Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) (uchylony)

2) (uchylony)

2a) (uchylony)

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku, w tym ryzyka wynikającego z powierzenia wykonywania czynności, o którym mowa w art. 6a ust. 1;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych, płynności i dźwigni finansowej, o ile obowiązki te są adekwatne do celu, w jakim są nakładane;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c;

11) usunięcie w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych w toku postępowania w sprawie zezwolenia na stosowanie metody wewnętrznej lub zezwolenia na wprowadzenie rozszerzeń lub zmian znacznych w zakresie metod wewnętrznych oraz uchybień stwierdzonych w toku oceny pozostałych rozszerzeń lub zmian w zakresie metod wewnętrznych;

12) usunięcie w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych w toku postępowań w sprawie zezwoleń, o których mowa w art. 128ca ust. 2.

1a. Zalecenia, o których mowa w ust. 1, sporządza się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej opatrzonym podpisem własnoręcznym albo w postaci elektronicznej opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną Komisji Nadzoru Finansowego ze wskazaniem w treści pisma osoby opatrującej pismo pieczęcią.

1b. Zalecenia, o których mowa w ust. 1, sporządzone na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej doręcza się na adres do doręczeń elektronicznych banku wpisany do bazy adresów elektronicznych.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi:

1) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę w szczególności model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a;

2) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, na podstawie wyniku badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, że:

– bank jest narażony na ryzyko wynikające z prowadzonej działalności, które nie zostało w całości pokryte wymogami w zakresie funduszy własnych określonymi w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402,

– bank nie spełnia wymogów określonych w art. 128 lub określonych w art. 393 rozporządzenia nr 575/2013 i jest prawdopodobne, że inne środki nadzorcze nie zapewnią spełnienia tych wymogów,

– korekty, o których mowa w art. 105 rozporządzenia nr 575/2013, są niewystarczające do tego, aby w normalnych warunkach rynkowych bank mógł sprzedać lub zabezpieczyć w krótkim czasie swoje pozycje bez ponoszenia znaczących strat,

– bank systematycznie uchyla się od osiągnięcia lub utrzymywania odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych, niezbędnych do spełnienia zaleceń w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a;

3) ograniczenie lub wstrzymanie dokonania wypłaty z zysku netto lub odsetek na rzecz posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I, o których mowa w art. 52 rozporządzenia nr 575/2013, w przypadku gdy zakaz taki nie stanowi niewykonania zobowiązania przez bank, w celu zwiększania funduszy własnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

4) wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych uwzględniającego inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, określa, że:

1) co najmniej 75 % dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych stanowi kapitał Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013;

2) co najmniej 75 % kapitału Tier I, o którym mowa w pkt 1, składa się z kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013.

2b. W przypadku dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniającego ryzyko nadmiernej dźwigni, Komisja Nadzoru Finansowego nakazuje spełnianie takiego wymogu za pomocą kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013.

2c. Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, może nakazać spełnianie takiego wymogu większym niż określony w ust. 2a udziałem kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, lub kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013, jeżeli wynika to z potrzeby zwiększenia zdolności absorpcji potencjalnych strat zidentyfikowanych w wyniku badania i oceny nadzorczej, o których mowa w art. 133a.

2d. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca ryzyko nadmiernej dźwigni w niewystarczającym stopniu pokryte wymogiem określonym w art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu bufora wskaźnika dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1a rozporządzenia nr 575/2013;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają ryzyko nadmiernej dźwigni.

2e. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i czwartej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. a–c rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają rodzaje ryzyka inne niż ryzyko nadmiernej dźwigni.

2f. Ryzyko, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. c tiret pierwsze, uznaje się za niepokryte w całości lub pokryte w niewystarczającym stopniu, w przypadku gdy kwota, rodzaje i struktura kapitału uznawanego za odpowiedni przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ust. 2 pkt 2, z uwzględnieniem oszacowań kapitału wewnętrznego, jest wyższa niż kwota funduszy własnych wynikająca z wymogów określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2g. Komisja Nadzoru Finansowego ocenia ryzyko istotne, na jakie narażony jest bank, wynikające z prowadzonej działalności, z uwzględnieniem profilu ryzyka banku oraz:

1) specyficznego dla banku ryzyka, które wyraźnie zostało wyłączone z wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402 lub które w tych przepisach nie zostało wyraźnie uwzględnione;

2) specyficznego dla banku ryzyka, w przypadku którego istnieje prawdopodobieństwo, że zostanie niedoszacowane mimo spełnienia wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2h. Przy ocenie ryzyka, o którym mowa w ust. 2g pkt 2, nie uwzględnia się ryzyka podlegającego rozwiązaniom przejściowym lub przepisom przewidującym zasadę praw nabytych określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013.

2i. Ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego może zostać uznane przez Komisję Nadzoru Finansowego za istotne, w szczególności gdy:

1) wartość ekonomiczna kapitału własnego banku zmniejszyła się o ponad 15 % jego kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, w wyniku nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z sześciu scenariuszy wstrząsu stosowanych do celów nadzorczych w odniesieniu do stóp procentowych, określonych w rozporządzeniu delegowanym Komisji wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 98 ust. 5a dyrektywy 2013/36/UE;

2) wynik odsetkowy netto banku obniżył się znacznie w następstwie nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z dwóch scenariuszy wstrząsu, o których mowa w pkt 1.

2j. Komisja Nadzoru Finansowego może nie zastosować wobec banku nakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli na podstawie badania i oceny nadzorczej uzna, że zarządzanie przez bank ryzykiem stopy procentowej w ramach portfela bankowego jest odpowiednie, a bank nie jest nadmiernie narażony na ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego.

2k. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie płynności.

2l. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych. Komisja Nadzoru Finansowego informuje również Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o zaleceniach, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli z zaleceń tych wynika, że od banku oczekuje się utrzymywania funduszy własnych w innej wysokości niż wynikająca z innych wymogów określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013 lub ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, przepisów rozporządzenia nr 575/2013, z wyjątkiem art. 92a i art. 92b tego rozporządzenia, oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

2a) nakazać osobie fizycznej odpowiedzialnej za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń oraz powstrzymanie się od takiego zachowania w przyszłości lub nałożyć na tę osobę lub członka rady nadzorczej banku, lub członka zarządu banku bezpośrednio nadzorujących obszar, w którym miało miejsce naruszenie, pełniących funkcję w okresie, w którym miało miejsce naruszenie, karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł;

2b) zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej banku bezpośrednio nadzorującego obszar, w którym miało miejsce naruszenie, lub członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10 % całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10 % prognozowanego całkowitego rocznego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, przy czym przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek rady nadzorczej lub zarządu banku jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1, 7 i 7a.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować środki, o których mowa w ust. 7aa. Przepisy ust. 7d i 7e stosuje się odpowiednio.

7aa. W przypadku stwierdzenia, że bank, o którym mowa w art. 111 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 tej ustawy, lub bank, o którym mowa w art. 70 ust. 2 tej ustawy, wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, lub bank wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, z naruszeniem przepisów tej ustawy i innych ustaw regulujących warunki lub zasady i tryb ich wykonywania, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub bezpośrednio obowiązujących przepisów prawa Unii Europejskiej odnoszących się do prowadzenia działalności w zakresie wykonywania tych czynności, lub w tym zakresie nie przestrzega zasad uczciwego obrotu lub narusza interesy zleceniodawcy, Komisja Nadzoru Finansowego może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10 % całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 21 312 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku gdy naruszenia mają charakter poważny, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7ab. Ograniczenie zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych, o którym mowa w ust. 7aa pkt 5, może polegać w szczególności na zakazie:

1) zawierania na rynku regulowanym, w alternatywnym systemie obrotu lub na zorganizowanej platformie obrotu transakcji mających za przedmiot określony instrument finansowy;

2) wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazie wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12;

3) wykonywania wszystkich albo niektórych czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywanych na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywanych zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub w art. 69 ust. 4 tej ustawy.

7ac. W razie konieczności zabezpieczenia interesu publicznego Komisja Nadzoru Finansowego może, w drodze decyzji, od chwili wszczęcia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 7aa, ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych w sposób, o którym mowa w ust. 7ab pkt 3, na okres nie dłuższy niż miesiąc. W przypadku zastosowania tego środka Komisja Nadzoru Finansowego informuje o tym Komisję Europejską oraz Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

7ad. Środki, o których mowa w ust. 7aa, Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować również wobec banku, który powierzył wykonywanie czynności wskazanych w art. 79 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi agentowi firmy inwestycyjnej, który w związku z wykonywaniem czynności na rzecz tego banku narusza przepisy prawa, zasady uczciwego obrotu, interesy zleceniodawców lub stwarza zagrożenie dla uczestników obrotu instrumentami finansowymi.

7ae. Komisja Nadzoru Finansowego informuje Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych o ograniczeniu zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych polegającym na zakazie wykonywania wszystkich czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywanych na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywanych zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, lub zastosowaniu środka, o którym mowa w ust. 7aa pkt 6.

7af. Przepisy ust. 3a, 7aa–7ae i 7d–8 stosuje się odpowiednio w przypadku powzięcia przez Komisję Nadzoru Finansowego informacji o naruszeniu na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego przez bank wykonujący czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywane na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywane zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, przepisów regulujących prowadzenie działalności maklerskiej na terytorium tego państwa. W takim przypadku o zastosowaniu środków Komisja Nadzoru Finansowego informuje właściwy organ nadzoru tego państwa członkowskiego.

7b. W przypadku naruszenia przez bank przepisów art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e lub przepisów art. 83b ust. 7–17 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, ograniczenie zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych, o którym mowa w ust. 7ab pkt 5, może polegać również na zakazie zawierania określonych umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7aa, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7aa pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7aa pkt 1 lub ust. 7d.

7f. W przypadku naruszenia art. 127b ust. 1, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może, w drodze decyzji:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących naruszeniem lub powstrzymanie się od takich działań w przyszłości;

2) nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 10 % całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym albo dwukrotności kwoty korzyści uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia – w przypadku gdy jest możliwe ich ustalenie;

3) nałożyć na osobę odpowiedzialną za zaistniałe naruszenie karę pieniężną do wysokości 2 905 000 zł albo dwukrotności kwoty korzyści uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia – w przypadku gdy jest możliwe ich ustalenie.

7g. W przypadku jednostki dominującej, która sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, i jednostki zależnej jednostki dominującej, która sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7f pkt 2, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu jednostki dominującej ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a, 7a i 7f, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego;

9) stopień naprawienia szkody wyrządzonej wskutek działań podmiotów lub osób.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) (uchylony)

2) (uchylony)

2a) (uchylony)

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku, w tym ryzyka wynikającego z powierzenia wykonywania czynności, o którym mowa w art. 6a ust. 1;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych, płynności i dźwigni finansowej, o ile obowiązki te są adekwatne do celu, w jakim są nakładane;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c;

11) usunięcie w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych w toku postępowania w sprawie zezwolenia na stosowanie metody wewnętrznej lub zezwolenia na wprowadzenie rozszerzeń lub zmian znacznych w zakresie metod wewnętrznych oraz uchybień stwierdzonych w toku oceny pozostałych rozszerzeń lub zmian w zakresie metod wewnętrznych;

12) usunięcie w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych w toku postępowań w sprawie zezwoleń, o których mowa w art. 128ca ust. 2.

1a. Zalecenia, o których mowa w ust. 1, sporządza się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej opatrzonym podpisem własnoręcznym albo w postaci elektronicznej opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną Komisji Nadzoru Finansowego ze wskazaniem w treści pisma osoby opatrującej pismo pieczęcią.

1b. Zalecenia, o których mowa w ust. 1, sporządzone na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej doręcza się na adres do doręczeń elektronicznych banku wpisany do bazy adresów elektronicznych.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi:

1) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę w szczególności model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a;

2) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, na podstawie wyniku badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, że:

– bank jest narażony na ryzyko wynikające z prowadzonej działalności, które nie zostało w całości pokryte wymogami w zakresie funduszy własnych określonymi w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402,

– bank nie spełnia wymogów określonych w art. 128 lub określonych w art. 393 rozporządzenia nr 575/2013 i jest prawdopodobne, że inne środki nadzorcze nie zapewnią spełnienia tych wymogów,

– korekty, o których mowa w art. 105 rozporządzenia nr 575/2013, są niewystarczające do tego, aby w normalnych warunkach rynkowych bank mógł sprzedać lub zabezpieczyć w krótkim czasie swoje pozycje bez ponoszenia znaczących strat,

– bank systematycznie uchyla się od osiągnięcia lub utrzymywania odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych, niezbędnych do spełnienia zaleceń w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a;

3) ograniczenie lub wstrzymanie dokonania wypłaty z zysku netto lub odsetek na rzecz posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I, o których mowa w art. 52 rozporządzenia nr 575/2013, w przypadku gdy zakaz taki nie stanowi niewykonania zobowiązania przez bank, w celu zwiększania funduszy własnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

4) wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych uwzględniającego inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, określa, że:

1) co najmniej 75% dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych stanowi kapitał Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013;

2) co najmniej 75% kapitału Tier I, o którym mowa w pkt 1, składa się z kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013.

2b. W przypadku dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniającego ryzyko nadmiernej dźwigni, Komisja Nadzoru Finansowego nakazuje spełnianie takiego wymogu za pomocą kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013.

2c. Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, może nakazać spełnianie takiego wymogu większym niż określony w ust. 2a udziałem kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, lub kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013, jeżeli wynika to z potrzeby zwiększenia zdolności absorpcji potencjalnych strat zidentyfikowanych w wyniku badania i oceny nadzorczej, o których mowa w art. 133a.

2d. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca ryzyko nadmiernej dźwigni w niewystarczającym stopniu pokryte wymogiem określonym w art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu bufora wskaźnika dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1a rozporządzenia nr 575/2013;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają ryzyko nadmiernej dźwigni.

2e. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i czwartej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. a–c rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają rodzaje ryzyka inne niż ryzyko nadmiernej dźwigni.

2f. Ryzyko, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. c tiret pierwsze, uznaje się za niepokryte w całości lub pokryte w niewystarczającym stopniu, w przypadku gdy kwota, rodzaje i struktura kapitału uznawanego za odpowiedni przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ust. 2 pkt 2, z uwzględnieniem oszacowań kapitału wewnętrznego, jest wyższa niż kwota funduszy własnych wynikająca z wymogów określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2g. Komisja Nadzoru Finansowego ocenia ryzyko istotne, na jakie narażony jest bank, wynikające z prowadzonej działalności, z uwzględnieniem profilu ryzyka banku oraz:

1) specyficznego dla banku ryzyka, które wyraźnie zostało wyłączone z wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402 lub które w tych przepisach nie zostało wyraźnie uwzględnione;

2) specyficznego dla banku ryzyka, w przypadku którego istnieje prawdopodobieństwo, że zostanie niedoszacowane mimo spełnienia wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2h. Przy ocenie ryzyka, o którym mowa w ust. 2g pkt 2, nie uwzględnia się ryzyka podlegającego rozwiązaniom przejściowym lub przepisom przewidującym zasadę praw nabytych określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013.

2i. Ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego może zostać uznane przez Komisję Nadzoru Finansowego za istotne, w szczególności gdy:

1) wartość ekonomiczna kapitału własnego banku zmniejszyła się o ponad 15% jego kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, w wyniku nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z sześciu scenariuszy wstrząsu stosowanych do celów nadzorczych w odniesieniu do stóp procentowych, określonych w rozporządzeniu delegowanym Komisji wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 98 ust. 5a dyrektywy 2013/36/UE;

2) wynik odsetkowy netto banku obniżył się znacznie w następstwie nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z dwóch scenariuszy wstrząsu, o których mowa w pkt 1.

2j. Komisja Nadzoru Finansowego może nie zastosować wobec banku nakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli na podstawie badania i oceny nadzorczej uzna, że zarządzanie przez bank ryzykiem stopy procentowej w ramach portfela bankowego jest odpowiednie, a bank nie jest nadmiernie narażony na ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego.

2k. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie płynności.

2l. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych. Komisja Nadzoru Finansowego informuje również Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o zaleceniach, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli z zaleceń tych wynika, że od banku oczekuje się utrzymywania funduszy własnych w innej wysokości niż wynikająca z innych wymogów określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013 lub ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, przepisów rozporządzenia nr 575/2013, z wyjątkiem art. 92a i art. 92b tego rozporządzenia, oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

2a) nakazać osobie fizycznej odpowiedzialnej za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń oraz powstrzymanie się od takiego zachowania w przyszłości lub nałożyć na tę osobę lub członka rady nadzorczej banku, lub członka zarządu banku bezpośrednio nadzorujących obszar, w którym miało miejsce naruszenie, pełniących funkcję w okresie, w którym miało miejsce naruszenie, karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł;

2b) zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej banku bezpośrednio nadzorującego obszar, w którym miało miejsce naruszenie, lub członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego całkowitego rocznego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, przy czym przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek rady nadzorczej lub zarządu banku jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1, 7 i 7a.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować środki, o których mowa w ust. 7aa. Przepisy ust. 7d i 7e stosuje się odpowiednio.

7aa. W przypadku stwierdzenia, że bank, o którym mowa w art. 111 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 tej ustawy, lub bank, o którym mowa w art. 70 ust. 2 tej ustawy, wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, lub bank wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, z naruszeniem przepisów tej ustawy i innych ustaw regulujących warunki lub zasady i tryb ich wykonywania, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub bezpośrednio obowiązujących przepisów prawa Unii Europejskiej odnoszących się do prowadzenia działalności w zakresie wykonywania tych czynności, lub w tym zakresie nie przestrzega zasad uczciwego obrotu lub narusza interesy zleceniodawcy, Komisja Nadzoru Finansowego może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 21 312 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku gdy naruszenia mają charakter poważny, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7ab. Ograniczenie zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych, o którym mowa w ust. 7aa pkt 5, może polegać w szczególności na zakazie:

1) zawierania na rynku regulowanym, w alternatywnym systemie obrotu lub na zorganizowanej platformie obrotu transakcji mających za przedmiot określony instrument finansowy;

2) wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazie wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12;

3) wykonywania wszystkich albo niektórych czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywanych na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywanych zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub w art. 69 ust. 4 tej ustawy.

7ac. W razie konieczności zabezpieczenia interesu publicznego Komisja Nadzoru Finansowego może, w drodze decyzji, od chwili wszczęcia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 7aa, ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych w sposób, o którym mowa w ust. 7ab pkt 3, na okres nie dłuższy niż miesiąc. W przypadku zastosowania tego środka Komisja Nadzoru Finansowego informuje o tym Komisję Europejską oraz Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

7ad. Środki, o których mowa w ust. 7aa, Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować również wobec banku, który powierzył wykonywanie czynności wskazanych w art. 79 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi agentowi firmy inwestycyjnej, który w związku z wykonywaniem czynności na rzecz tego banku narusza przepisy prawa, zasady uczciwego obrotu, interesy zleceniodawców lub stwarza zagrożenie dla uczestników obrotu instrumentami finansowymi.

7ae. Komisja Nadzoru Finansowego informuje Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych o ograniczeniu zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych polegającym na zakazie wykonywania wszystkich czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywanych na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywanych zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, lub zastosowaniu środka, o którym mowa w ust. 7aa pkt 6.

7af. Przepisy ust. 3a, 7aa–7ae i 7d–8 stosuje się odpowiednio w przypadku powzięcia przez Komisję Nadzoru Finansowego informacji o naruszeniu na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego przez bank wykonujący czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywane na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywane zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, przepisów regulujących prowadzenie działalności maklerskiej na terytorium tego państwa. W takim przypadku o zastosowaniu środków Komisja Nadzoru Finansowego informuje właściwy organ nadzoru tego państwa członkowskiego.

7b. W przypadku naruszenia przez bank przepisów art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e lub przepisów art. 83b ust. 7–17 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, ograniczenie zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych, o którym mowa w ust. 7ab pkt 5, może polegać również na zakazie zawierania określonych umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7aa, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7aa pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7aa pkt 1 lub ust. 7d.

7f. W przypadku naruszenia art. 127b ust. 1, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może, w drodze decyzji:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących naruszeniem lub powstrzymanie się od takich działań w przyszłości;

2) nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym albo dwukrotności kwoty korzyści uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia – w przypadku gdy jest możliwe ich ustalenie;

3) nałożyć na osobę odpowiedzialną za zaistniałe naruszenie karę pieniężną do wysokości 2 905 000 zł albo dwukrotności kwoty korzyści uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia – w przypadku gdy jest możliwe ich ustalenie.

7g. W przypadku jednostki dominującej, która sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, i jednostki zależnej jednostki dominującej, która sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7f pkt 2, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu jednostki dominującej ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a, 7a i 7f, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego;

9) stopień naprawienia szkody wyrządzonej wskutek działań podmiotów lub osób.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) (uchylony)

2) (uchylony)

2a) (uchylony)

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku, w tym ryzyka wynikającego z powierzenia wykonywania czynności, o którym mowa w art. 6a ust. 1;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych, płynności i dźwigni finansowej, o ile obowiązki te są adekwatne do celu, w jakim są nakładane;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c;

11) usunięcie w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych w toku postępowania w sprawie zezwolenia na stosowanie metody wewnętrznej lub zezwolenia na wprowadzenie rozszerzeń lub zmian znacznych w zakresie metod wewnętrznych oraz uchybień stwierdzonych w toku oceny pozostałych rozszerzeń lub zmian w zakresie metod wewnętrznych;

12) usunięcie w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych w toku postępowań w sprawie zezwoleń, o których mowa w art. 128ca ust. 2.

1a. Zalecenia, o których mowa w ust. 1, sporządza się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej opatrzonym podpisem własnoręcznym albo w postaci elektronicznej opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną Komisji Nadzoru Finansowego ze wskazaniem w treści pisma osoby opatrującej pismo pieczęcią.

1b. Zalecenia, o których mowa w ust. 1, sporządzone na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej doręcza się na adres do doręczeń elektronicznych banku wpisany do bazy adresów elektronicznych.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi:

1) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę w szczególności model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a;

2) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, na podstawie wyniku badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, że:

– bank jest narażony na ryzyko wynikające z prowadzonej działalności, które nie zostało w całości pokryte wymogami w zakresie funduszy własnych określonymi w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402,

– bank nie spełnia wymogów określonych w art. 128 lub określonych w art. 393 rozporządzenia nr 575/2013 i jest prawdopodobne, że inne środki nadzorcze nie zapewnią spełnienia tych wymogów,

– korekty, o których mowa w art. 105 rozporządzenia nr 575/2013, są niewystarczające do tego, aby w normalnych warunkach rynkowych bank mógł sprzedać lub zabezpieczyć w krótkim czasie swoje pozycje bez ponoszenia znaczących strat,

– bank systematycznie uchyla się od osiągnięcia lub utrzymywania odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych, niezbędnych do spełnienia zaleceń w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a;

3) ograniczenie lub wstrzymanie dokonania wypłaty z zysku netto lub odsetek na rzecz posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I, o których mowa w art. 52 rozporządzenia nr 575/2013, w przypadku gdy zakaz taki nie stanowi niewykonania zobowiązania przez bank, w celu zwiększania funduszy własnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

4) wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych uwzględniającego inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, określa, że:

1) co najmniej 75% dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych stanowi kapitał Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013;

2) co najmniej 75% kapitału Tier I, o którym mowa w pkt 1, składa się z kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013.

2b. W przypadku dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniającego ryzyko nadmiernej dźwigni, Komisja Nadzoru Finansowego nakazuje spełnianie takiego wymogu za pomocą kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013.

2c. Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, może nakazać spełnianie takiego wymogu większym niż określony w ust. 2a udziałem kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, lub kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013, jeżeli wynika to z potrzeby zwiększenia zdolności absorpcji potencjalnych strat zidentyfikowanych w wyniku badania i oceny nadzorczej, o których mowa w art. 133a.

2d. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca ryzyko nadmiernej dźwigni w niewystarczającym stopniu pokryte wymogiem określonym w art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu bufora wskaźnika dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1a rozporządzenia nr 575/2013;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają ryzyko nadmiernej dźwigni.

2e. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i czwartej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. a–c rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają rodzaje ryzyka inne niż ryzyko nadmiernej dźwigni.

2f. Ryzyko, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. c tiret pierwsze, uznaje się za niepokryte w całości lub pokryte w niewystarczającym stopniu, w przypadku gdy kwota, rodzaje i struktura kapitału uznawanego za odpowiedni przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ust. 2 pkt 2, z uwzględnieniem oszacowań kapitału wewnętrznego, jest wyższa niż kwota funduszy własnych wynikająca z wymogów określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2g. Komisja Nadzoru Finansowego ocenia ryzyko istotne, na jakie narażony jest bank, wynikające z prowadzonej działalności, z uwzględnieniem profilu ryzyka banku oraz:

1) specyficznego dla banku ryzyka, które wyraźnie zostało wyłączone z wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402 lub które w tych przepisach nie zostało wyraźnie uwzględnione;

2) specyficznego dla banku ryzyka, w przypadku którego istnieje prawdopodobieństwo, że zostanie niedoszacowane mimo spełnienia wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2h. Przy ocenie ryzyka, o którym mowa w ust. 2g pkt 2, nie uwzględnia się ryzyka podlegającego rozwiązaniom przejściowym lub przepisom przewidującym zasadę praw nabytych określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013.

2i. Ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego może zostać uznane przez Komisję Nadzoru Finansowego za istotne, w szczególności gdy:

1) wartość ekonomiczna kapitału własnego banku zmniejszyła się o ponad 15% jego kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, w wyniku nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z sześciu scenariuszy wstrząsu stosowanych do celów nadzorczych w odniesieniu do stóp procentowych, określonych w rozporządzeniu delegowanym Komisji wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 98 ust. 5a dyrektywy 2013/36/UE;

2) wynik odsetkowy netto banku obniżył się znacznie w następstwie nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z dwóch scenariuszy wstrząsu, o których mowa w pkt 1.

2j. Komisja Nadzoru Finansowego może nie zastosować wobec banku nakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli na podstawie badania i oceny nadzorczej uzna, że zarządzanie przez bank ryzykiem stopy procentowej w ramach portfela bankowego jest odpowiednie, a bank nie jest nadmiernie narażony na ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego.

2k. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie płynności.

2l. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych. Komisja Nadzoru Finansowego informuje również Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o zaleceniach, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli z zaleceń tych wynika, że od banku oczekuje się utrzymywania funduszy własnych w innej wysokości niż wynikająca z innych wymogów określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013 lub ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, przepisów rozporządzenia nr 575/2013, z wyjątkiem art. 92a i art. 92b tego rozporządzenia, oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

2a) nakazać osobie fizycznej odpowiedzialnej za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń oraz powstrzymanie się od takiego zachowania w przyszłości lub nałożyć na tę osobę lub członka rady nadzorczej banku, lub członka zarządu banku bezpośrednio nadzorujących obszar, w którym miało miejsce naruszenie, pełniących funkcję w okresie, w którym miało miejsce naruszenie, karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł;

2b) zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej banku bezpośrednio nadzorującego obszar, w którym miało miejsce naruszenie, lub członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego całkowitego rocznego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, przy czym przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek rady nadzorczej lub zarządu banku jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1, 7 i 7a.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować środki, o których mowa w ust. 7aa. Przepisy ust. 7d i 7e stosuje się odpowiednio.

7aa. W przypadku stwierdzenia, że bank, o którym mowa w art. 111 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 tej ustawy, lub bank, o którym mowa w art. 70 ust. 2 tej ustawy, wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, lub bank wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, z naruszeniem przepisów tej ustawy i innych ustaw regulujących warunki lub zasady i tryb ich wykonywania, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub bezpośrednio obowiązujących przepisów prawa Unii Europejskiej odnoszących się do prowadzenia działalności w zakresie wykonywania tych czynności, lub w tym zakresie nie przestrzega zasad uczciwego obrotu lub narusza interesy zleceniodawcy, Komisja Nadzoru Finansowego może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 21 312 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku gdy naruszenia mają charakter poważny, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7ab. Ograniczenie zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych, o którym mowa w ust. 7aa pkt 5, może polegać w szczególności na zakazie:

1) zawierania na rynku regulowanym, w alternatywnym systemie obrotu lub na zorganizowanej platformie obrotu transakcji mających za przedmiot określony instrument finansowy;

2) wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazie wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12;

3) wykonywania wszystkich albo niektórych czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywanych na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywanych zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub w art. 69 ust. 4 tej ustawy.

7ac. W razie konieczności zabezpieczenia interesu publicznego Komisja Nadzoru Finansowego może, w drodze decyzji, od chwili wszczęcia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 7aa, ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych w sposób, o którym mowa w ust. 7ab pkt 3, na okres nie dłuższy niż miesiąc. W przypadku zastosowania tego środka Komisja Nadzoru Finansowego informuje o tym Komisję Europejską oraz Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

7ad. Środki, o których mowa w ust. 7aa, Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować również wobec banku, który powierzył wykonywanie czynności wskazanych w art. 79 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi agentowi firmy inwestycyjnej, który w związku z wykonywaniem czynności na rzecz tego banku narusza przepisy prawa, zasady uczciwego obrotu, interesy zleceniodawców lub stwarza zagrożenie dla uczestników obrotu instrumentami finansowymi.

7ae. Komisja Nadzoru Finansowego informuje Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych o ograniczeniu zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych polegającym na zakazie wykonywania wszystkich czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywanych na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywanych zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, lub zastosowaniu środka, o którym mowa w ust. 7aa pkt 6.

7af. Przepisy ust. 3a, 7aa–7ae i 7d–8 stosuje się odpowiednio w przypadku powzięcia przez Komisję Nadzoru Finansowego informacji o naruszeniu na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego przez bank wykonujący czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywane na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywane zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, przepisów regulujących prowadzenie działalności maklerskiej na terytorium tego państwa. W takim przypadku o zastosowaniu środków Komisja Nadzoru Finansowego informuje właściwy organ nadzoru tego państwa członkowskiego.

7b. W przypadku naruszenia przez bank przepisów art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e lub przepisów art. 83b ust. 7–17 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, ograniczenie zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych, o którym mowa w ust. 7ab pkt 5, może polegać również na zakazie zawierania określonych umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7aa, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7aa pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7aa pkt 1 lub ust. 7d.

7f. [11] W przypadku naruszenia art. 127b ust. 1, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może, w drodze decyzji:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących naruszeniem lub powstrzymanie się od takich działań w przyszłości;

2) nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym albo dwukrotności kwoty korzyści uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia – w przypadku gdy jest możliwe ich ustalenie;

3) nałożyć na osobę odpowiedzialną za zaistniałe naruszenie karę pieniężną do wysokości 2 905 000 zł albo dwukrotności kwoty korzyści uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia – w przypadku gdy jest możliwe ich ustalenie.

7g. [12] W przypadku jednostki dominującej, która sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, i jednostki zależnej jednostki dominującej, która sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7f pkt 2, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu jednostki dominującej ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a, 7a i 7f, uwzględnia: [13]

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego;

9) stopień naprawienia szkody wyrządzonej wskutek działań podmiotów lub osób.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) (uchylony)

2) (uchylony)

2a) (uchylony)

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku, w tym ryzyka wynikającego z powierzenia wykonywania czynności, o którym mowa w art. 6a ust. 1;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych, płynności i dźwigni finansowej, o ile obowiązki te są adekwatne do celu, w jakim są nakładane;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c;

11) [101] usunięcie w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych w toku postępowania w sprawie zezwolenia na stosowanie metody wewnętrznej lub zezwolenia na wprowadzenie rozszerzeń lub zmian znacznych w zakresie metod wewnętrznych oraz uchybień stwierdzonych w toku oceny pozostałych rozszerzeń lub zmian w zakresie metod wewnętrznych;

12) [102] usunięcie w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych w toku postępowań w sprawie zezwoleń, o których mowa w art. 128ca ust. 2.

1a. [103] Zalecenia, o których mowa w ust. 1, sporządza się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej opatrzonym podpisem własnoręcznym albo w postaci elektronicznej opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną Komisji Nadzoru Finansowego ze wskazaniem w treści pisma osoby opatrującej pismo pieczęcią.

1b. [104] Zalecenia, o których mowa w ust. 1, sporządzone na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej doręcza się na adres do doręczeń elektronicznych banku wpisany do bazy adresów elektronicznych.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi:

1) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę w szczególności model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a;

2) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, na podstawie wyniku badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, że:

– bank jest narażony na ryzyko wynikające z prowadzonej działalności, które nie zostało w całości pokryte wymogami w zakresie funduszy własnych określonymi w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402,

– bank nie spełnia wymogów określonych w art. 128 lub określonych w art. 393 rozporządzenia nr 575/2013 i jest prawdopodobne, że inne środki nadzorcze nie zapewnią spełnienia tych wymogów,

– korekty, o których mowa w art. 105 rozporządzenia nr 575/2013, są niewystarczające do tego, aby w normalnych warunkach rynkowych bank mógł sprzedać lub zabezpieczyć w krótkim czasie swoje pozycje bez ponoszenia znaczących strat,

– bank systematycznie uchyla się od osiągnięcia lub utrzymywania odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych, niezbędnych do spełnienia zaleceń w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a;

3) ograniczenie lub wstrzymanie dokonania wypłaty z zysku netto lub odsetek na rzecz posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I, o których mowa w art. 52 rozporządzenia nr 575/2013, w przypadku gdy zakaz taki nie stanowi niewykonania zobowiązania przez bank, w celu zwiększania funduszy własnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

4) wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych uwzględniającego inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, określa, że:

1) co najmniej 75% dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych stanowi kapitał Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013;

2) co najmniej 75% kapitału Tier I, o którym mowa w pkt 1, składa się z kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013.

2b. W przypadku dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniającego ryzyko nadmiernej dźwigni, Komisja Nadzoru Finansowego nakazuje spełnianie takiego wymogu za pomocą kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013.

2c. Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, może nakazać spełnianie takiego wymogu większym niż określony w ust. 2a udziałem kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, lub kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013, jeżeli wynika to z potrzeby zwiększenia zdolności absorpcji potencjalnych strat zidentyfikowanych w wyniku badania i oceny nadzorczej, o których mowa w art. 133a.

2d. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca ryzyko nadmiernej dźwigni w niewystarczającym stopniu pokryte wymogiem określonym w art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu bufora wskaźnika dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1a rozporządzenia nr 575/2013;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają ryzyko nadmiernej dźwigni.

2e. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i czwartej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. a–c rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają rodzaje ryzyka inne niż ryzyko nadmiernej dźwigni.

2f. Ryzyko, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. c tiret pierwsze, uznaje się za niepokryte w całości lub pokryte w niewystarczającym stopniu, w przypadku gdy kwota, rodzaje i struktura kapitału uznawanego za odpowiedni przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ust. 2 pkt 2, z uwzględnieniem oszacowań kapitału wewnętrznego, jest wyższa niż kwota funduszy własnych wynikająca z wymogów określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2g. Komisja Nadzoru Finansowego ocenia ryzyko istotne, na jakie narażony jest bank, wynikające z prowadzonej działalności, z uwzględnieniem profilu ryzyka banku oraz:

1) specyficznego dla banku ryzyka, które wyraźnie zostało wyłączone z wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402 lub które w tych przepisach nie zostało wyraźnie uwzględnione;

2) specyficznego dla banku ryzyka, w przypadku którego istnieje prawdopodobieństwo, że zostanie niedoszacowane mimo spełnienia wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2h. Przy ocenie ryzyka, o którym mowa w ust. 2g pkt 2, nie uwzględnia się ryzyka podlegającego rozwiązaniom przejściowym lub przepisom przewidującym zasadę praw nabytych określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013.

2i. Ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego może zostać uznane przez Komisję Nadzoru Finansowego za istotne, w szczególności gdy:

1) wartość ekonomiczna kapitału własnego banku zmniejszyła się o ponad 15% jego kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, w wyniku nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z sześciu scenariuszy wstrząsu stosowanych do celów nadzorczych w odniesieniu do stóp procentowych, określonych w rozporządzeniu delegowanym Komisji wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 98 ust. 5a dyrektywy 2013/36/UE;

2) wynik odsetkowy netto banku obniżył się znacznie w następstwie nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z dwóch scenariuszy wstrząsu, o których mowa w pkt 1.

2j. Komisja Nadzoru Finansowego może nie zastosować wobec banku nakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli na podstawie badania i oceny nadzorczej uzna, że zarządzanie przez bank ryzykiem stopy procentowej w ramach portfela bankowego jest odpowiednie, a bank nie jest nadmiernie narażony na ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego.

2k. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie płynności.

2l. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych. Komisja Nadzoru Finansowego informuje również Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o zaleceniach, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli z zaleceń tych wynika, że od banku oczekuje się utrzymywania funduszy własnych w innej wysokości niż wynikająca z innych wymogów określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013 lub ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, przepisów rozporządzenia nr 575/2013, z wyjątkiem art. 92a i art. 92b tego rozporządzenia, oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

2a) nakazać osobie fizycznej odpowiedzialnej za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń oraz powstrzymanie się od takiego zachowania w przyszłości lub nałożyć na tę osobę lub członka rady nadzorczej banku, lub członka zarządu banku bezpośrednio nadzorujących obszar, w którym miało miejsce naruszenie, pełniących funkcję w okresie, w którym miało miejsce naruszenie, [105] karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł;

2b) zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej banku bezpośrednio nadzorującego obszar, w którym miało miejsce naruszenie, lub członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) [106] nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego całkowitego rocznego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, przy czym przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek rady nadzorczej lub zarządu banku jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1, 7 i 7a [107].

7a. [108] W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować środki, o których mowa w ust. 7aa. Przepisy ust. 7d i 7e stosuje się odpowiednio.

7aa. [109] W przypadku stwierdzenia, że bank, o którym mowa w art. 111 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 tej ustawy, lub bank, o którym mowa w art. 70 ust. 2 tej ustawy, wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, lub bank wykonuje czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, z naruszeniem przepisów tej ustawy i innych ustaw regulujących warunki lub zasady i tryb ich wykonywania, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub bezpośrednio obowiązujących przepisów prawa Unii Europejskiej odnoszących się do prowadzenia działalności w zakresie wykonywania tych czynności, lub w tym zakresie nie przestrzega zasad uczciwego obrotu lub narusza interesy zleceniodawcy, Komisja Nadzoru Finansowego może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 21 312 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku gdy naruszenia mają charakter poważny, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7ab. [110] Ograniczenie zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych, o którym mowa w ust. 7aa pkt 5, może polegać w szczególności na zakazie:

1) zawierania na rynku regulowanym, w alternatywnym systemie obrotu lub na zorganizowanej platformie obrotu transakcji mających za przedmiot określony instrument finansowy;

2) wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazie wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12;

3) wykonywania wszystkich albo niektórych czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywanych na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywanych zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub w art. 69 ust. 4 tej ustawy.

7ac. [111] W razie konieczności zabezpieczenia interesu publicznego Komisja Nadzoru Finansowego może, w drodze decyzji, od chwili wszczęcia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 7aa, ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych w sposób, o którym mowa w ust. 7ab pkt 3, na okres nie dłuższy niż miesiąc. W przypadku zastosowania tego środka Komisja Nadzoru Finansowego informuje o tym Komisję Europejską oraz Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

7ad. [112] Środki, o których mowa w ust. 7aa, Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować również wobec banku, który powierzył wykonywanie czynności wskazanych w art. 79 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi agentowi firmy inwestycyjnej, który w związku z wykonywaniem czynności na rzecz tego banku narusza przepisy prawa, zasady uczciwego obrotu, interesy zleceniodawców lub stwarza zagrożenie dla uczestników obrotu instrumentami finansowymi.

7ae. [113] Komisja Nadzoru Finansowego informuje Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych o ograniczeniu zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych polegającym na zakazie wykonywania wszystkich czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywanych na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywanych zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, lub zastosowaniu środka, o którym mowa w ust. 7aa pkt 6.

7af. [114] Przepisy ust. 3a, 7aa–7ae i 7d–8 stosuje się odpowiednio w przypadku powzięcia przez Komisję Nadzoru Finansowego informacji o naruszeniu na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego przez bank wykonujący czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonywane na zasadach określonych w art. 111 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1–7 tej ustawy, wykonywane zgodnie z art. 70 ust. 2 tej ustawy, lub czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 tej ustawy, przepisów regulujących prowadzenie działalności maklerskiej na terytorium tego państwa. W takim przypadku o zastosowaniu środków Komisja Nadzoru Finansowego informuje właściwy organ nadzoru tego państwa członkowskiego.

7b. [115] W przypadku naruszenia przez bank przepisów art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e lub przepisów art. 83b ust. 7–17 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, ograniczenie zakresu działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych, o którym mowa w ust. 7ab pkt 5, może polegać również na zakazie zawierania określonych umów, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7aa [116], Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7aa pkt 1 [117], stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7aa pkt 1 [118] lub ust. 7d.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a, 7a, 7aa i 7f, uwzględnia: [119]

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego;

9) [120] stopień naprawienia szkody wyrządzonej wskutek działań podmiotów lub osób.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) (uchylony)

2) (uchylony)

2a) (uchylony)

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku, w tym ryzyka wynikającego z powierzenia wykonywania czynności, o którym mowa w art. 6a ust. 1;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych, płynności i dźwigni finansowej, o ile obowiązki te są adekwatne do celu, w jakim są nakładane;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi:

1) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę w szczególności model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a;

2) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, na podstawie wyniku badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, że:

– bank jest narażony na ryzyko wynikające z prowadzonej działalności, które nie zostało w całości pokryte wymogami w zakresie funduszy własnych określonymi w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402,

– bank nie spełnia wymogów określonych w art. 128 lub określonych w art. 393 rozporządzenia nr 575/2013 i jest prawdopodobne, że inne środki nadzorcze nie zapewnią spełnienia tych wymogów,

– korekty, o których mowa w art. 105 rozporządzenia nr 575/2013, są niewystarczające do tego, aby w normalnych warunkach rynkowych bank mógł sprzedać lub zabezpieczyć w krótkim czasie swoje pozycje bez ponoszenia znaczących strat,

– bank systematycznie uchyla się od osiągnięcia lub utrzymywania odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych, niezbędnych do spełnienia zaleceń w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a;

3) ograniczenie lub wstrzymanie dokonania wypłaty z zysku netto lub odsetek na rzecz posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I, o których mowa w art. 52 rozporządzenia nr 575/2013, w przypadku gdy zakaz taki nie stanowi niewykonania zobowiązania przez bank, w celu zwiększania funduszy własnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

4) wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych uwzględniającego inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, określa, że:

1) co najmniej 75% dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych stanowi kapitał Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013;

2) co najmniej 75% kapitału Tier I, o którym mowa w pkt 1, składa się z kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013.

2b. W przypadku dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniającego ryzyko nadmiernej dźwigni, Komisja Nadzoru Finansowego nakazuje spełnianie takiego wymogu za pomocą kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013.

2c. Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, może nakazać spełnianie takiego wymogu większym niż określony w ust. 2a udziałem kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, lub kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013, jeżeli wynika to z potrzeby zwiększenia zdolności absorpcji potencjalnych strat zidentyfikowanych w wyniku badania i oceny nadzorczej, o których mowa w art. 133a.

2d. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca ryzyko nadmiernej dźwigni w niewystarczającym stopniu pokryte wymogiem określonym w art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013;

2) [7] wymogu bufora wskaźnika dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1a rozporządzenia nr 575/2013;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają ryzyko nadmiernej dźwigni.

2e. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i czwartej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. a–c rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają rodzaje ryzyka inne niż ryzyko nadmiernej dźwigni.

2f. Ryzyko, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. c tiret pierwsze, uznaje się za niepokryte w całości lub pokryte w niewystarczającym stopniu, w przypadku gdy kwota, rodzaje i struktura kapitału uznawanego za odpowiedni przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ust. 2 pkt 2, z uwzględnieniem oszacowań kapitału wewnętrznego, jest wyższa niż kwota funduszy własnych wynikająca z wymogów określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2g. Komisja Nadzoru Finansowego ocenia ryzyko istotne, na jakie narażony jest bank, wynikające z prowadzonej działalności, z uwzględnieniem profilu ryzyka banku oraz:

1) specyficznego dla banku ryzyka, które wyraźnie zostało wyłączone z wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402 lub które w tych przepisach nie zostało wyraźnie uwzględnione;

2) specyficznego dla banku ryzyka, w przypadku którego istnieje prawdopodobieństwo, że zostanie niedoszacowane mimo spełnienia wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2h. Przy ocenie ryzyka, o którym mowa w ust. 2g pkt 2, nie uwzględnia się ryzyka podlegającego rozwiązaniom przejściowym lub przepisom przewidującym zasadę praw nabytych określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013.

2i. Ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego może zostać uznane przez Komisję Nadzoru Finansowego za istotne, w szczególności gdy:

1) wartość ekonomiczna kapitału własnego banku zmniejszyła się o ponad 15% jego kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, w wyniku nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z sześciu scenariuszy wstrząsu stosowanych do celów nadzorczych w odniesieniu do stóp procentowych, określonych w rozporządzeniu delegowanym Komisji wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 98 ust. 5a dyrektywy 2013/36/UE;

2) wynik odsetkowy netto banku obniżył się znacznie w następstwie nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z dwóch scenariuszy wstrząsu, o których mowa w pkt 1.

2j. Komisja Nadzoru Finansowego może nie zastosować wobec banku nakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli na podstawie badania i oceny nadzorczej uzna, że zarządzanie przez bank ryzykiem stopy procentowej w ramach portfela bankowego jest odpowiednie, a bank nie jest nadmiernie narażony na ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego.

2k. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie płynności.

2l. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych. Komisja Nadzoru Finansowego informuje również Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o zaleceniach, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli z zaleceń tych wynika, że od banku oczekuje się utrzymywania funduszy własnych w innej wysokości niż wynikająca z innych wymogów określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013 lub ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, przepisów rozporządzenia nr 575/2013, z wyjątkiem art. 92a i art. 92b tego rozporządzenia, oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

2a) nakazać osobie fizycznej odpowiedzialnej za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń oraz powstrzymanie się od takiego zachowania w przyszłości lub nałożyć na tę osobę karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł;

2b) zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej banku bezpośrednio nadzorującego obszar, w którym miało miejsce naruszenie, lub członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek rady nadzorczej lub zarządu banku jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 20 750 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku rażących i uporczywych naruszeń przepisów, o których mowa w ust. 1, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7b. W przypadku naruszenia przez bank art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e Komisja Nadzoru Finansowego może także zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7b, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7a pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7a pkt 1 lub ust. 7d.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a i 7a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) (uchylony)

2) (uchylony)

2a) (uchylony)

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku, w tym ryzyka wynikającego z powierzenia wykonywania czynności, o którym mowa w art. 6a ust. 1;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych, płynności i dźwigni finansowej, o ile obowiązki te są adekwatne do celu, w jakim są nakładane;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi:

1) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę w szczególności model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a;

2) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, na podstawie wyniku badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, że:

– bank jest narażony na ryzyko wynikające z prowadzonej działalności, które nie zostało w całości pokryte wymogami w zakresie funduszy własnych określonymi w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402,

– bank nie spełnia wymogów określonych w art. 128 lub określonych w art. 393 rozporządzenia nr 575/2013 i jest prawdopodobne, że inne środki nadzorcze nie zapewnią spełnienia tych wymogów,

– korekty, o których mowa w art. 105 rozporządzenia nr 575/2013, są niewystarczające do tego, aby w normalnych warunkach rynkowych bank mógł sprzedać lub zabezpieczyć w krótkim czasie swoje pozycje bez ponoszenia znaczących strat,

– bank systematycznie uchyla się od osiągnięcia lub utrzymywania odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych, niezbędnych do spełnienia zaleceń w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a;

3) ograniczenie lub wstrzymanie dokonania wypłaty z zysku netto lub odsetek na rzecz posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I, o których mowa w art. 52 rozporządzenia nr 575/2013, w przypadku gdy zakaz taki nie stanowi niewykonania zobowiązania przez bank, w celu zwiększania funduszy własnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

4) wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych uwzględniającego inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, określa, że:

1) co najmniej 75% dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych stanowi kapitał Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013;

2) co najmniej 75% kapitału Tier I, o którym mowa w pkt 1, składa się z kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013.

2b. W przypadku dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniającego ryzyko nadmiernej dźwigni, Komisja Nadzoru Finansowego nakazuje spełnianie takiego wymogu za pomocą kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013.

2c. Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, może nakazać spełnianie takiego wymogu większym niż określony w ust. 2a udziałem kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, lub kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013, jeżeli wynika to z potrzeby zwiększenia zdolności absorpcji potencjalnych strat zidentyfikowanych w wyniku badania i oceny nadzorczej, o których mowa w art. 133a.

2d. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca ryzyko nadmiernej dźwigni w niewystarczającym stopniu pokryte wymogiem określonym w art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013;

2) [2] wymogu bufora wskaźnika dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1a rozporządzenia nr 575/2013;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają ryzyko nadmiernej dźwigni.

2e. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i czwartej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. a–c rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają rodzaje ryzyka inne niż ryzyko nadmiernej dźwigni.

2f. Ryzyko, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. c tiret pierwsze, uznaje się za niepokryte w całości lub pokryte w niewystarczającym stopniu, w przypadku gdy kwota, rodzaje i struktura kapitału uznawanego za odpowiedni przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ust. 2 pkt 2, z uwzględnieniem oszacowań kapitału wewnętrznego, jest wyższa niż kwota funduszy własnych wynikająca z wymogów określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2g. Komisja Nadzoru Finansowego ocenia ryzyko istotne, na jakie narażony jest bank, wynikające z prowadzonej działalności, z uwzględnieniem profilu ryzyka banku oraz:

1) specyficznego dla banku ryzyka, które wyraźnie zostało wyłączone z wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402 lub które w tych przepisach nie zostało wyraźnie uwzględnione;

2) specyficznego dla banku ryzyka, w przypadku którego istnieje prawdopodobieństwo, że zostanie niedoszacowane mimo spełnienia wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2h. Przy ocenie ryzyka, o którym mowa w ust. 2g pkt 2, nie uwzględnia się ryzyka podlegającego rozwiązaniom przejściowym lub przepisom przewidującym zasadę praw nabytych określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013.

2i. Ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego może zostać uznane przez Komisję Nadzoru Finansowego za istotne, w szczególności gdy:

1) wartość ekonomiczna kapitału własnego banku zmniejszyła się o ponad 15% jego kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, w wyniku nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z sześciu scenariuszy wstrząsu stosowanych do celów nadzorczych w odniesieniu do stóp procentowych, określonych w rozporządzeniu delegowanym Komisji wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 98 ust. 5a dyrektywy 2013/36/UE;

2) wynik odsetkowy netto banku obniżył się znacznie w następstwie nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z dwóch scenariuszy wstrząsu, o których mowa w pkt 1.

2j. Komisja Nadzoru Finansowego może nie zastosować wobec banku nakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli na podstawie badania i oceny nadzorczej uzna, że zarządzanie przez bank ryzykiem stopy procentowej w ramach portfela bankowego jest odpowiednie, a bank nie jest nadmiernie narażony na ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego.

2k. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie płynności.

2l. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych. Komisja Nadzoru Finansowego informuje również Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o zaleceniach, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli z zaleceń tych wynika, że od banku oczekuje się utrzymywania funduszy własnych w innej wysokości niż wynikająca z innych wymogów określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013 lub ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, przepisów rozporządzenia nr 575/2013, z wyjątkiem art. 92a i art. 92b tego rozporządzenia, oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

2a) nakazać osobie fizycznej odpowiedzialnej za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń oraz powstrzymanie się od takiego zachowania w przyszłości lub nałożyć na tę osobę karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł;

2b) zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej banku bezpośrednio nadzorującego obszar, w którym miało miejsce naruszenie, lub członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek rady nadzorczej lub zarządu banku jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 20 750 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku rażących i uporczywych naruszeń przepisów, o których mowa w ust. 1, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7b. W przypadku naruszenia przez bank art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e Komisja Nadzoru Finansowego może także zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7b, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7a pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7a pkt 1 lub ust. 7d.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a i 7a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) (uchylony)

2) (uchylony)

2a) (uchylony)

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku, w tym ryzyka wynikającego z powierzenia wykonywania czynności, o którym mowa w art. 6a ust. 1;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych, płynności i dźwigni finansowej, o ile obowiązki te są adekwatne do celu, w jakim są nakładane;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi:

1) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę w szczególności model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a;

2) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, na podstawie wyniku badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, że:

– bank jest narażony na ryzyko wynikające z prowadzonej działalności, które nie zostało w całości pokryte wymogami w zakresie funduszy własnych określonymi w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402,

– bank nie spełnia wymogów określonych w art. 128 lub określonych w art. 393 rozporządzenia nr 575/2013 i jest prawdopodobne, że inne środki nadzorcze nie zapewnią spełnienia tych wymogów,

– korekty, o których mowa w art. 105 rozporządzenia nr 575/2013, są niewystarczające do tego, aby w normalnych warunkach rynkowych bank mógł sprzedać lub zabezpieczyć w krótkim czasie swoje pozycje bez ponoszenia znaczących strat,

– bank systematycznie uchyla się od osiągnięcia lub utrzymywania odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych, niezbędnych do spełnienia zaleceń w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a;

3) ograniczenie lub wstrzymanie dokonania wypłaty z zysku netto lub odsetek na rzecz posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I, o których mowa w art. 52 rozporządzenia nr 575/2013, w przypadku gdy zakaz taki nie stanowi niewykonania zobowiązania przez bank, w celu zwiększania funduszy własnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

4) wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych uwzględniającego inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, określa, że:

1) co najmniej 75% dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych stanowi kapitał Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013;

2) co najmniej 75% kapitału Tier I, o którym mowa w pkt 1, składa się z kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013.

2b. W przypadku dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniającego ryzyko nadmiernej dźwigni, Komisja Nadzoru Finansowego nakazuje spełnianie takiego wymogu za pomocą kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013.

2c. Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, może nakazać spełnianie takiego wymogu większym niż określony w ust. 2a udziałem kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, lub kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013, jeżeli wynika to z potrzeby zwiększenia zdolności absorpcji potencjalnych strat zidentyfikowanych w wyniku badania i oceny nadzorczej, o których mowa w art. 133a.

2d. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca ryzyko nadmiernej dźwigni w niewystarczającym stopniu pokryte wymogiem określonym w art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013;

2) [4] wymogu bufora wskaźnika dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1a rozporządzenia nr 575/2013;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają ryzyko nadmiernej dźwigni.

2e. Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i czwartej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. a–c rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają rodzaje ryzyka inne niż ryzyko nadmiernej dźwigni.

2f. Ryzyko, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. c tiret pierwsze, uznaje się za niepokryte w całości lub pokryte w niewystarczającym stopniu, w przypadku gdy kwota, rodzaje i struktura kapitału uznawanego za odpowiedni przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ust. 2 pkt 2, z uwzględnieniem oszacowań kapitału wewnętrznego, jest wyższa niż kwota funduszy własnych wynikająca z wymogów określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2g. Komisja Nadzoru Finansowego ocenia ryzyko istotne, na jakie narażony jest bank, wynikające z prowadzonej działalności, z uwzględnieniem profilu ryzyka banku oraz:

1) specyficznego dla banku ryzyka, które wyraźnie zostało wyłączone z wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402 lub które w tych przepisach nie zostało wyraźnie uwzględnione;

2) specyficznego dla banku ryzyka, w przypadku którego istnieje prawdopodobieństwo, że zostanie niedoszacowane mimo spełnienia wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2h. Przy ocenie ryzyka, o którym mowa w ust. 2g pkt 2, nie uwzględnia się ryzyka podlegającego rozwiązaniom przejściowym lub przepisom przewidującym zasadę praw nabytych określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013.

2i. Ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego może zostać uznane przez Komisję Nadzoru Finansowego za istotne, w szczególności gdy:

1) wartość ekonomiczna kapitału własnego banku zmniejszyła się o ponad 15% jego kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, w wyniku nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z sześciu scenariuszy wstrząsu stosowanych do celów nadzorczych w odniesieniu do stóp procentowych, określonych w rozporządzeniu delegowanym Komisji wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 98 ust. 5a dyrektywy 2013/36/UE;

2) wynik odsetkowy netto banku obniżył się znacznie w następstwie nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z dwóch scenariuszy wstrząsu, o których mowa w pkt 1.

2j. Komisja Nadzoru Finansowego może nie zastosować wobec banku nakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli na podstawie badania i oceny nadzorczej uzna, że zarządzanie przez bank ryzykiem stopy procentowej w ramach portfela bankowego jest odpowiednie, a bank nie jest nadmiernie narażony na ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego.

2k. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie płynności.

2l. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych. Komisja Nadzoru Finansowego informuje również Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o zaleceniach, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli z zaleceń tych wynika, że od banku oczekuje się utrzymywania funduszy własnych w innej wysokości niż wynikająca z innych wymogów określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013 lub ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, przepisów rozporządzenia nr 575/2013, z wyjątkiem art. 92a i art. 92b tego rozporządzenia, oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

2a) nakazać osobie fizycznej odpowiedzialnej za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń oraz powstrzymanie się od takiego zachowania w przyszłości lub nałożyć na tę osobę karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł;

2b) zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej banku bezpośrednio nadzorującego obszar, w którym miało miejsce naruszenie, lub członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek rady nadzorczej lub zarządu banku jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 20 750 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku rażących i uporczywych naruszeń przepisów, o których mowa w ust. 1, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7b. W przypadku naruszenia przez bank art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e Komisja Nadzoru Finansowego może także zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7b, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7a pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7a pkt 1 lub ust. 7d.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a i 7a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) [119] (uchylony)

2) [120] (uchylony)

2a) [121] (uchylony)

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) [122] ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku, w tym ryzyka wynikającego z powierzenia wykonywania czynności, o którym mowa w art. 6a ust. 1;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) [123] wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych, płynności i dźwigni finansowej, o ile obowiązki te są adekwatne do celu, w jakim są nakładane;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. [124] Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi:

1) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę w szczególności model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a;

2) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, na podstawie wyniku badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, że:

– bank jest narażony na ryzyko wynikające z prowadzonej działalności, które nie zostało w całości pokryte wymogami w zakresie funduszy własnych określonymi w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402,

– bank nie spełnia wymogów określonych w art. 128 lub określonych w art. 393 rozporządzenia nr 575/2013 i jest prawdopodobne, że inne środki nadzorcze nie zapewnią spełnienia tych wymogów,

– korekty, o których mowa w art. 105 rozporządzenia nr 575/2013, są niewystarczające do tego, aby w normalnych warunkach rynkowych bank mógł sprzedać lub zabezpieczyć w krótkim czasie swoje pozycje bez ponoszenia znaczących strat,

– bank systematycznie uchyla się od osiągnięcia lub utrzymywania odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych, niezbędnych do spełnienia zaleceń w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a;

3) ograniczenie lub wstrzymanie dokonania wypłaty z zysku netto lub odsetek na rzecz posiadaczy instrumentów dodatkowych w Tier I, o których mowa w art. 52 rozporządzenia nr 575/2013, w przypadku gdy zakaz taki nie stanowi niewykonania zobowiązania przez bank, w celu zwiększania funduszy własnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

4) wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

2a. [125] W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych uwzględniającego inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, określa, że:

1) co najmniej 75% dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych stanowi kapitał Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013;

2) co najmniej 75% kapitału Tier I, o którym mowa w pkt 1, składa się z kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013.

2b. [126] W przypadku dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniającego ryzyko nadmiernej dźwigni, Komisja Nadzoru Finansowego nakazuje spełnianie takiego wymogu za pomocą kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013.

2c. [127] Komisja Nadzoru Finansowego, nakazując bankowi przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, może nakazać spełnianie takiego wymogu większym niż określony w ust. 2a udziałem kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, lub kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 50 rozporządzenia nr 575/2013, jeżeli wynika to z potrzeby zwiększenia zdolności absorpcji potencjalnych strat zidentyfikowanych w wyniku badania i oceny nadzorczej, o których mowa w art. 133a.

2d. [128] Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca ryzyko nadmiernej dźwigni w niewystarczającym stopniu pokryte wymogiem określonym w art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 575/2013;

2) [129] wymogu bufora wskaźnika dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1a rozporządzenia nr 575/2013;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają ryzyko nadmiernej dźwigni.

2e. [130] Dodatkowa kwota kapitału utrzymywana w celu spełniania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, uwzględniająca inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, stanowiąca różnicę między kwotą funduszy własnych, o której mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2, a kwotą funduszy własnych wynikającą z wymogów określonych w częściach trzeciej i czwartej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez bank:

1) wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. a–c rozporządzenia nr 575/2013;

2) wymogu połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym;

3) zaleceń dotyczących dodatkowych funduszy własnych, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli zalecenia uwzględniają rodzaje ryzyka inne niż ryzyko nadmiernej dźwigni.

2f. [131] Ryzyko, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. c tiret pierwsze, uznaje się za niepokryte w całości lub pokryte w niewystarczającym stopniu, w przypadku gdy kwota, rodzaje i struktura kapitału uznawanego za odpowiedni przez Komisję Nadzoru Finansowego zgodnie z ust. 2 pkt 2, z uwzględnieniem oszacowań kapitału wewnętrznego, jest wyższa niż kwota funduszy własnych wynikająca z wymogów określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2g. [132] Komisja Nadzoru Finansowego ocenia ryzyko istotne, na jakie narażony jest bank, wynikające z prowadzonej działalności, z uwzględnieniem profilu ryzyka banku oraz:

1) specyficznego dla banku ryzyka, które wyraźnie zostało wyłączone z wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402 lub które w tych przepisach nie zostało wyraźnie uwzględnione;

2) specyficznego dla banku ryzyka, w przypadku którego istnieje prawdopodobieństwo, że zostanie niedoszacowane mimo spełnienia wymogów w zakresie funduszy własnych określonych w częściach trzeciej, czwartej i siódmej rozporządzenia nr 575/2013 oraz w rozdziale 2 rozporządzenia 2017/2402.

2h. [133] Przy ocenie ryzyka, o którym mowa w ust. 2g pkt 2, nie uwzględnia się ryzyka podlegającego rozwiązaniom przejściowym lub przepisom przewidującym zasadę praw nabytych określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013.

2i. [134] Ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego może zostać uznane przez Komisję Nadzoru Finansowego za istotne, w szczególności gdy:

1) wartość ekonomiczna kapitału własnego banku zmniejszyła się o ponad 15% jego kapitału Tier I, o którym mowa w art. 25 rozporządzenia nr 575/2013, w wyniku nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z sześciu scenariuszy wstrząsu stosowanych do celów nadzorczych w odniesieniu do stóp procentowych, określonych w rozporządzeniu delegowanym Komisji wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 98 ust. 5a dyrektywy 2013/36/UE;

2) wynik odsetkowy netto banku obniżył się znacznie w następstwie nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych określonej w dowolnym z dwóch scenariuszy wstrząsu, o których mowa w pkt 1.

2j. [135] Komisja Nadzoru Finansowego może nie zastosować wobec banku nakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli na podstawie badania i oceny nadzorczej uzna, że zarządzanie przez bank ryzykiem stopy procentowej w ramach portfela bankowego jest odpowiednie, a bank nie jest nadmiernie narażony na ryzyko stopy procentowej w ramach portfela bankowego.

2k. [136] W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie płynności.

2l. [137] W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego informuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o nałożeniu na bank dodatkowych wymogów w zakresie funduszy własnych. Komisja Nadzoru Finansowego informuje również Bankowy Fundusz Gwarancyjny i Narodowy Bank Polski o zaleceniach, o których mowa w art. 133a ust. 5a, jeżeli z zaleceń tych wynika, że od banku oczekuje się utrzymywania funduszy własnych w innej wysokości niż wynikająca z innych wymogów określonych w przepisach rozporządzenia nr 575/2013 lub ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, przepisów rozporządzenia nr 575/2013, z wyjątkiem art. 92a i art. 92b tego rozporządzenia, oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może: [138]

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

2a) [139] nakazać osobie fizycznej odpowiedzialnej za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń oraz powstrzymanie się od takiego zachowania w przyszłości lub nałożyć na tę osobę karę pieniężną do wysokości 21 312 000 zł;

2b) [140] zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej banku bezpośrednio nadzorującego obszar, w którym miało miejsce naruszenie, lub członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku: [141]

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. [142] Członek rady nadzorczej lub zarządu banku jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. [143] Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka rady nadzorczej lub zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 20 750 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku rażących i uporczywych naruszeń przepisów, o których mowa w ust. 1, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7b. W przypadku naruszenia przez bank art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e Komisja Nadzoru Finansowego może także zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7b, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7a pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7a pkt 1 lub ust. 7d.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a i 7a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, oraz systemowe ryzyko płynności stwarzane przez bank;

2) zwiększenie funduszy własnych;

2a) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w rozporządzeniu nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych i płynności;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, a także przepisów rozporządzenia nr 575/2013 i innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek zarządu jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 20 750 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku rażących i uporczywych naruszeń przepisów, o których mowa w ust. 1, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7b. W przypadku naruszenia przez bank art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e Komisja Nadzoru Finansowego może także zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7b, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7a pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7a pkt 1 lub ust. 7d.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a i 7a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, oraz systemowe ryzyko płynności stwarzane przez bank;

2) zwiększenie funduszy własnych;

2a) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w rozporządzeniu nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych i płynności;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, a także przepisów rozporządzenia nr 575/2013 i innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek zarządu jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 20 750 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku rażących i uporczywych naruszeń przepisów, o których mowa w ust. 1, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7b. W przypadku naruszenia przez bank art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e Komisja Nadzoru Finansowego może także zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7b, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7a pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7a pkt 1 lub ust. 7d.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a i 7a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, oraz systemowe ryzyko płynności stwarzane przez bank;

2) zwiększenie funduszy własnych;

2a) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w rozporządzeniu nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych i płynności;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, a także przepisów rozporządzenia nr 575/2013 i innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek zarządu jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

7a. W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 20 750 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku rażących i uporczywych naruszeń przepisów, o których mowa w ust. 1, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7b. W przypadku naruszenia przez bank art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e Komisja Nadzoru Finansowego może także zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12.

7c. Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7b, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7a pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7a pkt 1 lub ust. 7d.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a i 7a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, oraz systemowe ryzyko płynności stwarzane przez bank;

2) zwiększenie funduszy własnych;

2a) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w rozporządzeniu nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych i płynności;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, a także przepisów rozporządzenia nr 575/2013 i innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek zarządu jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

7a. [43] W przypadku stwierdzenia, że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub że bank, z naruszeniem art. 88a–88m oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n, wykonuje czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 lub 12, Komisja Nadzoru Finansowego, zamiast zastosowania środków, o których mowa w ust. 3, może:

1) nakazać bankowi zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń i niepodejmowanie tych działań w przyszłości lub nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł albo do wysokości kwoty stanowiącej równowartość 10% całkowitego rocznego przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, jeżeli przekracza ona 20 750 000 zł, albo – gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej w wyniku naruszenia – nałożyć na bank karę pieniężną do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści;

2) nakazać osobom odpowiedzialnym za zaistniałe naruszenie zaprzestanie działań skutkujących powstaniem naruszeń lub nałożyć na te osoby karę pieniężną do wysokości 20 750 000 zł;

3) zawiesić w czynnościach członka zarządu banku odpowiedzialnego za stwierdzone naruszenie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;

4) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie członka zarządu banku – w przypadku rażących i uporczywych naruszeń przepisów, o których mowa w ust. 1, przy czym przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

5) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

6) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku, przy czym przepisy art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

7b. [44] W przypadku naruszenia przez bank art. 88m ust. 4–14 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 88n pkt 1 lit. e Komisja Nadzoru Finansowego może także zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, których przedmiotem są lokaty strukturyzowane, lub zakazać wykonywania przez bank czynności, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 11 i 12.

7c. [45] Decyzje, o których mowa w ust. 7a i 7b, Komisja Nadzoru Finansowego podaje do publicznej wiadomości. Przepis art. 176h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stosuje się odpowiednio.

7d. [46] W przypadku gdy bank jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, lub podmiotem zależnym od podmiotu dominującego, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, całkowity roczny przychód, o którym mowa w ust. 7a pkt 1, stanowi kwota całkowitego skonsolidowanego rocznego przychodu podmiotu dominującego ujawniona w ostatnim zbadanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.

7e. [47] Równowartość w złotych kwoty w walucie obcej oblicza się według średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu bilansowym, na który zostało sporządzone ostatnie zbadane sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 7a pkt 1 lub ust. 7d.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3, 3a i 7a, uwzględnia: [48]

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, oraz systemowe ryzyko płynności stwarzane przez bank;

2) zwiększenie funduszy własnych;

2a) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w rozporządzeniu nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych i płynności;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, a także przepisów rozporządzenia nr 575/2013 i innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek zarządu jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3 i 3a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, oraz systemowe ryzyko płynności stwarzane przez bank;

2) zwiększenie funduszy własnych;

2a) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w rozporządzeniu nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych i płynności;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, a także przepisów rozporządzenia nr 575/2013 i innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek zarządu jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

8. Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3 i 3a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, oraz systemowe ryzyko płynności stwarzane przez bank;

2) zwiększenie funduszy własnych;

2a) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w rozporządzeniu nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych i płynności;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, a także przepisów rozporządzenia nr 575/2013 i innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) [37] wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości; przepis art. 22d stosuje się odpowiednio;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku. Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek zarządu jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

8. [38] Komisja Nadzoru Finansowego, podejmując decyzje, o których mowa w ust. 3 i 3a, uwzględnia:

1) wagę i okres naruszenia;

2) stopień przyczynienia się i odpowiedzialność podmiotów lub osób;

3) stosunek wysokości kary finansowej do skali działalności podmiotów mierzonej wielkością przychodów, zysku lub majątku;

4) korzyści osiągnięte przez podmiot lub osobę w wyniku naruszenia;

5) szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku naruszenia;

6) poprzednie naruszenia, ich zakres i częstotliwość;

7) skutki naruszenia dla stabilności finansowej i rynku finansowego;

8) współpracę podmiotu lub osoby z Komisją Nadzoru Finansowego.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, oraz systemowe ryzyko płynności stwarzane przez bank;

2) zwiększenie funduszy własnych;

2a) przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w rozporządzeniu nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku;

7) ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych i płynności;

9) ujawnianie dodatkowych informacji;

10) [27] przestrzeganie art. 92ba–92bd oraz art. 111c.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, a także przepisów rozporządzenia nr 575/2013 i innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku. Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. Członek zarządu jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) [152] podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku;

1a) [153] przestrzeganie dodatkowych wymogów w zakresie płynności, biorąc pod uwagę model biznesowy banku, stosowane przez bank zasady, procedury i mechanizmy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, wynik badania i oceny nadzorczej albo przeglądu i weryfikacji, o których mowa w art. 133a, oraz systemowe ryzyko płynności stwarzane przez bank;

2) zwiększenie funduszy własnych;

2a) [154] przestrzeganie dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w rozporządzeniu nr 575/2013, w szczególności w przypadku:

a) negatywnych ustaleń dokonanych w wyniku czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego, w tym odnoszących się do funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji,

b) stwierdzenia niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka występującego w działalności banku oraz istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem,

c) stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) [155] zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku;

7) [156] ograniczenie wysokości zmiennego składnika wynagrodzenia osób objętych polityką wynagrodzeń, jako odsetka przychodów netto, w przypadku gdy jego wysokość utrudnia spełnianie wymogów w zakresie funduszy własnych;

8) [157] wypełnianie dodatkowych obowiązków sprawozdawczych lub zwiększenie ich częstotliwości, w tym sprawozdawczości w zakresie funduszy własnych i płynności;

9) [158] ujawnianie dodatkowych informacji.

2. [159] Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia innych norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banku.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, przepisów innych ustaw regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji oraz przepisów wydanych na ich podstawie, a także przepisów rozporządzenia nr 575/2013 i innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej regulujących działalność banku lub zasady jego organizacji, lub z naruszeniem statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może: [160]

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) [161] nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę pieniężną w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

3b. [162] W przypadku gdy jest możliwe ustalenie kwoty korzyści osiągniętej przez bank albo straty, której bank uniknął w wyniku naruszenia, karę pieniężną, o której mowa w ust. 3 pkt 3a, można ustalić w wysokości do dwukrotności kwoty korzyści albo straty.

3c. [163] Komisja Nadzoru Finansowego, ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 3 pkt 3a i ust. 3b, uwzględnia w szczególności wagę naruszenia oraz czas jego trwania, przyczyny naruszenia, sytuację finansową banku, na który nakładana jest kara, oraz uprzednie naruszenia przez bank przepisów, o których mowa w ust. 3.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku. Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

4a. [164] Członek zarządu jest obowiązany poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe, w terminie 30 dni od dnia postawienia zarzutów.

5. [165] Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 4a.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego ] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137;

2) zwiększenie funduszy własnych;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów kapitałowych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę finansową w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, nie większą jednak niż 10 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku. Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22b ust. 3 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137;

2) zwiększenie funduszy własnych;

3) zaniechanie określonych form reklamy;

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem;

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów kapitałowych;

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości;

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych;

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych;

3a) nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę finansową w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, nie większą jednak niż 10 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio;

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22b ust. 3 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu;

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem;

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej;

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami;

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d;

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy,

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem,

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów kapitałowych,

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych,

3a) nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę finansową w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, nie większą jednak niż 10 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio,

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22b ust. 3 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu,

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem,

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej,

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami,

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d,

2) [18] zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania, oraz umów, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 7.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy,

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem,

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów kapitałowych,

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych,

3a) [29] nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę finansową w wysokości do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku, nie większą jednak niż 10 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio,

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22b ust. 3 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu,

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem,

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej,

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami,

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d,

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego] 1. Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy,

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem,

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów kapitałowych,

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku.

2. Komisja Nadzoru Finansowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. [18] W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych lub uczestników obrotu instrumentami finansowymi, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych,

3a) nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 1 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio,

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22b ust. 3 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu,

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem,

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej,

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami,

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d,

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Finansowego] 1. Komisja Nadzoru Finansowego [144] może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy,

4) opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem,

5) zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów kapitałowych,

6) ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku.

2. Komisja Nadzoru Finansowego [145] może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, Komisja Nadzoru Finansowego [146] , po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych,

3a) nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 1 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio,

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego [147] o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Finansowego [148] może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Finansowego [149] odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22b ust. 3 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu,

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem,

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej,

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Finansowego [150] nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami,

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Finansowego [151] uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b.[152] Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Finansowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Finansowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Finansowego [153] powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Finansowego [154] niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d,

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Bankowego] 1. Komisja Nadzoru Bankowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy,

4) [54] opracowanie i stosowanie procedur, które zapewnią utrzymywanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzania bankiem,

5) [55] zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków lub odpisów z tytułu utraty wartości aktywów, lub szczególnego traktowania aktywów przy obliczaniu wymogów kapitałowych,

6) [56] ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku.

2. Komisja Nadzoru Bankowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, Komisja Nadzoru Bankowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) [57] ograniczyć zakres działalności banku lub jego jednostek organizacyjnych,

3a) nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 1 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio,

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Bankowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Bankowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Bankowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22b ust. 3 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu,

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem,

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej,

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Bankowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami,

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Bankowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Bankowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Bankowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Bankowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Bankowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. [58] Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1 i 3 oraz w art. 92d,

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Bankowego] 1. Komisja Nadzoru Bankowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy.

2. Komisja Nadzoru Bankowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, Komisja Nadzoru Bankowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku,

3a) nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 1 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio,

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Bankowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Bankowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Bankowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22b ust. 3 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu,

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem,

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej,

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Bankowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami,

5) nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Bankowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Bankowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Bankowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Bankowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Bankowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. [14] Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów:

1) o których mowa w art. 92a ust. 1, oraz umów, na podstawie których następuje przeniesienie wierzytelności, o których mowa w art. 92a ust. 3,

2) zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Bankowego] 1. Komisja Nadzoru Bankowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy.

2. Komisja Nadzoru Bankowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub nakazów określonych w ust. 2, a także gdy działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, Komisja Nadzoru Bankowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może: [173]

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku,

3a) nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 1 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio,

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Bankowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Bankowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) [174] przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. [175] Komisja Nadzoru Bankowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22b ust. 3 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu,

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem,

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej,

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Bankowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami,

5) [176] nie wypełnia obowiązków określonych w rozdziale 11b.

6a. Komisja Nadzoru Bankowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Bankowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Bankowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Bankowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Bankowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. [177] Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank z wyłączeniem umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami, z którymi posiada bliskie powiązania.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Bankowego] 1. Komisja Nadzoru Bankowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy.

2. Komisja Nadzoru Bankowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, Komisja Nadzoru Bankowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku,

3a) nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 1 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio,

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. Decyzja Komisji Nadzoru Bankowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Bankowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub karnym skarbowym,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Bankowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22 ust. 6 pkt 1.

6. Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu,

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem,

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej,

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Bankowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami.

6a. Komisja Nadzoru Bankowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Bankowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Bankowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Bankowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Bankowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami od niego zależnymi lub z którymi posiada bliskie powiązania oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu finansowym lub holdingu o działalności mieszanej.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Bankowego] 1. Komisja Nadzoru Bankowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy.

2. Komisja Nadzoru Bankowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, Komisja Nadzoru Bankowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku,

3a) [103] nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 1 000 000 zł; przepisy art. 141 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio,

4) [104] uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 ust. 3 i art. 153–156 stosuje się odpowiednio.

3a. [105] Decyzja Komisji Nadzoru Bankowego o ograniczeniu zakresu działalności banku może zawierać warunki i terminy.

4. Komisja Nadzoru Bankowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub karnym skarbowym,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. [106] Komisja Nadzoru Bankowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo wymienione w art. 22 ust. 6 pkt 1.

6. [107] Ograniczenie zakresu działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank:

1) przestał spełniać warunki ustalone w zezwoleniu,

2) uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych oświadczeń lub wskutek innych działań sprzecznych z prawem,

3) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy nie prowadzi działalności bankowej,

4) stał się podmiotem zależnym od osób, wobec których nie jest możliwe skuteczne wykonywanie przez Komisję Nadzoru Bankowego nadzoru nad bankiem ze względu na przepisy prawa obowiązujące w miejscu ich zamieszkania lub siedziby, lub ze względu na powiązania tych osób z innymi podmiotami.

6a. [108] Komisja Nadzoru Bankowego uchyla zezwolenie na utworzenie oddziału banku zagranicznego, jeśli właściwe władze nadzorcze kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, uchyliły zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej przez ten bank.

6b. [109] Przed uchyleniem zezwolenia na utworzenie oddziału banku zagranicznego Komisja Nadzoru Bankowego zasięgnie opinii właściwych władz nadzorczych kraju, w którym bank zagraniczny ma swoją siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu, jeżeli porozumienie, o którym mowa w art. 131 ust. 2, przewiduje zasięgnięcie opinii. W razie konieczności natychmiastowego uchylenia zezwolenia Komisja Nadzoru Bankowego może odstąpić od zasięgnięcia opinii.

6c. [110] O uchyleniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 6a, Komisja Nadzoru Bankowego powiadamia właściwe władze nadzorcze banku zagranicznego.

6d. [111] O uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku krajowego Komisja Nadzoru Bankowego niezwłocznie powiadamia właściwe władze nadzorcze państwa, w którym działa oddział tego banku.

7. [112] Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z wyłączeniem umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami od niego zależnymi lub z którymi posiada bliskie powiązania oraz umów zawartych przez bank krajowy z podmiotami działającymi w tym samym holdingu finansowym lub holdingu o działalności mieszanej.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Bankowego] [82] 1. Komisja Nadzoru Bankowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy.

2. Komisja Nadzoru Bankowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. [83] W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, Komisja Nadzoru Bankowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku,

4) [84] uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 stosuje się odpowiednio.

4. Komisja Nadzoru Bankowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub karnym skarbowym,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. [85] Komisja Nadzoru Bankowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku skazania go prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne przeciwko mieniu, dokumentom lub przestępstwo karne skarbowe.

6. [86] Ograniczenie działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank przestał spełniać warunki wymagane do utworzenia banku.

7. [87] Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Bankowego] [88] 1. Komisja Nadzoru Bankowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy.

2. Komisja Nadzoru Bankowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. [89] W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, Komisja Nadzoru Bankowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku,

4) [90] uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 stosuje się odpowiednio.

4. Komisja Nadzoru Bankowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub karnym skarbowym,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. [91] Komisja Nadzoru Bankowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku skazania go prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne przeciwko mieniu, dokumentom lub przestępstwo karne skarbowe.

6. [92] Ograniczenie działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank przestał spełniać warunki wymagane do utworzenia banku.

7. [93] Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank.

Art. 138. [Zalecenia, nakazy i sankcje stosowane przez Komisję Nadzoru Bankowego] 1. Komisja Nadzoru Bankowego może w ramach nadzoru zalecić bankowi w szczególności:

1) podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm, o których mowa w art. 137,

2) zwiększenie funduszy własnych,

3) zaniechanie określonych form reklamy.

2. Komisja Nadzoru Bankowego może nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia norm, o których mowa w art. 137.

3. W razie stwierdzenia, że bank nie realizuje zaleceń określonych w ust. 1 lub działalność banku jest wykonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla interesów posiadaczy rachunków bankowych, Komisja Nadzoru Bankowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:

1) wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości,

2) zawiesić w czynnościach członków zarządu, o których mowa w pkt 1, do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych,

3) ograniczyć zakres działalności banku,

4) uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku; art. 147 stosuje się odpowiednio.

4. Komisja Nadzoru Bankowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu w przypadku:

1) przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub karnym skarbowym,

2) spowodowania znacznych strat majątkowych banku.

Postanowienia ust. 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.

5. Komisja Nadzoru Bankowego odwołuje członka zarządu banku w przypadku skazania go prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne przeciwko mieniu, dokumentom lub przestępstwo karne skarbowe.

6. Ograniczenie działalności banku lub uchylenie zezwolenia na utworzenie banku może również nastąpić w razie stwierdzenia, że bank przestał spełniać warunki wymagane do utworzenia banku.

7. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank.