Na podstawie art. 237¹⁵ § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 2.[Definicje] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) okrzesywaniu – rozumie się przez to odcinanie części wierzchołkowej drzewa i gałęzi od pnia;

2) przerzynce – rozumie się przez to podział ściętego drzewa na krótsze odcinki;

3) strefie niebezpiecznej – rozumie się przez to przestrzeń wokół urządzenia lub stanowiska pracy, w której wszyscy przebywający narażeni są na ryzyko urazu, utraty zdrowia lub życia;

4) zrywce drewna – rozumie się przez to przemieszczanie drewna z miejsca pozyskania przy pniu do miejsca załadunku dostępnego dla środków transportu.

§ 3.[Zakaz wykonywania prac przez pracowników nieposiadających wymaganych kwalifikacji] Niedopuszczalne jest wykonywanie prac przez pracowników nieposiadających wymaganych kwalifikacji stosownie do rodzaju wykonywanej pracy.

§ 4.[Zakaz wykonywania prac na terenie leśnym bez powiadomienia właściciela lasu] Niedopuszczalne jest wykonywanie prac na terenie leśnym bez powiadomienia właściciela lasu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, z późn. zm.³⁾).

§ 5.[Informowanie pracowników o organizacji pracy] Przed rozpoczęciem pracy pracodawca informuje pracowników o organizacji prac.

§ 6.[Zakres obowiązków koordynatora] Obowiązki koordynatora, o którym mowa w art. 208 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, obejmują w szczególności:

1) niedopuszczanie do stosowania sposobów wykonywania prac bezpośrednio zagrażających zdrowiu lub życiu pracujących pracowników;

2) niezwłoczne wstrzymanie prac w razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników i podjęcie działań w celu usunięcia tego zagrożenia;

3) odsunięcie od pracy pracownika nieprzestrzegającego przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 7.[Prace szczególnie niebezpieczne] Za prace szczególnie niebezpieczne, poza pracami, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650), uznaje się prace:

1) przy zbiorze szyszek, nasion i pędów z drzew stojących;

2) przy usuwaniu drzew trudnych, w szczególności:

a) złamanych drzew lub ich części (złomów),

b) drzew wywróconych z odsłoniętym systemem korzeniowym (wywrotów),

c) drzew z pękniętym pniem,

d) drzew ze stwierdzoną zgnilizną wewnętrzną,

e) drzew zlokalizowanych w sąsiedztwie budynków, budowli, linii teleenergetycznych i szlaków komunikacyjnych,

f) drzew wyjątkowo grubych,

g) drzew silnie pochylonych przeciwnie do założonego kierunku ich obalenia,

h) drzew zawieszonych trudnych do ściągnięcia.

§ 8.[Ograniczenie ręcznego przenoszenia ładunków] Prace organizuje się tak, aby w jak największym stopniu wyeliminować ręczne przenoszenie ładunków.

§ 9.[Zakaz dopuszczania do pracy pracowników o widocznych oznakach niedyspozycji fizycznej lub psychicznej] Nie dopuszcza się do pracy pracowników o widocznych oznakach niedyspozycji fizycznej lub psychicznej oraz zgłaszających takie niedyspozycje.

§ 10.[Strefy niebezpieczne] 1. Strefy niebezpieczne powinny być znane wszystkim pracownikom.

2. Niedopuszczalne jest rozpoczynanie i prowadzenie prac bez upewnienia się, że w strefie niebezpiecznej nie znajdują się osoby postronne lub zwierzęta.

§ 11.[Prowadzenie prac mogących stanowić zagrożenie dla osób postronnych] Jeżeli na danym obszarze prowadzone są prace mogące stanowić zagrożenie dla osób postronnych, obszar ten oznacza się znakiem zakazu wstępu ze wskazaniem przyczyny zakazu.

§ 12.[Zakaz prowadzenia prac podczas złych warunków pogodowych] Niedopuszczalne jest prowadzenie prac podczas obfitych opadów atmosferycznych, przy silnym wietrze, podczas burz, przy temperaturze powietrza poniżej minus 20° C, a w przypadku prac na drzewach stojących minus 5° C oraz w warunkach ograniczonej widoczności, z wyłączeniem prac, o których mowa w § 26 ust. 2.

§ 13.[Eksploatacja maszyn, urządzeń i narzędzi] Wszystkie eksploatowane maszyny, urządzenia i narzędzia powinny być sprawne, używane zgodnie z przeznaczeniem i warunkami określonymi przez producenta w instrukcji obsługi.

§ 14.[Planowanie prac] Prace należy zaplanować tak, aby zapewnić zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy przebieg realizowanych czynności roboczych.

§ 15.[Zakazy dotyczące transportu] Niedopuszczalny jest transport osób na zaczepionych lub zawieszonych maszynach, elementach zaczepowych, błotnikach oraz innych elementach maszyn i urządzeń, które nie są przeznaczone do przewozu osób.

§ 17.[Szkolenie osób do prac na drzewach stojących] 1. Szkolenie, o którym mowa w § 16, obejmuje część teoretyczną i praktyczną.

2. Część teoretyczna szkolenia, o której mowa w ust. 1, obejmuje zagadnienia z zakresu:

1) sposobów bezpiecznej pracy na drzewach stojących;

2) budowy, zastosowania i obsługi osprzętu pomocniczego;

3) zasad ratownictwa wysokościowego.

3. Część praktyczna szkolenia, o której mowa w ust. 1, jest prowadzona w warunkach terenowych i obejmuje techniki wchodzenia, pracy i schodzenia z drzew stojących.

§ 18.[Prace z zastosowaniem ręcznych narzędzi tnących] W przypadku prac z zastosowaniem ręcznych narzędzi tnących, w szczególności siekiery, kosy, tasaka, strefa niebezpieczna obejmuje przestrzeń w promieniu 5 m od pracownika pracującego jednym z tych narzędzi.

§ 19.[Prace z zastosowaniem ręcznych narzędzi tnących z elementem tnącym na wysięgniku] W przypadku prac z zastosowaniem ręcznych narzędzi tnących z elementem tnącym na wysięgniku do wycinania bądź wykaszania drzewek, krzewów, chwastów i traw, strefa niebezpieczna obejmuje przestrzeń w promieniu 10 m od urządzenia.

§ 20.[Usuwanie żywych lub martwych gałęzi oraz sęków ze stojącego drzewa] 1. Usuwanie żywych lub martwych gałęzi oraz sęków ze stojącego drzewa narzędziami ręcznymi z ziemi może być wykonywane do wysokości 2 m.

2. Jeżeli gałęzie lub sęki, o których mowa w ust. 1, znajdują się powyżej 2 m, należy stosować podnośniki, drabiny lub pomosty.

§ 22.[Część teoretyczna i praktyczna szkolenia] 1. Szkolenie, o którym mowa w § 21, obejmuje część teoretyczną i praktyczną.

2. Część teoretyczna szkolenia, o której mowa w ust. 1, obejmuje zagadnienia z zakresu:

1) użytkowania i obsługi pilarki;

2) technik ścinki i obalania drzew;

3) technik okrzesywania i przerzynki drewna;

4) bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji pilarki.

3. Część praktyczna szkolenia, o której mowa w ust. 1, jest prowadzona w warunkach terenowych i obejmuje eksploatację pilarki, techniki ścinki, obalania drzew, okrzesywania i przerzynki drewna.

§ 23.[Zasady i warunki prowadzenia szkoleń] Szkolenia, o których mowa w § 16 i 21, prowadzi się na zasadach i warunkach określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. Nr 103, poz. 472 oraz z 2006 r. Nr 31, poz. 216) oraz określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31, poz. 216).

§ 24.[Prace związane ze ścinką, zrywką i załadunkiem drewna] Na obszarze, na którym wykonywane są prace związane ze ścinką, zrywką i załadunkiem drewna, powinni przebywać co najmniej dwaj pracownicy pozostający ze sobą przez cały czas w kontakcie wzrokowym lub głosowym.

§ 25.[Strefa niebezpieczna przy ścince drzew] 1. Strefa niebezpieczna przy ścince drzew obejmuje przestrzeń wokół miejsca dokonywanej ścinki w promieniu dwóch wysokości ścinanego drzewa.

2. W strefie niebezpiecznej, o której mowa w ust. 1, może znajdować się tylko operator pilarki oraz pomocnik, a w uzasadnionych przypadkach także koordynator, prowadzący szkolenie, wykonujący nadzór lub przeprowadzający kontrolę.

3. W strefie niebezpiecznej, o której mowa w ust. 1, w tym samym czasie nie mogą być wykonywane inne prace.

§ 26.[Prace z użyciem maszyn wielooperacyjnych] 1. Prace z użyciem maszyn wielooperacyjnych wykonujących więcej niż jedną operację technologiczną lub co najmniej po jednej operacji technologicznej i transportowej, w szczególności maszyn ścinkowo-układających, ścinkowo-zrywkowych, okrzesująco-przerzynających (procesorów), ścinkowo-okrzesująco-przerzynających (harwesterów), samojezdnych rębarek z pojemnikami na zrębki, mogą być wykonywane przez jedną osobę na danej powierzchni, pod warunkiem wyposażenia stanowiska pracy w skuteczny środek łączności.

2. Prace z użyciem maszyn, o których mowa w ust. 1, można prowadzić w warunkach zapadającego zmroku i warunkach nocnych przy oświetleniu sztucznym zapewniającym dobrą widoczność.

§ 27.[Ścinka, zawieszenie drzewa] 1. Rozpoczęta ścinka powinna być zakończona obaleniem drzewa, a w przypadku jego zawieszenia – ściągnięciem przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac w strefie niebezpiecznej.

2. Jeżeli ściągnięcie drzewa zawieszonego okazało się niemożliwe przy użyciu dozwolonych sposobów i środków, którymi dysponuje operator pilarki, powinien on przerwać pracę i zawiadomić o tym osobę kierującą lub koordynatora, który powinien zapewnić możliwość bezpiecznego ściągnięcia zawieszonego drzewa.

§ 29.[Strefa niebezpieczna przy załadunku i rozładunku pojazdów przeznaczonych do zrywki i wywozu drewna wyposażonych w żurawie] Strefa niebezpieczna przy załadunku i rozładunku pojazdów przeznaczonych do zrywki i wywozu drewna wyposażonych w żurawie obejmuje przestrzeń objętą obrysem pojazdu i mygły wraz z przestrzenią między pojazdem i mygłą oraz przestrzenią sięgającą dookoła poza maksymalny wysięg żurawia i długość przemieszczanego drewna.

§ 30.[Warunki wejścia w strefę niebezpieczną] W strefę niebezpieczną, o której mowa w § 28 i 29, można wejść w uzasadnionych przypadkach wyłącznie za zgodą operatora pojazdu przeznaczonego do zrywki i wywozu drewna.

§ 31.[Zrywka i wywóz drewna] Zrywka i wywóz drewna mogą być wykonywane jednoosobowo lub wieloosobowo odpowiednio do wymaganej liczby osób do obsługi pojazdu przeznaczonego do zrywki i wywozu drewna.

§ 32.[Zakazy dotyczące składowania drewna] Niedopuszczalne jest składowanie drewna:

1) bezpośrednio przy drogach publicznych;

2) w miejscach uniemożliwiających bezpieczny załadunek drewna, w szczególności pod liniami energetycznymi.

§ 33.[Zakazy dotyczące zrywki i wywozu drewna] Podczas zrywki i wywozu drewna niedopuszczalne jest:

1) dotykanie lin, łańcuchów i drewna będących w ruchu;

2) przebywanie na transportowanym ładunku;

3) przechodzenie przez liny i drewno w czasie ich ruchu;

4) przebywanie w zasięgu zrywanego drewna;

5) odpinanie ładunku przed zatrzymaniem się pojazdu i zupełnym zwolnieniem lin;

6) przebywanie w zasięgu lin lub żurawia;

7) łączenie lin za pomocą węzłów;

8) przerzynka drewna znajdującego się na pojeździe lub nieodczepionego od środka zrywkowego.

§ 35.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.⁴⁾