RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 61 lit. c) i art. 67 ust. 1,

uwzględniając inicjatywę Republiki Federalnej Niemiec (¹),

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego (²),

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (³),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Unia Europejska postawiła sobie za cel utrzymanie i dalszy rozwój przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w której ramach zapewniony jest swobodny przepływ osób. W celu stopniowego ustanawiania tej przestrzeni Wspólnota podejmuje między innymi środki niezbędne do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego w zakresie współpracy sądowej w sprawach cywilnych.

(2) Właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego wymaga, aby współpraca między sądami w dziedzinie przeprowadzania dowodów została usprawniona, a w szczególności uproszczona i przyspieszona.

(3) Rada Europejska na swym posiedzeniu w Tampere w dniach 15 i 16 października 1999 r. przypomniała, że powinny zostać opracowane nowe przepisy prawno-procesowe w sprawach o charakterze transgranicznym, w szczególności w zakresie przeprowadzania dowodów.

(4) Dziedzina ta objęta jest zakresem stosowania art. 65 Traktatu.

(5) Cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie poprawa współpracy między sądami w dziedzinie przeprowadzania dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych, nie może być osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Wspólnoty. Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości ustanowioną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(6) W dziedzinie przeprowadzania dowodów nie ma dotychczas wiążącej umowy między wszystkimi państwami członkowskimi. Konwencja haska z dnia 18 marca 1970 r. o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych obowiązuje tylko między jedenastoma państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

(7) Ponieważ dla orzeczenia w postępowaniu w sprawie cywilnej lub handlowej zawisłej przed sądem państwa członkowskiego często istotne jest przeprowadzenie dowodu w innym państwie członkowskim, działania Wspólnoty nie mogą ograniczać się do dziedziny przekazywania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych objętej zakresem rozporządzenia Rady (WE) nr 1348/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie doręczania dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych lub handlowych w państwach członkowskich (⁴). Konieczne jest więc dalsze usprawnianie współpracy sadów państw członkowskich w dziedzinie przeprowadzania dowodów.

(8) Skuteczność postępowań sądowych w sprawach cywilnych lub handlowych wymaga, aby przekazywanie i wykonywanie wniosków o przeprowadzenie dowodów następowało bezpośrednio i poprzez możliwie najszybsze środki między sądami państw członkowskich.

(9) Szybkość przekazywania wniosków o przeprowadzenie dowodów uzasadnia użycie wszelkich właściwych środków, pod warunkiem że przestrzegane są pewne warunki dotyczące czytelności i pewności otrzymanego dokumentu. W celu zapewnienia jak najwyższego stopnia jasności i pewności prawnej wnioski o przeprowadzenie dowodów muszą być przekazywane na formularzu, który ma być wypełniony w języku państwa członkowskiego sądu wezwanego lub w innym języku dopuszczonym przez to państwo. Z tych samych względów formularze powinny być stosowane, w miarę możliwości, także dla dalszego komunikowania się między właściwymi sądami.

(10) Wniosek o przeprowadzenie dowodu powinien być wykonany szybko. Jeżeli wniosek nie może być wykonany w ciągu 90 dni od jego wpłynięcia do sądu wezwanego, sąd ten powinien zawiadomić o tym sąd wzywający, podając przyczyny, które stoją na przeszkodzie szybkiemu wykonaniu wniosku.

(11) W celu zapewnienia skuteczności niniejszego rozporządzenia możliwość odmowy wykonania wniosku o przeprowadzenie dowodu musi być ograniczona do ściśle określonych wyjątkowych sytuacji.

(12) Sąd wezwany powinien wykonać wniosek zgodnie z prawem swego państwa członkowskiego.

(13) Strony i ich przedstawiciele, jeśli zostali ustanowieni, powinni móc być obecni przy przeprowadzaniu dowodu, jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego, aby móc śledzić tok postępowania, tak jak w przypadku przeprowadzania dowodu w państwie członkowskim sądu wzywającego. Powinni mieć także prawo składania wniosków o udział w postępowaniu, aby móc aktywniej uczestniczyć w przeprowadzaniu dowodu. Warunki uczestniczenia powinny jednak zostać ustalone przez sąd wezwany zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego.

(14) Przedstawiciele sądu wzywającego powinni móc być obecni przy przeprowadzaniu dowodu, jeżeli jest to zgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego, aby mieć lepszą możliwość oceny dowodów. Powinni mieć także prawo składania wniosków o udział w postępowaniu, przy zachowaniu warunków ustalonych przez sąd wezwany zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego, aby móc aktywniej uczestniczyć w przeprowadzaniu dowodu.

(15) W celu ułatwienia przeprowadzania dowodów sąd w państwie członkowskim powinien mieć możliwość, zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego, przeprowadzenia dowodu bezpośrednio w innym państwie członkowskim, za jego zgodą, przy czym zachowane muszą być warunki ustalone przez jednostkę centralną lub inny właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego.

(16) Wykonanie wniosku zgodnie z art. 10 nie powinno być podstawą żądania zwrotu opłat lub kosztów. Jeżeli jednak sąd wezwany żąda takiego zwrotu, wynagrodzenia biegłych i tłumaczy, jak również koszty wynikające z zastosowania art. 10 ust. 3 i 4 nie powinny być ponoszone przez ten sąd. W takim wypadku sąd wzywający powinien podjąć niezbędne środki, aby zapewnić niezwłoczny zwrot. Jeżeli wymagana jest opinia biegłego, sąd wezwany może przed wykonaniem wniosku zwrócić się do sądu wzywającego o odpowiednią kaucję lub zaliczkę na poczet kosztów.

(17) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć pierwszeństwo przed postanowieniami konwencji międzynarodowych zawartych między państwami członkowskimi w zakresie jego stosowania. Państwa członkowskie powinny móc zawierać między sobą umowy lub porozumienia mające na celu dalsze ułatwienie współpracy w dziedzinie przeprowadzania dowodów.

(18) Informacje przekazywane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem powinny być chronione. Ponieważ zastosowanie mają: dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (⁵) oraz dyrektywa 97/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. dotycząca przetwarzania danych osobowych oraz ochrony prywatności w sektorze telekomunikacyjnym (⁶), szczególne przepisy o ochronie danych w niniejszym rozporządzeniu nie są potrzebne.

(19) Środki niezbędne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać podjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. (⁷) ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji.

(20) W celu zapewnienia właściwego stosowania niniejszego rozporządzenia Komisja powinna dokonać przeglądu jego stosowania i zaproponować zmiany, które okażą się niezbędne.

(21) Zjednoczone Królestwo i Irlandia poinformowały, zgodnie z art. 3 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, że chciałyby uczestniczyć w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.

(22) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, które dlatego nie jest dla tego państwa wiążące i nie stosuje się do niego,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Zakres

[1] 1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie w sprawach cywilnych lub handlowych, jeżeli sąd państwa członkowskiego, zgodnie z przepisami tego państwa:

a) występuje z wnioskiem do właściwego sądu innego państwa członkowskiego o przeprowadzenie dowodu; lub

b) występuje z wnioskiem o to, aby móc przeprowadzić dowód bezpośrednio w innym państwie członkowskim.

2. Nie można wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu, jeżeli nie jest on przeznaczony do wykorzystania w postępowaniu sądowym, które już się toczy lub które ma zostać wszczęte.

3. W niniejszym rozporządzeniu pojęcie „państwo członkowskie” oznacza państwa członkowskie z wyjątkiem Danii.

Artykuł 2

Bezpośrednie przesyłanie między sądami

1. Wnioski przewidziane w art. 1 ust. 1 lit. a) (dalej zwane „wnioskami”) przesyłane są przez sąd, w którym postępowanie zostało wszczęte lub ma zostać wszczęte (dalej zwany „sądem wzywającym”), bezpośrednio do właściwego sądu innego państwa członkowskiego (dalej zwanego „sądem wezwanym”), w celu przeprowadzenia dowodu.

2. Każde państwo członkowskie sporządza wykaz sądów właściwych do przeprowadzania dowodów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. W wykazie należy także wskazać obszar właściwości miejscowej oraz, w stosownych przypadkach, szczególną właściwość tych sądów.

Artykuł 3

Jednostka centralna

1. Każde państwo członkowskie wyznacza jednostkę centralną odpowiedzialną za:

a) udzielanie informacji sądom;

b) poszukiwanie rozwiązań w przypadku jakichkolwiek trudności, które mogą pojawić się w związku z wnioskiem;

c) przekazywanie wniosku właściwemu sądowi, w wyjątkowych przypadkach, na wniosek sądu wzywającego.

2. Państwa federacyjne, państwa z kilkoma systemami prawnymi lub państwa z autonomicznymi jednostkami terytorialnymi mogą wyznaczyć kilka jednostek centralnych.

3. Każde państwo członkowskie wyznacza ponadto jednostkę centralną, o której mowa w ust. 1, lub jeden bądź kilka właściwych organów jako jednostki odpowiedzialne za rozstrzygnięcia o wnioskach przewidzianych w art. 17.

ROZDZIAŁ II

PRZEKAZYWANIE I WYKONYWANIE WNIOSKÓW

Sekcja 1

Przekazywanie wniosku

Artykuł 4

Forma i treść wniosku

1. Wniosek składa się przy użyciu formularza A lub, w stosownych przypadkach, formularza I, znajdujących się w załączniku. Zawiera on następujące dane:

a) sąd wzywający oraz, w stosownych przypadkach, sąd wezwany;

b) nazwisko i adres stron oraz ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni;

c) rodzaj i przedmiot sprawy, jak również zwięzłe przedstawienie stanu faktycznego;

d) określenie dowodu, który ma być przeprowadzony;

e) w przypadku wniosku o przesłuchanie osoby:

- nazwisko i adres osoby lub osób, które mają być przesłuchane,

- pytania, które mają zostać skierowane do osoby lub osób, które mają być przesłuchane, lub fakty, co do których mają być one przesłuchane,

- w stosownych przypadkach, wskazanie na prawo odmowy zeznań zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego,

- w stosownych przypadkach, wniosek o przesłuchanie z przyrzeczeniem lub zapewnieniem z mocą przyrzeczenia oraz ewentualnie formę, jaką należy przy tym zastosować,

- w stosownych przypadkach, wszelkie inne informacje, które sąd wzywający uważa za niezbędne;

f) w przypadku wniosku o przeprowadzenie innych dowodów, dokumenty lub inne przedmioty, które mają zostać zbadane;

g) w stosownych przypadkach, wnioski przewidziane w art. 10 ust. 3 i 4 oraz art. 11 i 12, oraz wszelkie informacje niezbędne do ich zastosowania.

2. Wniosek, jak również wszelkie załączone do wniosku dokumenty, zwolnione są z wymogu legalizacji lub innej równoważnej formalności.

3. Do dokumentów, których załączenie sąd wzywający uważa za niezbędne do wykonania wniosku, należy dołączyć tłumaczenie na język, w którym sporządzony został wniosek.

Artykuł 5

Język

Wniosek oraz zawiadomienia przewidziane w niniejszym rozporządzeniu sporządza się w języku urzędowym wezwanego państwa członkowskiego lub, jeżeli w tym państwie członkowskim jest kilka języków urzędowych, w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych miejsca, w którym ma zostać przeprowadzony dowód, którego dotyczy wniosek, lub w innym języku, który został wskazany przez wezwane państwo członkowskie jako dopuszczalny. Każde państwo członkowskie wskazuje język urzędowy lub języki urzędowe organów Wspólnoty Europejskiej, inne niż jego własne, które dopuszcza dla celów wypełnienia formularza.

Artykuł 6

Przekazywanie wniosków i pozostałych zawiadomień

Wnioski i zawiadomienia przewidziane w niniejszym rozporządzeniu przekazuje się przy użyciu najszybszych możliwych środków, które wezwane państwo członkowskie wskazało jako dopuszczalne. Przekazywanie może następować przy użyciu wszelkich właściwych środków, pod warunkiem że otrzymany dokument dokładnie odzwierciedla treść przekazanego dokumentu, a wszystkie zawarte w nim informacje są czytelne.

Sekcja 2

Odbiór wniosku

Artykuł 7

Odbiór wniosku

1. W ciągu siedmiu dni od wpłynięcia wniosku właściwy sąd wezwany przesyła sądowi wzywającemu potwierdzenie odbioru przy użyciu formularza B w załączniku. Jeżeli wniosek nie spełnia warunków określonych w art. 5 i 6, sąd wezwany umieszcza odpowiednią adnotację na potwierdzeniu odbioru.

2. Jeżeli wykonanie wniosku złożonego przy użyciu formularza A w załączniku, który spełnia warunki określone w art. 5, nie należy do właściwości sądu, do którego wniosek został przekazany, sąd ten przekazuje wniosek do właściwego sądu swojego państwa członkowskiego i zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza A w załączniku.

Artykuł 8

Niekompletny wniosek

1. Jeżeli wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji przewidzianych w art. 4, sąd wezwany niezwłocznie zawiadamia o tym sąd wzywający, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od wpłynięcia wniosku, przy użyciu formularza C w załączniku, oraz zwraca się do niego o przekazanie brakujących informacji, które należy wskazać w sposób możliwie najbardziej dokładny.

2. Jeżeli wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ wymagana jest kaucja lub zaliczka zgodnie z art. 18 ust. 3, sąd wezwany niezwłocznie zawiadamia o tym sąd wzywający, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od wpłynięcia wniosku, przy użyciu formularza C w załączniku, oraz informuje sąd wzywający w jaki sposób uiszczona ma być kaucja lub zaliczka. Sąd wezwany niezwłocznie potwierdza wpłynięcie kaucji lub zaliczki, nie później jednak niż w ciągu 10 dni od otrzymania kaucji lub zaliczki, przy użyciu formularza D.

Artykuł 9

Uzupełnienie wniosku

1. Jeżeli sąd wezwany zaznaczył na potwierdzeniu odbioru przewidzianym w art. 7 ust. 1, że wniosek nie spełnia warunków określonych w art. 5 i 6, lub zawiadomił zgodnie z art. 8 sąd wzywający, że wniosek nie może zostać wykonany ponieważ nie zawiera wszystkich informacji przewidzianych w art. 4, termin przewidziany w art. 10 ust. 1 rozpoczyna bieg od wpłynięcia do sądu wezwanego prawidłowo wypełnionego wniosku.

2. Jeżeli sąd wezwany zwrócił się o kaucję lub zaliczkę zgodnie z art. 18 ust. 3, termin ten rozpoczyna bieg od złożenia kaucji lub wpłynięcia zaliczki.

Sekcja 3

Przeprowadzanie dowodu przez sąd wezwany

Artykuł 10

Przepisy ogólne dotyczące wykonywania wniosku

1. Sąd wezwany niezwłocznie wykonuje wniosek, nie później jednak niż w ciągu 90 dni od wpłynięcia wniosku.

2. Sąd wezwany wykonuje wniosek zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego.

3. Sąd wzywający może zwrócić się, przy użyciu formularza A w załączniku, o wykonanie wniosku zgodnie ze szczególną formą, którą przewiduje prawo jego państwa członkowskiego. Sąd wezwany uwzględnia taki wniosek, chyba że forma ta jest niezgodna z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego lub nie jest to możliwe z powodu poważnych trudności praktycznych. Jeżeli sąd wezwany nie uwzględnia wniosku z jednej z powyższych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza E w załączniku.

4. Sąd wzywający może zwrócić się do sądu wezwanego o przeprowadzenie dowodu przy użyciu technologii komunikacyjnych, w szczególności w drodze wideokonferencji lub telekonferencji.

Sąd wezwany uwzględnia taki wniosek, chyba że jest to niezgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego lub występują poważne trudności praktyczne.

Jeżeli sąd wezwany nie uwzględnia wniosku z jednej z tych przyczyn, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza E w załączniku.

Jeżeli sąd wzywający lub sąd wezwany nie ma dostępu do środków technicznych, o których mowa powyżej, sądy mogą je sobie udostępniać na podstawie wzajemnego porozumienia.

Artykuł 11

Wykonanie w obecności i przy udziale stron

1. Jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego, strony i ich przedstawiciele, jeżeli zostali ustanowieni, mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Sąd wzywający zawiadamia w swym wniosku sąd wezwany, przy użyciu formularza A w załączniku, że strony i ich przedstawiciele, jeśli zostali ustanowieni, będą obecni oraz, w stosownych przypadkach, że wystąpiono z wnioskiem o ich udział. Zawiadomienie takie może również zostać przekazane w każdej innej właściwej chwili.

3. Jeżeli wystąpiono z wnioskiem o udział w przeprowadzaniu dowodu stron i ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni, sąd wezwany określa, zgodnie z art. 10, warunki ich uczestnictwa.

4. Sąd wezwany zawiadamia strony i ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni, przy użyciu formularza F w załączniku, o miejscu i czasie przeprowadzenia dowodu oraz, w stosownych przypadkach, o warunkach, na jakich mogą w nim uczestniczyć.

5. Ust. 1–4 nie naruszają możliwości sądu wezwanego, aby ten zobowiązał strony i ich przedstawicieli, jeśli zostali ustanowieni, do obecności przy przeprowadzaniu dowodu lub udziału w nim, jeżeli taka możliwość jest przewidziana przez prawo jego państwa członkowskiego.

Artykuł 12

Wykonanie w obecności i przy udziale przedstawicieli sądu wzywającego

1. Jeżeli jest to zgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego, przedstawiciele sądu wzywającego mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Na użytek niniejszego artykułu, pojęcie „przedstawiciel” obejmuje członków sądu wyznaczonych przez sąd wzywający zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego. Sąd wzywający może wyznaczyć, zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego, także inne osoby, na przykład biegłego.

3. Sąd wzywający zawiadamia w swym wniosku sąd wezwany, przy użyciu formularza A w załączniku, że jego przedstawiciele będą obecni oraz, w stosownych przypadkach, że wystąpiono z wnioskiem o ich udział. Zawiadomienie takie może zostać również przekazane w każdej innej właściwej chwili.

4. Jeżeli wystąpiono z wnioskiem o udział przedstawicieli sądu wzywającego w przeprowadzaniu dowodu, sąd wezwany określa warunki ich uczestnictwa, zgodnie z art. 10.

5. Sąd wezwany zawiadamia sąd wzywający, przy użyciu formularza F w załączniku, o czasie i miejscu przeprowadzenia dowodu oraz, w stosownych przypadkach, o warunkach, na jakich przedstawiciele mogą w nim uczestniczyć.

Artykuł 13

Środki przymusu

Jeżeli jest to niezbędne, sąd wezwany stosuje przy wykonywaniu wniosku odpowiednie środki przymusu w przypadkach i w zakresie, w jakim przewiduje to prawo państwa członkowskiego sądu wezwanego dla wykonania złożonego w tym samym celu wniosku organu krajowego lub strony uczestniczącej w postępowaniu.

Artykuł 14

Odmowa wykonania

1. Wniosek o przesłuchanie osoby nie zostaje wykonany, jeżeli dana osoba powoła się na prawo odmowy zeznań lub zakaz zeznań, które lub który:

a) jest przewidziane(-y) w prawie państwa członkowskiego sądu wezwanego; lub

b) jest przewidziane(-y) w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego i prawo takie zostało wskazane we wniosku lub, w razie potrzeby, potwierdzone przez sąd wzywający na wniosek sądu wezwanego.

2. Poza przyczynami, o których mowa w ust. 1, można odmówić wykonania wniosku, tylko jeżeli:

a) wniosek nie należy do zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, określonego w art. 1; lub

b) wykonanie wniosku zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego nie należy do zakresu działania sądów; lub

c) sąd wzywający nie zastosował się do wezwania sądu wezwanego o uzupełnienie wniosku, przewidzianego w art. 8, w ciągu 30 dni po tym, jak sąd wezwany wystąpił do sądu wzywającego o uzupełnienie wniosku; lub

d) kaucja lub zaliczka, o które zwrócono się zgodnie z art. 18 ust. 3, nie zostały złożone bądź wpłacone w ciągu 60 dni od odpowiedniego żądania sądu wezwanego.

3. Sąd wezwany nie może odmówić wykonania wniosku wyłącznie z tej przyczyny, że zgodnie z prawem jego państwa członkowskiego sądowi tego państwa członkowskiego przysługuje w sprawie jurysdykcja wyłączna lub prawo tego państwa członkowskiego nie dopuszcza postępowania, dla którego celów złożony został wniosek.

4. Jeżeli odmówiono wykonania wniosku z jednej z przyczyn, o których mowa ust. 2, sąd wezwany zawiadamia o tym sąd wzywający w ciągu 60 dni od wpłynięcia wniosku do sądu wezwanego, przy użyciu formularza H w załączniku.

Artykuł 15

Zawiadomienie o opóźnieniach

Jeżeli sąd wezwany nie jest w stanie wykonać wniosku w ciągu 90 dni od jego wpłynięcia, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza G w załączniku. Należy przy tym podać przyczyny opóźnienia, jak również przypuszczalny okres czasu, który według oceny sądu wezwanego będzie potrzebny do wykonania wniosku.

Artykuł 16

Postępowanie po wykonaniu wniosku

Sąd wezwany niezwłocznie przekazuje sądowi wzywającemu dokumenty, z których wynika wykonanie wniosku oraz, w stosownych przypadkach, odsyła dokumenty, które otrzymał od sądu wzywającego. Do dokumentów tych należy załączyć potwierdzenie wykonania przy użyciu formularza H w załączniku.

Sekcja 4

Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu przez sąd wzywający

Artykuł 17

1. Jeżeli sąd występuje o przeprowadzenie dowodu bezpośrednio w innym państwie członkowskim, przekazuje odpowiedni wniosek jednostce centralnej lub właściwemu organowi w tym państwie, o których mowa w art. 3 ust. 3, przy użyciu formularza I w załączniku.

2. Bezpośrednie przeprowadzenie dowodu jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy może nastąpić dobrowolnie i bez środków przymusu.

Jeżeli bezpośrednie przeprowadzenie dowodu wymaga przesłuchania osoby, sąd wzywający informuje tę osobę, że przesłuchanie to jest dobrowolne.

3. Dowód przeprowadzany jest przez członka sądu lub przez jakąkolwiek inną osobę, na przykład biegłego, wyznaczonych zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego.

4. Jednostka centralna lub właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego zawiadamiają sąd wzywający w ciągu 30 dni od wpłynięcia wniosku, przy użyciu formularza J w załączniku, o tym, czy wniosek jest uwzględniony, oraz, w razie potrzeby, na jakich warunkach dana czynność ma być wykonana według prawa ich państwa członkowskiego.

Jednostka centralna lub właściwy organ mogą w szczególności wyznaczyć sąd swojego państwa członkowskiego, który ma uczestniczyć w przeprowadzeniu dowodu w celu zapewnienia prawidłowego stosowania niniejszego artykułu i dochowania warunków, które zostały określone.

Jednostka centralna lub właściwy organ wspiera stosowanie technologii komunikacyjnej, takich jak wideokonferencje i telekonferencje.

5. Jednostka centralna lub właściwy organ mogą odmówić bezpośredniego przeprowadzenia dowodu, tylko jeżeli:

a) wniosek nie należy do zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, określonego w art. 1;

b) wniosek nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji przewidzianych w art. 4; lub

c) bezpośrednie przeprowadzenie dowodu, którego dotyczy wniosek, jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa ich państwa członkowskiego.

Bez uszczerbku dla warunków określonych zgodnie z ust. 4, sąd wzywający wykonuje wniosek zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego.

Sekcja 5

Koszty

Artykuł 18

1. Nie można żądać zwrotu opłat lub kosztów za wykonanie wniosku zgodnie z art. 10.

2. Jeżeli jednak żąda tego sąd wezwany, sąd wzywający niezwłocznie zapewnia zwrot:

- wynagrodzeń biegłych i tłumaczy, oraz

- kosztów zaistniałych wskutek zastosowania art. 10 ust. 3 i 4.

Obowiązek stron poniesienia tych wynagrodzeń oraz kosztów podlega prawu państwa członkowskiego sądu wzywającego.

3. Jeżeli wymagana jest opinia biegłego, sąd wezwany może przed wykonaniem wniosku zwrócić się do sądu wzywającego o odpowiednią kaucję lub zaliczkę na poczet kosztów biegłego. We wszystkich innych wypadkach wykonanie wniosku nie może być uzależniane od kaucji lub zaliczki.

Kaucję lub zaliczkę składają bądź wpłacają strony, jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego.

ROZDZIAŁ III

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł 19

Przepisy wykonawcze

1. Komisja sporządza i regularnie aktualizuje podręcznik, który udostępniony jest także w formie elektronicznej i zawiera informacje przekazane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 22, a także umowy i porozumienia pozostające w mocy zgodnie z art. 21.

2. Aktualizacja lub techniczne zmiany formularzy znajdujących się w załączniku dokonywane są zgodnie z procedurą doradczą przewidzianą w art. 20 ust. 2.

Artykuł 20

Komitet

1. Komisja jest wspierana przez komitet.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 3 i 7 decyzji 1999/468/WE.

3. Komitet przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

Artykuł 21

Stosunek do obowiązujących lub przyszłych umów lub porozumień między państwami członkowskimi

1. W stosunkach między państwami członkowskimi, które są stronami odnośnych dwu- lub wielostronnych umów i porozumień zawartych przez państwa członkowskie, w szczególności Konwencji haskiej z dnia 1 marca 1954 r. dotyczącej procedury cywilnej i Konwencji haskiej z dnia 18 marca 1970 r. o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych, niniejsze rozporządzenie ma, w odniesieniu do spraw, do których się stosuje, pierwszeństwo przed postanowieniami zawartymi w wymienionych umowach lub porozumieniach.

2. Niniejsze rozporządzenie nie stanowi przeszkody dla utrzymania lub zawierania przez państwa członkowskie umów lub porozumień między nimi, w celu dalszego ułatwiania przeprowadzania dowodów, pod warunkiem że są one zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

3. Państwa członkowskie przekazują Komisji:

a) do dnia 1 lipca 2003 r. – kopie utrzymanych między państwami członkowskimi umów lub porozumień, o których mowa w ust. 2;

b) kopie zawartych między państwami członkowskimi umów lub porozumień, o których mowa w ust. 2, oraz projekty takich umów lub porozumień, które zamierzają przyjąć; oraz

c) każde wypowiedzenie lub zmianę tych umów lub porozumień.

Artykuł 22

Przekazywanie informacji

Do dnia 1 lipca 2003 r. każde państwo członkowskie dostarcza Komisji następujące informacje:

1) wykaz zgodnie z art. 2 ust. 2 wskazujący obszary właściwości miejscowej oraz, w stosownych przypadkach, właściwość szczególną sądów;

2) nazwy i adresy jednostek centralnych i właściwych organów zgodnie z art. 3, ze wskazaniem obszaru ich właściwości miejscowej;

3) środki techniczne, jakimi dysponują sądy wskazane w wykazie według art. 2 ust. 2 dla celów przyjmowania wniosków;

4) języki, które są dopuszczone dla wniosków, przewidziane w art. 5.

Państwa członkowskie zawiadamiają Komisję o wszelkich późniejszych zmianach tych informacji.

Artykuł 23

Przegląd

Najpóźniej w dniu 1 stycznia 2007 r., a następnie co pięć lat, Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia, zwracając szczególną uwagę na praktyczne stosowanie art. 3 ust. 1 lit. c) i ust. 3 oraz art. 17 i 18.

Artykuł 24

Wejście w życie

1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2001 r.

2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2004 r., z wyjątkiem art. 19, 21 i 22, które stosuje się od dnia 1 lipca 2001 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Sporządzono w Brukseli dnia 28 maja 2001 r.