ZAŁĄCZNIK

RAMY

Cele ustanowienia kryteriów

Kryteria mają na celu przede wszystkim popularyzowanie:

- zmniejszania wpływu na środowisko naturalne i jego zasoby,

- ograniczania zużycia energii,

- zmniejszania ilości substancji toksycznych i innych substancji zanieczyszczających uwalnianych do środowiska naturalnego,

- ograniczania wykorzystywania substancji niebezpiecznych,

- informacji umożliwiających konsumentowi używanie produktu w sposób efektywny, zmniejszający jego całościowy wpływ na środowisko naturalne.

Kryteria są ustawione na takich poziomach, aby zachęcały do oznakowania tych twardych pokryć podłogowych, które produkowane są w warunkach ograniczonego wpływu na środowisko naturalne.

Wymagania dotyczące oceny i weryfikacji

W ramach każdego kryterium wskazano szczególne wymagania w stosunku do oceny i weryfikacji.

Grupa produktów posiada strukturę opisaną poniżej (w nawiasach podano definicje CEN) i można ją podzielić na dwie następujące główne podgrupy: „produkty naturalne” i „produkty przetworzone”.

Kamienie naturalne (CEN TC 246) stanowią kawałki naturalnie występujących skał, w tym marmuru, granitu i innych. Termin „inne” kamienie naturalne odnosi się do kamieni, których charakterystyka techniczna różni się całkowicie od marmuru i granitu, jak określono w normie „Kamienie naturalne – terminologia” CEN/TC 246/N.237 prEN 12670. Ogólnie tego rodzaju kamienie nie dają się łatwo polerować i nie są wydobywane w blokach. Należy do nich: piaskowiec, kwarcyt, łupki, tuf wulkaniczny.

Grupę „kamieni przetworzonych” można podzielić na produkty utwardzane i wypalane. Do utwardzanych należą kamienie scalone, betonowe elementy chodnikowe i lastryko. Płytki ceramiczne i gliniane stanowią produkty wypalane.

Kamienie scalone są produktami przemysłowymi wytwarzanymi z mieszaniny kruszywa, głównie żwiru kamiennego oraz spoiwa, jak określono w CEN/TC 246-229. Żwir zwykle składa się z grysu marmurowego i granitowego pochodzącego z kamieniołomów, zaś spoiwo tworzą składniki sztuczne, takie jak nienasycona żywica poliestrowa i cement hydrauliczny. Do grupy tej zalicza się również kamienie sztuczne i zagęszczony marmur.

Betonowe elementy chodnikowe są produktami wykorzystywanymi do zewnętrznych pokryć podłoża. Otrzymywane są przez mieszanie piasku, żwiru, cementu, pigmentów nieorganicznych i dodatków oraz poddawane sprężaniu wibracyjnemu, jak określono w CEN/TC 178. Grupa ta obejmuje betonowe płyty chodnikowe i płytki.

Płytki lastryko są odpowiednio zagęszczonymi elementami o jednolitym kształcie i grubości, spełniającymi określone wymagania geometryczne, jak określono w CEN/TC 229. Wyróżnia się płyty jedno- i dwuwarstwowe. Płytki jednowarstwowe są w całości otrzymywane z granulatów lub odłamków odpowiedniego kruszywa, wtopionego w szary i biały cement wymieszanym z wodą. Płytki dwuwarstwowe złożone są z warstwy wierzchniej lub warstwy trwałej (mającej skład płytki jednowarstwowej) oraz drugiej warstwy, zwanej podłożem lub podkładem betonowym, której powierzchnia nie jest eksponowana podczas normalnego użycia i która może być częściowo usunięta. Płytki ceramiczne są cienkimi płytkami wykonanymi z gliny i/lub innych surowców nieorganicznych, takich jak skaleń i kwarc, jak określono w CEN/TC 67. Kształt nadaje się im zwykle w procesie wyciskania lub prasowania w temperaturze pokojowej, suszenia, a następnie wypalania w temperaturach wystarczających do osiągnięcia pożądanych właściwości. Płytki mogą być szkliwione lub matowe. Ponadto są one niepalne i odporne na działanie światła.

Płytki gliniane, wykorzystywane do układania powierzchni ścieralnych chodników, spełniają określone wymagania co do kształtu i wymiarów. Wytwarzane są z gliny i innych materiałów, z udziałem dodatków lub bez, jak określono w CEN. Ciężar właściwy tego rodzaju płytek nie przekracza 40 kg/m².

Jeżeli tak zaznaczono, niektóre kryteria stosuje się odpowiednio do jednej z podgrup wymienionych powyżej. Jeżeli nie ma szczególnych wskazań, kryteria odnoszą się do wszystkich produktów. Szczegóły dotyczące procedur obliczeniowych są podane w dodatku technicznym.

W stosownych przypadkach, mogą być wykorzystywane inne metody badawcze niż wskazane dla każdego kryterium, o ile właściwy organ oceniający wniosek potwierdzi ich równoważność.

Jeżeli to możliwe, testy powinny być przeprowadzane przez zatwierdzone laboratoria lub laboratoria, które spełniają wymogi ogólne ujęte w normie EN ISO 17025.

W stosownych przypadkach, właściwe organy mogą żądać dokumentacji uzupełniającej lub przeprowadzić niezależną weryfikację.

Zaleca się, aby właściwe organy podczas oceny wniosków i monitorowania ich zgodności z kryteriami uwzględniały możliwość wdrożenia uznanych programów zarządzania ochroną środowiska, takich jak EMAS lub ISO14 001 (uwaga: wdrożenie tego rodzaju programów nie jest wymagane).

KRYTERIA

1. Wydobywanie surowców

1.1. Zarządzanie wydobywaniem surowców (dotyczy jedynie produktów naturalnych)

Ogólny wynik oceny zarządzania wydobywaniem naturalnego kamienia stanowi całkowita liczba punktów obliczona na podstawie matrycy zawierającej dziewięć głównych wskaźników (I). Wynik ostateczny otrzymuje się z sumy punktów indywidualnych nadanych każdemu wskaźnikowi, pomnożonych w stosownych przypadkach przez korygujący współczynnik wagowy (W) (patrz dodatek techniczny - A1 dotyczący procedur obliczeniowych). Wynik ważony dla kamieniołomu powinien wynosić co najmniej 25 punktów. Liczba punktów dla każdego wskaźnika powinna zawierać się w granicach wyznaczonych przez barierę wykluczającą (jeżeli jest ona podana).

Ponadto powinny zostać spełnione wszystkie poniższe warunki:

- nie może występować żadne przenikanie do głębokich wodonośnych pokładów wód podziemnych (patrz dodatek techniczny- A1),

- nie może występować przenikanie do zbiorników wód powierzchniowych posiadających ujęcia wody pitnej, do cieków wodnych lub wód objętych rejestrem obszarów chronionych, utworzonym przez Państwo Członkowskie zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającą ramy dla wspólnotowego działania w zakresie polityki wodnej(¹), lub cieków wodnych o przeciętnym przepływie wody powyżej 5 m³/s (patrz dodatek techniczny - A1),

- w celu uniknięcia przedostawania się ścieków do środowiska naturalnego oraz zasilenia obiegu uzdatniania konieczny jest zamknięty system oczyszczania ścieków. Woda gromadzona jest wówczas niedaleko miejsca użytkowania do urabiania skał i doprowadzana zamkniętymi rurami do oczyszczalni. Po oczyszczeniu, woda jest ponownie wprowadzana do obiegu.

Ocena i weryfikacja: wnioskodawca przedstawia obliczenia ogólnego wyniku ważonego dotyczącego oceny zarządzania wydobywaniem surowca oraz odpowiednie dane związane z każdym z dziewięciu wskaźników zgodnie z poniższą tabelą i stosownymi instrukcjami zawartymi w dodatku technicznym- A1 (między innymi potwierdzając, że każdy ze wskaźników znajduje się w granicach wyznaczonych przez odpowiadającą mu barierę wykluczającą, o ile jest ona podana). Ponadto wnioskodawca dostarcza odpowiednią dokumentację i/lub oświadczenia o spełnieniu wszystkich wyżej wymienionych kryteriów.

Wykaz wag (wykorzystywanych we wskazanych przypadkach):

W1. Ochrona przyrody: jeżeli teren kamieniołomu jest usytuowany:

- w miejscu o dużym znaczeniu dla Wspólnoty na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory(²) i jej późniejszych zmian,

- na terenach sieci Natura 2000, złożonej z obszarów specjalnej ochrony na mocy dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa(³) i jej późniejszych zmian, oraz obszarów objętych jednocześnie dyrektywą 92/43/EWG,

- lub równoważnych obszarach położonych poza Wspólnotą Europejską, które podlegają odpowiednim przepisom Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej(⁴),

wówczas W1 odnosi się do następujących wskaźników: stopnia jednoczesnej odbudowy (I.2), jakości powietrza (I.6), jakości wody (I.7), poziomu hałasu (I.8), wizualnego oddziaływania na otoczenie (I.9). Te same zasady obowiązują, jeżeli kamieniołom położony jest poza takimi miejscami, ale mógłby mieć na nie znaczący wpływ zarówno samodzielnie, jak i w połączeniu z innymi planami czy projektami(⁵). Odpowiednia waga wynosi 0,3.

Ocena i weryfikacja: wnioskodawca przedstawia oświadczenie, z towarzyszącą mu dokumentacją, wskazujące czy teren kamieniołomu jest usytuowany w miejscach o dużym znaczeniu dla Wspólnoty lub z nimi graniczy zgodnie z dyrektywami 92/43/EWG i 79/409/EWG, jak wyszczególniono powyżej. Państwa Członkowskie przygotowują wykazy obszarów tworzących sieć Natura 2000 i umieszczają je na mapach. W regionach poza Wspólnotą Europejską, wnioskodawca przedstawia oświadczenie, z towarzyszącą mu dokumentacją, wskazujące czy teren kamieniołomu jest położony na obszarach chronionych lub z nimi graniczy, jak ustalono w Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej z 1992 r.

W2. Ochrona gleby: w odniesieniu do stopnia jednoczesnej odbudowy (I.2) i wskaźnika jakości wody (I.7) rozpatruje się różne wartości wag, jako funkcje użyteczności gruntów (więcej szczegółów w dodatku technicznym - A1):

Ocena i weryfikacja: wnioskodawca przedstawia odpowiednią dokumentację, obejmującą mapę i klasyfikację gruntów, na których położony jest kamieniołom.

W3. Gęstość zaludnienia osad położonych w promieniu (odległości) 5 km od kamieniołomu: stopień jednoczesnej odbudowy (I.2), wskaźnik jakości powietrza (I.6), jakość wody (I.7) i poziom hałasu (I.8) oraz wskaźnik wizualnego oddziaływania na otoczenie (I.9) są ważone odpowiednio w trzech zakresach gęstości zaludnienia:

Ocena i weryfikacja: wnioskodawca dostarcza mapę i odpowiednią dokumentację potwierdzającą gęstość zaludnienia osad położonych w promieniu (odległości) 5 km od granicy kamieniołomu (wydzielonego formalnie obszaru kamieniołomu). W przypadku występowania na rozważanym terenie kamieniołomów i rozwijających się osad należy użyć wskaźnika wagowego umieszczonego w nawiasach. Nie odnosi się to natomiast do znaczącego zwiększania wydzielonych formalnie obszarów kamieniołomów (> 75%).

W4. Jeżeli kamieniołom dociera do wód powierzchniowych (przeciętny przepływ wody < 5 m³/s), stosuje się wagę 0,5 dla obydwu wskaźników dotyczących stosunku uzdatniania wody (I.1) i jej jakości (I.7).

Ocena i weryfikacja: wnioskodawca przedstawia odpowiednią dokumentację wskazującą, czy kamieniołom dociera do warstwy wód powierzchniowych.

1.2. Zarządzanie wydobywaniem surowców (dotyczy jedynie produktów przetworzonych)

Wydobywanie surowców naturalnych wykorzystywanych w produkcji przetworzonych twardych pokryć podłogowych podlega następującym wymaganiom:

Ocena i weryfikacja: wnioskodawca dostarcza odpowiednie dane i dokumenty wraz z mapą obszaru.

2. Dobór surowców naturalnych (dotyczy wszystkich produktów pokryć podłogowych)

Żadna z substancji lub preparatów, którym są przypisane lub mogą zostać przypisane w momencie składania wniosku, następujące formy ryzyka (lub ich kombinacja):

R45 (rakotwórcza);

R46 (możliwość wywoływania dziedzicznych zmian genetycznych);

R50 (duże oddziaływanie toksyczne na organizmy wodne);

R51 (toksyczne oddziaływanie na organizmy wodne);

R52 (szkodliwe oddziaływanie na organizmy wodne);

R53 (możliwość wywoływania długofalowych negatywnych skutków w wodnym środowisku naturalnym);

R60 (możliwość zmniejszania płodności);

R61 (możliwość wywołania uszkodzenia płodu);

jak ustanowiono dyrektywą Rady 67/548/EWG z dnia 27 czerwca 1967 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych(⁶), wraz z jej późniejszymi zmianami,

nie może być dodawana do surowców naturalnych.

Ze względu na korzyści odnoszone przez środowisko w związku z recyklingiem surowców, kryteriów tych nie stosuje się do kontyngentów surowców wykorzystywanych w zamkniętym obiegu recyklingu, jak określono w dodatku A2.

W przypadku ołowiu, kadmu i antymonu (lub ich dowolnych związków) używanych w dodatkach, ich zawartość nie może przekroczyć następujących wartości dopuszczalnych:

Obecność azbestu w surowcach wykorzystywanych w produktach naturalnych i przetworzonych jest niedozwolona.

Wykorzystanie żywicy poliestrowej w produkcji zostaje ograniczone do 10% całkowitej wagi surowców naturalnych.

Ocena i weryfikacja: w związku z analizą chemiczną i mineralogiczną, wnioskodawca dostarcza wzory chemiczne surowców wraz z oświadczeniem o spełnianiu przez nie wyżej wymienionych kryteriów.

3. Obróbka wykończeniowa (dotyczy jedynie produktów naturalnych)

Obróbkę wykończeniową produktów naturalnych należy przeprowadzać zgodnie z następującymi wymaganiami:

Ocena i weryfikacja: wnioskodawca dostarcza odpowiednie analizy i raporty z badań dla każdego parametru zanieczyszczeń i ze wszystkich punktów emisji. Jeżeli metoda badawcza nie jest określona lub jest ona przeznaczona jedynie do weryfikacji lub monitorowania, właściwe organy powinny oprzeć się na oświadczeniach i dokumentach przedstawionych przez wnioskodawcę lub skorzystać z niezależnej weryfikacji.

4. Proces produkcji (w odniesieniu do surowców przetworzonych)

4.1. Zużycie energii

Zużycie energii oblicza się jako zapotrzebowanie na energię w procesie produkcyjnym (ZEP) kamieni scalonych i płytek lastryko lub jako zapotrzebowanie na energię w procesie wypalania (ZEW) płytek ceramicznych i glinianych. Uwaga: wszystkie bariery wyrażone są w MJ na m² produktu gotowego do sprzedaży. Kryterium to nie jest stosowane do produkcji betonowych płyt chodnikowych ani do etapu wypalania maswerku (dekoracji).