Komentarz do PIT 2024 - Art. 23o

MF

Transakcja z firmą małżonka: (...) Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki; kosztem uzyskania przychodów jest jednak wynagrodzenie małżonka podatnika i małoletnich dzieci podatnika, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki, należne z tytułów określonych w art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, 8 i 9 lub z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich, z zastrzeżeniem pkt 55 i art. 22 ust. 6ba. Powyższy przepis wyłącza z kosztów uzyskania przychodów wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka oraz małoletnich dzieci. Przy czym, użyty w nim termin „wartość pracy” należy rozumieć jako wartość wszelkiego rodzaju pracy, niezależnie od tego, czy praca jest świadczona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej (umowy zlecenia, umowy o dzieło), czy też bez podstawy prawnej (bezumownie). Pojęcie to należy jednak traktować ściśle, co oznacza, że trzeba tu rozdzielać – dla celów niezaliczania do kosztów uzyskania przychodów – składniki wynagrodzenia za świadczoną pracę od dodatkowych świadczeń ze strony pracodawcy – takich, które nie mają wpływu na wartość pracy własnej (czyli są przez pracodawcę ponoszone niezależnie od tego, jaki jest wkład pracy pracownika, np. ekwiwalent za narzędzia, świadczenia z BHP). Nie ma tu znaczenia, czy pomiędzy małżonkami istnieje wspólność, czy odrębność majątkowa. W przypadku gdy każdy z małżonków prowadzi odrębną działalność gospodarczą i w jej ramach wykonuje usługi na rzecz firmy małżonka, to wykonanie tych usług nie stanowi pracy własnej małżonka. Mamy tu bowiem do czynienia z dwoma odrębnymi podmiotami gospodarczymi; każdy z małżonków jako odrębny przedsiębiorca będzie wykonywał usługi dla firmy drugiego małżonka i wystawiał faktury za wykonane usługi. Ze sprawy wynika, że prowadzi Pani hurtownię płyt meblowych oraz akcesoriów stolarskich. Dotychczas mąż pomagał Pani w prowadzeniu firmy jako osoba współpracująca. W 2022 r. mąż założył działalność gospodarczą, zajmującą się transportem towarów. Obecnie nie zatrudnia Pani pracowników, zmuszona jest Pani więc powierzyć usługę transportu firmie zewnętrznej, sama nie będąc w stanie obsłużyć wszystkich zamówień, które ze względu na specyfikę branży (rynek meblarski) realizowane są z usługą dostawy do klienta. Firma męża dokonuje dostaw towarów do klientów oraz odbiorów od dostawców Pani firmy własnym środkiem transportu, tj. samochodem dostawczym o dopuszczalnej masie do 3,5 tony oraz samochodem osobowym, ponosząc przy tym wszelkie koszty związane z eksploatacją ww. środków transportu, tj. paliwa, amortyzacji, napraw, przeglądów, a także ubezpieczenia. Za ww. czynności, w oparciu o umowę zawartą pomiędzy podmiotami, wystawiana jest faktura zbiorcza uwzględniająca zawartą w umowie (aneksach w przypadku aktualizacji cennika) stawkę dzienną za obsługę transportową. Podkreślenia wymaga, że zawieranie tego typu transakcji podporządkowane jest określonym wymogom. Prowadzący takie odrębne działalności gospodarcze, zawierający umowy między sobą powinni mieć na uwadze treść przepisów art. 23o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczących transakcji między podmiotami powiązanymi. Zgodnie z art. 23o ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: Podmioty powiązane są obowiązane ustalać ceny transferowe na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Stosownie do treści art. 23o ust. 2 ww. ustawy: Jeżeli w wyniku istniejących powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, i w wyniku tego podatnik wykazuje dochód niższy (stratę wyższą) od tego, jakiego należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, organ podatkowy określa dochód (stratę) podatnika bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań. Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że świadczenie usług przez Pani małżonka w ramach odrębnej działalności gospodarczej na rzecz odrębnej działalności gospodarczej prowadzonej przez Panią nie stanowi przeszkody dla możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie usług świadczonych przez Pani małżonka. Jednakże, ustalając warunki ww. usług, należy uwzględniać zapisy wskazanego powyżej art. 23o ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, wydatki poniesione na nabycie usług, wynikające z wystawianych przez Pani małżonka faktur VAT, w części określonej na fakturze jako wartość netto, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej, jeżeli w istocie zostaną poniesione i spełniać będą przesłanki wskazane w art. 22 ust. 1 ww. ustawy. (Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 7 czerwca 2022 r., 0113-KDIPT2-1.4011.257.2022.2.AP)