Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 31 marca 2010 r. (poz. 436)

KRAJOWY PROGRAM ZWALCZANIA NIEKTÓRYCH SEROTYPÓW SALMONELLI W STADACH INDYKÓW HODOWLANYCH NA LATA 2010–2012 [1]

1. Zasady ogólne

1.1. Cel „Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w stadach indyków hodowlanych”

Zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność (Dz. Urz. UE L 325 z 12.12.2003, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 41, str. 328, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2160/2003”, państwa członkowskie Unii Europejskiej ustanawiają krajowe programy zwalczania w odniesieniu do każdej choroby odzwierzęcej i odzwierzęcego czynnika chorobotwórczego wymienionych w załączniku I do tego rozporządzenia. Celem programu jest osiągnięcie celu wspólnotowego, który w odniesieniu do stad hodowlanych indyków został określony w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 584/2008 z dnia 20 czerwca 2008 r. wykonującym rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wspólnotowego celu ograniczenia częstości występowania Salmonelli enteritidis i Salmonelli typhimurium u indyków (Dz. Urz. UE L 162 z 21.06.2008, str. 3), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 584/2008”.

Rozporządzenie nr 584/2008 wyznaczyło cel wspólnotowy ograniczenia występowania serotypów Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium. Cel wspólnotowy został określony dla wszystkich dorosłych stad hodowlanych indyków objętych zakresem rozporządzenia nr 2160/2003.

Cel wspólnotowy zostanie osiągnięty w odniesieniu do stad hodowlanych indyków w przypadku ograniczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej maksymalnej wartości procentowej dorosłych stad, w których uzyskano dodatni wynik badania laboratoryjnego w odniesieniu do Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium do 1 % lub poniżej tej wartości. W przypadku Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie liczba dorosłych stad hodowlanych indyków wynosi poniżej 100, cel wspólnotowy wynosi nie więcej niż jedno dorosłe stado indyków hodowlanych zakażone w odniesieniu do celu wspólnotowego. Cel ten powinien zostać osiągnięty do dnia 31 grudnia 2012 r., a realizacja programu powinna rozpocząć się zgodnie z datą określoną w rozporządzeniu nr 2160/2003.

Cel określony w rozporządzeniu nr 584/2008 będzie realizowany przez obowiązkowe badania wszystkich stad indyków hodowlanych objętych zakresem rozporządzenia nr 2160/2003. W przypadku wykrycia w próbkach pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii serotypu Salmonelli objętego programem, program przewiduje:

1) likwidację zakażonego stada,

2) zniszczenie zwłok indyków padłych lub zabitych,

3) zniszczenie jaj wylęgowych i piskląt z nich wylęgniętych.

4) zniszczenie lub zagospodarowanie pasz, ściółki i odchodów oraz zniszczenie innych przedmiotów, a także

5) przeprowadzenie oczyszczania i odkażania – w sposób określony w ust. 1.9.

Istotnym środkiem dla osiągnięcia ww. celu jest stosowanie przez hodowców zasad dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej w stadach indyków hodowlanych.

Zgodnie z wymaganiami określonymi w ust. 4 lit. a załącznika do decyzji Komisji 2008/341/WE z dnia 25 kwietnia 2008 r. ustanawiającej wspólnotowe kryteria dla krajowych programów zwalczania, kontroli i monitorowania niektórych chorób zwierząt i chorób odzwierzęcych (Dz. Urz. UE L 115 z 29.04.2008, str. 44) przyjmuje się następujące coroczne cele pośrednie. W 2010 r., który jest pierwszym rokiem realizacji programu, przewiduje się nie więcej niż 5 stad hodowlanych indyków zakażonych Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium z około 70 stad przewidzianych do zbadania w ramach programu. W 2011 r. prognozuje się nie więcej niż 3 stada, natomiast w 2012 r. nie więcej niż 2 stada indyków hodowlanych zakażone Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium spośród stad przebadanych w ramach programu.

Główną korzyścią z realizacji programu dla hodowców stad indyków oraz podmiotów zajmujących się obrotem nimi będzie możliwość prowadzenia swobodnego handlu, a także eksportu indyków, jaj wylęgowych oraz piskląt do państw trzecich. Osiągnięcie celu wspólnotowego, czyli zmniejszenie liczby zakażonych stad hodowlanych indyków, ograniczy rozprzestrzenianie się pałeczek Salmonelli wśród drobiu tego gatunku.

Dodatkowo zgodnie z rozdziałem E załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003, świeże mięso drobiowe nie może być wprowadzone do obrotu w celu spożycia przez ludzi, jeżeli nie zostanie spełnione kryterium „Salmonella: nie stwierdzono obecności w 25 gramach”. Osiągnięcie celu, czyli ograniczenie liczby zakażonych stad indyków hodowlanych, doprowadzi do przerwania drogi pionowej przenoszenia zakażenia pałeczkami Salmonelli.

1.2. Określenie obszaru objętego programem zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w stadach indyków hodowlanych

Program wprowadza się do realizacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Program podlega obowiązkowemu stosowaniu przez podmioty utrzymujące stada indyków hodowlanych, z wyłączeniem podmiotów prowadzących wyłącznie produkcję, o której mowa w art. 1 ust. 3 rozporządzenia nr 2160/2003.

1.3. Występowanie serotypów Salmonelli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Według raportu Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zakażenie Salmonellą stad indyków hodowlanych i rzeźnych przedstawia się w sposób określony w tabeli 1.

Tabela 1

1.4. Struktura i organizacja organów Inspekcji Weterynaryjnej

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej właściwą władzą wykonawczą w zakresie realizacji programów, o których mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 2160/2003, są organy Inspekcji Weterynaryjnej. Organami Inspekcji Weterynaryjnej są:

1) Główny Lekarz Weterynarii;

2) wojewódzki lekarz weterynarii;

3) powiatowy lekarz weterynarii;

4) graniczny lekarz weterynarii.

Rysunek 1. Schemat organizacji Inspekcji Weterynaryjnej w Rzeczypospolitej Polskiej

Struktura oraz kompetencje organów Inspekcji Weterynaryjnej zostały określone w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744 oraz z 2011 r. Nr 54, poz. 278).

W ramach programu badania laboratoryjne będą przeprowadzane przez laboratoria, o których mowa w art. 25 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.

Zadania laboratoriów referencyjnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykonują następujące jednostki organizacyjne:

1) Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach;

2) Krajowe Laboratorium Pasz należące do struktur organizacyjnych Instytutu Zootechniki – Państwowego Instytutu Badawczego w Balicach k. Krakowa;

3) Instytut Ochrony Roślin Laboratorium Zakładu Badania Pozostałości Środków Ochrony Roślin.

Nadzór nad działalnością Inspekcji Weterynaryjnej oraz laboratoriów referencyjnych sprawuje Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który jest naczelnym organem administracji rządowej właściwym w dziedzinie weterynarii. Kompetencje ministra właściwego do spraw rolnictwa w tym zakresie wynikają z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z późn. zm.).

1.5. Zatwierdzone laboratoria, w których przeprowadza się badania laboratoryjne próbek pobranych w ramach programu

Badania laboratoryjne próbek pobieranych w ramach programu są przeprowadzane w laboratoriach wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii zgodnie z art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej. Próbki pobrane przez powiatowego lekarza weterynarii w ramach programu mogą być przesłane do wyznaczonego laboratorium, znajdującego się w innym województwie, jeżeli jest to uzasadnione ekonomicznie lub organizacyjnie. W takim przypadku powiatowy lekarz weterynarii powiadamia wojewódzkiego lekarza weterynarii o zamiarze przesłania tych próbek do innego województwa. Wojewódzki lekarz weterynarii, na którego obszarze właściwości znajduje się powiat, w którym zostały pobrane próbki, powiadamia wojewódzkiego lekarza weterynarii, na którego obszarze właściwości znajduje się laboratorium, w którym będą przeprowadzone badania tych próbek, o zamiarze przesłania próbek.

Badanie próbek pobranych z inicjatywy hodowcy może być także przeprowadzone w laboratoriach zatwierdzonych przez Głównego Lekarza Weterynarii w trybie art. 25a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej w kierunku metody badawczej opisanej w zmianie do Polskiej Normy PN-EN ISO 6579:2003/A1:2007.

Wykaz laboratoriów zatwierdzonych przez Głównego Lekarza Weterynarii jest umieszczony, zgodnie z art. 25 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, na stronie internetowej administrowanej przez Główny Inspektorat Weterynarii.

Laboratoria te, po otrzymaniu dodatniego wyniku badań próbek pobranych z inicjatywy hodowcy lub uzyskaniu efektu hamującego wzrost bakterii, niezwłocznie informują o tym fakcie właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii.

Laboratorium przeprowadza za każdym razem badania efektu hamującego wzrost bakterii. W przypadku wykrycia serotypu pałeczek Salmonelli innego niż objęty programem, określa się ten serotyp i podaje jego nazwę. Z wykonanych badań laboratoryjnych sporządza się sprawozdanie. W sprawozdaniu umieszcza się informacje o stadzie (numer lub oznaczenie stada oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny gospodarstwa), rodzaju badanego materiału oraz wyniku badania każdej ze zbadanych próbek, zgodnie z jednym z poniższych opisów:

1) w próbce nr...............nie wykryto pałeczek z rodzaju Salmonelli;

2) w próbce nr...............wykryto 1 lub kilka z serotypów Salmonelli objętych programem ...............................

(podać nazwę wykrytego serotypu lub serotypów);

3) w próbce nr...............nie wykryto serotypu Salmonelli objętego programem, natomiast stwierdzono obecność Salmonella.......................................................(podać nazwę, jeżeli określono serotyp);

4) w próbce nr...............nie wykryto pałeczek Salmonelli, natomiast wykryto efekt hamujący wzrost bakterii.

Laboratorium przesyła sprawozdanie z przeprowadzonych badań do hodowcy, powiatowego lekarza weterynarii właściwego dla miejsca, w którym zostały pobrane badane próbki, a w przypadku uzyskania dodatnich wyników – do wojewódzkiego lekarza weterynarii, na którego obszarze właściwości została pobrana próbka. Laboratorium przechowuje wszystkie izolaty Salmonella wyizolowane w ramach programu co najmniej przez 2 lata. Ponadto spośród przechowywanych izolatów laboratorium przesyła do Krajowego Laboratorium Referencyjnego dla badań w kierunku salmonellozy (w zakresie chorób odzwierzęcych) jeden szczep reprezentujący każdy stwierdzony serotyp Salmonella, wraz z kartą informacyjną, a w przypadku gdy nie została wykonana pełna identyfikacja serotypu – typ serologiczny, w celu wykonania badań potwierdzających.

Dane dotyczące wyników badań są gromadzone, przetwarzane i przekazywane w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 25d ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.

Krajowym Laboratorium Referencyjnym ds. salmonellozy (w zakresie chorób odzwierzęcych), zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 czerwca 2008 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych właściwych dla poszczególnych rodzajów i kierunków badań (Dz. U. Nr 118, poz. 757), jest Laboratorium Zakładu Mikrobiologii Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach.

1.6. Metody stosowane do wykrywania serotypów Salmonelli w stadach indyków hodowlanych

Metody stosowane do wykrywania serotypów Salmonelli w stadach indyków hodowlanych są określone w ust. 3.2 – 3.4 załącznika do rozporządzenia nr 584/2008.

Do wykrywania serotypów Salmonelli objętych programem jest stosowana metoda zalecana przez Wspólnotowe Laboratorium Referencyjne w Bilthoven w Holandii. Metoda ta została opisana w zmianie do Polskiej Normy PN-EN ISO 6579:2003/A1:2007 Mikrobiologia żywności i pasz – Horyzontalna metoda wykrywania Salmonella spp., w której do selektywnego namnażania Salmonella spp. stosuje się półpłynną pożywkę MSRV.

Serotypowaniu podlega przynajmniej jeden izolat z każdej dodatniej próbki, zgodnie ze schematem Kaufmanna-White'a-Le Minora.

1.7. Kontrole urzędowe przeprowadzane w stadach indyków hodowlanych oraz kontrole urzędowe pasz przeznaczonych dla tych stad

Etapy produkcji, na których pobieranie próbek w stadach indyków hodowlanych jest obowiązkowe, zostały określone w ust. 1 lit. b załącznika do rozporządzenia nr 584/2008.

Próbki są pobierane w sposób określony w ust. 2.2.2 załącznika do rozporządzenia Komisji (UE) nr 200/2010 z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do celu unijnego ograniczenia częstości występowania serotypów salmonelli w dorosłych stadach hodowlanych gatunku Gallus Gallus (Dz. Urz. UE L 61 z 11.03.2010, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 200/2010”.

Pobieranie próbek od piskląt jednodniowych w stadzie indyków hodowlanych przeprowadza się zgodnie z następującymi zasadami:

1) próbki wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z każdej dostawy (po 25 g z pojemnika) lub

2) wymazy powierzchniowe z dna 10 pojemników (w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą) – w przypadku pojemników bez wyściółki, lub

3) pisklęta padłe (w tym również podczas transportu), nie więcej niż 20 szt. – w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą.

Pobieranie próbek w stadzie indyków hodowlanych czterotygodniowych, a także na 2 tygodnie przed rozpoczęciem składania jaj przez indyki lub przed ich przeniesieniem do jednostki produkcyjnej jest przeprowadzane w sposób określony w ust. 2.2.2.1 załącznika do rozporządzenia nr 200/2010.

Pobieranie próbek w stadach indyków hodowlanych w okresie nieśności jest przeprowadzane w gospodarstwie co trzy tygodnie, w sposób określony w ust. 2.2.2 załącznika do rozporządzenia nr 200/2010.

Ostatnie pobranie próbek w stadach indyków hodowlanych odbywa się w okresie 3 tygodni przed przemieszczeniem indyków do rzeźni. Zgodnie z rozdziałem B załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003 wyniki badań laboratoryjnych prób muszą być znane przed przemieszczeniem indyków do rzeźni. W tym przypadku wyniki badania laboratoryjnego zachowują ważność przez 6 tygodni od dnia pobrania próbek.

Pobieranie próbek na wskazanych wyżej etapach produkcji następuje z inicjatywy hodowcy, który ponosi koszty ich pobrania, transportu oraz badania laboratoryjnego.

Przesyłanie próbek pobranych w stadach indyków hodowlanych do laboratoriów wymienionych w ust. 1.5 odbywa się w sposób określony w ust. 3.1 załącznika do rozporządzenia nr 584/2008.

W piśmie przewodnim dołączonym do próbek kierowanych do badania laboratoryjnego hodowca umieszcza informacje dotyczące rodzaju zastosowanej szczepionki w stadzie indyków hodowlanych oraz terminach jej podania, jak również zastosowania wszelkich środków przeciwbakteryjnych, które mogą wpłynąć na wynik badania laboratoryjnego.

Hodowca jest obowiązany prowadzić dokumentację związaną z pobieraniem próbek do badań laboratoryjnych, zawierającą co najmniej następujące informacje: rodzaj próbek, datę i godzinę ich pobrania, dane osobowe osoby pobierającej próbki, datę i godzinę wysłania próbek do laboratorium, a także nazwę i adres laboratorium oraz informacje dotyczące wyników badań laboratoryjnych prób pobranych w ramach programu oraz stad, w tym wiek i liczbę indyków.

Właściwy miejscowo powiatowy lekarz weterynarii nadzoruje prawidłowe pobieranie próbek z inicjatywy hodowcy oraz kontroluje dokumentację prowadzoną przez hodowcę w trakcie urzędowych kontroli gospodarstw oraz w każdym przypadku gdy uzna, że zachodzi taka konieczność.

Wykrycie serotypów pałeczek Salmonelli objętych programem lub stwierdzenie efektu hamującego wzrost bakterii w próbkach pobranych z inicjatywy hodowcy albo przez powiatowego lekarza weterynarii powinno być bezzwłocznie zgłaszane właściwemu miejscowo powiatowemu lekarzowi weterynarii przez laboratorium, o którym mowa w ust. 1.5, przeprowadzające badanie laboratoryjne próbek.

W przypadku stwierdzenia w próbkach pobranych z inicjatywy hodowcy serotypów Salmonelli objętych programem lub efektu hamującego wzrost bakterii, powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki w gospodarstwie. Opłaty związane z badaniem laboratoryjnym próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii w przypadku stwierdzenia efektu hamującego wzrost bakterii ponosi hodowca. Do opłat tych dolicza się koszty dojazdu związanego z pobraniem próbek oraz użytych wyrobów medycznych. Wysokość opłat określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 sierpnia 2004 r. w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywanie czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii (Dz. U. Nr 178, poz. 1837, z późn. zm.).

Częstotliwość pobierania próbek przez powiatowego lekarza weterynarii została określona w ust. 1 lit. b pkt 3 tiret pierwsze załącznika do rozporządzenia nr 584/2008.

Zgodnie z ust. 1 załącznika do rozporządzenia nr 584/2008 pobranie próbek przez powiatowego lekarza weterynarii może zastąpić jedno pobranie próbek przeprowadzone z inicjatywy hodowcy.

Kontrole urzędowe pasz przeznaczonych dla stad indyków hodowlanych w zakresie wykrywania serotypów Salmonella objętych programem zostały przewidziane w Krajowym planie kontroli urzędowej pasz, przygotowanym i wdrożonym zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz. 1045, z późn. zm.) oraz tytułem V rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 882/2004”.

1.8. Kontrole urzędowe na innych etapach łańcucha pokarmowego

Zgodnie z art. 52 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prowadzi się monitorowanie chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych. Obowiązkiem monitorowania są objęte między innymi salmonelloza i jej czynniki chorobotwórcze.

Obowiązek monitorowania obejmuje zbieranie, przechowywanie, analizowanie i rozpowszechnianie danych dotyczących salmonellozy i jej czynników chorobotwórczych na wszystkich etapach produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego.

Ogólne zasady przeprowadzania kontroli urzędowych są określone w rozporządzeniu (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt.

1.9. Środki podejmowane w związku z wykryciem serotypu Salmonelli objętego programem w stadzie indyków hodowlanych lub w produktach pochodzących od tych indyków

1.9.1. Zgodnie z ust. 4.2 załącznika do rozporządzenia nr 584/2008 na potrzeby sprawozdawczości mającej na celu weryfikację celu wspólnotowego przyjmuje się następującą definicję stada zakażonego: dorosłe stado hodowlane indyków, w którym w wyniku pobrania próbek w ramach programu wykryto w jednej lub więcej próbek Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium (innych niż szczepy szczepionkowe) albo został wykryty efekt hamujący wzrost bakterii.

1.9.2. W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badań laboratoryjnych w kierunku serotypu Salmonelli objętego programem lub wykrycia efektu hamującego wzrost bakterii próbek pobranych w stadzie indyków hodowlanych z inicjatywy hodowcy stosuje się art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. Hodowca jest obowiązany do:

1) niezwłocznego zawiadomienia o tym fakcie powiatowego lekarza weterynarii;

2) pozostawienia indyków w miejscu ich stałego przebywania i niewprowadzania tam innego drobiu;

3) uniemożliwienia osobom postronnym dostępu do obiektów budowlanych lub miejsc, w których znajdują się indyki podejrzane o zakażenie pałeczkami Salmonelli objętymi programem lub zwłoki tych indyków;

4) wstrzymania się od wywożenia, wynoszenia i zbywania mięsa, jaj wylęgowych, zwłok indyków oraz innych przedmiotów znajdujących się w miejscu ich utrzymywania oraz wywożenia i wynoszenia paszy, odchodów i ściółki;

5) udostępnienia organom Inspekcji Weterynaryjnej indyków do badań i zabiegów weterynaryjnych, a także udzielania pomocy w wykonywaniu tych badań i zabiegów;

6) udzielania powiatowemu lekarzowi weterynarii wyjaśnień i informacji, które mogą mieć znaczenie dla wykrycia Salmonelli lub zakażenia pałeczkami Salmonelli objętymi programem, źródeł Salmonelli lub źródeł zakażenia, lub dla zapobiegania szerzeniu się tej choroby lub zakażenia.

Ponadto hodowca jest obowiązany:

1) udostępniać powiatowemu lekarzowi weterynarii dokumentację stada, w szczególności dokumenty potwierdzające zakup piskląt, ściółki i paszy oraz sprzedaż indyków i jaj, a także dokumentację lekarsko-weterynaryjną;

2) zwiększać standardy zoohigieniczne.

1.9.3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1.9.2, powiatowy lekarz weterynarii:

1) przeprowadza dochodzenie epizootyczne zgodnie z art. 42 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

2) pobiera próbki do badań laboratoryjnych we wszystkich stadach w gospodarstwie w sposób określony w ust. 2.2.2 załącznika do rozporządzenia nr 200/2010;

3) przeprowadza, w celu ustalenia źródła zakażenia stada pałeczkami Salmonelli, badania laboratoryjne:

a) paszy,

b) wody z ujęć własnych gospodarstwa;

4) nakazuje, w drodze decyzji administracyjnej:

a) oddzielne utrzymywanie indyków znajdujących się w gospodarstwie w poszczególnych obiektach budowlanych lub w innych miejscach, w których są one utrzymywane,

b) zastosowanie produktów biobójczych w celu odkażania jaj wylęgowych bezpośrednio po ich zbiorze,

c) zastosowanie produktów biobójczych przed wejściami do obiektów budowlanych i wyjściami z nich, jak również wjazdami na teren i wyjazdami z terenu gospodarstwa,

d) wylęganie jaj już inkubowanych w zakładzie wylęgowym w oddzielnych aparatach lęgowych, w oparach formaliny lub innego środka odkażającego, aktywnego w stosunku do pałeczek Salmonelli, dopuszczonego do bieżącego odkażania w czasie lęgu;

5) zakazuje, w drodze decyzji administracyjnej:

a) wywożenia jaj wylęgowych z gospodarstwa z wyłączeniem wywozu bezpośrednio do zakładu wytwarzającego lub przetwarzającego produkty jajeczne w rozumieniu przepisów o produktach pochodzenia zwierzęcego,

b) stosowania produktów biobójczych, produktów leczniczych weterynaryjnych i środków utrudniających izolację pałeczek Salmonelli w stadzie przed pobraniem próbek,

c) przemieszczania indyków z gospodarstwa i do gospodarstwa oraz ze stada i do stada w obrębie gospodarstwa, chyba że indyki, na wniosek hodowcy, zostaną przemieszczone do rzeźni; w przypadku przemieszczania indyków w celu poddania ubojowi w rzeźni w świadectwie zdrowia umieszcza się informacje o pochodzeniu ze stada, w którym uzyskano dodatni wynik w kierunku Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium badania laboratoryjnego próbek pobranych z inicjatywy hodowcy, lub w próbkach tych wykryto efekt hamujący wzrost bakterii; badanie przedubojowe, postępowanie w trakcie uboju, badanie poubojowe oraz sposób postępowania z mięsem pochodzącym z tych indyków, u których w badaniach przeprowadzonych przez powiatowego lekarza weterynarii stwierdzono występowanie Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium, lub inny serotyp Salmonelli niż objęty programem, regulują przepisy rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 854/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych.

d) wywożenia z gospodarstwa, bez jego zgody, mięsa, zwłok indyków, paszy, odchodów pochodzących od tych indyków oraz ściółki i innych przedmiotów znajdujących się w miejscu utrzymywania indyków.

Środki, o których mowa w ust. 1.9.3, są stosowane do czasu potwierdzenia lub wykluczenia przez powiatowego lekarza weterynarii wystąpienia w stadzie hodowlanym indyków zakażenia pałeczkami Salmonelli objętymi programem.

1.9.4. W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badań laboratoryjnych próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii w stadzie indyków hodowlanych w kierunku serotypów pałeczek Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium (innych niż szczepy szczepionkowe) lub w przypadku wykrycia w próbkach pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii efektu hamującego wzrost bakterii, powiatowy lekarz weterynarii nakazuje, w drodze decyzji administracyjnej:

1) niezwłoczny ubój lub zabicie wszystkich sztuk indyków hodowlanych w stadzie, z tym że indyki wykazujące kliniczne objawy choroby zawsze podlegają zabiciu;

2) zniszczenie, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającym przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1), wszystkich padłych i zabitych indyków;

3) zniszczenie jaj wylęgowych i piskląt z nich wylęgniętych;

4) zniszczenie pasz lub ich zagospodarowanie przy zastosowaniu środków kontroli gwarantujących pełną inaktywację pałeczek Salmonelli – w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania laboratoryjnego próbek paszy w kierunku pałeczek Salmonelli;

5) zniszczenie lub zagospodarowanie ściółki, odchodów i innych przedmiotów znajdujących się w miejscu utrzymywania indyków, które mogły ulec skażeniu, w sposób, który wyklucza zanieczyszczenie pałeczkami Salmonella, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającym przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego);

6) przeprowadzenie pod jego nadzorem dokładnego oczyszczania i odkażania obiektów budowlanych, w których były utrzymywane indyki ze stada zakażonego, ich otoczenia, pojazdów używanych do jego transportu oraz pozostałych przedmiotów, które mogły ulec zakażeniu, po wykonaniu czynności, o których mowa w pkt 1–5;

7) podjęcie innych działań mających na celu poprawę warunków zoohigienicznych w gospodarstwie.

Koszty czynności, o których mowa w pkt 6 i 7, są ponoszone przez hodowcę.

Przy przemieszczaniu zakażonych indyków do rzeźni w świadectwie zdrowia umieszcza się informacje o pochodzeniu indyków ze stada zakażonego pałeczkami Salmonelli objętymi programem.

Wzór świadectwa zdrowia jest określony w załączniku I w sekcji IV w rozdz. X w części A rozporządzenia (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi.

Badanie przedubojowe, postępowanie w trakcie uboju, badanie poubojowe oraz sposób postępowania z mięsem pozyskanym z tych indyków, u których w badaniach przeprowadzonych przez powiatowego lekarza weterynarii stwierdzono Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium, lub serotyp Salmonelli inny niż objęty programem, są określone w rozporządzeniu (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi oraz rozporządzeniu Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 338 z 22.12.2005, str. 1).

W gospodarstwie zaleca się podjęcie działań mających na celu poprawę:

1) warunków zoohigienicznych, w szczególności przez zapewnienie odpowiedniej temperatury, wilgotności, wymiany powietrza, odpowiedniego żywienia, prawidłowej obsady obiektu budowlanego, oraz

2) bezpieczeństwa epizootycznego, w szczególności przez ogrodzenie tego gospodarstwa, aktualizację planu jego zabezpieczenia przed gryzoniami, zakaz wstępu do obiektów budowlanych osób postronnych, zabezpieczenie paszy przed dostępem gryzoni i dzikich ptaków, wyłożenie mat dezynfekcyjnych, zaopatrzenie osób pracujących w gospodarstwie w odzież ochronną.

Powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w celu sprawdzenia skuteczności wykonanego oczyszczania i odkażania przed ponownym umieszczeniem indyków w obiekcie budowlanym. Ponownego umieszczenia indyków w obiekcie budowlanym dokonuje się tylko po uzyskaniu ujemnych wyników badań laboratoryjnych pobranych próbek. Próbki do badań stanowią:

1) 4 wymazy powierzchniowe pobrane z podłoża, w szczególności z miejsc popękanych, zagłębień lub połączeń konstrukcyjnych – w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą oraz

2) 4 wymazy powierzchniowe pobrane z naroży badanego pomieszczenia na wysokości 1 m od poziomu podłogi – w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, oraz

3) 3 wymazy powierzchniowe pobrane z urządzenia służącego do karmienia, przy czym każdy wymaz pobiera się z 5 metrów taśmy lub rynienki paszowej lub 6 wybranych losowo karmideł – w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, oraz

4) 2 wymazy powierzchniowe pobrane z systemu wentylacyjnego, przy czym każdy wymaz może być użyty do 3 wlotów lub wylotów tego systemu – w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą.

W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badań laboratoryjnych pobranych próbek koszty pobrania kolejnych próbek skuteczności wykonanego oczyszczania i odkażania, dojazdu do gospodarstwa oraz do laboratorium, jak również badań laboratoryjnych próbek w laboratorium są ponoszone przez hodowcę.

Osoby pracujące w gospodarstwie powinny poddać się badaniu na nosicielstwo pałeczek Salmonelli.

Powiatowy lekarz weterynarii powiadamia właściwego miejscowo państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o osobach, które miały kontakt z indykami zakażonymi pałeczkami Salmonelli.

1.9.5. Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku gospodarstw, w których znajdują się dwa lub większa liczba stad indyków hodowlanych, może zastosować środki, o których mowa w ust. 1.9.4, również w odniesieniu do tych stad indyków hodowlanych w gospodarstwie, które nie są utrzymywane w obiektach budowlanych:

1) zapewniających całkowite odizolowanie od pomieszczeń, w których znajdują się indyki zakażone pałeczkami Salmonelli objętymi programem;

2) w których czynności związane z utrzymywaniem indyków, w tym ich karmienie, odbywają się w sposób uniemożliwiający występowanie pałeczek Salmonelli.

1.9.6. Środki, o których mowa w ust. 1.9.1 – 1.9.5, są stosowane bez naruszenia środków wskazanych w lit. E załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003.

1.9.7. Zasady stosowania środków zwalczających drobnoustroje oraz prowadzenia szczepień są określone w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1177/2006 z dnia 1 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących stosowania szczególnych metod kontroli w ramach krajowych programów zwalczania salmonelli u drobiu (Dz. Urz. UE L 212 z 02.08.2006, str. 3).

1.10. Akty prawne stanowiące podstawę realizacji programu

1) ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z późn. zm.);

2) ustawa z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.);

3) ustawa z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej (Dz. U. Nr 165, poz. 1590, z późn. zm.);

4) ustawa z dnia 10 grudnia 2003 r. o kontroli weterynaryjnej w handlu (Dz. U. z 2004 r. Nr 16, poz. 145, z późn. zm.);

5) ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744, z późn. zm.);

6) ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.);

7) ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127, z późn. zm.);

8) ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz. 1045, z późn. zm.);

9) ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914, z późn. zm.);

10) ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570, z późn. zm.);

11) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 sierpnia 2004 r. w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywanie czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii (Dz. U. Nr 178, poz. 1837, z późn. zm.);

12) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych mających zastosowanie do drobiu i jaj wylęgowych (Dz. U. Nr 219, poz. 2225 i Nr 281, poz. 2792);

13) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2006 r. w sprawie współpracy organów Inspekcji Weterynaryjnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej, Inspekcji Handlowej, Inspekcji Transportu Drogowego, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz jednostek samorządu terytorialnego przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych (Dz. U. Nr 83, poz. 575);

14) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie sposobu ustalania i wysokości opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną, sposobu i miejsc pobierania tych opłat oraz sposobu przekazywania informacji w tym zakresie Komisji Europejskiej (Dz. U. z 2007 r. Nr 2, poz. 15, z późn. zm.);

15) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz. U. z 2007 r. Nr 5, poz. 38);

16) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 maja 2007 r. w sprawie wykazu laboratoriów upoważnionych do prowadzenia badań pasz oraz pasz leczniczych w ramach urzędowej kontroli (Dz. U. Nr 98, poz. 653, z późn. zm.);

17) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 października 2008 r. w sprawie sposobu ustalania weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego (Dz. U. Nr 193, poz. 1193);

18) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 października 2008 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji (Dz. U. Nr 200, poz. 1236);

19) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie rzeczoznawców wyznaczonych przez powiatowego lekarza weterynarii do przeprowadzenia szacowania (Dz. U. Nr 142, poz. 1161);

20) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 116, poz. 778);

21) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2010 r. w sprawie sposobu ustalania weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego (Dz. U. Nr 173, poz. 1178);

22) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 września 2010 r. w sprawie rejestru zakładów produkujących produkty pochodzenia zwierzęcego lub wprowadzających na rynek te produkty oraz wykazów takich zakładów (Dz. U. Nr 187, poz. 1258);

23) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2010 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 8, poz. 38)¹⁾;

24) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 września 2011 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej i ewidencji leczenia zwierząt oraz wzorów tej dokumentacji i ewidencji (Dz. U. Nr 224, poz. 1347).

¹⁾ Niniejsze rozporządzenie z dniem 19 maja 2012 r. zostało zastąpione rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych (Dz. U. poz. 480).

1.11. Pomoc finansowa udzielana przedsiębiorstwom paszowym i żywnościowym

Odszkodowanie z budżetu państwa jest przyznawane na zasadach określonych w art. 49 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

2. Wymagania dotyczące przedsiębiorstw paszowych i żywnościowych objętych programem

2. 1. Struktura hodowli indyków hodowlanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz produktów pozyskanych od tych indyków

Według danych Inspekcji Weterynaryjnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2010 r. znajdowało się 21 gospodarstw, w których utrzymywano 120 stad hodowlanych indyków liczących powyżej 250 sztuk.

Według danych Inspekcji Weterynaryjnej i zgodnie ze sprawozdaniem z urzędowego badania zwierząt rzeźnych, mięsa, drobiu, dziczyzny, królików i zwierząt akwakultury za 2009 r. (druk RRW-6) urzędowemu badaniu poubojowemu poddanych zostało 23 864 169 indyków.

Tabela 2. Dane dotyczące gospodarstw znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w których były utrzymywane stada indyków hodowlanych liczące nie mniej niż 250 sztuk w 2010 r.

2. 2. Struktura produkcji pasz

Strukturę produkcji pasz w Rzeczypospolitej Polskiej przedstawiają rysunki 2 i 3.

Rysunek 2. Wielkość produkcji pasz przemysłowych w Polsce w latach 2007–2009

(Źródło: GUS, IERiGŻ)

Rysunek 3. Struktura produkcji pasz przemysłowych dla drobiu w latach 2007–2009 (w %)

(Źródło: GUS, IERiGŻ)

2.3. Wytyczne dotyczące dobrych praktyk produkcji zwierzęcej lub inne wytyczne w zakresie bezpieczeństwa biologicznego

W odniesieniu do stad hodowlanych wymagania weterynaryjne zostały określone w rozdziale 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych mających zastosowanie do drobiu i jaj wylęgowych.

Zaleca się stosowanie następujących środków bioasekuracji:

1) ogrodzenia gospodarstwa uniemożliwiającego wstęp osobom postronnym oraz dostęp zwierzętom;

2) zasady „cały kurnik pełen lub cały kurnik pusty”;

3) odpowiednich warunków utrzymywania indyków hodowlanych w odniesieniu do temperatury, wilgotności, wymiany powietrza i dostępu światła;

4) prawidłowej obsady kurnika;

5) utrzymywania w jednym kurniku, w obrębie danego stada, indyków w jednakowym wieku;

6) izolacji poszczególnych kurników przez stosowanie osobnej obsługi, żywienia i narzędzi;

7) zabezpieczenia paszy przed dostępem gryzoni i dzikich ptaków;

8) pasz kruszonych w żywieniu indyków;

9) mat dezynfekcyjnych przed wjazdem na teren gospodarstwa oraz przed wejściami do poszczególnych kurników;

10) oddzielnej odzieży ochronnej dla osób wykonujących czynności związane z utrzymywaniem indyków w kurniku;

11) prowadzenia rejestrów wejść osób postronnych na teren gospodarstwa;

12) odkażania kół pojazdów wjeżdżających na teren gospodarstwa;

13) regularnego aktualizowania planu zabezpieczenia gospodarstwa przed gryzoniami;

14) prowadzenia rejestru wykonywanego odkażania, dezynsekcji i deratyzacji;

15) zatrudnienia do wykonywania czynności związanych z utrzymywaniem indyków osób posiadających aktualne badania na nosicielstwo pałeczek Salmonella.

Hodowcy indyków mają także dostęp do publikacji dotyczących zasad dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz dobrej praktyki higienicznej (GHP).

2. 4. Nadzór weterynaryjny nad gospodarstwami

W zakresie środków profilaktyki weterynaryjnej podejmowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podstawowe znaczenie ma ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. Ustawa ustanawia nadzór organów administracji publicznej nad prowadzeniem działalności związanej z drobiem, określa warunki zapewniające odpowiedni poziom bezpieczeństwa epizootycznego dla prowadzenia takiej działalności oraz określa katalog środków nadzoru. Katalog ten obejmuje kompetencje organów administracji weterynaryjnej do wydawania aktów administracyjnych (decyzji administracyjnych) oraz prowadzenia działań faktycznych o charakterze materialno-technicznym.

Zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt do kompetencji organów Inspekcji Weterynaryjnej należy nadzór nad działalnością prowadzoną w zakresie:

1) utrzymywania drobiu, w celu umieszczenia go na rynku;

2) zarobkowego przewozu drobiu lub przewozu wykonywanego w związku z prowadzeniem innej działalności gospodarczej;

3) organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów drobiu;

4) skupu drobiu i obrotu drobiem lub pośrednictwa w tym obrocie;

5) prowadzenia miejsc gromadzenia zwierząt;

6) wytwarzania, pozyskiwania, konserwacji, obróbki, przechowywania, prowadzenia obrotu lub wykorzystywania materiału biologicznego pochodzącego od drobiu w ramach zakładu hodowli zarodowej oraz zakładu reprodukcyjnego;

7) odchowu drobiu hodowlanego do fazy osiągnięcia dojrzałości płciowej lub rozpoczęcia nieśności, w ramach zakładu odchowu drobiu;

8) prowadzenia zakładu drobiu;

9) zbierania, transportowania, przechowywania, operowania, przetwarzania oraz wykorzystywania lub usuwania produktów ubocznych pochodzących od drobiu.

Rozpoczęcie działalności nadzorowanej w zakresie przewozu drobiu i obrotu nim, prowadzenia stacji kwarantanny albo zakładu drobiu jest objęte obowiązkiem rejestracji u powiatowego lekarza weterynarii. Dodatkowo podmiot podejmujący wyżej wymienioną działalność jest obowiązany uzyskać decyzję powiatowego lekarza weterynarii w sprawie stwierdzenia spełniania wymagań weterynaryjnych. Powiatowy lekarz weterynarii po otrzymaniu wniosku zainteresowanego podmiotu wszczyna w tym względzie postępowanie administracyjne. Wniosek taki powinien być złożony co najmniej na 30 dni przed planowanym rozpoczęciem działalności.

Powiatowy lekarz weterynarii, wydając decyzję administracyjną o spełnieniu wymagań weterynaryjnych, nadaje weterynaryjny numer identyfikacyjny na całość prowadzonej działalności albo na poszczególne obiekty budowlane, albo miejsca, w których ta działalność ma być prowadzona, albo osobom wykonującym określone czynności.

Działalność polegająca na organizowaniu targów, wystaw, pokazów drobiu oraz utrzymywaniu drobiu w celu umieszczenia go lub pochodzących od niego produktów na rynku nie wymaga uzyskania decyzji administracyjnej powiatowego lekarza weterynarii o spełnieniu warunków weterynaryjnych. Do prowadzenia ww. działalności wymagane jest jedynie zgłoszenie ich rozpoczęcia, które powinno spełniać identyczne wymagania, jak w przypadku wniosku składanego przed rozpoczęciem działalności podlegającej zatwierdzeniu.

Podmioty prowadzące działalność nadzorowaną zobowiązane zostały także do poinformowania powiatowego lekarza weterynarii o zaprzestaniu prowadzenia określonego rodzaju działalności nadzorowanej, a także o każdej zmianie stanu prawnego lub faktycznego związanego z prowadzeniem tej działalności w zakresie dotyczącym wymagań weterynaryjnych. Informacja taka powinna zostać przekazana, w formie pisemnej, w terminie 7 dni od dnia zaistnienia zdarzenia. Dodatkowo podmioty prowadzące działalność nadzorowaną w zakresie zarobkowego przewozu zwierząt lub przewozu zwierząt wykonywanego w związku z prowadzeniem innej działalności gospodarczej, organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów zwierząt, obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie lub skupu zwierząt, są obowiązane zawiadomić właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii o każdym załadunku i wyładunku drobiu co najmniej na 24 godziny przed planowanym terminem dokonania tych czynności oraz o czasie i miejscu organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów – co najmniej na 30 dni przed planowanym terminem ich zorganizowania.

Podmioty prowadzące działalność podlegającą nadzorowi organów Inspekcji Weterynaryjnej są obowiązane do spełnienia wymagań lokalizacyjnych, zdrowotnych, higienicznych, jak również technicznych, technologicznych, organizacyjnych i sanitarnych. Wymagania te w sposób szczegółowy określają akty wykonawcze wydane na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

W ramach nadzoru sprawowanego przez organy Inspekcji Weterynaryjnej nad działalnością związaną z drobiem pracownikom Inspekcji Weterynaryjnej, jak również osobom wyznaczonym do wykonywania określonych czynności w imieniu tej Inspekcji, przysługuje prawo przeprowadzenia w każdym czasie kontroli w zakresie spełnienia przez podmioty nadzorowane wymagań weterynaryjnych. Organ przeprowadzający kontrole, oprócz prawa wstępu na teren, na którym podmioty prowadzą działalność nadzorowaną, zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej ma prawo do nieodpłatnego pobierania próbek do badań oraz żądania pisemnych lub ustnych informacji w zakresie objętym przedmiotem kontroli, w tym żądania okazywania i udostępniania dokumentów lub informacji zawartych na elektronicznym nośniku danych.

Jeżeli w wyniku kontroli zostaną stwierdzone uchybienia w spełnianiu wymagań weterynaryjnych przez podmioty nadzorowane, organy Inspekcji Weterynaryjnej mają prawo do doprowadzenia wadliwego stanu faktycznego do stanu nakazanego. Inspekcja Weterynaryjna działa w tym zakresie, łącząc realizację funkcji kontrolnych z zadaniami i kompetencjami właściwymi dla innych organów administracji publicznej, a w szczególności z uprawnieniami władczymi dającymi możliwość wydawania decyzji administracyjnych, w tym różnego rodzaju nakazów i zakazów.

W przypadku stwierdzenia, że przy prowadzeniu działalności nadzorowanej są naruszone wymagania weterynaryjne, powiatowy lekarz weterynarii, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, może wydać jedną z następujących decyzji administracyjnych:

1) nakazującą usunięcie uchybień w określonym terminie;

2) nakazującą wstrzymanie działalności do czasu usunięcia uchybień;

3) zakazującą umieszczania na rynku zwierząt lub handlu zwierzętami będącymi przedmiotem działalności albo zakazującej produkcji, umieszczania na rynku lub handlu określonymi produktami wytwarzanymi przy prowadzeniu tej działalności.

Wybór decyzji pozostawiono uznaniu powiatowego lekarza weterynarii. Nie jest to jednak uznanie swobodne. Dokonując bowiem rozstrzygnięcia, organ Inspekcji musi mieć na względzie wynikające z naruszenia prawa zagrożenie dla zdrowia publicznego lub zdrowia zwierząt.

W przypadku niezastosowania się przez podmiot do nakazów lub zakazów wynikających z decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, powiatowy lekarz weterynarii, zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, wydaje decyzję administracyjną zakazującą prowadzenia dalszej działalności przez podmiot i skreśla go z rejestru. Przepisu tego nie stosuje się do podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną w zakresie utrzymywania drobiu (art. 9 ust. 3 ww. ustawy), z wyjątkiem zakładów drobiu. Oznacza to, że niezastosowanie się przez podmiot do pierwszego rozstrzygnięcia powiatowego lekarza weterynarii skutkuje wydaniem w sprawie kolejnej, bardziej restrykcyjnej decyzji administracyjnej. Rozwiązanie takie powinno być zastosowane niezależnie od możliwości wdrożenia przymusowej egzekucji nakazów lub zakazów wynikających z decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, przeprowadzonej na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

2. 5. Wpis gospodarstw do rejestru

Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, powiatowy lekarz weterynarii prowadzi rejestr podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną, o której mowa w ust. 2.4.

Wzór rejestru jest określony w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 4 wyżej wymienionej ustawy.

2. 6. Prowadzenie dokumentacji w gospodarstwach

Zgodnie z rozdziałem 1 część I lit. B ust. 7 i 8 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych mających zastosowanie do drobiu i jaj wylęgowych, w zakładzie hodowli zarodowej, zakładzie reprodukcyjnym oraz zakładzie odchowu drobiu prowadzi się dokumentację dla każdego stada. Dokumentację przechowuje się co najmniej przez 2 lata od dnia rozdysponowania stada.

Zgodnie z rozdziałem 1 część II ust. 21 i 22 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych mających zastosowanie do drobiu i jaj wylęgowych, w zakładzie wylęgu drobiu prowadzi się kartę wylęgu drobiu zawierającą informacje dotyczące każdej partii jaj wylęgowych umieszczonych w komorze lęgowej, w tym:

1) firmę lub nazwę producenta jaj wylęgowych, jego siedzibę i adres oraz oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności, a w przypadku osoby fizycznej – jej imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres;

2) datę dostarczenia jaj do zakładu wylęgu drobiu;

3) liczbę jaj wylęgowych dostarczonych do zakładu wylęgu drobiu;

4) datę umieszczenia jaj w komorze lęgowej;

5) liczbę jaj wylęgowych umieszczonych w komorze lęgowej;

6) liczbę jaj przemieszczonych z komory lęgowej do komory klujnikowej;

7) liczbę wylężonych piskląt;

8) procentowy stosunek liczby wylężonych piskląt do liczby jaj umieszczonych w komorze lęgowej;

9) liczbę zdrowych piskląt;

10) daty przeprowadzonych szczepień piskląt oraz rodzaj szczepionki użytej w tym celu;

11) miejsce przeznaczenia piskląt.

Kartę wylęgu drobiu prowadzi się oddzielnie dla jaj wylęgowych pochodzących z poszczególnych stad drobiu i przechowuje się przez 2 lata od dnia dokonania w niej wpisu.

Zgodnie z art. 69 ust. 3 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne, jeżeli tkanki i produkty pochodzące od zwierząt są przeznaczone do spożycia przez ludzi, to właściciele tych zwierząt lub osoby odpowiedzialne za te zwierzęta są obowiązani do posiadania dokumentacji w formie ewidencji nabycia, posiadania i stosowania produktów leczniczych weterynaryjnych oraz leczenia zwierząt, prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

Szczegółowy zakres i sposób prowadzenia przez lekarzy weterynarii dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej z wykonywanych zabiegów leczniczych i profilaktycznych oraz stosowanych produktów leczniczych, jak również zakres i sposób prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt przez posiadacza zwierząt gospodarskich, a także tryb dokonywania wpisów w tej ewidencji przez lekarzy weterynarii leczących zwierzęta został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia ewidencji leczenia zwierząt i dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej.

Wymienione dokumenty lekarz weterynarii oraz posiadacz zwierzęcia przechowują przez okres 3 lat od dnia dokonania w nich ostatniego wpisu.

Wzór dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 października 2008 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji.

2. 7. Dokumenty, w które zaopatruje się zwierzęta i jaja wylęgowe w handlu i obrocie

W handlu, jak również w obrocie, dokumenty są wystawiane zgodnie z:

1) rozporządzeniem Komisji (WE) 599/2004 z dnia 30 marca 2004 r. dotyczącym przyjęcia zharmonizowanego wzoru świadectwa i sprawozdania z kontroli związanych z wewnątrzwspólnotowym handlem zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 94 z 31.03.2004, str. 44; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 43, str. 354);

2) ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

3) ustawą z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej;

3a) ustawą z dnia 10 grudnia 2003 r. o kontroli weterynaryjnej w handlu;

4) rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych mających zastosowanie do drobiu i jaj wylęgowych;

5) rozporządzeniem Komisji (WE) nr 798/2008 z dnia 8 sierpnia 2008 r. ustanawiającym wykaz państw trzecich, terytoriów, stref lub grup z których dopuszczalny jest przywóz do i tranzyt przez terytorium Wspólnoty drobiu i produktów drobiowych oraz wymogów dotyczących świadectw weterynaryjnych (Dz. Urz. UE L 226 z 23.08.2008, str. 1).

Obrót drobiem i produktami pochodzącymi z drobiu lub od drobiu odbywa się zgodnie z wymaganiami uzgodnionymi z władzami państwa trzeciego.

Dodatkowo dla każdej przesyłki zwierząt przemieszczanej na terytorium Unii Europejskiej, w tym podlegającej wywozowi do państwa trzeciego, wystawia się w systemie TRACES świadectwo zdrowia dla zwierząt w handlu wewnątrzwspólnotowym.

Zgodnie z art. 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. WE L 31 z 01.02.2002, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 463), podmioty działające na rynku powinny zapewnić możliwość monitorowania żywności, pasz, zwierząt hodowlanych oraz wszelkich substancji przeznaczonych do dodania do żywności lub pasz. W tym celu podmioty te powinny utworzyć systemy i procedury umożliwiające przekazanie takich informacji na żądanie właściwych władz.

Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 55; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 14) przesyłki produktów pochodzenia zwierzęcego zaopatruje się w świadectwa zdrowia lub inne dokumenty określone w przepisach prawa unijnego.

Wywóz zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego do państwa trzeciego odbywa się zgodnie z wymaganiami uzgodnionymi z władzami danego państwa.

2.8. Inne środki podejmowane w celu identyfikacji drobiu

W celu zapewnienia identyfikacji przesyłki drobiu przemieszczanego na terytorium Unii Europejskiej wystawia się w systemie TRACES świadectwo zdrowia dla zwierząt w handlu wewnątrzwspólnotowym zawierające szczegółowe dane dotyczące tej przesyłki, w szczególności miejsce pochodzenia i przeznaczenia drobiu.

W przypadku przesyłek przeznaczonych do państw trzecich dane dotyczące przesyłki są również wprowadzane do systemu TRACES. W systemie odnotowywana jest również kontrola dobrostanu na granicy.

Przy przywozie dla każdej przesyłki jest wystawiany dokument CVED zgodny z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 282/2004 z dnia 18 lutego 2004 r. wprowadzającym dokument zgłoszenia i kontroli weterynaryjnych dotyczących zwierząt wwożonych do Wspólnoty pochodzących z krajów trzecich (Dz. Urz. UE L 49 z 19.02.2004, str. 11; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 11, t. 49, str. 222), którego oryginał jest przekazywany wraz z przesyłką drobiu do miejsca przeznaczenia. Elektroniczna wersja dokumentu CVED jest wprowadzana do systemu TRACES.

2.9. Środki przewidziane programem

2.9.1. Podsumowanie środków przewidzianych programem

Okres trwania programu: 2010–2012 r.

2.9.2. Środki i prawodawstwo w zakresie bezpieczeństwa biologicznego obowiązującego w gospodarstwach

Zaleca się stosowanie przez hodowców indyków hodowlanych środków bioasekuracji w gospodarstwie. Hodowcy indyków mają także dostęp do publikacji dotyczących zasad dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz dobrej praktyki higienicznej (GHP).

Kwestie dotyczące bezpieczeństwa biologicznego zawarte są:

1) w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych mających zastosowanie do drobiu i jaj wylęgowych;

2) w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej;

3) na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii w zakładce „Zdrowie i ochrona zwierząt”.

2.9.3. Sytuacja epizootyczna

Dane o rozwoju choroby

Rok: 2004	Stan na dzień: 31.12.2004 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy i przez powiatowego lekarza weterynarii)
Gatunek: Indyki	Choroba/zakażeniea): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

^a) Dla Salmonella odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów – określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

^b) Np. stada indyków hodowlanych.

^c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

^d) Liczba stad objętych programem. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

^e) Jeżeli, zgodnie z przypisem d, zbadano stado więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

1*) Badania laboratoryjne próbek pobranych z inicjatywy hodowcy.

2*) Badania laboratoryjne próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii.

Rok: 2005	Stan na dzień: 31.12.2005 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy lub powiatowego lekarza weterynarii)
Gatunek: Indyki	Choroba/zakażeniea): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

^a) Dla Salmonella odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów – określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

^b) Np. stada indyków hodowlanych.

^c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

^d) Liczba stad objętych programem. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

^e) Jeżeli, zgodnie z przypisem d, zbadano stado więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

1*) Badania laboratoryjne próbek pobranych z inicjatywy hodowcy.

2*) Badania laboratoryjne próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii.

Rok: 2006	Stan na dzień: 31.12.2006 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy lub powiatowego lekarza weterynarii)
Gatunek: Indyki	Choroba/zakażeniea): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

^a) Dla Salmonella odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów – określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

^b) Np. stada indyków hodowlanych.

^c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

^d) Liczba stad objętych programem. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

^e) Jeżeli, zgodnie z przypisem d, zbadano stado więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

1*) Badania laboratoryjne próbek pobranych z inicjatywy hodowcy.

2*) Badania laboratoryjne próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii.

Rok: 2007	Stan na dzień: 31.12.2007 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy lub powiatowego lekarza weterynarii)
Gatunek: Indyki	Choroba/zakażeniea): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

^a) Dla Salmonella odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów – określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

^b) Np. stada indyków hodowlanych.

^c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

^d) Liczba stad objętych programem. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

^e) Jeżeli, zgodnie z przypisem d, zbadano stado więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania powinien być brany pod uwagę tylko raz.

1*) Badania laboratoryjne próbek pobranych z inicjatywy hodowcy.

2*) Badania laboratoryjne próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii.

Rok: 2008	Stan na dzień: 31.12.2008 r. (wyniki badań wykonywanych z inicjatywy hodowcy lub powiatowego lekarza weterynarii)
Gatunek: Indyki	Choroba/zakażeniea): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

^a) Dla Salmonella odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów – określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

^b) Np. stada indyków hodowlanych.

^c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

^d) Liczba stad objętych programem. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

^e) Jeżeli, zgodnie z przypisem d, zbadano stado więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

1*) Badania laboratoryjne próbek pobranych z inicjatywy hodowcy.

2*) Badania laboratoryjne próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii.

Rok: 2010 Stan na dzień: 31.12.2010 r. (dane zostały zebrane w oparciu o wyniki realizacji „Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków hodowlanych”)

Gatunek: Indyki Choroba/zakażenie^a): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

^a) Dla Salmonella odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów – określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

^b) Stada hodowlane (chów, stada dorosłe).

^c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

^d) Liczba stad objętych programem kontroli. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

^e) Jeżeli, zgodnie z przypisem d, zbadano stado więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania powinien być brany pod uwagę tylko raz.

2.9.4. Cele

2.9.4.1. Założenia związane z badaniami

2.9.4.2. Założenia w zakresie badań diagnostycznych

Gatunek zwierząt: indyki hodowlane (stada wszystkie)

^a) Region określony w zatwierdzonym programie kontroli chorób zakaźnych zwierząt występujących w państwie członkowskim.

^b) Opis badania.

^c) Wyszczególnienie gatunków i kategorii zwierząt objętych programem kontroli, w razie potrzeby.

^d) Opis próbki (np. odchody).

^e) Opis celu (np. nadzór, monitorowanie, kontrola szczepień).

2.9.4.3. Założenia w zakresie badania stad

Rok: 2012

Stan na dzień: 31.12.2010 r.

Gatunek: Indyki

Choroba/zakażeniea): Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium

Region

Rodzaj stadab)

Łączna liczba stadc)

Łączna liczba indyków hodowlanych

Łączna liczba stad objętych programem

Łączna liczba indyków hodowlanych objętych programem

Przewidywana liczba stad do zbadaniad)

Przewidywana liczba stade), w których uzyskano dodatni wynik badaniaa)

Przewidywana liczba stad do likwidacjia)

Łączna przewidywana liczba indyków hodowlanych poddanych ubojowi lub zabitycha)

Przewidywana ilość jaj do zniszczenia (liczba w sztukach lub masa w kg)a)

Przewidywana ilość jaj skierowana do przetwórstwa (liczba w sztukach lub masa w kg)a)

Rzeczpospolita Polska

(a1)

(a2)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

(a4)

(a3)

Ogółem

Indyki hodowlane (okres odchowu i produkcji)

120

426 302

109

408 362

109

1

1

0

3 746

0

26 222

0

0

^a) Dla Salmonella odzwierzęcej należy wskazać serotypy objęte programem kontroli: (a1) dla Salmonella Enteritidis, (a2) dla Salmonella Typhimurium, (a3) dla innych serotypów – określić stosownie do sytuacji, (a4) dla Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium.

^b) Np. stada hodowlane (chów, stada dorosłe).

^c) Łączna liczba stad w regionie, włączając stada kwalifikujące się i niekwalifikujące się do programu.

^d) Liczba stad objętych programem kontroli. W tej kolumnie nie należy stada liczyć dwa razy, nawet jeżeli przebadano je więcej niż jeden raz.

^e) Jeżeli, zgodnie z przypisem d, zbadano stado więcej niż jeden raz, dodatni wynik badania jest brany pod uwagę tylko raz.

2.9.4.4. Dane dotyczące badań w ramach nadzoru i badań laboratoryjnych

Rok: 2010 Gatunek: indyki Kategoria^a): indyki hodowlane (okres odchowu i produkcji)

Opis zastosowanych badań serologicznych: zgodnie z ust. 3 załącznika do rozporządzenia Komisji (UE) nr 200/2010 z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do celu unijnego ograniczenia częstości występowania serotypów salmonelli w dorosłych stadach hodowlanych gatunku Gallus gallus (Dz. Urz. UE L 61 z 11.03.2010, str. 1)

Opis zastosowanych badań mikrobiologicznych i wirusologicznych: zgodnie z ust. 3 załącznika do rozporządzenia nr 200/2010

Opis innych zastosowanych badań: nie dotyczy

^a) Kategoria/dodatkowe określenia, np. zwierzęta hodowlane, kury nioski, brojlery, indyki hodowlane, indyki brojlery, stosownie do potrzeb.

^b) Region określony w zatwierdzonym programie kontroli chorób zakaźnych zwierząt występujących w państwie członkowskim.

2.9.4.5. Dane dotyczące zakażenia

Rok: 2010 Gatunek zwierząt: indyki hodowlane

^a) Region określony w programie kontroli chorób zakaźnych zwierząt występujących w państwie członkowskim.

^b) Stada lub gospodarstwa, stosownie do sytuacji.

2.9.5. Szacunkowa analiza kosztów programu na 2011 r.¹⁾

¹⁾ Analiza obejmuje szacunkowe koszty ponoszone w ramach programu. Nie wlicza się kosztów stałych. Wszystkie wartości są podane bez podatku VAT. Koszty programu zostały obliczone dla wszystkich stad indyków hodowlanych objętych programem. Koszty te zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na 2011 r.

^*) Koszt programu obliczono według kursu średniego euro Europejskiego Banku Centralnego z dnia 29 stycznia 2010 r., który wynosił 1 euro = 4,0463 zł. Sumę ogółem w euro wyliczono na podstawie sumy ogółem w złotych, natomiast koszt jednostkowy w euro jest podany w zaokrągleniu do 2 miejsc po przecinku.

^**) Odkażanie jest rutynową czynnością wykonywaną zawsze przed umieszczeniem drobiu w kurniku, stąd jego koszty są ponoszone przez hodowcę.

^***) Koszty kwalifikowane, podlegające refundacji w ramach udzielonego przez Unię Europejską dofinansowania, o które strona polska występuje z wnioskiem o współfinansowanie, wynoszą 287 992 euro.
Szacunkowa analiza kosztów programu na 2012 r. ¹⁾

¹⁾ Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Nie wlicza się kosztów stałych. Wszystkie wartości są podane bez podatku VAT. Koszty programu zostały obliczone dla wszystkich stad indyków hodowlanych objętych programem. Są to szacunkowe koszty, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidywanych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2012.

²⁾ Koszt programu obliczono wg kursu – za euro 4,17 zł – zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2011 r. dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw.

³⁾ Zgodnie z decyzją wykonawczą Komisji 2011/807/UE z dnia 30 listopada 2011 r. zatwierdzającą roczne i wieloletnie programy oraz wkład finansowy Unii w zakresie zwalczania, kontroli i monitorowania niektórych chorób zwierząt i chorób odzwierzęcych, przedstawionych przez państwa członkowskie na 2012 rok i na lata następne (Dz. Urz. UE L 322 z 06.12. 2011, str. 11).

⁴⁾ Tylko pobieranie próbek przeprowadzone przez lekarzy wyznaczonych i zakłady lecznicze dla zwierząt.

⁵⁾ Odkażanie jest rutynową czynnością wykonywaną zawsze przed zasiedleniem obiektu, stąd jego koszty ponoszone są przez hodowcę.

3. Szczegółowa analiza kosztów programu

3. 1. Szczegółowa analiza kosztów programu¹⁾ na 2010 r.