Na podstawie art. 45 ust. 5 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa:

1) sposób i tryb zgłaszania wypadku przy pracy rolniczej, zwanego dalej „wypadkiem”;

2) sposób i tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadku;

3) sposób dokumentowania wypadku;

4) zgłaszanie roszczenia o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku;

5) sposób prowadzenia postępowania dowodowego w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku;

6) informacje, które powinny znaleźć się w protokole powypadkowym.

§ 2.[Zgłoszenie wypadku] 1. Wypadek zgłasza się właściwej jednostce organizacyjnej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, zwanej dalej „Kasą”, bezpośrednio w siedzibie tej jednostki albo za pośrednictwem poczty, telefonicznie lub pocztą elektroniczną.

2. Właściwą jednostką organizacyjną Kasy do przyjęcia zgłoszenia wypadku jest oddział regionalny Kasy lub placówka terenowa Kasy, w której osoba, która uległa wypadkowi, zwana dalej „poszkodowanym”, jest ubezpieczona.

3. W razie zgłoszenia wypadku innej jednostce organizacyjnej Kasy, jednostka ta niezwłocznie przekazuje informację o zgłoszeniu wypadku właściwemu oddziałowi regionalnemu Kasy lub właściwej placówce terenowej Kasy.

§ 3.[Obowiązki osoby zgłaszającej wypadek] Poszkodowany lub inna osoba zgłaszająca wypadek powinna w szczególności:

1) zabezpieczyć w miarę możliwości miejsce i przedmioty związane z wypadkiem;

2) udostępnić miejsce wypadku i przedmioty związane z wypadkiem;

3) wskazać świadków wypadku;

4) dostarczyć posiadaną dokumentację leczenia;

5) udzielić informacji i wszechstronnej pomocy pracownikowi Kasy upoważnionemu przez Prezesa Kasy do prowadzenia postępowania dowodowego w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.

§ 4.[Rejestr zgłoszeń wypadków] 1. Zgłoszenie wypadku właściwa jednostka organizacyjna Kasy dokumentuje w rejestrze zgłoszeń wypadków.

2. Rejestr zgłoszeń wypadków zawiera:

1) datę i sposób zgłoszenia wypadku;

2) nazwisko i imię osoby zgłaszającej wypadek;

3) datę, godzinę i miejsce wypadku;

4) dane identyfikacyjne poszkodowanych w wypadku obejmujące:

a) nazwisko i imię,

b) adres miejsca zamieszkania;

5) krótki opis okoliczności wypadku;

6) nazwisko i imię pracownika Kasy rejestrującego zgłoszenie wypadku;

7) inne informacje, dotyczące wypadku uznane za niezbędne.

§ 5.[Ustalenie o podleganiu ubezpieczeniu] 1. Niezwłocznie po przyjęciu zgłoszenia wypadku właściwa jednostka organizacyjna Kasy ustala czy poszkodowany podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w dniu zaistnienia wypadku.

2. Jeżeli poszkodowany podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w dniu zaistnienia wypadku uznaje się, że jest on osobą uprawnioną do ubiegania się o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, zwane dalej „jednorazowym odszkodowaniem”, i niezwłocznie wszczyna się postępowanie dowodowe w celu wyjaśnienia okoliczności i przyczyn wypadku.

3. Zgłoszenie wypadku, w którym poszkodowany jest osobą uprawnioną do ubiegania się o jednorazowe odszkodowanie, uznaje się za jednoznaczne ze zgłoszeniem przez poszkodowanego roszczenia o jednorazowe odszkodowania potwierdzonego zgłoszeniem wniosku.

4. Jeżeli poszkodowany, który podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w dniu zaistnienia wypadku, zmarł wskutek tego wypadku, osobę zgłaszającą wypadek poucza się o konieczności zgłoszenia wniosku o jednorazowe odszkodowanie przez członków rodziny poszkodowanego, o których mowa w art. 10 ust. 1a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanej dalej „ustawą”, w celu ubiegania się o jednorazowe odszkodowanie.

5. Jeżeli poszkodowany nie podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w dniu zaistnienia wypadku, nie wszczyna się postępowania dowodowego w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.

§ 6.[Postępowanie dowodowe] 1. Postępowanie dowodowe w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku obejmuje:

1) ustalenie czy zaistniała zwłoka w zgłoszeniu wypadku, a jeżeli zaistniała, ustalenie przyczyn tej zwłoki oraz określenie jaki wpływ miało opóźnienie w zgłoszeniu wypadku na możliwość ustalenia okoliczności i przyczyn tego wypadku;

2) przesłuchanie poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala;

3) przesłuchanie świadków wypadku, których zeznania mogą przyczynić się do wyjaśnienia okoliczności tego wypadku dotyczących jego przebiegu i przyczyn;

4) dokonanie oględzin miejsca i przedmiotów związanych z wypadkiem dla oceny stanu technicznego maszyn i urządzeń, warunków wykonywania pracy oraz innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na zaistnienie wypadku;

5) zasięgnięcie w razie potrzeby opinii rzeczoznawców;

6) wystąpienie do innych właściwych instytucji i organów, w tym w szczególności do policji, prokuratury i sądu, prowadzących postępowanie dotyczące wypadku o udzielenie informacji w sprawie wypadku lub udostępnienie zebranej w sprawie dokumentacji;

7) wystąpienie do zakładów opieki zdrowotnej o udostępnienie dokumentacji lekarskiej związanej z udzielaniem poszkodowanemu pierwszej pomocy i leczeniem poszkodowanego, która może mieć wpływ na uznanie wypadku za wypadek przy pracy rolniczej lub prawo do jednorazowego odszkodowania;

8) ustalenie, czy przyczyną wypadku była wadliwość środka technicznego stosowanego przy pracy lub nieprawidłowość świadczonej usługi;

9) ustalenie, czy nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy;

10) ustalenie związku przyczynowo-skutkowego śmierci poszkodowanego lub nagłego zachorowania poszkodowanego z wykonywaną pracą w gospodarstwie rolnym;

11) zebranie innych dowodów dotyczących wypadku, uznanych za niezbędne.

2. W uzasadnionych przypadkach odstępuje się od dokonania oględzin, o których mowa w ust. 1 pkt 4, gdy ze względu na charakter zdarzenia lub możliwość zachowania śladów z powodu opóźnienia w zgłoszeniu wypadku oględziny nie dostarczą informacji o okolicznościach i przyczynach wypadku.

3. Dla prawidłowego przeprowadzenia postępowania dowodowego w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku można wezwać poszkodowanego do osobistego stawienia się w jednostce organizacyjnej Kasy prowadzącej postępowanie w celu udziału poszkodowanego w tym postępowaniu.

§ 7.[Protokół powypadkowy] 1. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego ustalającego okoliczności i przyczyny wypadku, nie później niż w ciągu 14 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, sporządza się protokół powypadkowy.

2. Protokół powypadkowy powinien zawierać:

1) nazwisko i imię osoby zgłaszającej wypadek;

2) datę zgłoszenia wypadku;

3) datę złożenia wniosku o jednorazowe odszkodowanie;

4) nazwisko i imię poszkodowanego;

5) datę, godzinę i miejsce wypadku;

6) opis okoliczności wypadku według osoby zgłaszającej i podpis zgłaszającego;

7) okoliczności, przebieg i przyczyny wypadku ustalone w toku przeprowadzonego postępowania dowodowego;

8) stwierdzenie, czy zachodzą okoliczności mające wpływ na utratę prawa do jednorazowego odszkodowania;

9) zalecenia prewencyjne dotyczące usunięcia przyczyny wypadku w celu zmniejszenia ryzyka ponownego zaistnienia wypadku, jeżeli jest to uzasadnione;

10) inne informacje dotyczące wypadku uznane za niezbędne;

11) datę sporządzenia protokołu powypadkowego i podpis pracownika Kasy sporządzającego ten protokół.

3. Protokół powypadkowy sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden doręcza się poszkodowanemu, a jeśli poszkodowany zmarł wskutek wypadku - uprawnionemu członkowi rodziny poszkodowanego ubiegającemu się o jednorazowe odszkodowanie, a drugi przechowuje w aktach sprawy wraz z dokumentacją zebraną w trakcie postępowania, o którym mowa w § 6.

4. Poszkodowany lub uprawniony członek rodziny ubiegający się o jednorazowe odszkodowanie może zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym o czym poucza się w tym protokole.

5. Protokół powypadkowy stanowi podstawę do uznania bądź nie uznania wypadku za wypadek przy pracy rolniczej w świetle art. 11 ustawy.

§ 8.[Przepisy uchylone] Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 21 października 1991 r. w sprawie ustalania prawa do renty inwalidzkiej rolniczej oraz zgłaszania i ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy rolniczej (Dz. U. Nr 103, poz. 449).

§ 9.[Wejście w życie] [1] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.