Art. 1. [Zakres regulacji] Ustawa określa zasady i sposób realizacji świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla oraz z tytułu zaprzestania pobierania bezpłatnego węgla w naturze lub w ekwiwalencie pieniężnym, zwanego dalej „rekompensatą”, przez osoby niebędące pracownikami przedsiębiorstwa górniczego.

Art. 2. [Definicje] 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) osoba uprawniona:

a) uprawnionych do bezpłatnego węgla na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy, na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń:

– byłych pracowników, których stosunek pracy został rozwiązany z przedsiębiorstwem górniczym na podstawie ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2018 r. poz. 1969) i którzy po ustaniu tego stosunku pracy nabyli prawo do zasiłku dla bezrobotnych oraz bezpośrednio po zakończeniu pobierania tego zasiłku nabyli prawo do świadczenia przedemerytalnego i je pobierali,

– emerytów i rencistów, mających ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, którzy zamiast emerytury lub tej renty pobierają rentę rodzinną po zmarłym współmałżonku,

– wdowy, wdowców i sieroty, mających ustalone prawo do renty rodzinnej po pracowniku zmarłym w czasie trwania stosunku pracy, emerycie lub renciście z przedsiębiorstwa górniczego, jeżeli utrata uprawnienia do bezpłatnego węgla nie została im zrekompensowana w jakikolwiek inny sposób,

b) wdowy i wdowców, mających ustalone prawo do renty rodzinnej po osobie uprawnionej w rozumieniu art. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz. U. poz. 1971), zwanej dalej „ustawą o świadczeniu rekompensacyjnym”,

c) osoby uprawnione w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym, którym nie wypłacono świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla, z wyjątkiem osób, którym przedsiębiorstwo wypłacające udzieliło pisemnej odmowy, o której mowa w art. 5 ust. 9 tej ustawy,

d) wdowy, wdowców i sieroty otrzymujących świadczenia specjalne, o których mowa w art. 82 ust. 1 i art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 i 2245), albo mających ustalone prawo do renty rodzinnej po pracowniku przedsiębiorstwa górniczego zmarłym w czasie trwania stosunku pracy lub byłym pracowniku, o którym mowa w lit. a tiret pierwsze, pobierających bezpłatny węgiel w naturze lub w ekwiwalencie pieniężnym, którym przedsiębiorstwo górnicze zaprzestało wydawać bezpłatny węgiel lub wypłacać ekwiwalent pieniężny przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy;

2) przedsiębiorstwo górnicze:

a) spółkę węglową – jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, która prowadziła w dniu 31 grudnia 2011 r. wydobycie węgla kamiennego na podstawie koncesji,

b) spółkę, w której Skarb Państwa lub spółki węglowe posiadały w dniu 31 grudnia 2011 r. akcje lub udziały, która prowadziła w tym dniu wydobycie węgla kamiennego na podstawie koncesji;

3) przedsiębiorstwo wypłacające:

a) przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1374 i 2341) – w przypadku osób uprawnionych ze zlikwidowanych przedsiębiorstw górniczych lub przedsiębiorstw górniczych, które zaprzestały wydobycia węgla kamiennego na podstawie koncesji przed dniem wejścia w życie ustawy,

b) przedsiębiorstwo górnicze – w przypadku osób uprawnionych z przedsiębiorstw górniczych, które w dniu wejścia w życie ustawy prowadzą wydobycie węgla kamiennego na podstawie koncesji.

2. Za wdowy i wdowców, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a tiret trzecie, lit. b i d oraz art. 2 pkt 1 lit. b ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym, uznaje się również osoby, które ponownie zawarły związek małżeński, tracąc status wdowy lub wdowca.

3. W przypadku osób uprawnionych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a tiret drugie i trzecie oraz lit. b-d, posiadanie ustalonego prawa do renty rodzinnej oraz do świadczeń specjalnych, o których mowa w art. 82 ust. 1 i art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustala się na dzień utraty prawa do bezpłatnego węgla lub zaprzestania jego pobierania w naturze lub w ekwiwalencie pieniężnym.

Art. 3. [Rekompensata] 1. Rekompensata przysługuje osobie uprawnionej.

2. Rekompensata nie przysługuje osobie uprawnionej, której roszczenie z tytułu prawa do bezpłatnego węgla podlega zaspokojeniu na podstawie prawomocnego wyroku sądowego.

3. Rekompensata nie przysługuje osobie uprawnionej, której roszczenie z tytułu prawa do rekompensaty zostało zaspokojone na podstawie przepisów ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym.

Art. 4. [Wysokość rekompensaty] 1. Wysokość rekompensaty wynosi 10 000 zł.

2. Rekompensata jest wypłacana jednorazowo przez właściwe przedsiębiorstwo wypłacające przekazem pocztowym albo przelewem na rachunek bankowy albo rachunek prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, wskazany we wniosku o wypłatę rekompensaty.

3. Roszczenie o świadczenie z tytułu wypłaty rekompensaty wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia następującego po ostatnim dniu terminu, o którym mowa w art. 5 ust. 1.

4. W przypadku śmierci osoby uprawnionej, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a tiret pierwsze i drugie oraz lit. c w zakresie, w jakim dotyczy osób uprawnionych, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym, która złożyła wniosek o wypłatę rekompensaty, należną jej rekompensatę wypłaca się w częściach równych wdowie, wdowcowi i sierotom uprawnionym do renty rodzinnej po tej osobie.

Art. 5. [Wniosek o wypłatę rekompensaty] 1. Wniosek o wypłatę rekompensaty osoba uprawniona składa do właściwego przedsiębiorstwa wypłacającego w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie ustawy.

2. Wniosek o wypłatę rekompensaty zawiera:

1) imię i nazwisko osoby uprawnionej;

2) numer PESEL albo rodzaj i numer dokumentu tożsamości w przypadku braku numeru PESEL;

3) nazwę przedsiębiorstwa górniczego, z którego osoba uprawniona przeszła na emeryturę lub rentę albo z którego zmarły współmałżonek osoby uprawnionej przeszedł na emeryturę lub rentę, albo z którego osoba uprawniona otrzymywała bezpłatny węgiel w naturze lub w ekwiwalencie pieniężnym lub które przyznało jej to uprawnienie;

4) wskazanie sposobu wypłaty rekompensaty;

5) adres zamieszkania osoby uprawnionej;

6) numer rachunku bankowego albo rachunku prowadzonego w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, na jaki ma być wypłacona rekompensata – w przypadku wypłaty rekompensaty przelewem;

7) telefon do kontaktu z osobą uprawnioną;

8) miejscowość, datę i podpis osoby uprawnionej, a w przypadku składania wniosku o wypłatę rekompensaty w sposób inny niż osobiście w siedzibie przedsiębiorstwa wypłacającego – podpis osoby uprawnionej poświadczony przez notariusza albo przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta właściwego dla adresu zamieszkania osoby uprawnionej lub osobę przez niego upoważnioną.

3. Do wniosku o wypłatę rekompensaty dołącza się:

1) dokumenty potwierdzające uprawnienie do rekompensaty;

2) oświadczenie o następującej treści:

„Oświadczam, że:

1) dane zawarte we wniosku o wypłatę rekompensaty są zgodne z prawdą;

2) roszczenia z tytułu prawa do bezpłatnego węgla nie podlegają zaspokojeniu na podstawie prawomocnego wyroku sądowego;

3) nie złożyłem(am) pozwu/złożyłem(am) pozew^* dotyczący(ego) roszczenia z tytułu prawa do bezpłatnego węgla do sądu ... w ...;

4) nie złożyłem(am) pozwu/złożyłem(am) pozew^* dotyczący(ego) roszczenia z tytułu świadczenia rekompensacyjnego przysługującego na podstawie ustawy z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz. U. poz. 1971) do sądu ... w ...;

5) w przypadku wypłaty rekompensaty nie będę występować z roszczeniami z tytułu prawa do bezpłatnego węgla przysługującego na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień lub innych regulacji obowiązujących w przedsiębiorstwie górniczym, które utraciły moc obowiązującą przed dniem wejścia w życie ustawy na skutek zawartych porozumień lub dokonanych wypowiedzeń.

*Niepotrzebne skreślić.”.

4. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

5. Wniosek o wypłatę rekompensaty składa się na formularzu, którego wzór określa załącznik do ustawy.

6. W przypadku gdy wniosek o wypłatę rekompensaty nie zawiera danych, o których mowa w ust. 2, lub nie dołączono do niego dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 1, lub oświadczenia, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, przedsiębiorstwo wypłacające niezwłocznie wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o wypłatę rekompensaty lub dołączenia dokumentów lub oświadczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania z pouczeniem, że nieuzupełnienie danych lub niedołączenie dokumentów lub oświadczenia w tym terminie spowoduje odmowę wypłaty rekompensaty.

7. Przedsiębiorstwo wypłacające odmawia w formie pisemnej, z podaniem przyczyny odmowy, wypłaty rekompensaty, jeżeli wniosek o wypłatę rekompensaty:

1) złożyła osoba nieuprawniona;

2) został złożony po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, lub uzupełniony po upływie terminu, o którym mowa w ust. 6.

8. Przedsiębiorstwo wypłacające, z inicjatywy własnej albo na wniosek osoby uprawnionej, prostuje błędy pisarskie oraz inne oczywiste omyłki w odmowie, o której mowa w ust. 7.

9. Od odmowy, o której mowa w ust. 7, przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie 14 dni od dnia otrzymania odmowy lub jej sprostowania. Stronami postępowania sądowego są przedsiębiorstwo wypłacające, które odmówiło wypłaty rekompensaty osobie składającej odwołanie, oraz ta osoba.

Art. 6. [Poświadczenie własnoręczności podpisu osoby uprawnionej] Wójt, burmistrz, prezydent miasta lub osoba przez niego upoważniona są obowiązani, na wniosek osób zainteresowanych, do poświadczania własnoręczności podpisu osoby uprawnionej, o którym mowa w art. 5 ust. 2 pkt 8.

Art. 7. [Finansowanie rekompensaty z dotacji celowej] 1. Rekompensaty są finansowane z dotacji celowej przyznawanej przez ministra właściwego do spraw gospodarki złożami kopalin, zwanego dalej „ministrem”.

2. Dotację, o której mowa w ust. 1, przyznaje się na wniosek przedsiębiorstwa wypłacającego złożony do ministra.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, zawiera:

1) nazwę przedsiębiorstwa wypłacającego;

2) adres siedziby przedsiębiorstwa wypłacającego;

3) liczbę osób uprawnionych, którym ma być wypłacona rekompensata, ze wskazaniem przedsiębiorstwa górniczego, z którego osoby uprawnione otrzymywały bezpłatny węgiel w naturze lub w ekwiwalencie pieniężnym;

4) kwotę dotacji, o której mowa w ust. 1;

5) podpis osoby upoważnionej do reprezentacji przedsiębiorstwa wypłacającego.

4. W przypadku gdy wniosek, o którym mowa w ust. 2, zawiera braki formalne, minister wzywa przedsiębiorstwo wypłacające do ich uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

5. Podstawą przekazywania środków z dotacji, o której mowa w ust. 1, jest umowa zawarta między ministrem a przedsiębiorstwem wypłacającym, które złożyło wniosek, o którym mowa w ust. 2.

6. Środki z dotacji, o której mowa w ust. 1, są przekazywane na rachunek bankowy wyodrębniony w tym celu przez przedsiębiorstwo wypłacające i są odrębnie ewidencjonowane.

7. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., na zlecenie ministra, monitoruje wykorzystanie dotacji, o której mowa w ust. 1.

8. Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. przetwarza dane osobowe zawarte we wniosku o wypłatę rekompensaty oraz wniosku o wypłatę rekompensaty, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym, w celu realizacji zadania, o którym mowa w ust. 7.

Art. 8. [Rozliczenie przyznanej dotacji] 1. Przedsiębiorstwo wypłacające sporządza rozliczenie przyznanej dotacji, o której mowa w art. 7 ust. 1, i przekazuje je ministrowi w terminie 15 dni od dnia wykonania zadania określonego w umowie, o której mowa w art. 7 ust. 5.

2. Rozliczenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera zestawienie otrzymanych kwot dotacji, o której mowa w art. 7 ust. 1, oraz rozliczenie wydatkowanych kwot tej dotacji.

3. Przedsiębiorstwo wypłacające dokonuje zwrotu niewykorzystanej części dotacji w terminie nie dłuższym niż 15 dni od dnia wykonania zadania określonego w umowie, o której mowa w art. 7 ust. 5.

Art. 9. [Potrącenia i egzekucja z kwoty rekompensaty] Przedsiębiorstwo wypłacające nie dokonuje potrąceń i egzekucji z kwoty rekompensaty.

Art. 10. [Rekompensata a składki na ubezpieczenie zdrowotne] Kwota rekompensaty nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Art. 11. [Rekompensata a dochód] Kwoty rekompensaty nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w:

1) art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 180 oraz z 2018 r. poz. 756, 1540 i 2529);

2) art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508, 1693, 2192, 2245, 2354 i 2529).

Art. 12. [Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych] W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.²⁾) art. 52h otrzymuje brzmienie:

„Art. 52h. Zwalnia się od podatku dochodowego kwoty świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla, o którym mowa w ustawie z dnia 12 października 2017 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla (Dz. U. poz. 1971), oraz kwoty świadczenia rekompensacyjnego z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla oraz z tytułu zaprzestania pobierania bezpłatnego węgla w naturze lub w ekwiwalencie pieniężnym, o którym mowa w ustawie z dnia 23 listopada 2018 r. o świadczeniu rekompensacyjnym z tytułu utraty prawa do bezpłatnego węgla oraz z tytułu zaprzestania pobierania bezpłatnego węgla przez osoby niebędące pracownikami przedsiębiorstwa górniczego (Dz. U. z 2019 r. poz. 29).”.

Art. 13. [Wniosek o wypłatę rekompensaty] 1. Wniosek o wypłatę rekompensaty, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym, złożony przez osobę uprawnioną, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. c, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy podlega rozpatrzeniu przez przedsiębiorstwo wypłacające na podstawie przepisów niniejszej ustawy.

2. W przypadku gdy przedsiębiorstwo wypłacające wzywa do uzupełnienia wniosku o wypłatę rekompensaty lub dołączenia dokumentów lub oświadczenia osobę uprawnioną, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. c, która złożyła wniosek o wypłatę rekompensaty, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, osoba ta uzupełnia ten wniosek zgodnie z art. 5 ust. 2 i 3 ustawy o świadczeniu rekompensacyjnym.

Art. 14. [Realizacja wypłat rekompensat] Realizacja wypłat rekompensat nastąpi od dnia 1 czerwca 2019 r.

Art. 15. [Limit wydatków z budżetu państwa] Maksymalny limit wydatków z budżetu państwa będący skutkiem finansowym wejścia w życie ustawy wynosi w 2019 r. 240,8 mln zł.

Art. 16. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załącznik do ustawy z dnia 23 listopada 2018 r. (poz. 29)

WZÓR – WNIOSEK O WYPŁATĘ ŚWIADCZENIA REKOMPENSACYJNEGO Z TYTUŁU UTRATY PRAWA DO BEZPŁATNEGO WĘGLA ORAZ Z TYTUŁU ZAPRZESTANIA POBIERANIA BEZPŁATNEGO WĘGLA W NATURZE LUB W EKWIWALENCIE PIENIĘŻNYM

¹⁾ Niniejszą ustawą zmienia się ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. poz. 1540, 1552, 1629, 1669, 1693, 2073, 2126, 2159, 2192, 2193, 2215, 2242, 2244, 2245, 2246, 2429 i 2529.

³⁾ W przypadku składania wniosku w sposób inny niż osobiście w siedzibie przedsiębiorstwa wypłacającego podpis osoby uprawnionej poświadcza notariusz albo wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy dla adresu zamieszkania osoby uprawnionej lub osoba przez niego upoważniona.