§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa:

1) szczegółowe sposoby postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania się organizmu Xylella fastidiosa (Well i Raju), zwanego dalej „organizmem szkodliwym”, w tym:

a) metody zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się organizmu szkodliwego,

b) metody wykrywania i identyfikacji organizmu szkodliwego,

c) sposób wyznaczania stref, w których powinny być stosowane środki w celu zwalczania lub zapobiegania rozprzestrzenianiu się organizmu szkodliwego,

d) warunki prowadzenia produkcji oraz przemieszczania roślin podatnych na porażenie przez organizm szkodliwy, należących do rodzajów Catharanthus G. Don, Malva L., Nerium L., Olea L., Portulaca L., Prunus L., Quercus L., Sorghum L. i Vinca L., zwanych dalej „roślinami żywicielskimi”;

2) wymagania specjalne, jakie powinny spełniać rośliny podatne na porażenie przez organizm szkodliwy, wraz ze wskazaniem wymagań, które powinny być zawarte w świadectwie fitosanitarnym, jeżeli rośliny te są wprowadzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przemieszczane przez to terytorium z państwa trzeciego;

3) rośliny podatne na porażenie przez organizm szkodliwy, które zaopatruje się w paszport roślin lub świadectwo fitosanitarne i poddaje się kontroli zdrowotności przed przemieszczaniem lub wprowadzeniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 2.[Wyznaczenie strefy porażenia i bezpieczeństwa] 1. Wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa, zwany dalej „wojewódzkim inspektorem”, co najmniej raz w roku prowadzi obserwacje i przeprowadza kontrole roślin i produktów roślinnych w celu ustalenia występowania organizmu szkodliwego.

2. W przypadku stwierdzenia występowania organizmu szkodliwego w wyniku urzędowej kontroli albo w przypadku otrzymania z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa trzeciego informacji o stwierdzeniu występowania tego organizmu, potwierdzonego w wyniku urzędowej kontroli przeprowadzonej przez służby ochrony roślin tego państwa, wojewódzki inspektor wyznacza:

1) strefę porażenia obejmującą zasięgiem obszar, na którym stwierdzono występowanie:

a) roślin uznanych, na podstawie przeprowadzonych urzędowych kontroli, za porażone przez organizm szkodliwy,

b) roślin, które wykazują objawy porażenia przez organizm szkodliwy,

c) roślin pochodzących z tej samej partii co rośliny, o których mowa w lit. a lub b, oraz roślin, które miały kontakt z roślinami lub rosną w bezpośrednim sąsiedztwie roślin, o których mowa w lit. a lub b, jeżeli istnieje podejrzenie, że zostały one porażone przez organizm szkodliwy;

2) strefę bezpieczeństwa wokół strefy porażenia, której granica przebiega w odległości co najmniej 2 km od granicy strefy porażenia.

3. Wyznaczając strefę porażenia i strefę bezpieczeństwa, wojewódzki inspektor uwzględnia stopień porażenia roślin w strefie porażenia, biologię organizmu szkodliwego i możliwości jego rozprzestrzeniania się oraz obecność w sąsiedztwie strefy porażenia roślin podatnych na porażenie przez organizm szkodliwy, innych niż określone w ust. 2 pkt 1.

4. Odległość, o której mowa w ust. 2 pkt 2, może być ograniczona do nie mniej niż 1 km od granicy strefy porażenia, jeżeli:

1) wojewódzki inspektor, mając na uwadze w szczególności wyniki przeprowadzonej kontroli lub działania zwalczające organizm szkodliwy zastosowane bezpośrednio po stwierdzeniu jego wystąpienia, stwierdzi, że nie występuje ryzyko rozprzestrzenienia się organizmu szkodliwego poza obszar tej strefy;

2) zostały usunięte oraz zniszczone wszystkie rośliny, o których mowa w ust. 2 pkt 1;

3) na podstawie badań laboratoryjnych przeprowadzonych w sposób umożliwiający z 99% prawdopodobieństwem wykrycie 0,1% stopnia porażenia badanych roślin nie stwierdzono organizmu szkodliwego w odległości 2 km od granicy strefy porażenia.

5. W przypadku wyznaczenia strefy porażenia i strefy bezpieczeństwa wojewódzki inspektor podaje do publicznej wiadomości na stronie internetowej administrowanej przez wojewódzki inspektorat ochrony roślin i nasiennictwa informacje o zagrożeniach, występowaniu oraz metodach zwalczania i ograniczania rozprzestrzeniania się organizmu Xylella fastidiosa.

§ 3.[Odstąpienie od wyznaczenia strefy porażenia i bezpieczeństwa] 1. Wojewódzki inspektor może odstąpić od wyznaczenia strefy porażenia i strefy bezpieczeństwa, jeżeli organizm szkodliwy został wprowadzony na dany obszar:

1) z roślinami, na których stwierdzono jego występowanie, i uznał, że rośliny te zostały porażone przed wprowadzeniem na ten obszar, oraz

2) w pobliżu roślin, o których mowa w pkt 1, nie stwierdzono występowania wektorów organizmu szkodliwego.

2. W przypadku odstąpienia od wyznaczenia strefy porażenia i strefy bezpieczeństwa wojewódzki inspektor:

1) ustala źródło porażenia i wszystkie rośliny mające kontakt z roślinami uznanymi za porażone;

2) przeprowadza kontrole występowania organizmu szkodliwego na roślinach innych niż określone w ust. 1 pkt 1.

§ 4.[Działania zwalczające organizm szkodliwy i zapobiegające jego rozprzestrzenianiu się] 1. W strefie porażenia i strefie bezpieczeństwa przeprowadza się działania zwalczające organizm szkodliwy i zapobiegające jego rozprzestrzenianiu się, w szczególności:

1) usuwa się i niszczy na obszarze strefy porażenia wszystkie rośliny:

a) uznane za porażone,

b) które wykazują objawy porażenia przez organizm szkodliwy,

c) pochodzące z tej samej partii co rośliny, o których mowa w lit. a lub b, oraz rośliny, które miały kontakt z roślinami lub rosną w bezpośrednim sąsiedztwie roślin, o których mowa w lit. a lub b, jeżeli istnieje podejrzenie, że zostały one porażone przez organizm szkodliwy

– w sposób zapewniający, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się organizmu szkodliwego;

2) niszczy się na obszarze strefy porażenia resztki powstałe w wyniku usuwania lub niszczenia roślin, o których mowa w pkt 1, a także drewno oraz resztki powstałe w wyniku prowadzenia zabiegów uprawowych, jeżeli istnieje ryzyko, że mogą one być porażone lub skażone przez organizm szkodliwy – w sposób zapewniający, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się organizmu szkodliwego;

3) stosuje się zapobiegawczo zabiegi zwalczające wektory organizmu szkodliwego.

2. W strefie porażenia i strefie bezpieczeństwa wojewódzki inspektor:

1) ustala źródło porażenia i wszystkie rośliny, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1, które zostały wyprowadzone z obszaru, na którym została wyznaczona strefa porażenia – przed wyznaczeniem tej strefy;

2) przeprowadza co najmniej raz w roku kontrole występowania organizmu szkodliwego obejmujące badania laboratoryjne próbek pobieranych co najmniej z roślin żywicielskich należących do tego samego rodzaju co rośliny uznane za porażone oraz roślin wykazujących objawy porażenia, w sposób umożliwiający z 99% prawdopodobieństwem wykrycie 0,1% stopnia porażenia badanych roślin;

3) zakazuje sadzenia roślin żywicielskich organizmu szkodliwego w miejscach, które nie znajdują się w izolacji uniemożliwiającej porażenie roślin przez organizm szkodliwy lub jego wektory;

4) informuje podmioty prowadzące uprawę oraz obrót roślinami żywicielskimi przeznaczonymi do sadzenia innymi niż nasiona o zagrożeniach, jakie stwarza organizm szkodliwy, oraz metodach jego zwalczania i ograniczania rozprzestrzeniania się;

5) może podejmować inne działania niezbędne do zwalczenia i zapobieżenia rozprzestrzenieniu się organizmu szkodliwego.

§ 5.[Uznanie stref za wolne od organizmu szkodliwego] Jeżeli w strefie porażenia i strefie bezpieczeństwa w okresie pięciu kolejnych lat nie zostało stwierdzone występowanie organizmu szkodliwego, w szczególności podczas kontroli, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 2, obszary objęte tymi strefami uznaje się za wolne od tego organizmu i zaprzestaje się na nich przeprowadzania działań, o których mowa w § 4.

§ 6.[Rośliny żywicielskie wprowadzane na terytorium RP] 1. Rośliny żywicielskie mogą być wprowadzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państw trzecich, w których stwierdzono występowanie organizmu szkodliwego, jeżeli:

1) zostały zaopatrzone w świadectwo fitosanitarne;

2) zostały uznane za wolne od organizmu szkodliwego w wyniku granicznej kontroli fitosanitarnej obejmującej:

a) ocenę organoleptyczną,

b) pobieranie prób do badań laboratoryjnych w sposób umożliwiający z 99% prawdopodobieństwem wykrycie u badanych roślin 1% stopnia porażenia – w przypadku podejrzenia porażenia przez ten organizm, w szczególności stwierdzenia objawów występowania tego organizmu.

2. Świadectwo fitosanitarne w rubryce „dodatkowa deklaracja” powinno zawierać informację o tym, że rośliny żywicielskie były:

1) uprawiane w miejscu produkcji zarejestrowanym i nadzorowanym przez krajową organizację ochrony roślin w państwie pochodzenia oraz położonym na obszarze wolnym od organizmu szkodliwego i jego wektorów, ustanowionym przez tę organizację zgodnie z Międzynarodowym Standardem w zakresie Środków Fitosanitarnych⁴⁾, przy czym nazwę tego obszaru należy wskazać w rubryce „miejsce pochodzenia”, lub

2) przemieszczane poza okresem lotu wektorów organizmu szkodliwego lub w zamkniętych pojemnikach lub opakowaniach uniemożliwiających ich porażenie przez organizm szkodliwy oraz jego wektory i przed ich wywozem zostały poddane bezpośrednio przed wysyłką urzędowej kontroli obejmującej ocenę organoleptyczną oraz badania laboratoryjne, w sposób umożliwiający z 99% prawdopodobieństwem wykrycie u badanych roślin 1% stopnia porażenia, oraz rośliny te były uprawiane w miejscu produkcji:

a) które:

– zostało zarejestrowane i było nadzorowane przez krajową organizację ochrony roślin w państwie pochodzenia,

– zostało uznane za wolne od organizmu szkodliwego i jego wektorów zgodnie z Międzynarodowym Standardem w zakresie Środków Fitosanitarnych⁴⁾,

b) w którym:

– rośliny te znajdowały się w izolacji uniemożliwiającej ich porażenie przez organizm szkodliwy,

– były stosowane zapobiegawczo zabiegi zwalczające wektory organizmu szkodliwego,

– co najmniej dwa razy w roku przeprowadzano urzędowe kontrole, w wyniku których nie stwierdzono objawów występowania organizmu szkodliwego ani jego wektorów lub jeżeli stwierdzono takie objawy, to w wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych wykluczono występowanie organizmu szkodliwego,

– rośliny te były co najmniej raz w roku wyrywkowo poddawane badaniom laboratoryjnym w kierunku bezobjawowego porażenia przez organizm szkodliwy,

c) w którego bezpośrednim sąsiedztwie były stosowane zapobiegawczo zabiegi zwalczające wektory organizmu szkodliwego.

§ 7.[Przemieszczanie roślin żywicielskich] Rośliny żywicielskie uprawiane co najmniej przez część swojego życia na terenie stref, o których mowa w § 2 ust. 2, lub w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej na obszarach wyznaczonych zgodnie z postanowieniami decyzji wykonawczej Komisji 2014/497/UE z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie środków zapobiegających wprowadzaniu do Unii i rozprzestrzenianiu się w niej bakterii Xylella fastidiosa (Well i Raju) (Dz. Urz. UE L 219 z 25.07.2014, str. 56) lub przemieszczane przez takie obszary mogą być przemieszczane do obszarów innych niż strefy porażenia i na obszarach innych niż strefy porażenia, wyznaczonych zgodnie z § 2 ust. 2, wyłącznie jeżeli:

1) zostały zaopatrzone w paszport roślin;

2) miejsce produkcji spełnia następujące warunki:

a) było uznane za wolne od organizmu szkodliwego,

b) znajdowało się w izolacji uniemożliwiającej porażenie roślin żywicielskich przez organizm szkodliwy,

c) wykonywano w nim zapobiegawczo zabiegi zwalczające wektory organizmu szkodliwego,

d) było poddawane co najmniej dwa razy w roku urzędowej kontroli, a wcześniej nie stwierdzono objawów występowania organizmu szkodliwego ani jego wektorów, lub – jeżeli stwierdzono objawy występowania organizmu szkodliwego – przeprowadzono testy i potwierdzono brak występowania tego organizmu;

3) zostały poddane corocznym wyrywkowym urzędowym kontrolom, w wyniku których wykluczono bezobjawowe występowanie organizmu szkodliwego;

4) w pobliżu miejsca produkcji wykonywano zapobiegawczo zabiegi zwalczające wektory organizmu szkodliwego;

5) były transportowane poza sezonem lotów wektorów organizmu szkodliwego lub w zamkniętych pojemnikach lub opakowaniach, co uniemożliwiło zakażenie tym organizmem i wektorami;

6) podmioty prowadzące ich uprawę były wpisane do rejestru, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin, lub miejsce produkcji było zarejestrowane zgodnie z przepisami danego państwa członkowskiego wdrażającymi postanowienia przepisów Unii Europejskiej dotyczącymi obowiązków producentów i importerów roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów i ustanawiającymi szczegóły rejestracji dla ich producentów.

§ 8.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.