history Historia zmian
zamknij

Wersja obowiązująca od 2024-10-04    (Dz.U.2024.1478 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym; [2]

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [3]

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [4]

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; [5]

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. [6]

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [7] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie.

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[2] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[3] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

Wersja obowiązująca od 2024-10-04    (Dz.U.2024.1478 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym; [2]

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [3]

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [4]

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; [5]

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. [6]

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [7] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie.

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[2] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[3] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2023-07-13 do 2024-10-03    (Dz.U.2023.1336 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym; [2]

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [3]

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [4]

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; [5]

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. [6]

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [7] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie.

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[2] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[3] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2022-04-28 do 2023-07-12    (Dz.U.2022.916 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym; [2]

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [3]

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [4]

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; [5]

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. [6]

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [7] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie.

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[2] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[3] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 4 w zakresie, w jakim ogranicza grono podmiotów, które mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, co do sposobów zabezpieczania przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, do właścicieli lub użytkowników gospodarstw rolnych i leśnych oraz w zakresie, w jakim ogranicza mienie, które podlega zabezpieczeniu jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2021-06-21 do 2022-04-27    (Dz.U.2021.1098 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym; [2]

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [3]

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;[4]

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; [5]

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. [6]

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [7] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1683 i 2320).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[2] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[3] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 4 w zakresie, w jakim ogranicza grono podmiotów, które mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, co do sposobów zabezpieczania przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, do właścicieli lub użytkowników gospodarstw rolnych i leśnych oraz w zakresie, w jakim ogranicza mienie, które podlega zabezpieczeniu jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2020-01-14 do 2021-06-20    (Dz.U.2020.55 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym; [2]

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [3]

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [4]

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; [5]

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. [6]

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [7] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2018 r. poz. 2033 oraz z 2019 r. poz. 125, 730 i 897).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[2] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[3] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 4 w zakresie, w jakim ogranicza grono podmiotów, które mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, co do sposobów zabezpieczania przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, do właścicieli lub użytkowników gospodarstw rolnych i leśnych oraz w zakresie, w jakim ogranicza mienie, które podlega zabezpieczeniu jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2018-08-23 do 2020-01-13    (Dz.U.2018.1614 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym; [2]

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [3]

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [4]

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; [5]

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. [6]

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [7] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2017 r. poz. 1295 oraz z 2018 r. poz. 50, 650 i 651).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[2] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[3] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 4 w zakresie, w jakim ogranicza grono podmiotów, które mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, co do sposobów zabezpieczania przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, do właścicieli lub użytkowników gospodarstw rolnych i leśnych oraz w zakresie, w jakim ogranicza mienie, które podlega zabezpieczeniu jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2018-01-17 do 2018-08-22    (Dz.U.2018.142 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym; [3]

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [4]

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich; [5]

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; [6]

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. [7]

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [8] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2017 r. poz. 1295).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[3] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[8] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 4 w zakresie, w jakim ogranicza grono podmiotów, które mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, co do sposobów zabezpieczania przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, do właścicieli lub użytkowników gospodarstw rolnych i leśnych oraz w zakresie, w jakim ogranicza mienie, które podlega zabezpieczeniu jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2016-12-23 do 2018-01-16    (Dz.U.2016.2134 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym [4] ;

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich [5] ;

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich [6] ;

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych [7] ;

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim [8] .

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [9] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2015 r. poz. 2168 oraz z 2016 r. poz. 1082).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[8] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[9] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 4 w zakresie, w jakim ogranicza grono podmiotów, które mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, co do sposobów zabezpieczania przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, do właścicieli lub użytkowników gospodarstw rolnych i leśnych oraz w zakresie, w jakim ogranicza mienie, które podlega zabezpieczeniu jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2015-10-20 do 2016-12-22    (Dz.U.2015.1651 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym [4] ;

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich [5] ;

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich [6] ;

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych [7] ;

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim [8] .

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. [9] Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2013 r. poz. 1226, z późn. zm.).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[4] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 1 w części obejmującej wyrazy „w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 1 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[5] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 2 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 2 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[6] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 3 w części obejmującej wyrazy „w pogłowiu zwierząt gospodarskich” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 3 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

[7] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 1 pkt 4 w części obejmującej wyrazy „w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych” jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r

[8] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. (Dz.U. poz. 842) art. 126 ust. 1 pkt 5 w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 1 pkt 5 w ww. zakresie utracił moc 26 lipca 2013 r.

[9] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lipca 2014 r. (Dz.U. poz. 1002) art. 126 ust. 4 w zakresie, w jakim ogranicza grono podmiotów, które mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, co do sposobów zabezpieczania przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, do właścicieli lub użytkowników gospodarstw rolnych i leśnych oraz w zakresie, w jakim ogranicza mienie, które podlega zabezpieczeniu jest niezgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 126 ust. 4 w ww. zakresie utracił moc 30 lipca 2014 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2013-06-03 do 2015-10-19    (Dz.U.2013.627 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych;

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, z późn. zm.).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2009-09-16 do 2013-06-02    (Dz.U.2009.151.1220 tekst jednolity)

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. [Odpowiedzialność za szkody] 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych;

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, z późn. zm.).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2008-11-15 do 2009-09-15

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych;

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska [225], a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska [226], a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska [227], w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska [228] lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 i Nr 113, poz. 984).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. [229] Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. [230] Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.

[225] Art. 126 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 150 pkt 8 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227). Zmiana weszła w życie 15 listopada 2008 r.

[226] Art. 126 ust. 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 150 pkt 8 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227). Zmiana weszła w życie 15 listopada 2008 r.

[227] Art. 126 ust. 5 w brzmieniu ustalonym przez art. 150 pkt 8 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227). Zmiana weszła w życie 15 listopada 2008 r.

[228] Art. 126 ust. 6 pkt 2 lit. b) w brzmieniu ustalonym przez art. 150 pkt 8 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227). Zmiana weszła w życie 15 listopada 2008 r.

[229] Art. 126 ust. 9 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 49 lit. a) ustawy z dnia 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 201, poz. 1237). Zmiana weszła w życie 15 listopada 2008 r.

[230] Art. 126 ust. 11 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 49 lit. b) ustawy z dnia 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 201, poz. 1237). Zmiana weszła w życie 15 listopada 2008 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2004-05-01 do 2008-11-14

Rozdział 10

Skutki prawne objęcia ochroną

Art. 126. 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;

2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;

3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;

4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych;

5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.

2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.

3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje wojewoda, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

4. Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać z wojewodą, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.

5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub wojewody, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.

6. Odszkodowanie nie przysługuje:

1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;

2) jeżeli poszkodowany:

a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,

b) nie wyraził zgody na budowę przez wojewodę lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;

3) za szkody:

a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,

b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,

c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,

d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.

7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 i Nr 113, poz. 984).

8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.

9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków budżetu państwa, z części, której dysponentem jest wojewoda.

10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.

11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, sposób postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce człowieka.