§ 2. [Warunki ubiegania się o pomoc dla osób fizycznych ] 1. O pomoc może ubiegać się osoba fizyczna, która:

1) jest posiadaczem samoistnym lub zależnym gospodarstwa rolnego w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanych dalej „gospodarstwem”; wielkość ekonomiczna gospodarstwa stanowi co najmniej równowartość 4 ESU (Europejska Jednostka Wielkości Ekonomicznej);

2) prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkcję roślinną lub zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb, zwaną dalej „działalnością rolniczą”;

3) jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

4) jest pełnoletnia i nie osiągnęła wieku emerytalnego; za osiągnięcie wieku emerytalnego uważa się:

a) ukończenie wieku, o którym mowa w art. 27 ust. 2 albo 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748, z późn. zm.) – w przypadku osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.,

b) ukończenie wieku, o którym mowa w art. 24 ust. 1a albo 1b ustawy, o której mowa w lit. a – w przypadku osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.;

5) posiada następujące kwalifikacje zawodowe:

a) wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub

b) tytuł kwalifikacyjny, tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie lub ukończyła szkołę przysposobienia rolniczego lub zespół przysposobienia rolniczego i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

c) wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

d) wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie,

e) kwalifikacje rolnicze wymagane przy udzielaniu pomocy inwestycyjnej rolnikom w państwie, którego obywatelstwo posiada, w ramach analogicznego działania współfinansowanego przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – jeżeli nie posiada obywatelstwa polskiego;

6) nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.) [2] , zwanego dalej „rozporządzeniem Rady (WE) nr 1698/2005”, oraz przepisów Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia lub przepisów odrębnych.

1a. Wielkość ekonomiczną gospodarstwa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się z wykorzystaniem współczynników standardowych nadwyżek bezpośrednich, o których mowa w decyzji Komisji z dnia 7 czerwca 1985 r. ustanawiającej wspólnotową typologię gospodarstw rolnych (85/377/EWG) (Dz. Urz. WE L 220 z 17.08.1985, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 6, str. 198, z późn. zm.) [3] , obliczonych dla:

1) rodzajów produkcji prowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) okresu 2003–2005 jako okresu referencyjnego, o którym mowa w tej decyzji;

3) czterech polskich okręgów wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady nr 79/65/EWG z dnia 15 czerwca 1965 r. ustanawiającego sieć zbierania danych rachunkowych o dochodach i prowadzonej działalności gospodarczej gospodarstw rolnych w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (Dz. Urz. WE L 109 z 23.06.1965, str. 1859; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 47, z późn. zm.) [4] .

1b. W przypadku gdy dla danego rodzaju produkcji prowadzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie obliczono współczynnika, o którym mowa w ust. 1a, wielkość ekonomiczną gospodarstwa można ustalić z wykorzystaniem współczynnika standardowej nadwyżki bezpośredniej obliczonej dla rodzaju produkcji zgodnego ze wspólnotowym wykazem działalności wymienionym w załączniku I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 571/88 z dnia 29 lutego 1988 r. w sprawie organizacji badań statystycznych Wspólnoty dotyczących struktury gospodarstw rolnych (Dz. Urz. WE L 56 z 02.03.1988, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 8, str. 10, z późn. zm.) [5] .

1c. Wielkość ekonomiczną gospodarstwa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się na podstawie danych dotyczących w szczególności:

1) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie w roku poprzedzającym rok, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy, z zastrzeżeniem pkt 3 – w przypadku wniosków składanych przed dniem 15 marca;

2) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy – w przypadku wniosków składanych od dnia 15 marca;

3) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie albo w jego części w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy – w przypadku wniosków składanych przed dniem 15 marca i dotyczących gospodarstw lub ich części, nabytych w okresie od dnia 1 stycznia roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy, do dnia złożenia wniosku.

1d. Ustalając wielkość ekonomiczną gospodarstwa, uwzględnia się użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, przy czym w przypadku użytków rolnych będących przedmiotem posiadania zależnego uwzględnia się tylko te użytki rolne:

1) których posiadanie wynika z umów zawartych na piśmie na okres nie krótszy niż do dnia zawarcia umowy przyznania pomocy lub

2) do których przyznano płatność w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, zwanego dalej „Programem”, lub Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004–2006, co najmniej w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy, a jeżeli w danym roku nie przyznano jeszcze płatności, co najmniej w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

1e. Ustalenia wielkości ekonomicznej gospodarstwa dokonuje się na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej „Agencją”.

2. Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym osoba ubiegająca się o pomoc:

1) podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik lub

2) była zatrudniona w gospodarstwie, na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem działalności rolniczej, lub

3) była posiadaczem gospodarstwa, z wyłączeniem okresu przed ukończeniem przez tę osobę 16 roku życia, lub

4) odbyła staż, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149, z późn. zm.), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

3. Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, w przypadku gdy o przyznanie pomocy ubiega się beneficjent działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem, powinien być spełniony najpóźniej w terminie wyznaczonym w związku z przyznaniem pomocy na podstawie przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013.

4. Szczegółowy wykaz kierunków studiów, zawodów i specjalności oraz tytułów kwalifikacyjnych w zakresie rolnictwa, a także rodzaje dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych są określone w załączniku do rozporządzenia.

§ 2. [Warunki ubiegania się o pomoc dla osób fizycznych] 1. O pomoc może ubiegać się osoba fizyczna, która:

1) jest posiadaczem samoistnym lub zależnym gospodarstwa rolnego w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanych dalej „gospodarstwem”; wielkość ekonomiczna gospodarstwa stanowi co najmniej równowartość 4 ESU (Europejska Jednostka Wielkości Ekonomicznej);

2) prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkcję roślinną lub zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb, zwaną dalej „działalnością rolniczą”;

3) jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

4) jest pełnoletnia i nie osiągnęła wieku emerytalnego; za osiągnięcie wieku emerytalnego uważa się:

a) ukończenie wieku, o którym mowa w art. 27 ust. 2 albo 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, 1717 i 1734) – w przypadku osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.,

b) ukończenie wieku, o którym mowa w art. 24 ust. 1a albo 1b ustawy, o której mowa w lit. a – w przypadku osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.;

5) posiada następujące kwalifikacje zawodowe:

a) wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub

b) tytuł kwalifikacyjny, tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie lub ukończyła szkołę przysposobienia rolniczego lub zespół przysposobienia rolniczego i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

c) wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

d) wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie,

e) kwalifikacje rolnicze wymagane przy udzielaniu pomocy inwestycyjnej rolnikom w państwie, którego obywatelstwo posiada, w ramach analogicznego działania współfinansowanego przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – jeżeli nie posiada obywatelstwa polskiego;

6) nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem Rady (WE) nr 1698/2005”, oraz przepisów Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia lub przepisów odrębnych.

1a. Wielkość ekonomiczną gospodarstwa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się z wykorzystaniem współczynników standardowych nadwyżek bezpośrednich, o których mowa w decyzji Komisji z dnia 7 czerwca 1985 r. ustanawiającej wspólnotową typologię gospodarstw rolnych (85/377/EWG) (Dz. Urz. WE L 220 z 17.08.1985, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 6, str. 198, z późn. zm.), obliczonych dla:

1) rodzajów produkcji prowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) okresu 2003–2005 jako okresu referencyjnego, o którym mowa w tej decyzji;

3) czterech polskich okręgów wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady nr 79/65/EWG z dnia 15 czerwca 1965 r. ustanawiającego sieć zbierania danych rachunkowych o dochodach i prowadzonej działalności gospodarczej gospodarstw rolnych w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (Dz. Urz. WE L 109 z 23.06.1965, str. 1859; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 47, z późn. zm.).

1b. W przypadku gdy dla danego rodzaju produkcji prowadzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie obliczono współczynnika, o którym mowa w ust. 1a, wielkość ekonomiczną gospodarstwa można ustalić z wykorzystaniem współczynnika standardowej nadwyżki bezpośredniej obliczonej dla rodzaju produkcji zgodnego ze wspólnotowym wykazem działalności wymienionym w załączniku I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 571/88 z dnia 29 lutego 1988 r. w sprawie organizacji badań statystycznych Wspólnoty dotyczących struktury gospodarstw rolnych (Dz. Urz. WE L 56 z 02.03.1988, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 8, str. 10, z późn. zm.).

1c. Wielkość ekonomiczną gospodarstwa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się na podstawie danych dotyczących w szczególności:

1) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie w roku poprzedzającym rok, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy, z zastrzeżeniem pkt 3 – w przypadku wniosków składanych przed dniem 15 marca;

2) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy – w przypadku wniosków składanych od dnia 15 marca;

3) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie albo w jego części w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy – w przypadku wniosków składanych przed dniem 15 marca i dotyczących gospodarstw lub ich części, nabytych w okresie od dnia 1 stycznia roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy, do dnia złożenia wniosku.

1d. Ustalając wielkość ekonomiczną gospodarstwa, uwzględnia się użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, przy czym w przypadku użytków rolnych będących przedmiotem posiadania zależnego uwzględnia się tylko te użytki rolne:

1) których posiadanie wynika z umów zawartych na piśmie na okres nie krótszy niż do dnia zawarcia umowy przyznania pomocy lub

2) do których przyznano płatność w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, zwanego dalej „Programem”, lub Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004–2006, co najmniej w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy, a jeżeli w danym roku nie przyznano jeszcze płatności, co najmniej w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

1e. Ustalenia wielkości ekonomicznej gospodarstwa dokonuje się na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej „Agencją”.

2. Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym osoba ubiegająca się o pomoc:

1) podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik lub

2) była zatrudniona w gospodarstwie, na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem działalności rolniczej, lub

3) była posiadaczem gospodarstwa, z wyłączeniem okresu przed ukończeniem przez tę osobę 16 roku życia, lub

4) odbyła staż, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674, z późn. zm.), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

3. Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, w przypadku gdy o przyznanie pomocy ubiega się beneficjent działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem, powinien być spełniony najpóźniej w terminie wyznaczonym w związku z przyznaniem pomocy na podstawie przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013.

4. Szczegółowy wykaz kierunków studiów, zawodów i specjalności oraz tytułów kwalifikacyjnych w zakresie rolnictwa, a także rodzaje dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych są określone w załączniku do rozporządzenia.

§ 2. 1. O pomoc może ubiegać się osoba fizyczna, która:

1) jest posiadaczem samoistnym lub zależnym gospodarstwa rolnego w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanych dalej „gospodarstwem”; wielkość ekonomiczna gospodarstwa stanowi co najmniej równowartość 4 ESU (Europejska Jednostka Wielkości Ekonomicznej);

2) prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkcję roślinną lub zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb, zwaną dalej „działalnością rolniczą”;

3) jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

4) [2] jest pełnoletnia i nie osiągnęła wieku emerytalnego; za osiągnięcie wieku emerytalnego uważa się:

a) ukończenie wieku, o którym mowa w art. 27 ust. 2 albo 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.) – w przypadku osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.,

b) ukończenie wieku, o którym mowa w art. 24 ust. 1a albo 1b ustawy, o której mowa w lit. a – w przypadku osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.;

5) posiada następujące kwalifikacje zawodowe:

a) wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub

b) tytuł kwalifikacyjny, tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie lub ukończyła szkołę przysposobienia rolniczego lub zespół przysposobienia rolniczego i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

c) wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

d) wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie,

e) kwalifikacje rolnicze wymagane przy udzielaniu pomocy inwestycyjnej rolnikom w państwie, którego obywatelstwo posiada, w ramach analogicznego działania współfinansowanego przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – jeżeli nie posiada obywatelstwa polskiego;

6) nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem Rady (WE) nr 1698/2005”, oraz przepisów Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia lub przepisów odrębnych.

1a. Wielkość ekonomiczną gospodarstwa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się z wykorzystaniem współczynników standardowych nadwyżek bezpośrednich, o których mowa w decyzji Komisji z dnia 7 czerwca 1985 r. ustanawiającej wspólnotową typologię gospodarstw rolnych (85/377/EWG) (Dz. Urz. WE L 220 z 17.08.1985, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 6, str. 198, z późn. zm.), obliczonych dla:

1) rodzajów produkcji prowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) okresu 2003–2005 jako okresu referencyjnego, o którym mowa w tej decyzji;

3) czterech polskich okręgów wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady nr 79/65/EWG z dnia 15 czerwca 1965 r. ustanawiającego sieć zbierania danych rachunkowych o dochodach i prowadzonej działalności gospodarczej gospodarstw rolnych w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (Dz. Urz. WE L 109 z 23.06.1965, str. 1859; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 47, z późn. zm.).

1b. W przypadku gdy dla danego rodzaju produkcji prowadzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie obliczono współczynnika, o którym mowa w ust. 1a, wielkość ekonomiczną gospodarstwa można ustalić z wykorzystaniem współczynnika standardowej nadwyżki bezpośredniej obliczonej dla rodzaju produkcji zgodnego ze wspólnotowym wykazem działalności wymienionym w załączniku I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 571/88 z dnia 29 lutego 1988 r. w sprawie organizacji badań statystycznych Wspólnoty dotyczących struktury gospodarstw rolnych (Dz. Urz. WE L 56 z 02.03.1988, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 8, str. 10, z późn. zm.).

1c. Wielkość ekonomiczną gospodarstwa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się na podstawie danych dotyczących w szczególności:

1) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie w roku poprzedzającym rok, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy, z zastrzeżeniem pkt 3 – w przypadku wniosków składanych przed dniem 15 marca;

2) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy – w przypadku wniosków składanych od dnia 15 marca;

3) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie albo w jego części w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy – w przypadku wniosków składanych przed dniem 15 marca i dotyczących gospodarstw lub ich części, nabytych w okresie od dnia 1 stycznia roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy, do dnia złożenia wniosku.

1d. Ustalając wielkość ekonomiczną gospodarstwa, uwzględnia się użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, przy czym w przypadku użytków rolnych będących przedmiotem posiadania zależnego uwzględnia się tylko te użytki rolne:

1) których posiadanie wynika z umów zawartych na piśmie na okres nie krótszy niż do dnia zawarcia umowy przyznania pomocy lub

2) do których przyznano płatność w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, zwanego dalej „Programem”, lub Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004–2006, co najmniej w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy, a jeżeli w danym roku nie przyznano jeszcze płatności, co najmniej w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

1e. Ustalenia wielkości ekonomicznej gospodarstwa dokonuje się na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej „Agencją”.

2. Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym osoba ubiegająca się o pomoc:

1) podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik lub

2) była zatrudniona w gospodarstwie, na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem działalności rolniczej, lub

3) była posiadaczem gospodarstwa, z wyłączeniem okresu przed ukończeniem przez tę osobę 16 roku życia, lub

4) odbyła staż, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

3. Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, w przypadku gdy o przyznanie pomocy ubiega się beneficjent działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem, powinien być spełniony najpóźniej w terminie wyznaczonym w związku z przyznaniem pomocy na podstawie przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013.

4. Szczegółowy wykaz kierunków studiów, zawodów i specjalności oraz tytułów kwalifikacyjnych w zakresie rolnictwa, a także rodzaje dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych są określone w załączniku do rozporządzenia.

§ 2. 1. O pomoc może ubiegać się osoba fizyczna, która:

1) jest posiadaczem samoistnym lub zależnym gospodarstwa rolnego w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanych dalej „gospodarstwem”; wielkość ekonomiczna gospodarstwa stanowi co najmniej równowartość 4 ESU (Europejska Jednostka Wielkości Ekonomicznej);

2) prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkcję roślinną lub zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb, zwaną dalej „działalnością rolniczą”;

3) jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

4) [1] jest pełnoletnia i nie osiągnęła wieku emerytalnego; za osiągnięcie wieku emerytalnego uważa się ukończenie 60 roku życia przez kobietę i 65 roku życia przez mężczyznę;

5) posiada następujące kwalifikacje zawodowe:

a) wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub

b) tytuł kwalifikacyjny, tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie lub ukończyła szkołę przysposobienia rolniczego lub zespół przysposobienia rolniczego i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

c) wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

d) wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie,

e) kwalifikacje rolnicze wymagane przy udzielaniu pomocy inwestycyjnej rolnikom w państwie, którego obywatelstwo posiada, w ramach analogicznego działania współfinansowanego przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – jeżeli nie posiada obywatelstwa polskiego;

6) [2] nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem Rady (WE) nr 1698/2005”, oraz przepisów Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia lub przepisów odrębnych.

1a. [3] Wielkość ekonomiczną gospodarstwa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się z wykorzystaniem współczynników standardowych nadwyżek bezpośrednich, o których mowa w decyzji Komisji z dnia 7 czerwca 1985 r. ustanawiającej wspólnotową typologię gospodarstw rolnych (85/377/EWG) (Dz. Urz. WE L 220 z 17.08.1985, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 6, str. 198, z późn. zm.), obliczonych dla:

1) rodzajów produkcji prowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) okresu 2003–2005 jako okresu referencyjnego, o którym mowa w tej decyzji;

3) czterech polskich okręgów wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady nr 79/65/EWG z dnia 15 czerwca 1965 r. ustanawiającego sieć zbierania danych rachunkowych o dochodach i prowadzonej działalności gospodarczej gospodarstw rolnych w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (Dz. Urz. WE L 109 z 23.06.1965, str. 1859; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 1, str. 47, z późn. zm.).

1b. [4] W przypadku gdy dla danego rodzaju produkcji prowadzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie obliczono współczynnika, o którym mowa w ust. 1a, wielkość ekonomiczną gospodarstwa można ustalić z wykorzystaniem współczynnika standardowej nadwyżki bezpośredniej obliczonej dla rodzaju produkcji zgodnego ze wspólnotowym wykazem działalności wymienionym w załączniku I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 571/88 z dnia 29 lutego 1988 r. w sprawie organizacji badań statystycznych Wspólnoty dotyczących struktury gospodarstw rolnych (Dz. Urz. WE L 56 z 02.03.1988, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 8, str. 10, z późn. zm.).

1c. [5] Wielkość ekonomiczną gospodarstwa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się na podstawie danych dotyczących w szczególności:

1) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie w roku poprzedzającym rok, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy, z zastrzeżeniem pkt 3 – w przypadku wniosków składanych przed dniem 15 marca;

2) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy – w przypadku wniosków składanych od dnia 15 marca;

3) rodzaju i wielkości produkcji prowadzonej w gospodarstwie albo w jego części w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy – w przypadku wniosków składanych przed dniem 15 marca i dotyczących gospodarstw lub ich części, nabytych w okresie od dnia 1 stycznia roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy, do dnia złożenia wniosku.

1d. [6] Ustalając wielkość ekonomiczną gospodarstwa, uwzględnia się użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, przy czym w przypadku użytków rolnych będących przedmiotem posiadania zależnego uwzględnia się tylko te użytki rolne:

1) których posiadanie wynika z umów zawartych na piśmie na okres nie krótszy niż do dnia zawarcia umowy przyznania pomocy lub

2) do których przyznano płatność w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, zwanego dalej „Programem”, lub Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004–2006, co najmniej w roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy, a jeżeli w danym roku nie przyznano jeszcze płatności, co najmniej w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

1e. [7] Ustalenia wielkości ekonomicznej gospodarstwa dokonuje się na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej „Agencją”.

2. Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym osoba ubiegająca się o pomoc:

1) podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik lub

2) była zatrudniona w gospodarstwie, na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem działalności rolniczej, lub

3) [8] była posiadaczem gospodarstwa, z wyłączeniem okresu przed ukończeniem przez tę osobę 16 roku życia, lub

4) odbyła staż, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

3. [9] Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, w przypadku gdy o przyznanie pomocy ubiega się beneficjent działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem, powinien być spełniony najpóźniej w terminie wyznaczonym w związku z przyznaniem pomocy na podstawie przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013.

4. Szczegółowy wykaz kierunków studiów, zawodów i specjalności oraz tytułów kwalifikacyjnych w zakresie rolnictwa, a także rodzaje dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych są określone w załączniku [10] do rozporządzenia.

§ 2. 1. O pomoc może ubiegać się osoba fizyczna, która:

1) jest posiadaczem samoistnym lub zależnym gospodarstwa rolnego w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanych dalej „gospodarstwem”; wielkość ekonomiczna gospodarstwa stanowi co najmniej równowartość 4 ESU (Europejska Jednostka Wielkości Ekonomicznej);

2) prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkcję roślinną lub zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb, zwaną dalej „działalnością rolniczą”;

3) jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

4) jest pełnoletnia i nie ukończyła 60 roku życia;

5) posiada następujące kwalifikacje zawodowe:

a) wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub

b) [1] tytuł kwalifikacyjny, tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie lub ukończyła szkołę przysposobienia rolniczego lub zespół przysposobienia rolniczego i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

c) wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

d) wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie,

e) kwalifikacje rolnicze wymagane przy udzielaniu pomocy inwestycyjnej rolnikom w państwie, którego obywatelstwo posiada, w ramach analogicznego działania współfinansowanego przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – jeżeli nie posiada obywatelstwa polskiego;

6) nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.), oraz przepisów Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia lub przepisów odrębnych.

2. [2] Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym osoba ubiegająca się o pomoc:

1) podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik lub

2) była zatrudniona w gospodarstwie, na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem działalności rolniczej, lub

3) była posiadaczem gospodarstwa, lub

4) odbyła staż, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

3. Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, w przypadku gdy o przyznanie pomocy ubiega się beneficjent działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, zwanego dalej „Programem”, powinien być spełniony najpóźniej w terminie wyznaczonym w związku z przyznaniem pomocy na podstawie przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013.

4. [3] Szczegółowy wykaz kierunków studiów, zawodów i specjalności oraz tytułów kwalifikacyjnych w zakresie rolnictwa, a także rodzaje dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych są określone w załączniku [4] do rozporządzenia.

§ 2. 1. O pomoc może ubiegać się osoba fizyczna, która:

1) jest posiadaczem samoistnym lub zależnym gospodarstwa rolnego w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, zwanych dalej „gospodarstwem”; wielkość ekonomiczna gospodarstwa stanowi co najmniej równowartość 4 ESU (Europejska Jednostka Wielkości Ekonomicznej);

2) prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkcję roślinną lub zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb, zwaną dalej „działalnością rolniczą”;

3) jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

4) jest pełnoletnia i nie ukończyła 60 roku życia;

5) posiada następujące kwalifikacje zawodowe:

a) wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub

b) tytuł kwalifikacyjny, tytuł zawodowy lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

c) wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

d) wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie,

e) kwalifikacje rolnicze wymagane przy udzielaniu pomocy inwestycyjnej rolnikom w państwie, którego obywatelstwo posiada, w ramach analogicznego działania współfinansowanego przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – jeżeli nie posiada obywatelstwa polskiego;

6) nie podlega wykluczeniu z ubiegania się o przyznanie pomocy na podstawie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.), oraz przepisów Unii Europejskiej wydanych w trybie tego rozporządzenia lub przepisów odrębnych.

2. Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, w którym osoba ubiegająca się o pomoc podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik, lub okres zatrudnienia w gospodarstwie, na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem produkcji rolnej, lub okres, w którym wnioskodawca był posiadaczem gospodarstwa.

3. Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, w przypadku gdy o przyznanie pomocy ubiega się beneficjent działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, zwanego dalej „Programem”, powinien być spełniony najpóźniej w terminie wyznaczonym w związku z przyznaniem pomocy na podstawie przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013.

4. Szczegółowy wykaz kierunków studiów, zawodów i specjalności oraz tytułów kwalifikacyjnych w zakresie rolnictwa określa załącznik do rozporządzenia.