem, które może być w sposób wydajny podjęte tylko na szczeblu Wspólnoty. Normy takie powinny być wdrożone w każdym Państwie Członkowskim i podlegać organom i instytucjom odpowiedzialnym za sporządzanie oficjalnej statystyki.

(9) Rozporządzenie Rady (WE) nr 322/97 z dnia 17 lutego 1997 r. w sprawie statystyk Wspólnoty (⁶) stanowi podstawą dla postanowień niniejszego rozporządzenia.

(10) Środki konieczne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (⁷).

(11) Na mocy o art. 3 decyzji Rady 89/382/EWG, Euratom z dnia 19 czerwca 1989 r. w sprawie ustanowienia Komitetu ds. programów statystycznych Wspólnot Europejskich (⁸) przeprowadzono konsultację z Komitetem ds. Programu Statystycznego ustanowionym wspomnianą decyzją,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Cel

Celem niniejszego rozporządzenia jest stworzenie wspólnych reguł sporządzania statystyki Wspólnoty dotyczącej transportu kolejowego.

Artykuł 2

Zakres

Niniejsze rozporządzenie obejmuje swym zasięgiem wszystkie koleje we Wspólnocie. Każde Państwo Członkowskie dostarcza dane statystyczne odnoszące się do transportu kolejowego na terytorium tego państwa. W przypadku przedsiębiorstw kolejowych działających w więcej niż jednym Państwie Członkowskim zainteresowane organy krajowe wymagają od przedsiębiorstwa dostarczenia oddzielnych danych dla każdego kraju, w którym prowadzi ono działalność, w celu umożliwienia opracowania krajowej statystyki.

Państwa Członkowskie mogą wyłączyć z zakresu niniejszego rozporządzenia:

a) przedsiębiorstwa kolejowe działające wyłącznie lub głównie w obrębie instalacji przemysłowych i podobnych, w tym portów;

b) przedsiębiorstwa kolejowe świadczące głównie lokalne usługi turystyczne, takie jak zachowane historyczne koleje parowe.

Artykuł 3

Definicje

1. Dla celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1. „kraj sprawozdawca” oznacza Państwo Członkowskie przekazujące dane do Eurostatu;

2. Komisja może dostosować definicje wymienione w ust. 1 oraz przyjąć dodatkowe definicje potrzebne do ujednolicenia statystyki. Środki te, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa w art. 11 ust. 3;

3. „kolej” oznacza linię komunikacyjną, zbudowaną z szyn, wyłącznie do użytku przez pojazdy szynowe;

4. „pojazd szynowy” oznacza ruchome urządzenie poruszające się wyłącznie po szynach, wprawiane w ruch za pomocą własnego układu napędowego (pojazdy trakcyjne) lub też ciągnięte przez inny pojazd (wagony pasażerskie, wagony doczepne wagonów silnikowych, wagony kryte i wagony towarowe);

5. „przedsiębiorstwo kolejowe” oznacza każde publiczne lub prywatne przedsiębiorstwo świadczące usługi transportu towarów i/lub pasażerów koleją. Wyłącza się przedsiębiorstwa, których jedyną działalnością jest świadczenie usług w zakresie transportu pasażerów metrem, tramwajem i/lub koleją miejską;

6. „transport towarów koleją” oznacza przewóz towarów przy użyciu pojazdów szynowych między miejscem załadunku a miejscem rozładunku;

7. „transport pasażerów koleją” oznacza przewóz pasażerów przy użyciu pojazdów szynowych między miejscem rozpoczęcia podróży a miejscem zakończenia podróży. Wyłącza się transport pasażerów metrem, tramwajem i/lub koleją miejską;

8. „metro” (znane także jako „subway”, „metropolitan railway” lub „underground”) oznacza kolej elektryczną przeznaczoną do transportu pasażerów, o zdolności przepustowej umożliwiającej obsługę ruchu o dużym nasileniu oraz charakteryzującą się wyłącznymi prawami drogi, wielowagonowymi pociągami, dużą prędkością i szybkim przyspieszeniem, złożonym systemem sygnalizacji, jak również brakiem skrzyżowań jednopoziomowych, w celu umożliwienia wysokiej częstotliwości jazdy pociągów oraz dużego obciążenia peronu.

Metro charakteryzują ponadto rozmieszczone blisko siebie stacje, co zwykle oznacza odległość 700–1 200 m między stacjami. „Duża prędkość” odnosi się do porównania z tramwajami i koleją miejską i oznacza w tym przypadku około 30–40 km/h na krótszych odcinkach i 40–70 km/h na dłuższych odcinkach;

9. „tramwaj” oznacza pasażerski pojazd drogowy o miejscach siedzących dla więcej niż dziewięciu osób (łącznie z motorniczym), podłączony do przewodów elektrycznych lub napędzany silnikiem spalinowym oraz poruszający się po szynach;

10. „kolej miejska” oznacza kolej przeznaczoną do transportu pasażerów, często składająca się z szynowych wagonów o napędzie elektrycznym, poruszających się pojedynczo lub w krótkich zespołach po nieruchomych podwójnych szynach. Odległość między stacjami/przystankami wynosi ogólnie mniej niż 1 200 m. W porównaniu z metrem, kolej miejska cechuje się lżejszą konstrukcją, przeznaczona jest do obsługi ruchu o mniejszym natężeniu oraz zwykle porusza się z mniejszymi prędkościami. Czasami trudno jest dokonać ścisłego rozróżnienia między koleją miejską a tramwajami; tramwaje zazwyczaj nie są oddzielone od ruchu miejskiego, natomiast kolej miejska może być oddzielona od innych systemów ruchu;

11. „transport krajowy” oznacza transport kolejowy między dwoma miejscami (miejscem załadunku/rozpoczęcia podróży a miejscem rozładunku/zakończenia podróży) znajdującymi się w kraju sprawozdawcy. Może on obejmować tranzyt poprzez terytorium państwa drugiego;

12. „transport międzynarodowy” oznacza transport kolejowy między miejscem (załadunku/rozpoczęcia podróży lub rozładunku/zakończenia podróży) w kraju sprawozdawcy a miejscem (załadunku/rozpoczęcia podróży lub rozładunku/zakończenia podróży) w innym kraju;

13. „tranzyt” oznacza transport kolejowy poprzez terytorium kraju sprawozdawcy między dwoma miejscami (miejscem załadunku/rozpoczęcia podróży a miejscem rozładunku/zakończenia podróży) znajdującymi się poza terytorium kraju sprawozdawcy. Nie jest uważany za tranzyt transport obejmujący załadunek/rozpoczęcie podróży lub rozładunek/zakończenie podróży towarów/pasażerów na granicy kraju sprawozdawcy z/ do innego środka transportu;

14. „pasażer kolei” oznacza każdą osobę, z wyłączeniem członków załogi pociągu, odbywającą podróż koleją. Dla celów statystyki wypadków, włącza się pasażerów usiłujących wsiąść/wysiąść do/z poruszającego się pociągu;

15. „liczba pasażerów” oznacza liczbę podróży odbytych przez pasażerów kolei, przy czym każda podróż definiowana jest jako przewóz z miejsca rozpoczęcia podróży do miejsca zakończenia podróży, z przesiadaniem się, jak również bez przesiadania się, z jednego do innego pojazdu szynowego. Jeżeli pasażerowie korzystają z usług więcej niż jednego przedsiębiorstwa kolejowego, kiedy tylko jest to możliwe nie należy ich liczyć więcej niż jeden raz;

16. „pasażer-km” oznacza jednostkę miary odpowiadającą transportowi jednego pasażera koleją na odcinku jednego kilometra. Pod uwagę brany jest jedynie odcinek na terytorium kraju sprawozdawcy;

17. „waga” oznacza ilość towarów w tonach (1 000 kilogramów). Waga, która będzie brana pod uwagę obejmuje, oprócz wagi przewożonych towarów, wagę opakowania oraz wagę tary kontenerów, kontenerów typu swap body, palet, jak również pojazdów drogowych przewożonych koleją w przypadku transportu kombinowanego. Jeżeli towary przewożone są przy korzystaniu z usług więcej niż jednego przedsiębiorstwa kolejowego, kiedy tylko jest to możliwe wagi towarów nie należy liczyć więcej niż jeden raz;

18. „tona-km” oznacza jednostkę miary transportu towarów odpowiadającą transportowi jednej tony (1 000 kilogramów) towarów koleją na odcinku jednego kilometra. Pod uwagę brany jest jedynie odcinek na terytorium kraju sprawozdawcy;

19. „pociąg” oznacza jeden lub więcej pojazdów szynowych ciągniętych przez jedną lub więcej lokomotyw lub wagonów silnikowych, lub jeden wagon silnikowy poruszający się pojedynczo, przemieszczający się, pod określonym numerem lub szczególnym oznaczeniem, z początkowego stałego punktu do końcowego stałego punktu. Nie uważa się za pociąg lokomotywy luzem, tj. lokomotywy jadącej pojedynczo;

20. „pociąg-km” oznacza jednostkę miary odpowiadającą ruchowi pociągu na odcinku jednego kilometra. Odległością braną pod uwagę jest rzeczywiście przebyta odległość, o ile jest ona dostępna, w przeciwnym przypadku, uwzględniana jest standardowa odległość sieciowa między punktem początkowym a miejscem przeznaczenia. Pod uwagę brany jest jedynie odcinek na terytorium kraju sprawozdawcy;

21. „pełne obciążenie pociągu” oznacza wysyłkę obejmującą jeden lub więcej załadowanych wagonów towarowych przewożonych w tym samym czasie przez tego samego nadawcę z tej samej stacji oraz przesyłaną, bez zmiany w składzie pociągu, na adres tego samego odbiorcy na tej samej stacji przeznaczenia;

22. „pełne obciążenie wagonu towarowego” oznacza wysyłkę towarów, w przypadku której wymagane jest użycie wyłącznie wagonu towarowego, niezależnie od tego, czy wykorzystana jest jego całkowita ładowność, czy też nie;

23. „TEU (ekwiwalent dwudziestu stóp)” oznacza znormalizowaną jednostkę odpowiadającą kontenerowi ISO o długości 20 stóp (6,10 m), stosowaną jako statystyczna miara natężenia ruchu lub ładowności. Jeden znormalizowany kontener serii 1 ISO o długości czterdziestu stóp równy jest 2 TEU. Kontenery typu swap body o długości poniżej dwudziestu stóp odpowiadają 0,75 TEU, między dwadzieścia a czterdzieści stóp – 1,5 TEU, zaś powyżej czterdziestu stóp – 2,25 TEU;

24. [1] (skreślony);

25. [2] (skreślony);

26. [3] (skreślony);

27. [4] (skreślony);

28. [5] (skreślony);

29. [6] (skreślony);

30. [7] (skreślony).

2. [8] Komisja jest uprawniona do przyjęcia, zgodnie z art. 10, aktów delegowanych dotyczących zmiany niniejszego artykułu w celu dostosowania definicji technicznych zawartych w ust. 1 pkt 8–10 i 21–23, a także wprowadzania dodatkowych definicji technicznych w razie potrzeby uwzględnienia zmian, które wymagają określenia pewnego poziomu technicznej szczegółowości w celu zapewnienia harmonizacji statystyk.

Wykonując te uprawnienia, Komisja zapewnia, aby akty delegowane nie nakładały znaczącego dodatkowego obciążenia na państwa członkowskie ani na respondentów. Ponadto Komisja należycie uzasadnia działania statystyczne przewidziane w tych aktach delegowanych, wykorzystując, w stosownych przypadkach, analizę opłacalności – w tym ocenę obciążenia respondentów i ocenę kosztów związanych z tworzeniem statystyk – o której mowa w art. 14 ust. 3 lit. c) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 (⁹).

Artykuł 4

Gromadzenie danych

1. Dane statystyczne podlegające obowiązkowi gromadzenia wyszczególniono w załącznikach do niniejszego rozporządzenia. Dotyczą one następujących rodzajów danych:

a) roczna statystyka transportu towarów – sprawozdawczość szczegółowa (załącznik A);

b) [9] (skreślona);

c) roczna statystyka transportu pasażerów – sprawozdawczość szczegółowa (załącznik C);

d) [10] (skreślona);

e) kwartalna statystyka transportu towarów i pasażerów (załącznik E);

f) regionalna statystyka transportu towarów i pasażerów (załącznik F);

g) statystyka dotycząca ruchu w sieci kolejowej (załącznik G);

h) [11] (skreślona).

2. [12] Państwa członkowskie przekazują zgodnie z załącznikami A i C dane dotyczące przedsiębiorstw, w których:

a) łączna wielkość transportu towarów wynosi co najmniej 200 000 000 tonokilometrów lub co najmniej 500 000 ton;

b) łączna wielkość transportu pasażerskiego wynosi co najmniej 100 000 000 pasażerokilometrów.

Sprawozdawczość na podstawie załączników A i C jest nieobowiązkowa w odniesieniu do przedsiębiorstw poniżej progów, o których mowa w lit. a) i b).

3. [13] Państwa członkowskie przekazują zgodnie z załącznikiem L łączne dane dla przedsiębiorstw poniżej progów, o których mowa w ust. 2, jeśli dane te nie są przekazywane zgodnie z załącznikami A i C, jak określono w załączniku L.

4. Dla potrzeb niniejszego rozporządzenia towary są klasyfikowane zgodnie z załącznikiem J. Niebezpieczne towary są dodatkowo klasyfikowane zgodnie z załącznikiem K.

5. Komisja może dostosowywać treść załączników. Środki te, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszego rozporządzenia, przyjmuje się zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa w art. 11 ust. 3.

Artykuł 5

Źródła danych

1. Państwa Członkowskie wyznaczają organizację publiczną lub prywatną do uczestnictwa w gromadzeniu danych wymaganych na mocy niniejszego rozporządzenia.

2. Niezbędne dane można uzyskać przy pomocy dowolnej kombinacji poniższych źródeł:

a) badania obowiązkowe;

b) [14] dane administracyjne, w tym dane gromadzone przez organy regulacyjne, w szczególności listy przewozowe kolejowego transportu towarowego, jeśli są dostępne;

c) procedury estymacji statystycznej;

d) dane dostarczane przez profesjonalne organizacje przemysłu kolejowego;

e) badania doraźne.

3. Organy krajowe podejmują środki zmierzające do koordynacji wykorzystywanych źródeł danych i zagwarantowania jakości danych statystycznych przekazywanych do Eurostatu.

Artykuł 6

Przekazywanie danych statystycznych do Eurostatu

1. Państwa Członkowskie przekażą Eurostatowi dane statystyczne wymienione w art. 4.

2. Zasady przekazywania danych statystycznych określonych w art. 4 są ustalane zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 11 ust. 2.

Artykuł 7

Rozpowszechnianie

[15] Statystyki w oparciu o dane wyszczególnione w załącznikach A, C, E, F, G i L są rozpowszechniane przez Komisję (Eurostat).

Komisja przyjmuje akty wykonawcze określające warunki rozpowszechniania wyników. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 11 ust. 2.

Artykuł 8

Jakość statystyki

1. Aby pomóc Państwom Członkowskim w utrzymaniu odpowiedniej jakości statystyki w dziedzinie transportu kolejowego, Eurostat tworzy i publikuje zalecenia metodologiczne. Zalecenia te uwzględniają najlepszą praktykę organów krajowych, przedsiębiorstw kolejowych oraz organizacji zawodowych z branży kolejowej.

1a. [16] Państwa członkowskie podejmują wszelkie środki niezbędne do zapewnienia jakości przekazywanych danych.

2. Jakość danych statystycznych jest oceniana przez Eurostat. W tym celu Państwa Członkowskie dostarczają na żądanie Eurostatu informacje na temat metod zastosowanych do uzyskania danych statystycznych.

3. [17] Do celów niniejszego rozporządzenia kryteriami jakości stosowanymi w odniesieniu do przekazywanych danych są kryteria, o których mowa w art. 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 223/2009.

4. [18] Komisja przyjmuje akty wykonawcze określające szczegółowe zasady, strukturę, okresowość i elementy zapewniające porównywalność dla standardowych sprawozdań na temat jakości danych. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 11 ust. 2.

Artykuł 9

Sprawozdania z wykonania

[19] Do dnia 31 grudnia 2020 r., a następnie co cztery lata, Komisja, po konsultacji z Komitetem ds. Europejskiego Systemu Statystycznego, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z wykonania niniejszego rozporządzenia oraz z rozwoju sytuacji.

W tym sprawozdaniu Komisja uwzględnia odpowiednie informacje przekazane przez państwa członkowskie, odnoszące się do jakości przekazywanych danych, używanych metod gromadzenia danych oraz informacji na temat potencjalnych usprawnień i potrzeb użytkowników.

Sprawozdanie to w szczególności:

a) ocenia wypływające z wytworzonych danych statystycznych korzyści dla Unii, państw członkowskich oraz dostawców i użytkowników informacji statystycznych w porównaniu z kosztami tych danych;

b) ocenia jakość przekazywanych danych, używane metody gromadzenia danych oraz jakość wytworzonych danych statystycznych.

Artykuł 10

Wykonywanie przekazanych uprawnień

[20] 1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2. Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 3 ust. 2, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 13 grudnia 2016 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed zakończeniem tego okresu pięciu lat. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.

3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 3 ust. 2, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (¹⁰).

5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 3 ust. 2 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 11

Procedura komitetowa

[21] 1. Komisję wspomaga Komitet ds. Europejskiego Systemu Statystycznego, ustanowiony na mocy rozporządzenia (WE) nr 223/2009. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (¹¹).

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

Artykuł 12

[22] (uchylony).

Artykuł 13

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 16 grudnia 2002 r.

ZAŁĄCZNIK B

(uchylony) [23]

ZAŁĄCZNIK C

ROCZNA STATYSTYKA TRANSPORTU PASAŻERÓW – SPRAWOZDAWCZOŚĆ SZCZEGÓŁOWA [24]

ZAŁĄCZNIK D

(uchylony) [25]

ZAŁĄCZNIK H

(uchylony) [26]

ZAŁĄCZNIK I

(uchylony) [27]

ZAŁĄCZNIK L

ŁĄCZNE DANE DLA PRZEDSIĘBIORSTW PONIŻEJ PROGÓW [28]

Tablica L.1

Tablica L.2