Komentarz do ustawy o CIT 2024 - Art. 1

I. Uwagi wstępne

[Zakres przepisu] Komentowany artykuł określa zakres podmiotowy ustawy o CIT i rodzaj podatku określanego tą ustawą. Należy zauważyć, że zasadniczo podatnikami CIT w Polsce są osoby prawne, takie jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne (także te w organizacji), proste spółki akcyjne, spółdzielnie oraz stowarzyszenia i fundacje. Poza zakresem ustawy o CIT pozostają dochody osiągane przez osoby fizyczne i spółki niemające osobowości prawnej – z wyjątkiem spółek komandytowo-akcyjnych, spółek komandytowych oraz niektórych spółek jawnych (zob. komentarz do art. 5).

II. Zakres regulacji [art. 1 ust. 1]

[Pojęcie dochodu] W ustawie o CIT dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym (zob. także komentarz do art. 7 ust. 2). Z art. 1 ust. 1 ustawy o CIT wynika, że jeżeli dochód osiągany jest przez osoby prawne i spółki kapitałowe w organizacji, to podlega on opodatkowaniu na zasadach uregulowanych w ustawie o CIT.

[Osoba prawna] Ustawa o CIT nie zawiera definicji osoby prawnej. Nauka prawa definiuje osobę prawną jako jeden z rodzajów podmiotów prawa cywilnego. Osoba prawna stanowi trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez prawo (przepisy prawa cywilnego) w osobowość prawną. Tym, co wyróżnia osobę prawną jako jednostkę organizacyjną, jest pełna podmiotowość prawna. Oznacza to:

• zdolność prawną (zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków w prawie cywilnym) oraz

l zdolność do czynności prawnych (zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych, czyli do przyjmowania i składania oświadczeń woli mających na celu wywołanie powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego).

Osoba prawna posiada także zdolność sądową i procesową (odpowiednio zdolność do występowania w procesie sądowym w charakterze strony i zdolność do podejmowania czynności procesowych). Przepisy Kodeksu cywilnego (art. 33) stwierdzają, że osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.