Rozdział 1

Definicje

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) ceny są podawane do wiadomości publicznej lub są możliwe do ustalenia na podstawie informacji podawanych do wiadomości publicznej, w szczególności na podstawie krzywych rentowności;

4) cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku lub – w przypadku dłużnych papierów wartościowych, transakcji terminowych zakupu albo sprzedaży dłużnych papierów wartościowych, transakcji na przyszłą stopę procentową oraz transakcji wymiany odsetek, dla których nie są dostępne ceny – wartość określona według właściwych krzywych rentowności podawanych do wiadomości publicznej;

5) cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług, rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów finansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

6a) dłużny papier wartościowy utrzymywany do terminu wymagalności – dłużny papier wartościowy o ustalonym terminie wymagalności, który NBP zamierza utrzymywać w posiadaniu do terminu wymagalności;

6b) dłużny papier wartościowy utrzymywany na potrzeby polityki pieniężnej – dłużny papier wartościowy, który NBP utrzymuje w związku z realizacją polityki pieniężnej;

7) (uchylony);

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/ sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) gwarantowana transakcja giełdowa (futures) – transakcja terminowa stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego instrumentu finansowego, zwanego dalej „instrumentem bazowym”, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania instrumentu bazowego, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy;

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18a) kurs terminowy – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji terminowej, o której mowa w pkt 35;

19) nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół kosztów pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, już używanych w NBP, oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) (uchylony);

26) rozliczenie – uregulowanie zobowiązania w drodze przekazania aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane w ciągu roku obrotowego (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

28a) Specjalne Prawo Ciągnienia (SDR) – oprocentowany składnik międzynarodowych aktywów rezerwowych, utworzony przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy w 1969 r. w celu uzupełnienia innych aktywów rezerwowych państw członkowskich;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, niewystepujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) środki trwałe – kompletne, zdatne do użytku aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w dniu lub po dniu zawarcia umowy, w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji;

34) (uchylony);

35) transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe (forward transaction in securities) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) transakcja na przyszłą stopę procentową (forward rate agreement) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata lub otrzymanie w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej w umowie kwoty środków pieniężnych, jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) transakcja terminowa walutowa (foreign exchange forward) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za kwotę środków pieniężnych w innej walucie, określoną według ustalonego w umowie kursu terminowego;

39a) transakcja wymiany odsetek (interest rate swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie;

40) transakcja wymiany walut (foreign exchange swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest jednoczesne kupno lub sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie, na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej, oraz odprzedanie lub odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej walutowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów;

43) umowa nieodwołalna – umowa zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

43a) waluta kwotowana – waluta, w której określana jest cena jednostki innej waluty;

44) wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje i koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej.

Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nakłady poniesione na prace rozwojowe;

45) wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały/wartość niematerialną i prawną do dnia przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością przyszłego przepływu pieniężnego;

46a) zasób dłużnych papierów wartościowych – stan dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, względem których NBP realizuje określony zamiar zarządczy;

47) zasób waluty obcej – stan waluty obcej ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej. Dla celów definicji SDR należy traktować jako odrębną walutę; transakcjami powodującymi zmianę stanu SDR są transakcje denominowane w SDR lub transakcje w walutach obcych replikujące skład koszyka SDR (zgodnie z odpowiednią definicją i wagami koszyka);

48) zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Rozdział 1

Defnicje

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) ceny są podawane do wiadomości publicznej lub są możliwe do ustalenia na podstawie informacji podawanych do wiadomości publicznej, w szczególności na podstawie krzywych rentowności;

4) cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku lub – w przypadku dłużnych papierów wartościowych, transakcji terminowych zakupu albo sprzedaży dłużnych papierów wartościowych, transakcji na przyszłą stopę procentową oraz transakcji wymiany odsetek, dla których nie są dostępne ceny – wartość określona według właściwych krzywych rentowności podawanych do wiadomości publicznej;

5) cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług, rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów fnansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

6a) dłużny papier wartościowy utrzymywany do terminu wymagalności – dłużny papier wartościowy o ustalonym terminie wymagalności, który NBP zamierza utrzymywać w posiadaniu do terminu wymagalności;

6b) [1] dłużny papier wartościowy utrzymywany na potrzeby polityki pieniężnej – dłużny papier wartościowy, który NBP utrzymuje w związku z realizacją polityki pieniężnej;

7) (uchylony);

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/ sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) gwarantowana transakcja giełdowa (futures) – transakcja terminowa stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego instrumentu finansowego, zwanego dalej „instrumentem bazowym”, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania instrumentu bazowego, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy;

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18a) kurs terminowy – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji terminowej, o której mowa w pkt 35;

19) nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół kosztów pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, już używanych w NBP, oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) (uchylony);

26) rozliczenie – uregulowanie zobowiązania w drodze przekazania aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane w ciągu roku obrotowego (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

28a) Specjalne Prawo Ciągnienia (SDR) – oprocentowany składnik międzynarodowych aktywów rezerwowych, utworzony przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy w 1969 r. w celu uzupełnienia innych aktywów rezerwowych państw członkowskich;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, nie występujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) środki trwałe – kompletne, zdatne do użytku aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w dniu lub po dniu zawarcia umowy, w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji;

34) (uchylony);

35) transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe (forward transaction in securities) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) transakcja na przyszłą stopę procentową (forward rate agreement) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata lub otrzymanie w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej w umowie kwoty środków pieniężnych, jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) transakcja terminowa walutowa (foreign exchange forward) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za kwotę środków pieniężnych w innej walucie, określoną według ustalonego w umowie kursu terminowego;

39a) transakcja wymiany odsetek (interest rate swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie;

40) transakcja wymiany walut (foreign exchange swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest jednoczesne kupno lub sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie, na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej, oraz odprzedanie lub odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej walutowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów;

43) umowa nieodwołalna – umowa zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

43a) waluta kwotowana – waluta, w której określana jest cena jednostki innej waluty;

44) wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje i koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej.

Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nakłady poniesione na prace rozwojowe;

45) wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały/wartość niematerialną i prawną do dnia przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością przyszłego przepływu pieniężnego;

46a) zasób dłużnych papierów wartościowych – stan dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, względem których NBP realizuje określony zamiar zarządczy;

47) zasób waluty obcej – stan waluty obcej ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej. Dla celów definicji SDR należy traktować jako odrębną walutę; transakcjami powodującymi zmianę stanu SDR są transakcje denominowane w SDR lub transakcje w walutach obcych replikujące skład koszyka SDR (zgodnie z odpowiednią definicją i wagami koszyka);

48) zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Rozdział 1

Defnicje

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) ceny są podawane do wiadomości publicznej lub są możliwe do ustalenia na podstawie informacji podawanych do wiadomości publicznej, w szczególności na podstawie krzywych rentowności;

4) cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku lub – w przypadku dłużnych papierów wartościowych, transakcji terminowych zakupu albo sprzedaży dłużnych papierów wartościowych, transakcji na przyszłą stopę procentową oraz transakcji wymiany odsetek, dla których nie są dostępne ceny – wartość określona według właściwych krzywych rentowności podawanych do wiadomości publicznej;

5) cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług, rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów fnansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

6a) dłużny papier wartościowy utrzymywany do terminu wymagalności – dłużny papier wartościowy o ustalonym terminie wymagalności, który NBP zamierza utrzymywać w posiadaniu do terminu wymagalności;

7) (uchylony);

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/ sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) gwarantowana transakcja giełdowa (futures) – transakcja terminowa stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego instrumentu finansowego, zwanego dalej „instrumentem bazowym”, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania instrumentu bazowego, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy;

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18a) kurs terminowy – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji terminowej, o której mowa w pkt 35;

19) nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół kosztów pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, już używanych w NBP, oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) (uchylony);

26) rozliczenie – uregulowanie zobowiązania w drodze przekazania aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane w ciągu roku obrotowego (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

28a) Specjalne Prawo Ciągnienia (SDR) – oprocentowany składnik międzynarodowych aktywów rezerwowych, utworzony przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy w 1969 r. w celu uzupełnienia innych aktywów rezerwowych państw członkowskich;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, nie występujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) środki trwałe – kompletne, zdatne do użytku aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w dniu lub po dniu zawarcia umowy, w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji;

34) (uchylony);

35) transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe (forward transaction in securities) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) transakcja na przyszłą stopę procentową (forward rate agreement) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata lub otrzymanie w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej w umowie kwoty środków pieniężnych, jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) transakcja terminowa walutowa (foreign exchange forward) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za kwotę środków pieniężnych w innej walucie, określoną według ustalonego w umowie kursu terminowego;

39a) transakcja wymiany odsetek (interest rate swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie;

40) transakcja wymiany walut (foreign exchange swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest jednoczesne kupno lub sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie, na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej, oraz odprzedanie lub odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej walutowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów;

43) umowa nieodwołalna – umowa zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

43a) waluta kwotowana – waluta, w której określana jest cena jednostki innej waluty;

44) wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje i koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej.

Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nakłady poniesione na prace rozwojowe;

45) wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały/wartość niematerialną i prawną do dnia przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością przyszłego przepływu pieniężnego;

46a) zasób dłużnych papierów wartościowych – stan dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, względem których NBP realizuje określony zamiar zarządczy;

47) zasób waluty obcej – stan waluty obcej ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej. Dla celów definicji SDR należy traktować jako odrębną walutę; transakcjami powodującymi zmianę stanu SDR są transakcje denominowane w SDR lub transakcje w walutach obcych replikujące skład koszyka SDR (zgodnie z odpowiednią definicją i wagami koszyka);

48) zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Rozdział 1

Definicje

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) [1] ceny są podawane do wiadomości publicznej lub są możliwe do ustalenia na podstawie informacji podawanych do wiadomości publicznej, w szczególności na podstawie krzywych rentowności;

4) [2] cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku lub – w przypadku dłużnych papierów wartościowych, transakcji terminowych zakupu albo sprzedaży dłużnych papierów wartościowych, transakcji na przyszłą stopę procentową oraz transakcji wymiany odsetek, dla których nie są dostępne ceny – wartość określona według właściwych krzywych rentowności podawanych do wiadomości publicznej;

5) cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług, rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny. a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów finansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

6a) dłużny papier wartościowy utrzymywany do terminu wymagalności – dłużny papier wartościowy, o ustalonym terminie wymagalności, który NBP zamierza utrzymywać w posiadaniu do terminu wymagalności;

7) (uchylony);

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) gwarantowana transakcja giełdowa (futures) – transakcja terminowa, stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego instrumentu finansowego, zwanego dalej „instrumentem bazowym”, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania instrumentu bazowego, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy:

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe, wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt. 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18a) kurs terminowy – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji terminowej, o której mowa w pkt 35;

19) nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół kosztów, pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, już używanych w NBP, oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych, wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) (uchylony);

26) rozliczenie – uregulowanie zobowiązania w drodze przekazania aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane w ciągu roku obrotowego (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

28a) Specjalne Prawo Ciągnienia (SDR) – oprocentowany składnik międzynarodowych aktywów rezerwowych, utworzony przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy w 1969 r. w celu uzupełnienia innych aktywów rezerwowych państw członkowskich;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, nie występujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) środki trwałe – kompletne, zdatne do użytku aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w dniu lub po dniu zawarcia umowy, w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji;

34) (uchylony);

35) transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe (forward transaction in securities) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) transakcja na przyszłą stopę procentową (forward rate agreement) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata lub otrzymanie w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej w umowie kwoty środków pieniężnych, jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) transakcja terminowa walutowa (foreign exchange forward) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie, określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za kwotę środków pieniężnych w innej walucie, określoną według ustalonego w umowie kursu terminowego;

39a) transakcja wymiany odsetek (interest rate swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie;

40) transakcja wymiany walut (foreign exchange swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest jednoczesne kupno lub sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie, na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej, oraz odprzedanie lub odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej walutowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac, polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów:

43) umowa nieodwołalna – umowa, zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

43a) waluta kwotowana – waluta, w której określana jest cena jednostki innej waluty;

44) wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje i koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej.

Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nakłady poniesione na prace rozwojowe;

45) wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały/wartość niematerialną i prawną do dnia przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością przyszłego przepływu pieniężnego;

46a) zasób dłużnych papierów wartościowych – stan dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, względem których NBP realizuje określony zamiar zarządczy;

47) zasób waluty obcej – stan waluty obcej, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej. Dla celów definicji SDR należy traktować jako odrębną walutę; transakcjami powodującymi zmianę stanu SDR są transakcje denominowane w SDR lub transakcje w walutach obcych replikujące skład koszyka SDR (zgodnie z odpowiednią definicją i wagami koszyka);

48) zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Rozdział 1

Definicje

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) ceny są podawane do wiadomości publicznej;

4) cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku:

5) cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług, rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny. a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów finansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

6a) dłużny papier wartościowy utrzymywany do terminu wymagalności – dłużny papier wartościowy, o ustalonym terminie wymagalności, który NBP zamierza utrzymywać w posiadaniu do terminu wymagalności;

7) [1] (uchylony);

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) [2] gwarantowana transakcja giełdowa (futures) – transakcja terminowa, stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego instrumentu finansowego, zwanego dalej „instrumentem bazowym”, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania instrumentu bazowego, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy:

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe, wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt. 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18a) kurs terminowy – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji terminowej, o której mowa w pkt 35;

19) [3] nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół kosztów, pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, już używanych w NBP, oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych, wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) (uchylony);

26) rozliczenie – uregulowanie zobowiązania w drodze przekazania aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane w ciągu roku obrotowego (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

28a) [4] Specjalne Prawo Ciągnienia (SDR) – oprocentowany składnik międzynarodowych aktywów rezerwowych, utworzony przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy w 1969 r. w celu uzupełnienia innych aktywów rezerwowych państw członkowskich;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, nie występujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) [5] środki trwałe – kompletne, zdatne do użytku aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w dniu lub po dniu zawarcia umowy, w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji;

34) [6] (uchylony);

35) transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) [7] transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe (forward transaction in securities) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) [8] transakcja na przyszłą stopę procentową (forward rate agreement) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata lub otrzymanie w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej w umowie kwoty środków pieniężnych, jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) transakcja terminowa walutowa (foreign exchange forward) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie, określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za kwotę środków pieniężnych w innej walucie, określoną według ustalonego w umowie kursu terminowego;

39a) [9] transakcja wymiany odsetek (interest rate swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach lub w złocie;

40) [10] transakcja wymiany walut (foreign exchange swap) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest jednoczesne kupno lub sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie, na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej, oraz odprzedanie lub odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej walutowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac, polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów:

43) umowa nieodwołalna – umowa, zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

43a) waluta kwotowana – waluta, w której określana jest cena jednostki innej waluty;

44) [11] wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli umowa tak przewiduje. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje i koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej.

Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nakłady poniesione na prace rozwojowe;

45) [12] wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały/wartość niematerialną i prawną do dnia przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością przyszłego przepływu pieniężnego;

46a) [13] zasób dłużnych papierów wartościowych – stan dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, względem których NBP realizuje określony zamiar zarządczy;

47) [14] zasób waluty obcej – stan waluty obcej, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej. Dla celów definicji SDR należy traktować jako odrębną walutę; transakcjami powodującymi zmianę stanu SDR są transakcje denominowane w SDR lub transakcje w walutach obcych replikujące skład koszyka SDR (zgodnie z odpowiednią definicją i wagami koszyka);

48) zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Rozdział 1

Definicje

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) ceny są podawane do wiadomości publicznej;

4) cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku:

5) cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług, rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny. a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów finansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

6a) dłużny papier wartościowy utrzymywany do terminu wymagalności – dłużny papier wartościowy, o ustalonym terminie wymagalności, który NBP zamierza utrzymywać w posiadaniu do terminu wymagalności;

7) dwuwalutowa transakcja wymiany odsetek – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w dwóch różnych walutach. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach;

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) gwarantowana transakcja giełdowa – umowa standardowa, stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego składnika aktywów finansowych, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Umowa ta określa w szczególności:

a) składnik aktywów finansowych, będący jej przedmiotem,

b) czas trwania umowy,

c) sposób ustalania ceny i jej dopuszczalnych zmian,

d) zabezpieczenie wykonania umowy, zwane dalej „depozytem zabezpieczającym” oraz uzupełnienie dziennych zmian jego wartości, zwane dalej „depozytem uzupełniającym”,

e) sposób wykonania umowy:

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy:

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe, wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt. 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18a) [1] kurs terminowy – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji terminowej, o której mowa w pkt 35;

19) nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół wydatków, pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego już używanego w NBP oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych, wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) (uchylony);

26) rozliczenie – uregulowanie zobowiązania w drodze przekazania aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane w ciągu roku obrotowego (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, nie występujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) środki trwałe – aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu lub dzierżawy w części przekraczającej bieżące potrzeby, kompletne, zdatne do użytku. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w dniu lub po dniu zawarcia umowy, w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji;

34) transakcja na oprocentowany instrument finansowy – gwarantowana transakcja giełdowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w przyszłości oprocentowanego instrumentu finansowego po ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

35) transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po umówionej cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) transakcja terminowa na stopę procentową – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej kwoty środków pieniężnych jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) [2] transakcja terminowa walutowa (foreign exchange forward) – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie, określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za kwotę środków pieniężnych w innej walucie, określoną według ustalonego w umowie kursu terminowego;

40) [3] transakcja wymiany walut (foreign exchange swap) – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest jednoczesne kupno lub sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w jednej walucie w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej oraz odprzedanie lub odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej walutowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac, polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów:

43) umowa nieodwołalna – umowa, zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

43a) [4] waluta kwotowana – waluta, w której określana jest cena jednostki innej waluty;

44) wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej;

45) wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały do dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) [5] wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością przyszłego przepływu pieniężnego;

46a) zasób dłużnych papierów wartościowych – stan dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, względem których NBP realizuje określony zamiar zarządczy, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych na te papiery;

47) [6] zasób waluty obcej – stan waluty obcej, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej;

48) [7] zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem transakcji bieżących ujętych na kontach pozabilansowych oraz instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Rozdział 1

Definicje

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) ceny są podawane do wiadomości publicznej;

4) cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku:

5) cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług, rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny. a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów finansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

6a) [1] dłużny papier wartościowy utrzymywany do terminu wymagalności – dłużny papier wartościowy, o ustalonym terminie wymagalności, który NBP zamierza utrzymywać w posiadaniu do terminu wymagalności;

7) dwuwalutowa transakcja wymiany odsetek – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w dwóch różnych walutach. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach;

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) gwarantowana transakcja giełdowa – umowa standardowa, stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego składnika aktywów finansowych, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Umowa ta określa w szczególności:

a) składnik aktywów finansowych, będący jej przedmiotem,

b) czas trwania umowy,

c) sposób ustalania ceny i jej dopuszczalnych zmian,

d) zabezpieczenie wykonania umowy, zwane dalej „depozytem zabezpieczającym” oraz uzupełnienie dziennych zmian jego wartości, zwane dalej „depozytem uzupełniającym”,

e) sposób wykonania umowy:

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy:

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe, wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt. 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

19) nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół wydatków, pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego już używanego w NBP oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych, wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) [2] przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) (uchylony);

26) rozliczenie – uregulowanie zobowiązania w drodze przekazania aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane w ciągu roku obrotowego (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, nie występujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) środki trwałe – aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu lub dzierżawy w części przekraczającej bieżące potrzeby, kompletne, zdatne do użytku. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w dniu lub po dniu zawarcia umowy, w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji;

34) transakcja na oprocentowany instrument finansowy – gwarantowana transakcja giełdowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w przyszłości oprocentowanego instrumentu finansowego po ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

35) transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po umówionej cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) transakcja terminowa na stopę procentową – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej kwoty środków pieniężnych jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) transakcja terminowa walutowa – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno/sprzedaż w dniu określonym w umowie, określonej kwoty środków pieniężnych w walucie obcej w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie obcej lub w walucie krajowej;

40) transakcja wymiany walut – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest jednocześnie kupno/sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w walucie obcej w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie obcej lub w walucie krajowej na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej oraz odprzedanie/odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac, polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów:

43) umowa nieodwołalna – umowa, zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

44) wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej;

45) wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały do dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością oczekiwanych przyszłych przepływów z tytułu jego posiadania;

46a) [3] zasób dłużnych papierów wartościowych – stan dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, względem których NBP realizuje określony zamiar zarządczy, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych na te papiery;

47) zasób waluty obcej – stan waluty obcej, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej;

48) zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Rozdział 1

Definicje

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) ceny są podawane do wiadomości publicznej;

4) cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku:

5) [1] cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług, rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny. a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów finansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

7) dwuwalutowa transakcja wymiany odsetek – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w dwóch różnych walutach. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach;

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) gwarantowana transakcja giełdowa – umowa standardowa, stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego składnika aktywów finansowych, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Umowa ta określa w szczególności:

a) składnik aktywów finansowych, będący jej przedmiotem,

b) czas trwania umowy,

c) sposób ustalania ceny i jej dopuszczalnych zmian,

d) zabezpieczenie wykonania umowy, zwane dalej „depozytem zabezpieczającym” oraz uzupełnienie dziennych zmian jego wartości, zwane dalej „depozytem uzupełniającym”,

e) sposób wykonania umowy:

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy:

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe, wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt. 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

19) nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół wydatków, pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego już używanego w NBP oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych, wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) (uchylony);

26) [2] rozliczenie – uregulowanie zobowiązania w drodze przekazania aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) [3] różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane w ciągu roku obrotowego (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, nie występujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) środki trwałe – aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu lub dzierżawy w części przekraczającej bieżące potrzeby, kompletne, zdatne do użytku. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) [4] transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w dniu lub po dniu zawarcia umowy, w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji;

34) transakcja na oprocentowany instrument finansowy – gwarantowana transakcja giełdowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w przyszłości oprocentowanego instrumentu finansowego po ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

35) [5] transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno, sprzedaż, przekazanie lub otrzymanie aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po umówionej cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) transakcja terminowa na stopę procentową – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej kwoty środków pieniężnych jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) transakcja terminowa walutowa – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno/sprzedaż w dniu określonym w umowie, określonej kwoty środków pieniężnych w walucie obcej w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie obcej lub w walucie krajowej;

40) transakcja wymiany walut – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest jednocześnie kupno/sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w walucie obcej w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie obcej lub w walucie krajowej na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej oraz odprzedanie/odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac, polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów:

43) umowa nieodwołalna – umowa, zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

44) wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej;

45) wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały do dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością oczekiwanych przyszłych przepływów z tytułu jego posiadania;

47) zasób waluty obcej – stan waluty obcej, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej;

48) zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Rozdział 1

Definicje

§ 1. Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) ceny są podawane do wiadomości publicznej;

4) cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku:

5) cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów finansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

7) dwuwalutowa transakcja wymiany odsetek – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w dwóch różnych walutach. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach;

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) gwarantowana transakcja giełdowa – umowa standardowa, stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego składnika aktywów finansowych, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Umowa ta określa w szczególności:

a) składnik aktywów finansowych, będący jej przedmiotem,

b) czas trwania umowy,

c) sposób ustalania ceny i jej dopuszczalnych zmian,

d) zabezpieczenie wykonania umowy, zwane dalej „depozytem zabezpieczającym” oraz uzupełnienie dziennych zmian jego wartości, zwane dalej „depozytem uzupełniającym”,

e) sposób wykonania umowy:

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy:

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe, wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt. 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

19) nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół wydatków, pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego już używanego w NBP oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych, wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) [1] (uchylony);

26) rozliczenie – uregulowanie zobowiązania lub przekazanie aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, nie występujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) środki trwałe – aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu lub dzierżawy w części przekraczającej bieżące potrzeby, kompletne, zdatne do użytku. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji, nie później niż za trzy kolejne dni robocze po dniu zawarcia umowy;

34) transakcja na oprocentowany instrument finansowy – gwarantowana transakcja giełdowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w przyszłości oprocentowanego instrumentu finansowego po ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

35) transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po umówionej cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) transakcja terminowa na stopę procentową – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej kwoty środków pieniężnych jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) transakcja terminowa walutowa – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno/sprzedaż w dniu określonym w umowie, określonej kwoty środków pieniężnych w walucie obcej w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie obcej lub w walucie krajowej;

40) transakcja wymiany walut – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest jednocześnie kupno/sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w walucie obcej w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie obcej lub w walucie krajowej na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej oraz odprzedanie/odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac, polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów:

43) umowa nieodwołalna – umowa, zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

44) wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej;

45) wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały do dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością oczekiwanych przyszłych przepływów z tytułu jego posiadania;

47) zasób waluty obcej – stan waluty obcej, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej;

48) zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.

Rozdział 1

Definicje

§ 1.  Użyte w uchwale określenia oznaczają:

1) aktywa – kontrolowane przez Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, zasoby majątkowe, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do NBP korzyści ekonomicznych;

2) aktywa finansowe – złoto odpowiadające międzynarodowym standardom czystości, środki pieniężne, dłużne papiery wartościowe, instrumenty kapitałowe innych jednostek, albo wynikające z nieodwołalnych umów prawo do otrzymania instrumentów finansowych lub ich wymiany z inną jednostką na potencjalnie korzystnych warunkach;

3) aktywny rynek – rynek, który spełnia jednocześnie następujące warunki:

a) przedmiot obrotu na rynku jest jednorodny,

b) zazwyczaj w dowolnym momencie można znaleźć nabywców i sprzedawców oraz

c) ceny są podawane do wiadomości publicznej;

4) cena rynkowa – cena oferowana przez sprzedawców lub proponowana przez nabywców na aktywnym rynku:

5) cena zakupu – kwota należna sprzedającemu, pomniejszona o rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia ceny, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym. Do ceny zakupu aktywów finansowych nie wlicza się zakupionych odsetek oraz opłat i prowizji pośredników;

6) dłużny papier wartościowy – papier wartościowy reprezentujący zobowiązania emitenta na kwoty oznaczone, płatne we wskazanych terminach, w walucie krajowej lub w walutach obcych;

7) dwuwalutowa transakcja wymiany odsetek – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest wzajemna zapłata, w ustalonych w umowie terminach, odsetek od określonych kwot środków pieniężnych w dwóch różnych walutach. Odsetki obliczane są według ustalonych w umowie różnych stóp procentowych i płacone w jednej lub dwóch różnych walutach;

8) dyskonto – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest niższa od wartości nominalnej;

9) gospodarka własna – działalność NBP umożliwiająca realizację celu i zadań ustawowych;

10) gwarantowana transakcja giełdowa – umowa standardowa, stanowiąca samodzielny przedmiot obrotu giełdowego, gwarantująca kupno lub sprzedaż określonego składnika aktywów finansowych, w uzgodnionym terminie w przyszłości i po z góry ustalonej cenie. Umowa ta określa w szczególności:

a) składnik aktywów finansowych, będący jej przedmiotem,

b) czas trwania umowy,

c) sposób ustalania ceny i jej dopuszczalnych zmian,

d) zabezpieczenie wykonania umowy, zwane dalej „depozytem zabezpieczającym” oraz uzupełnienie dziennych zmian jego wartości, zwane dalej „depozytem uzupełniającym”,

e) sposób wykonania umowy:

11) instrument kapitałowy – wynikające z nieodwołalnych umów prawo do majątku innej jednostki, pozostałego po odjęciu wszystkich jej zobowiązań;

12) instrumenty finansowe – aktywa finansowe i zobowiązania finansowe, wynikające z nieodwołalnych umów o dostawę aktywów finansowych jednej stronie umowy, z jednoczesnym powstaniem zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej strony umowy:

13) instrumenty finansowe pozabilansowe – instrumenty finansowe, wynikające z transakcji terminowych;

14) koszty – prawdopodobne zmniejszenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia wyniku finansowego;

15) kurs bieżący – kurs waluty krajowej do waluty obcej lub kurs waluty obcej do innej waluty obcej, oferowany przez sprzedawców i proponowany przez nabywców na aktywnym rynku dla transakcji bieżącej, o której mowa w pkt. 33;

16) kurs średni – średni kurs waluty krajowej do waluty obcej ustalany przez NBP;

17) kurs średni obowiązujący na dzień bilansowy – kurs średni ustalony w dniu bilansowym, a jeżeli w tym dniu kurs nie był ustalany obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

18) kurs średni obowiązujący na dzień ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych – kurs średni ustalony w dniu ujęcia zdarzenia gospodarczego w księgach rachunkowych, a jeżeli w tym dniu kurs nie został jeszcze ustalony lub nie był ustalany, obowiązuje kurs ustalony ostatnio przed tym dniem;

19) nakłady na środki trwałe/wartości niematerialne i prawne – ogół wydatków, pozostających w bezpośrednim związku z wytworzeniem, ulepszeniem środka trwałego już używanego w NBP oraz z przystosowaniem nabytego środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do potrzeb NBP lub do stanu używalności;

20) należności i zobowiązania warunkowe – należności i zobowiązania, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń;

21) okres sprawozdawczy – okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie określonym w uchwale lub inne sprawozdania, na podstawie danych, wynikających z ksiąg rachunkowych;

22) premia – różnica między wartością nominalną dłużnego papieru wartościowego a jego ceną zakupu/sprzedaży, jeżeli cena ta jest wyższa od wartości nominalnej;

23) przychody – prawdopodobne zwiększenie korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zwiększenia wyniku finansowego;

24) przychody niezrealizowane/koszty niezrealizowane – przychody lub koszty powstałe z wyceny zasobu złota, zasobu waluty obcej oraz zasobu dłużnych papierów wartościowych o tym samym kodzie, wynikające z różnicy między ich wartością obliczoną według bieżących cen rynkowych/kursem średnim a wartością obliczoną według średniego kosztu zasobu;

25) rachunek rewaluacyjny – pozycja różnic z wyceny, ujętych w pasywach bilansu, w której wykazuje się nadwyżkę przychodów niezrealizowanych nad kosztami niezrealizowanymi z przeliczenia aktywów i zobowiązań w walucie obcej i złocie odpowiadającym międzynarodowym standardom czystości na walutę krajową, powstałą przed dniem 1 stycznia 2004r.;

26) rozliczenie – uregulowanie zobowiązania lub przekazanie aktywów między stronami umowy nieodwołalnej na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia;

27) rezerwy na przyszłe zobowiązania – kwoty służące pokryciu zobowiązań, których data wymagalności lub wysokość nie są pewne oraz pokryciu ryzyk, których wysokość nie może być dokładnie określona;

28) różnice z wyceny – pozycje bilansu, w których wykazuje się przychody niezrealizowane (w pasywach bilansu) i koszty niezrealizowane (w aktywach bilansu) powstałe od dnia 1 stycznia 2004 r.;

29) straty i zyski nadzwyczajne – straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, nie występujących regularnie lub często i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności NBP;

30) średnia cena rynkowa – cena rynkowa, obliczona jako średnia ważona z notowań cen oferowanych przez sprzedawców i proponowanych przez nabywców na aktywnym rynku, dla transakcji o przeciętnej (normalnej) wielkości;

31) środki pieniężne – utrzymywane na rachunkach bankowych lub w instytucjach finansowych waluty oraz znaki pieniężne (banknoty i monety) przechowywane w kasach i skarbcach;

32) środki trwałe – aktywa rzeczowe o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby, w tym również oddane do używania na podstawie umowy najmu lub dzierżawy w części przekraczającej bieżące potrzeby, kompletne, zdatne do użytku. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości i prawa do nieruchomości,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu, meble, przedmioty będące dziełami sztuki i księgozbiory,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, używanych przez NBP;

33) transakcja bieżąca – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie zwyczajowo przyjętym dla tych transakcji, nie później niż za trzy kolejne dni robocze po dniu zawarcia umowy;

34) transakcja na oprocentowany instrument finansowy – gwarantowana transakcja giełdowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w przyszłości oprocentowanego instrumentu finansowego po ustalonej cenie. Zwykle nie dochodzi do rzeczywistego przekazania, a umowa jest zamykana przed uzgodnioną datą zapadalności;

35) transakcja terminowa – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż aktywów finansowych na warunkach uzgodnionych w dniu jej zawarcia, a jej rozliczenie następuje w terminie późniejszym niż rozliczenie transakcji bieżącej;

36) transakcja terminowa na dłużne papiery wartościowe – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż w dniu określonym w umowie i po umówionej cenie dłużnych papierów wartościowych;

37) transakcja terminowa na stopę procentową – transakcja terminowa, której przedmiotem jest zapłata w dniu określonym w umowie różnicy odsetek, obliczonych według ustalonej w umowie stopy procentowej i według rynkowej stopy procentowej z dnia rozliczenia, od określonej kwoty środków pieniężnych jakie mogłyby być ulokowane na ustalony czas;

38) transakcja terminowa na złoto – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno lub sprzedaż złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości w dniu określonym w umowie i po ustalonej w umowie cenie;

39) transakcja terminowa walutowa – transakcja terminowa, której przedmiotem jest kupno/sprzedaż w dniu określonym w umowie, określonej kwoty środków pieniężnych w walucie obcej w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie obcej lub w walucie krajowej;

40) transakcja wymiany walut – umowa nieodwołalna, której przedmiotem jest jednocześnie kupno/sprzedaż określonej kwoty środków pieniężnych w walucie obcej w zamian za określoną kwotę środków pieniężnych w innej walucie obcej lub w walucie krajowej na zasadach właściwych dla transakcji bieżącej oraz odprzedanie/odkupienie tej samej kwoty środków pieniężnych na zasadach właściwych dla transakcji terminowej;

41) utrata wartości – zmniejszenie wartości składnika aktywów, ustalane przez porównanie wartości księgowej z wartością użytkową lub rynkową, lub jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości oczekiwanych korzyści ekonomicznych;

42) ulepszenie środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej – nakłady na środek trwały/wartość niematerialną i prawną, ponoszone w celu uzyskania korzyści ekonomicznych na poziomie wyższym niż poziom oceniony w momencie oddania środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności nakłady na wykonanie prac, polegających na przebudowie, rozbudowie, adaptacji i modernizacji środków trwałych, rozszerzeniu funkcjonalności oprogramowania komputerów:

43) umowa nieodwołalna – umowa, zawarta między dwiema lub więcej stronami, z której jasno wynikają skutki gospodarcze, a stronom nie przysługuje umowne prawo do jednostronnego odstąpienia od takiej umowy lub jej rozwiązania, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań wynikających z umowy ma charakter bezwarunkowy lub warunkowy, albo zależy od zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń w przyszłości, przy czym dla umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe, umowę uznaje się za nieodwołalną z chwilą otrzymania potwierdzenia zawarcia umowy;

44) wartości niematerialne i prawne – nabyte prawa majątkowe, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, nadające się do gospodarczego wykorzystania, przeznaczone na własne potrzeby. Zalicza się do nich w szczególności:

a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

b) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

c) wartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej;

45) wartość początkowa – cena zakupu środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej, powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a także przystosowaniem do stanu zdatnego do używania, lub koszt wytworzenia środka trwałego, obejmujący koszty poniesione w czasie od dnia rozpoczęcia ponoszenia nakładów na środek trwały do dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Wartość początkową ustala się na dzień przyjęcia środka trwałego/wartości niematerialnej i prawnej do używania;

46) wewnętrzna stopa zwrotu – stopa dyskontowa zrównująca wartość księgową dłużnego papieru wartościowego z bieżącą wartością oczekiwanych przyszłych przepływów z tytułu jego posiadania;

47) zasób waluty obcej – stan waluty obcej, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w walucie obcej, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych w tej walucie obcej;

48) zasób złota – stan złota odpowiadającego międzynarodowym standardom czystości, ustalony w kwocie równej różnicy między aktywami i zobowiązaniami w złocie, z uwzględnieniem instrumentów finansowych pozabilansowych w złocie;

49) zobowiązania – obecne obowiązki, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości przekazanie lub inne wykorzystanie obecnych lub przyszłych aktywów NBP albo przyrost pieniądza w obiegu;

50) zobowiązanie finansowe – zobowiązanie NBP do wydania aktywów finansowych innej jednostce albo zobowiązanie do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na potencjalnie niekorzystnych warunkach.