Na podstawie art. 248 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.³⁾) zarządza się, co następuje:

Załącznik do rozporządzenia Ministra Rozwoju
z dnia 29 stycznia 2016 r. (poz. 138)

RODZAJE I ILOŚCI ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W ZAKŁADZIE SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH, DECYDUJĄCYCH O ZALICZENIU ZAKŁADU DO ZAKŁADU O ZWIĘKSZONYM LUB DUŻYM RYZYKU WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ

Do zakładu o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (zakład o zwiększonym ryzyku) zalicza się zakład, w którym występuje jedna lub więcej substancji niebezpiecznych w ilości równej lub większej niż określone w tabeli 1 w kolumnie 2 lub w tabeli 2 w kolumnie 2, ale mniejszej niż ilości określone w tabeli 1 w kolumnie 3 lub w tabeli 2 w kolumnie 3, z uwzględnieniem zasady sumowania, o której mowa w objaśnieniu nr 4.

Do zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (zakład o dużym ryzyku) zalicza się zakład, w którym występuje jedna lub więcej substancji niebezpiecznych w ilości równej lub większej niż określone w tabeli 1 w kolumnie 3 lub w tabeli 2 w kolumnie 3, z uwzględnieniem zasady sumowania, o której mowa w objaśnieniu nr 4.

Do substancji niebezpiecznych objętych kategoriami zagrożeń wymienionych w tabeli 1 w kolumnie 1 mają zastosowanie ilości progowe określone w tabeli 1 w kolumnie 2 i 3.

W przypadku gdy substancja niebezpieczna jest objęta tabelą 1 oraz jest wyszczególniona w tabeli 2, mają zastosowanie do niej ilości progowe określone w tabeli 2 w kolumnie 2 i 3.

Tabela 1. Rodzaje i ilości substancji niebezpiecznych z uwzględnieniem kryteriów kwalifikowania ich do kategorii substancji stwarzających zagrożenia

Tabela 2. Rodzaje i ilości substancji niebezpiecznych z uwzględnieniem ich nazw i oznaczeń numerycznych

OBJAŚNIENIA DO TABEL

1. Klasyfikacji substancji i mieszanin dokonano zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającym i uchylającym dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008, str. 1, z późn. zm.), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 1272/2008”.

2. Mieszaniny są traktowane tak samo jak czyste substancje, jeśli ich stężenie mieści się w granicach ustalonych zgodnie z ich właściwościami zgodnie z rozporządzeniem nr 1272/2008 lub zgodnie z ich ostatnim dostosowaniem do postępu technicznego, chyba że wyraźnie określono ich skład procentowy lub inną konkretną charakterystykę.

3.1. Ustanowione w tabelach ilości progowe substancji niebezpiecznych odnoszą się do każdego zakładu.

3.2. Ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku lub zakładu o dużym ryzyku, należy odnosić zarówno do maksymalnych ilości znajdujących się lub mogących się znaleźć w dowolnym czasie w zakładzie w warunkach normalnej pracy zakładu, jak i takich, w których przewiduje się możliwość wystąpienia substancji niebezpiecznej podczas poważnej awarii przemysłowej.

3.3. Substancje niebezpieczne znajdujące się w zakładzie w ilościach równych bądź mniejszych niż 2% podanych ilości progowych nie muszą być uwzględniane przy obliczaniu ilości całkowitej, jeżeli ich lokalizacja w zakładzie zapewnia, że nie staną się przyczyną poważnej awarii przemysłowej w jakimkolwiek miejscu zakładu.

4. W przypadku gdy znajdujące się w zakładzie poszczególne substancje niebezpieczne nie występują w ilościach wyższych lub równych odpowiednim ilościom określonym w tabeli 1 w kolumnie 2 lub 3 lub odpowiednim ilościom określonym w tabeli 2 w kolumnie 2 lub 3, do zaliczenia zakładu do zakładu o zwiększonym ryzyku lub zakładu o dużym ryzyku stosuje się następującą zasadę sumowania:

1) zaliczenie zakładu do zakładu o dużym ryzyku następuje wtedy, jeżeli suma:

q₁/Q_D1 + q₂/Q_D2 + q₃/Q_D3 + q₄/Q_D4 + ..... + q_x/Q_Dx

jest większa lub równa 1, gdzie poszczególne symbole oznaczają:

q_x – ilość substancji niebezpiecznej x (lub kategoria substancji niebezpiecznej) objęta zakresem tabeli 1 lub tabeli 2,

Q_Dx – odpowiednia ilość progowa określona w tabeli 1 w kolumnie 3 lub w tabeli 2 w kolumnie 3;

2) zaliczenie zakładu do zakładu o zwiększonym ryzyku następuje wtedy, jeżeli suma:

q₁/Q_Z1 + q₂/Q_Z2 + q₃/Q_Z3 + q₄/Q_Z4 + ..... + q_x/Q_Zx

jest większa lub równa 1, gdzie poszczególne symbole oznaczają:

q_x – ilość substancji niebezpiecznej x (lub kategoria substancji niebezpiecznej) objęta zakresem tabeli 1 lub tabeli 2,

a Q_ZX – odpowiednia ilość progowa określona w tabeli 1 w kolumnie 2 lub w tabeli 2 w kolumnie 2;

3) zasada sumowania ma zastosowanie do oceny zagrożeń dla zdrowia, zagrożeń fizycznych i zagrożeń dla środowiska – z tego względu stosuje się ją trzykrotnie:

a) przy sumowaniu substancji niebezpiecznych wymienionych w tabeli 2 i sklasyfikowanych jako ostro toksyczne kategorii 1, 2 lub kategorii 3 w odniesieniu do inhalacyjnej drogi narażenia lub mających działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kategorii 1, razem z substancjami niebezpiecznymi objętymi działem H (pozycje H1–H3 tabeli 1),

b) przy sumowaniu substancji niebezpiecznych wymienionych w tabeli 2 i będących materiałami wybuchowymi, gazami łatwopalnymi, aerozolami łatwopalnymi, gazami utleniającymi, cieczami łatwopalnymi, substancjami i mieszaninami samoreaktywnymi, nadtlenkami organicznymi, substancjami ciekłymi i stałymi piroforycznymi, substancjami stałymi i ciekłymi utleniającymi, łącznie z substancjami niebezpiecznymi objętymi działem P (pozycje P1–P8 tabeli 1),

c) przy sumowaniu substancji niebezpiecznych wymienionych w tabeli 2, które są niebezpieczne dla środowiska wodnego w kategorii ostre 1, w kategorii przewlekłe 1 lub kategorii przewlekłe 2, razem z substancjami niebezpiecznymi objętymi działem E (pozycje E1–E2 tabeli 1).

Zaliczenie zakładu do zakładu o zwiększonym ryzyku lub o dużym ryzyku następuje, jeżeli którakolwiek z sum uzyskanych w sposób określony w lit. a, b lub c jest większa lub równa 1.

5. W przypadku substancji niebezpiecznych, które nie są objęte rozporządzeniem nr 1272/2008, w tym odpadów, które znajdują się lub mogą znaleźć się w zakładzie oraz które w warunkach panujących w zakładzie posiadają lub mogą posiadać równoważne właściwości pod względem możliwości wywołania poważnych awarii przemysłowych, są one tymczasowo przypisane do najbardziej analogicznej kategorii wymienionej w tabeli 1 lub substancji niebezpiecznej wymienionej w tabeli 2.

6. W przypadku substancji niebezpiecznych, których właściwości mogą zostać zaklasyfikowane do większej liczby kategorii niż jedna, stosuje się najniższą ilość progową. Jednakże w celu zastosowania zasady, o której mowa w objaśnieniu nr 4, stosuje się najniższą ilość progową dla każdej grupy kategorii wymienionej w objaśnieniu nr 4 lit. a, b, i c odpowiadającą przedmiotowej klasyfikacji.

7. Substancje niebezpieczne będące ostro toksycznymi kategorii 3 o pokarmowej drodze narażenia (H 301) należą do pozycji H2 OSTRO TOKSYCZNE w tabeli 1 w przypadkach, gdy nie można ich zaklasyfikować ani ze względu na ostrą toksyczność drogą inhalacyjną, ani ze względu na ostrą toksyczność drogą skórną, przykładowo z uwagi na brak wiarygodnych danych na temat ich toksyczności drogą inhalacyjną lub skórną.

8. Kategoria zagrożeń „materiały wybuchowe” obejmuje wyroby wybuchowe, o których mowa w pkt 2.1 załącznika I do rozporządzenia nr 1272/2008. Jeżeli znana jest ilość substancji lub mieszaniny wybuchowej zawartej w wyrobie, ilość ta powinna zostać uwzględniona. Jeśli ilość substancji lub mieszaniny wybuchowej zawartej w wyrobie jest nieznana, cały wyrób traktuje się jako wybuchowy.

9. Badanie właściwości wybuchowych substancji i mieszanin jest niezbędne tylko w przypadku, gdy procedura kwalifikacyjna – zgodna z aneksem 6 część 3 Zaleceń ONZ dotyczących transportu towarów niebezpiecznych Podręcznika badań i kryteriów ONZ (the UN Manual of Tests and Criteria) – pozwala zidentyfikować substancję lub mieszaninę jako substancję lub mieszaninę o potencjalnych właściwościach wybuchowych.⁵)

10. Jeśli substancje i mieszaniny wybuchowe z podklasy 1.4 są rozpakowywane lub przepakowywane, przypisuje się je do pozycji P1a w tabeli 1, chyba że okaże się, że zagrożenie nadal odpowiada podklasie 1.4, zgodnie z rozporządzeniem nr 1272/2008.

11.1. Aerozole sklasyfikowane, jako „skrajnie łatwopalne” i „łatwopalne”, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 5 listopada 2009 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla wyrobów aerozolowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 854) odpowiadają aerozolom odpowiednio kategorii 1 lub 2 w rozporządzeniu nr 1272/2008.

11.2. Aby zastosować tę pozycję z tabeli 1, należy udokumentować, że dozownik aerozolu nie zawiera łatwopalnego gazu kategorii 1 lub 2 ani łatwopalnej cieczy kategorii 1.

12. Zgodnie z pkt 2.6.4.5 załącznika I do rozporządzenia nr 1272/2008 ciecze o temperaturze zapłonu przekraczającej 35°C nie muszą być klasyfikowane do kategorii 3, w przypadku uzyskania negatywnych wyników w badaniu na podtrzymywanie palenia L.2. części III, sekcja 32 Podręcznika badań i kryteriów ONZ. Nie ma to jednak zastosowania w warunkach podwyższonej temperatury lub ciśnienia, w związku z tym takie ciecze są włączone do tej pozycji.

13. Dla azotanu amonu (pozycja 1 w tabeli 2) ilość 5000/10000 Mg odnosi się do nawozów zdolnych do samopodtrzymującego się rozkładu.

Niniejsze objaśnienie stosuje się do nawozów mineralnych wieloskładnikowych opartych na azotanie amonu, zdolnych do samopodtrzymującego się rozkładu zgodnie z testem S.1 określonym w ramach ONZ w Podręczniku badań i kryteriów ONZ w części III pkt 38.2, i w których zawartość azotu pochodząca z azotanu amonu wyrażona ułamkiem masowym, w procentach wynosi:

1) nie mniej niż 15,75%⁶⁾ i nie więcej niż 24,5%⁷⁾ i w których zawartość łącznie substancji palnych lub organicznych nie przekracza 0,4% lub które spełniają wymogi ust. 2 załącznika III do rozporządzenia (WE) nr 2003/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. w sprawie nawozów (Dz. Urz. UE L 304 z 21.11.2003, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 32, str. 467, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2003/2003”;

2) 15,75% lub mniej oraz zawierają nieokreśloną ilość substancji palnych.

14. Dla azotanu amonu (pozycja 2 w tabeli 2) ilość 1250/5000 Mg odnosi się do azotanu amonu stosowanego jako nawóz.

Niniejsze objaśnienie stosuje się do prostych nawozów mineralnych opartych na azotanie amonu oraz do nawozów mineralnych wieloskładnikowych, w których zawartość azotu pochodząca z azotanu amonu wyrażona ułamkiem masowym, w procentach, jest większa niż:

1) 24,5%, z wyjątkiem mieszanin prostych nawozów mineralnych opartych na azotanie amonu z dolomitem, kamieniem wapiennym lub węglanem wapnia o czystości co najmniej 90%,

2) 15,75% w mieszaninach azotanu amonu i siarczanu(VI) amonu,

3) 28%⁸⁾ w mieszaninach prostych nawozów mineralnych opartych na azotanie amonu z dolomitem, kamieniem wapiennym lub węglanem wapnia o czystości nie mniejszej niż 90%

– i które spełniają wymogi ust. 2 załącznika III do rozporządzenia nr 2003/2003.

15. Dla azotanu amonu (pozycja 3 w tabeli 2) ilość 350/2500 Mg odnosi się do azotanu amonu technicznego.

Niniejsze objaśnienie stosuje się do:

1) azotanu amonu i mieszanin, w których zawartość azotu pochodząca z azotanu amonu wyrażona ułamkiem masowym, w procentach:

– wynosi nie mniej niż 24,5% i nie więcej niż 28% i które zawierają nie więcej niż 0,4% substancji palnych,

– jest większa niż 28% i które zawierają nie więcej niż 0,2% substancji palnych;

2) wodnych roztworów azotanu amonu, w których stężenie azotanu amonu jest większe niż 80%.

16. Dla azotanu amonu (pozycja 4 w tabeli 2) ilość 10/50 Mg odnosi się do materiałów „poza specyfikacją” i nawozów, które nie spełniają testu wybuchowości.

Niniejsze objaśnienie stosuje się do:

1) materiału odrzuconego w trakcie procesu produkcyjnego oraz do azotanu amonu i mieszanin azotanu amonu, prostych nawozów mineralnych opartych na azotanie amonu i nawozów mineralnych wieloskładnikowych opartych na azotanie amonu, określonych w objaśnieniach nr 14 i nr 15, które są lub zostały zwrócone przez końcowego użytkownika producentowi, przekazane do czasowego składowania lub do zakładu przetwórczego w celu obróbki, recyklingu lub przetworzenia do bezpiecznego użytkowania, ponieważ nie spełniają wymogów określonych w objaśnieniach nr 14 i nr 15;

2) nawozów określonych w objaśnieniu nr 13 pkt 1 i w objaśnieniu nr 14, niespełniających wymogów ust. 2 załącznika III do rozporządzenia nr 2003/2003.

17. Dla azotanu potasu (pozycja 5 w tabeli 2) ilość 5000/10000 Mg odnosi się do nawozów mineralnych wieloskładnikowych opartych na azotanie potasu, zawierających azotan potasu w postaci bryłek lub granulatu, które mają takie same niebezpieczne właściwości jak czysty azotan potasu.

18. Dla azotanu potasu (pozycja 6 w tabeli 2) ilość 1250/5000 Mg odnosi się do nawozów mineralnych wieloskładnikowych opartych na azotanie potasu w postaci krystalicznej, które mają takie same niebezpieczne właściwości jak czysty azotan potasu.

19. Biogaz uszlachetniony może być zaklasyfikowany do pozycji 18 w tabeli 2, w przypadkach, gdy został on przetworzony zgodnie z obowiązującymi normami dla biogazu oczyszczonego i biogazu uszlachetnionego przy zapewnieniu jakości równoważnej do jakości gazu ziemnego, w tym zawartości metanu, i gdy zawiera on maksymalnie 1% tlenu.

20. Ilości polichlorowanych dibenzofuranów i polichlorowanych dibenzodioksanów są określane przy użyciu współczynników zestawionych w poniższej tabeli:

Tabela 3. Wartości współczynnika toksyczności (TEF; WHO 2005)

(Objaśnienia do tabeli: T = tetra, Pe = penta, Hx = heksa, Hp = hepta, O = okta, C = chloro, DD = dibenzodioksyna, DF = dibenzofuran. Przykładowo HxCDF oznacza heksachlorodibenzofuran).

21. W przypadkach gdy substancja niebezpieczna należy do kategorii P5a „Ciecze łatwopalne” lub do kategorii P5b „Ciecze łatwopalne”, wówczas stosuje się najniższą ilość progową.

⁵⁾ Dodatkowe wytyczne dotyczące odstąpienia od badania znajdują się w pkt A.14 opisu metody – zob. rozporządzenie Komisji (WE) nr 440/2008 z dnia 30 maja 2008 r. ustalające metody badań zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH).

⁶⁾ 15,75% zawartości azotu pochodzącego z azotanu amonu odpowiada 45% zawartości azotanu amonu.

⁷⁾ 24,5% zawartości azotu pochodzącego z azotanu amonu odpowiada 70% zawartości azotanu amonu.

⁸⁾ 28% zawartości azotu pochodzącego z azotanu amonu odpowiada 80% zawartości azotanu amonu.