PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 179,

uwzględniając wniosek Komisji(¹),

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (²),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Stosunki między Unią Europejską a Turcją opierają się głównie na Układzie o Stowarzyszeniu z dnia 12 września 1963 r.(³) i decyzjach Rady Stowarzyszenia powołanej na mocy Układu o Stowarzyszeniu.

(2) Turcja jest w trakcie wprowadzania znaczących reform mających na celu poprawę gospodarki, restrukturyzację i zwiększenie wydajności sektora publicznego, modernizację infrastruktury gospodarczej i społecznej oraz rozwój sektora wytwórczego.

(3) Na szczycie Rady Europejskiej w Cardiff w dniach 15 i 16 czerwca 1998 r. potwierdzono wagę przywiązywaną do wdrażania strategii europejskiej dla Turcji oraz zobowiązano Komisję do przedstawienia wniosków, w tym wniosków w sprawie kwestii finansowych.

(4) Wysokość dochodów nie rozkłada się równomiernie w poszczególnych prowincjach Turcji; w celu podjęcia działań w sprawie konkluzji ze szczytu Rady Europejskiej w Cardiff, szczególnie pożądane jest usunięcie tych różnic poprzez wspieranie rozwoju regionów opóźnionych oraz wzmacnianie spójności gospodarczej i społecznej.

(5) Konkluzje z posiedzenia Rady z dnia 13 września 1999 r. dotyczyły pomocy finansowej dla Turcji.

(6) Na szczycie Rady Europejskiej w Helsinkach w dniach 10 i 11 grudnia 1999 r. stwierdzono, że Turcja jest państwem kandydującym, który ma stać się członkiem Unii w oparciu o te same kryteria, które obowiązują pozostałe państwa kandydujące.

(7) przepisy niniejszego rozporządzenia opierają się na poszanowaniu zasad demokracji, rządów prawa, praw człowieka oraz podstawowych wolności, oraz poszanowaniu prawa międzynarodowego, co stanowi podstawę polityki prowadzonej przez Wspólnotę Europejską i jej Państwa Członkowskie, oraz na zobowiązaniach przyjętych w ramach różnych umów w tych obszarach.

(8) Wspólnota przywiązuje wielką wagę do potrzeby poprawy i wspierania przez Turcję demokracji i poszanowania podstawowych praw człowieka, oraz ściślejszego zaangażowania w ten proces społeczeństwa obywatelskiego.

(9) Parlament Europejski przyjął szereg rezolucji w szczególności w sprawie wagi poszanowania praw człowieka w Turcji dla rozwoju ściślejszych więzi między tym krajem a Unią Europejską, a mianowicie rezolucji z dnia 13 grudnia 1995 r. w sprawie przestrzegania praw człowieka w Turcji, rezolucji z dnia 17 września 1998 r. w sprawie sprawozdań Komisji o rozwoju stosunków z Turcją od czasu wejścia w życie unii celnej, rezolucji z dnia 3 grudnia 1998 r. w sprawie komunikatu z Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego dotyczącej dalszego rozwoju stosunków z Turcją oraz w sprawie komunikatu z Komisji do Rady zatytułowanego „Strategia europejska dla Turcji: wstępne propozycje działania złożone przez Komisję” oraz rezolucji z dnia 6 października 1999 r. w sprawie stanu stosunków między Turcją a Unią Europejską (⁴).

(10) Środki konieczne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady (WE) nr 1999/468 z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (⁵).

(11) Niniejsze rozporządzenie ustanawia, na cały czas trwania programu, ramy finansowe stanowiące podstawowe odniesienie, w rozumieniu pkt. 33 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 6 maja 1999 r. między Parlamentem Europejskim, Radą a Komisją (⁶), dla organu budżetowego podczas corocznej procedury budżetowej.

(12) Projekty i programy finansowane z tych środków muszą wspierać rozwój gospodarczy i społeczny Turcji, przyczyniać się do ochrony praw człowieka oraz poszanowania i ochrony mniejszości narodowych, oraz wnosić wkład w reformy polityki rozwoju, jak również restrukturyzacji ram instytucjonalnych i prawnych Turcji w celu zapewnienia zgodności z tymi zasadami.

(13) Projekty i programy finansowane z niniejszej pomocy muszą przynosić korzyści przede wszystkim tej części społeczeństwa tureckiego, które zostało dotknięte opóźnieniem,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Wspólnota wspiera Turcję w jej wysiłkach mających na celu osiągnięcie rozwoju gospodarczego i społecznego.

Artykuł 2

Ramy finansowe dla wdrażania niniejszego programu na okres od 2000 do 2002 r. ustala się na 135 milionów EUR. Roczne środki są zatwierdzane przez organy budżetowe w ramach perspektywy finansowej.

Artykuł 3

1. Beneficjentem projektów współpracy i działań może być nie tylko państwo tureckie i jego regiony, ale również władze lokalne, organizacje regionalne, organy i departamenty publiczne, w tym administracja celna, Wspólnoty lokalne lub tradycyjne, organizacje wspierające biznes, spółdzielnie oraz społeczeństwo obywatelskie, w szczególności stowarzyszenia, fundacje i organizacje pozarządowe.

2. W przypadkach, gdy brak jest istotnego elementu koniecznego do kontynuowania udzielania pomocy Turcji, w szczególności w przypadku naruszeń zasad demokracji, rządów prawa, praw człowieka i podstawowych wolności i prawa międzynarodowego, Rada, stanowiąc kwalifikowaną większością głosów w sprawie wniosku Komisji, może podjąć decyzję w sprawie właściwych środków.

3. Komisja przekazuje informacje w sprawie swego programu indykatywnego Komitetowi określonemu w art. 7 („Komitet MED”) oraz wspólnemu Komitetowi Parlamentarnemu, a także wspólnemu Komitetowi Ekonomiczno - Społecznemu UE - Turcja.

Artykuł 4

1. Projekty współpracy i działania mogą być finansowane w następujących obszarach indykatywnych:

a) modernizacja produkcji, poprawa zdolności instytucjonalnych i infrastrukturalnych w obszarach, włącznie z ochroną środowiska, energią i transportem, z wyłączeniem rozwoju energii jądrowej, w szczególności w strefach trzęsień ziemi;

b) wsparcie współpracy przemysłowej metodami obejmującymi wspieranie dywersyfikacji w przemyśle oraz zakładanie małych i średnich przedsiębiorstw;

c) współpraca w zakresie telekomunikacji, infrastruktury, rozwoju terenów wiejskich oraz usług socjalnych;

d) poprawa potencjału gospodarki tureckiej, między innymi poprzez środki wspierające restrukturyzację sektora publicznego i inicjatywę prywatną;

e) współpraca w zakresie ochrony zdrowia;

f) współpraca w dziedzinie kształcenia i szkolenia;

g) współpraca regionalna i transgraniczna;

h) wszelkie formy współpracy zmierzające do ochrony lub wspierania demokracji, rządów prawa, praw człowieka, poszanowania mniejszości i ochrony oraz uznania ich tożsamości kulturowej, oraz wsparcia dla środków mających na celu zniesienie kary śmierci;

i) wszelkie formy współpracy zmierzające do rozwiązania problemu kurdyjskiego;

j) współpraca w zakresie kwestii humanitarnych;

k) środki zmierzające do wspierania rozwoju dialogu społecznego w Turcji oraz między Turcją a Unią Europejską;

l) wszelkie formy pomocy zmierzające do wspierania rozwoju stosunków między Unią Europejską a Turcją;

m) wspieranie współpracy między administracjami państwowymi obu stron w celu zbliżenia ustawodawstw oraz szkolenia pracowników, w tym celników;

2. Gdzie stosowne, można podjąć środki zmierzające do wspierania programu dostosowania strukturalnego w oparciu o następujące zasady:

a) programy wsparcia muszą zostać w miarę możliwości dostosowane do szczególnych uwarunkowań Turcji oraz uwzględniać warunki gospodarcze i społeczne w tym kraju;

b) programy wsparcia muszą obejmować środki mające na celu minimalizowanie negatywnego wpływu procesu dostosowania strukturalnego w kwestiach społecznych i zatrudnienia, w szczególności w odniesieniu do najmniej uprzywilejowanych części ludności;

c) należy również uwzględnić sytuację gospodarczą Turcji, w szczególności zróżnicowanie gospodarcze regionów, poziom zadłużenia kraju, obciążenia z tytułu obsługi zadłużenia, bilans płatniczy oraz podaż walut zagranicznych, sytuację monetarną, produkt krajowy brutto na mieszkańca oraz poziom bezrobocia.

Artykuł 5

1. Wsparcie finansowe w ramach niniejszego rozporządzenia udzielane jest w postaci dotacji.

2. Instrumenty, które trzeba będzie zastosować w trakcie działań podejmowanych w ramach niniejszego rozporządzenia, obejmują, w granicach ustanowionych przez organy budżetowe w trakcie rocznej procedury budżetowej, wsparcie techniczne, szkolenie lub inne usługi, dostawy lub prace, wraz z audytami oraz misjami oceniającymi i monitorującymi.

3. Finansowanie Wspólnoty może obejmować inwestycje, z wyłączeniem zakupu budynków, i pokrywania kosztów stałych (w tym kosztów administracyjnych, konserwacyjnych i operacyjnych), z uwzględnieniem faktu, że projekt musi mieć na celu przejęcie kosztów stałych przez beneficjentów.

4. Wkład finansowy ze strony partnerów określonych w art. 3 poszukiwany jest w przypadku każdego działania współpracy. Żądany wkład mieści się w możliwościach finansowych zainteresowanych partnerów i jest uzależniony od charakteru działania. W konkretnych przypadkach, gdzie partner jest organizacją pozarządową lub organizacją społeczną, możliwe jest wniesienie przez niego wkładu rzeczowego.

5. Możliwe jest poszukiwanie współfinansowania u innych darczyńców, w szczególności Państw Członkowskich. Udział w procedurach umownych za pośrednictwem organizacji międzynarodowych lub współfinansowanych przez państwo trzecie dodatkowo reguluje rozporządzenie (WE) nr 2110/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 grudnia 2005 r. w sprawie dostępu do pomocy zagranicznej Wspólnoty (⁷). [1]

6. Zostaną podjęte konieczne środki w celu podkreślenia wspólnotowego charakteru pomocy udzielanej w ramach niniejszego rozporządzenia.

7. Dla osiągnięcia celów spójności i komplementarności określonych w Traktacie oraz aby zagwarantować optymalną skuteczność tych działań jako całości, Komisja podejmuje wszelkie konieczne środki koordynacyjne, a mianowicie:

a) ustanowienie systemu regularnej wymiany i analizy informacji w sprawie planowania działań, które mają zostać zrealizowane, zatwierdzenie poszczególnych działań, których finansowanie jest rozważane przez Wspólnotę i Państwa Członkowskie oraz rozwój już zatwierdzonych działań;

b) koordynacja na miejscu tych działań poprzez organizowanie regularnych spotkań oraz wymianę informacji między przedstawicielami Komisji i Państw Członkowskich w kraju beneficjenta.

8. Komisja, w porozumieniu z Państwami Członkowskimi, może podjąć wszelkie inicjatywy konieczne dla zapewnienia właściwej koordynacji z pozostałymi darczyńcami zaangażowanymi w dany proces.

Artykuł 6

1. Komisja bada, zatwierdza i administruje działania objęte niniejszym rozporządzeniem zgodnie z obowiązującymi procedurami budżetowymi, w szczególności z tymi określonymi w rozporządzeniu finansowym z dnia 21 grudnia 1977 r. dotyczącym budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (⁸).

2. Ocena projektów i programów uwzględnia następujące czynniki:

a) skuteczność i efektywność gospodarczą działań;

b) aspekty kulturowe, społeczne i dotyczące różnicy płci;

c) konserwację i ochronę środowiska w oparciu o zasady trwałego rozwoju;

d) rozwój instytucjonalny konieczny do osiągnięcia celów projektu;

e) doświadczenie zdobyte podczas działań tego samego rodzaju.

3. Decyzje odnoszące się do dotacji powyżej 2 milionów EUR dla pojedynczych działań finansowanych w ramach niniejszego rozporządzenia są podejmowane w oparciu o procedurę określoną w art. 7 ust. 2.

Komisja informuje Komitet MED w krótkiej formie o wszelkich decyzjach o finansowaniu, które zamierza podjąć w odniesieniu do projektów i programów, których wartość jest równa lub niższa od 2 milionów EUR. Informacja ta zostaje udostępniona przynajmniej na tydzień przed pojęciem decyzji.

Komisja podejmuje wszelkie konieczne kroki mające na celu ułatwienie wykorzystania dotacji przez małe organizacje pozarządowe o celu niezarobkowym.

4. W przypadkach, gdy przekroczenie lub dodatkowy wymóg jest równy lub niższy niż od 20% wstępnego zatwierdzenia wypłaty ustalonego decyzją o finansowaniu, Komisja jest upoważniona do zatwierdzenia, bez zasięgania opinii Komitetu MED, wszelkich dodatkowych zatwierdzeń wypłat potrzebnych do pokrycia spodziewanych lub rzeczywistych przekroczeń kosztów związanych z działaniami.

W przypadkach, gdy dodatkowe zatwierdzenie wypłaty określone w poprzednim ustępie, jest niższe niż 4 miliony EUR, Komitet MED zostaje poinformowany o decyzji podjętej przez Komisję. W przypadku, gdy wspomniane dodatkowe zatwierdzenie wypłaty przekracza 4 miliony EUR, ale nie jest większe niż 20%, wymagane jest zasięgnięcie opinii Komitetu.

5. Wszelkie porozumienia lub umowy dotyczące finansowania zawarte w ramach niniejszego rozporządzenia przewidują przeprowadzenie przez Komisję i Trybunał Obrachunkowy kontroli na miejscu zgodnie ze zwykłymi procedurami ustanowionymi przez Komisję na mocy obowiązujących zasad, w szczególności tych dotyczących rozporządzenia finansowego.

6. W przypadkach, gdy działania podlegają umowom o finansowaniu między Wspólnotą a Turcją, umowy takie przewidują, że Wspólnota nie pokrywa podatków, ceł lub innych obciążeń.

7. Uczestnictwo w zaproszeniach do składania ofert oraz proces przyznawania umów jest otwarty na równych warunkach dla wszystkich osób fizycznych i prawnych z Państw Członkowskich i Turcji. Uprawnienie do udziału w procedurach przetargowych na podstawie niniejszego rozporządzenia dodatkowo określa się zgodnie z kryteriami kwalifikującymi oraz odstępstwami od nich zawartymi w rozporządzeniu (WE) nr 2110/2005. [2]

8. Dostawy pochodzą z Państw Członkowskich lub Turcji. Pochodzenie dostaw i materiałów zakupionych na podstawie niniejszego rozporządzenia dodatkowo określają reguły pochodzenia, a także odstępstwa od tych reguł, zawarte w rozporządzeniu (WE) nr 2110/2005. [3]

Artykuł 7

1. Komisję wspiera Komitet powołany na mocy rozporządzenia (WE) nr 1488/96 (⁹), zwany „Komitetem MED”.

2. W przypadku, gdy przywołuje się niniejszy ustęp, zastosowany zostaje art. 4 i 7 decyzji 1999/468/WE, uwzględniając przepisy jej art. 8.

Okres ustanowiony w art. 4 ust. 3 decyzji 1999/468/WE ustala się na trzy miesiące.

3. Komitet MED uchwala swój regulamin wewnętrzny.

Artykuł 8

W ramach Komitetu MED raz do roku ma miejsce wymiana poglądów na podstawie prezentacji dokonywanej przez przedstawiciela Komisji wspomnianego programu indykatywnego dla działań, które mają zostać przeprowadzone w kolejnym roku.

Parlament Europejski jest informowany o wnioskach i o wyniku prowadzonych rozmów.

Artykuł 9

Komisja składa roczne sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu oraz Radzie w pierwszym kwartale każdego roku. Sprawozdanie to zawiera co najmniej następujące informacje:

a) szczegółowe podsumowanie działań finansowanych w poprzednim roku budżetowym;

b) planowany, program indykatywny na bieżący rok budżetowy oraz oświadczenie o poczynionych postępach w odniesieniu do objętych nim działań;

c) prognozy programu i działań planowanych na kolejny rok budżetowy;

d) streszczenie przeprowadzonych ocen, w tym ocen odnoszących się do poszczególnych działań;

e) informacje na temat organów, z którymi zostały zawarte porozumienia lub umowy.

Artykuł 10

Komisja przeprowadza regularnie oceny działań finansowanych przez Wspólnotę, aby stwierdzić, czy osiągnięte zostały cele działań, oraz aby ustalić wytyczne dotyczące poprawy skuteczności przyszłych działań.

Komisja przedkłada Komitetowi MED podsumowanie przeprowadzonych ocen, które może on, w razie potrzeby, zbadać.

Sprawozdania z ocen są udostępniane każdemu Państwu Członkowskiemu na żądanie.

Artykuł 11

Sześć miesięcy przed końcem trzyletnich ram finansowych Komisja składa Parlamentowi Europejskiemu i Radzie ogólną ocenę działań finansowanych przez Wspólnotę w ramach niniejszego rozporządzenia, wraz z sugestiami dotyczącymi przyszłości niniejszego rozporządzenia i, w miarę potrzeby, wniosków je zmieniających.

Artykuł 12

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 22 stycznia 2001 r.