Komentarz do VAT 2021 - Art. 108a

I. Uwagi wstępne

1

[Zakres przedmiotowy] Komentowany artykuł został dodany 1 lipca 2018 r. Zawiera on przepisy określające tzw. mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment). Jego istotą jest rozdzielenie płatności za nabyty towar lub usługę w taki sposób, że część zapłaty odpowiadająca:

● wartości sprzedaży netto - jest płacona przez nabywcę na rachunek bankowy dostawcy,

● kwocie VAT - jest płacona na specjalne konto dostawcy (tzw. rachunek VAT), którego środkami dostawca może dysponować w bardzo ograniczony sposób (więcej na temat rachunku VAT - zob. komentarz do art. 2 ustawy o VAT).

Dzięki temu dostawca - zważywszy, że nie otrzymuje całej kwoty brutto od nabywcy na swój "zwykły" rachunek bankowy - nie będzie mógł w przypadku przeprowadzenia transakcji gospodarczej, mającej na celu wyłudzenie VAT, szybko zniknąć, zatrzymując dla siebie należny podatek.

2

[Zmiany od 1 stycznia 2021 r.] Z początkiem 2021 r. wprowadzonych zostało szereg zmian w przepisach komentowanego artykułu. Zmiany te polegały na:

1) doprecyzowaniu treści art. 108a ust. 1a ustawy o VAT poprzez wskazanie, że wynikający z niego obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności istnieje, jeżeli kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł (a nie stanowi tę kwotę, o czym była mowa w poprzedniej wersji tego przepisu) lub równowartość tej kwoty wyrażoną w walucie obcej (o czym dotychczas w tym przepisie nie było mowy),

2) rozszerzeniu zakresu wyłączenia obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności ze względu na dokonanie potrącenia na tzw. potrącenia umowne (zob. art. 108a ust. 1d ustawy o VAT),

3) określeniu treści komunikatu przelewu w przypadku dokonywania płatności z rachunku VAT kwoty odpowiadającej kwocie podatku z tytułu importu towarów czy też należności celnych na rzecz agencji celnych (zob. art. 108a ust. 3d ustawy o VAT); zmiana ta związana była z umożliwieniem od 1 stycznia 2021 r. dokonywania takich płatności z rachunku VAT (zob. art. 62b ust. 2 pkt 3a ustawy - Prawo bankowe).