Wersja obowiązująca od 2023-12-08

Rozdział 2

Zwolnienia od podatku oraz szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień

§ 3. [Zwolnienie od podatku] 1. Zwalnia się od podatku:

1) dostawę towarów, z wyłączeniem towarów wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 143, z późn. zm.), dokonywaną przez organizację pożytku publicznego, jeżeli towary te zostały nabyte przez tę organizację pożytku publicznego:

a) w drodze darowizny otrzymanej w związku z prowadzoną przez organizację pożytku publicznego zbiórką towarów, z przeznaczeniem na realizację celów publicznych i religijnych,

b) za środki pieniężne pochodzące z ich zbiórki prowadzonej przez organizację pożytku publicznego, z przeznaczeniem na realizację celów publicznych i religijnych;

2) dzierżawę gruntów przeznaczonych na cele rolnicze;

3) usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie, z wyłączeniem wyceny nieruchomości mieszkalnych (PKWiU ex 68.32.11.0 i PKWiU ex 68.32.12.0);

4) import towarów objętych:

a) procedurą tranzytu lub procedurą składowania celnego, w rozumieniu przepisów celnych,

b) procedurą dopuszczenia do obrotu uprzednio wywiezionych w ramach procedury uszlachetniania biernego, jeżeli proces przetwarzania ma na celu naprawę towarów, a naprawa dokonywana jest nieodpłatnie w wykonaniu umowy gwarancyjnej

– pod warunkiem że na podstawie przepisów celnych nie powstał obowiązek uiszczenia cła;

5) import paliwa, zwolnionego od cła na podstawie przepisów celnych, przewożonego w standardowym zbiorniku środka transportu przeznaczonego do działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 77 ust. 2 pkt 2 ustawy, w ilości nieprzekraczającej 600 litrów;

6) import paliwa zwolnionego od cła na podstawie przepisów celnych, przewożonego w standardowych zbiornikach statków powietrznych lub jednostek pływających;

7) (uchylony);

8) usługi obozów, kolonii lub usługi o podobnym charakterze, organizowane przez szkoły i inne jednostki objęte ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2022 r. poz. 2230), świadczone wyłącznie na rzecz dzieci i młodzieży z tych szkół i jednostek;

9) czynności wykonywane na rzecz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mieszkalnych, za które są pobierane opłaty zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 438);

10) czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę;

11) czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 725) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1623), jeżeli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe;

12) usługi o podwyższonej opłacie, o których mowa w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1648, 1933 i 2581), świadczone w celu zebrania środków pieniężnych na realizację celów publicznych i religijnych przez organizację pożytku publicznego, z wyjątkiem usług przedpłaconych;

13) usługi w zakresie kształcenia, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, świadczone przez uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane;

14) usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane;

15) świadczenie usług międzynarodowego przewozu drogowego polegającego na okazjonalnym przewozie osób autobusami zarejestrowanymi na terytorium państw trzecich, które nie pobierają podatków lub opłat o podobnym charakterze od przewozów osób autobusami zarejestrowanymi na terytorium kraju, przez podatników podatku od towarów i usług, zwanych dalej „podatnikami”, mających siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu poza terytorium kraju;

16) import towarów przez instytucje lub organy Unii Europejskiej, posiadające siedzibę lub przedstawicielstwo na terytorium kraju – do celów służbowych tych instytucji lub organów;

17) świadczenie usług i dostawę towarów, z wyłączeniem towarów wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, inną niż wymieniona w pkt 1, wykonywane przez podmioty, których działalność jest zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18, 22, 24, 26 i 31–33 ustawy, w związku z organizowaniem imprez połączonych ze zbiórką środków pieniężnych wyłącznie na potrzeby tej działalności zwolnionej, pod warunkiem że:

a) środki pieniężne pozyskane z tych czynności zostaną przeznaczone w całości na potrzeby działalności zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18, 22, 24, 26 i 31–33 ustawy,

b) zwolnienie od podatku nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji,

c) zbiórka środków pieniężnych, będąca zbiórką publiczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1672), jest przeprowadzana zgodnie z przepisami tej ustawy;

18) usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez uczelnie medyczne;

19) usługi turnusów rehabilitacyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 100, 173, 240 i 852) świadczone na zasadach określonych w tej ustawie oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez podmioty inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy;

20) (uchylony);

21) import towarów przez Komisję Europejską, agencję lub organ utworzone przez Unię Europejską, w przypadku gdy podmioty te importują te towary w ramach wykonywania zadań powierzonych im na mocy prawa Unii Europejskiej w celu reagowania na pandemię COVID-19;

22) usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, świadczone na rzecz:

a) jednostek samorządu terytorialnego i ich związków,

b) samorządowych jednostek organizacyjnych,

c) jednoosobowych spółek samorządu terytorialnego niebędących społecznymi agencjami najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 790)

– wyłącznie w celu wynajmu lub dzierżawy na rzecz osób fizycznych na ich własne cele mieszkaniowe.

2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, stosuje się, pod warunkiem że:

1) organizacja pożytku publicznego nie narusza warunków lub zasad działania określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;

2) środki pieniężne uzyskane przez organizację pożytku publicznego z dostawy towarów, o której mowa w ust. 1 pkt 1, zostaną przeznaczone w całości na realizację celów publicznych i religijnych;

3) nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji;

4) zbiórka, będąca zbiórką publiczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych, jest przeprowadzana zgodnie z przepisami tej ustawy.

3. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obowiązuje:

1) w przypadku, o którym mowa w lit. a, w odniesieniu do towarów, których wartość rynkowa uwzględniająca podatek przekracza 2000 zł – wyłącznie w przypadku, gdy organizacja pożytku publicznego posiada dokumentację pozwalającą na identyfikację darczyńcy i potwierdzającą dokonanie darowizny, a w przypadku darowizny z terytorium państwa trzeciego posiada dodatkowo dokument celny, z którego wynika, że import tych towarów nie korzystał ze zwolnień, o których mowa w art. 81 ustawy;

2) w przypadku, o którym mowa w lit. b – pod warunkiem że nabycie przez organizację pożytku publicznego zostało udokumentowane posiadaną fakturą lub dokumentem celnym potwierdzającym, że import towarów nie korzystał ze zwolnień, o których mowa w art. 81 ustawy.

4. Na potrzeby stosowania zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, za standardowy zbiornik uważa się zbiornik paliwa na stałe zamontowany przez producenta w środkach transportu tego samego rodzaju oraz którego zamontowanie na stałe umożliwia bezpośrednie wykorzystanie paliwa zarówno do napędu, jak i, w odpowiednim przypadku, do funkcjonowania w trakcie transportu systemu chłodzącego i innych systemów.

5. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 5 i 6, ma zastosowanie, pod warunkiem że paliwa:

1) są wykorzystywane wyłącznie przez środek transportu, w którym zostały przywiezione;

2) nie zostaną usunięte z tego środka transportu ani nie będą magazynowane, chyba że jest to konieczne w przypadku jego naprawy;

3) nie zostaną odpłatnie lub nieodpłatnie odstąpione przez osobę korzystającą ze zwolnienia.

6. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, ma zastosowanie, pod warunkiem że:

1) dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej, zwany dalej „dostawcą usługi”, zawarł z organizacją pożytku publicznego pisemną umowę dotyczącą przekazania tej organizacji kwoty należnej, w części przekraczającej kwotę zatrzymywaną przez dostawcę usługi, z tytułu świadczonych usług o podwyższonej opłacie dla realizacji zbiórki środków pieniężnych na cele publiczne i religijne realizowane przez tę organizację;

2) w umowie, o której mowa w pkt 1, zostały podane numer lub numery, wykorzystywane do świadczenia usługi o podwyższonej opłacie, okres, w którym numer lub numery będą udostępnione na potrzeby zbiórki środków pieniężnych na cele publiczne i religijne realizowane przez organizację pożytku publicznego, cena jednostkowa usługi ze wskazaniem kwoty zatrzymywanej przez dostawcę usługi;

3) (uchylony);

4) kwota otrzymana za wykonane usługi o podwyższonej opłacie udokumentowana fakturami, o których mowa w pkt 5, z wyjątkiem części tej kwoty zatrzymywanej przez dostawcę usługi, zostanie w terminie 45 dni od końca miesiąca, w którym dostawca usługi otrzymał tę kwotę, przekazana na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego;

5) w fakturach za usługi telekomunikacyjne zostanie wyszczególniona liczba połączeń zrealizowanych z wykorzystaniem numeru lub numerów, o których mowa w pkt 2, oraz wartość tych usług z uwzględnieniem kwot, które mają być przekazane organizacji pożytku publicznego, oraz kwot zatrzymywanych przez dostawcę usługi;

6) nabywca usługi o podwyższonej opłacie nie otrzymuje w zamian innego świadczenia, w tym również w postaci prawa do udziału w losowaniu nagród, z wyjątkiem potwierdzenia zainicjowania połączenia, w tym w formie połączenia zwrotnego;

7) organizacja pożytku publicznego nie dokonuje żadnych świadczeń na rzecz dostawcy usługi z tytułu zawarcia umowy, o której mowa w pkt 1, lub w związku z nią, z wyjątkiem informowania o uczestniczeniu dostawcy usługi w zbiórce środków pieniężnych na cele publiczne i religijne realizowane przez tę organizację, o wysokości kwoty zatrzymywanej przez dostawcę usługi z tytułu wykonywanej usługi oraz przekazywania danych dotyczących dostawcy usługi, w tym jego logo, podczas rozpowszechniania informacji, o których mowa w pkt 2;

8) przed rozpoczęciem świadczenia usługi na podstawie umowy, o której mowa w pkt 1, dostawca usługi podaje do publicznej wiadomości informację o wysokości kwoty zatrzymywanej, o której mowa w pkt 2.

7. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, stosuje się do kwoty należnej z tytułu wykonywanych usług o podwyższonej opłacie, w części przekraczającej kwotę zatrzymywaną przez dostawcę usługi.

8. Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 13, 14, 18 i 19, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

9. Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 13, 14, 18 i 19, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1) nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 13, 14, 18 i 19, lub

2) ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

10. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 16, ma zastosowanie, pod warunkiem że towary nie będą przeznaczone na cel inny niż wskazany w ust. 1 pkt 16 oraz nie będą odprzedawane (zbywane) przez okres 3 lat od dnia dopuszczenia ich do obrotu instytucjom lub organom innym niż wymienione w tym przepisie.

11. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 21, nie ma zastosowania, w przypadku gdy importowane towary są wykorzystywane przez Komisję Europejską, agencję lub organ utworzone przez Unię Europejską do odpłatnej dostawy towarów, odpłatnego eksportu towarów lub odpłatnej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

12. Komisja Europejska, agencja lub organ utworzone przez Unię Europejską są obowiązane poinformować o wykorzystaniu towarów, o których mowa w ust. 1 pkt 21, do odpłatnej dostawy towarów, odpłatnego eksportu towarów lub odpłatnej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów naczelnika urzędu celno-skarbowego, przed którym dokonano formalności związanych z importem tych towarów, nie później niż do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano odpowiednio tej dostawy, tego eksportu lub tej wewnątrzwspólnotowej dostawy. W przypadku wykorzystania importowanych towarów do odpłatnej dostawy towarów, odpłatnego eksportu towarów lub odpłatnej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów import tych towarów podlega opodatkowaniu podatkiem na warunkach obowiązujących w dniu dokonania odpowiednio tej dostawy, tego eksportu lub tej wewnątrzwspólnotowej dostawy [2] .

[2] § 3 ust. 12 w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 grudnia 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz.U. poz. 2649). Zmiana weszła w życie 8 grudnia 2023 r.

Wersja archiwalna obowiązująca od 2023-05-19 do 2023-12-07 (Dz.U.2023.955 tekst jednolity)