Art. 1.[Ustawa o służbie zagranicznej] W ustawie z dnia 21 stycznia 2021 r. o służbie zagranicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1076) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 4 w ust. 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:

"Wniosek złożony po terminie pozostawia się bez rozpoznania.";

2) po art. 5 dodaje się art. 5a w brzmieniu:

"Art. 5a. 1. Osoba, która kształciła się, w szczególności odbyła kursy, szkolenia, podjęła studia, uzyskała tytuł zawodowy, stopień w zakresie sztuki, stopień naukowy, tytuł naukowy lub prowadziła działalność naukową w zagranicznym podmiocie systemu szkolnictwa wyższego i nauki:

1) będącym organem bezpieczeństwa innego państwa albo prowadzonym, podległym, kontrolowanym lub nadzorowanym przez taki organ,

2) wchodzącym w skład sił zbrojnych innego państwa albo im podległym, przez nie nadzorowanym lub kontrolowanym,

3) stanowiącym część resortu właściwego do spraw zagranicznych lub wewnętrznych innego państwa albo temu resortowi podległym lub przez niego kontrolowanym lub nadzorowanym

- może być zatrudniona w służbie zagranicznej po złożeniu wniosku i uzyskaniu zgody Szefa Służby Zagranicznej.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do osób, które kształciły się wyłącznie w:

1) państwach członkowskich Unii Europejskiej;

2) państwach sygnatariuszach Traktatu Północnoatlantyckiego niebędących państwami członkowskimi Unii Europejskiej;

3) państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;

4) Konfederacji Szwajcarskiej.

3. W celu rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, Szef Służby Zagranicznej zwraca się do:

1) dyrektora generalnego służby zagranicznej o przedstawienie posiadanej dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy;

2) Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego o sporządzenie, w terminie 30 dni, opinii o braku przeciwwskazań do podjęcia przez osobę, o której mowa w ust. 1, pracy w służbie zagranicznej.

4. Szef Służby Zagranicznej wydaje zgodę, o której mowa w ust. 1, w przypadku otrzymania opinii Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego potwierdzającej brak przeciwwskazań do podjęcia pracy w służbie zagranicznej.

5. Szef Służby Zagranicznej wydaje zgodę, o której mowa w ust. 1, albo odmawia jej wydania w terminie 30 dni od dnia otrzymania opinii Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.";

3) w art. 16:

a) w ust. 3 w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

"5) dwukrotnej odmowy przyjęcia przez dyplomatę zawodowego dwóch następujących po sobie wyznaczeń stanowiska w placówce zagranicznej lub komórce organizacyjnej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zagranicznych, które są zgodne z jego kwalifikacjami i umiejętnościami oraz przebiegiem kariery zawodowej.",

b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 5, drugie wyznaczenie dyplomacie zawodowemu stanowiska w placówce zagranicznej lub komórce organizacyjnej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zagranicznych może nastąpić nie wcześniej niż po upływie miesiąca od dnia odmowy przyjęcia przez dyplomatę zawodowego wyznaczonego stanowiska.";

4) w art. 22 uchyla się ust. 6 i 7;

5) w art. 28:

a) w ust. 1 w pkt 8 średnik zastępuje się kropką i uchyla się pkt 9,

b) w ust. 2 wyraz "attaché" zastępuje się wyrazami "III sekretarz".

Art. 2.[Ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu] W ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2021 r. poz. 177 oraz z 2022 r. poz. 375 i 1259) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1 po pkt 1a dodaje się pkt 1b i 1c w brzmieniu:

"1b) ewidencjonowanie, gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie, zabezpieczanie, udostępnianie i publikowanie akt pracowników służby zagranicznej, wytworzonych lub gromadzonych w okresie do dnia 31 grudnia 1990 r., oraz dokumentów osobowych, które zostały wytworzone w okresie do dnia 31 grudnia 1990 r., przekazanych do archiwum Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu przez ministra właściwego do spraw zagranicznych;

1c) ewidencjonowanie, gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie, zabezpieczanie, udostępnianie i publikowanie dokumentów innych niż określone w pkt 1-1b, jeżeli ustawa tak stanowi;";

2) w art. 25 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

"4. Na żądanie Prezesa Instytutu Pamięci:

1) minister właściwy do spraw wewnętrznych,

2) Minister Obrony Narodowej,

3) Minister Sprawiedliwości,

4) prezes sądu powszechnego i wojskowego,

5) prokurator kierujący powszechną jednostką organizacyjną prokuratury,

6) dyrektor Archiwum Akt Nowych oraz innego archiwum państwowego,

7) Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szef Agencji Wywiadu, Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Szef Służby Wywiadu Wojskowego,

8) inne instytucje

- przekazują do archiwum Instytutu Pamięci dokumenty nieprzekazane.";

3) po art. 26 dodaje się art. 26a i art. 26b w brzmieniu:

"Art. 26a. Do archiwum Instytutu Pamięci przekazuje się dokumenty wytworzone w toku postępowań prowadzonych przez sądy na podstawie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, niezależnie od czasu ich wytworzenia, z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania w danej sprawie.

Art. 26b. 1. Do archiwum Instytutu Pamięci przekazuje się dokumenty:

1) wytworzone w toku postępowań prowadzonych przez sądy w sprawach innych niż określone w art. 26 i art. 26a dotyczące funkcjonariuszy państwa komunistycznego albo osób działających na ich zlecenie oskarżonych o zbrodnie komunistyczne popełnione od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r.,

2) zawierające informacje o obsadzie personalnej, strukturach lub działalności organów bezpieczeństwa państwa i ich funkcjonariuszy w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r.

- niezależnie od czasu ich wytworzenia.

2. Dokumenty przekazuje się z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania w danej sprawie.".

Art. 3. [Ustawa o finansach publicznych] W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305, z późn. zm.²⁾) po art. 34b dodaje się art. 34c w brzmieniu:

"Art. 34c. Przepisów art. 34a i art. 34b nie stosuje się do umów zawartych przez placówki zagraniczne w rozumieniu art. 7 pkt 7 ustawy z dnia 21 stycznia 2021 r. o służbie zagranicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1076 i 1283).".

Art. 4.[Podmioty otrzymujące stopień III sekretarza] Członkowie służby zagranicznej oraz dyplomaci delegowani, którzy posługują się stopniem dyplomatycznym attaché, otrzymują stopień III sekretarza.

Art. 5.[Zgoda na zatrudnienie w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych albo odmowa jej wydania] 1. Nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy Szef Służby Zagranicznej wydaje zgodę na dalsze zatrudnienie w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych osoby, która kształciła się w zagranicznym podmiocie systemu szkolnictwa wyższego i nauki, o którym mowa w art. 5a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, będącej członkiem służby zagranicznej w dniu wejścia w życie ustawy, albo odmawia jej wydania. Stosuje się odpowiednio przepis art. 5a ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1.

2. W celu wydania zgody, o której mowa w ust. 1, Szef Służby Zagranicznej zwraca się do:

1) dyrektora generalnego służby zagranicznej o wykaz osób, o których mowa w ust. 1, oraz o przedstawienie posiadanej dokumentacji pracowniczej dotyczącej tych osób;

2) Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego o sporządzenie, w terminie 30 dni, opinii o braku przeciwwskazań do kontynuowania przez osobę, o której mowa w ust. 1, pracy w służbie zagranicznej.

3. Szef Służby Zagranicznej wydaje zgodę, o której mowa w ust. 1, w przypadku otrzymania opinii Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego potwierdzającej brak przeciwwskazań do kontynuowania przez osobę, o której mowa w ust. 1, pracy w służbie zagranicznej.

4. W przypadku odmowy przez Szefa Służby Zagranicznej wydania zgody na dalsze zatrudnienie w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych osoby, o której mowa w ust. 1, stosunek pracy z nią wygasa w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania przez nią tej odmowy.

Art. 6.[Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:

1) art. 1 pkt 5 oraz art. 4, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.;

2) art. 3, który wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2022 r.