Rozdział 3

Zasady noszenia umundurowania

§ 15. [Przedmioty umundurowania noszone przez funkcjonariuszy] 1. Funkcjonariusze zamiast odpowiednich przedmiotów umundurowania obowiązujących w wojskach lądowych, lotniczych i marynarce wojennej noszą:

1) czapkę garnizonową koloru khaki z zielonym otokiem i lamówką, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

2) czapkę garnizonową letnią koloru khaki z zielonym otokiem i lamówką, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

3) [12] czapkę garnizonową koloru stalowego z czarnym otokiem, zieloną lamówką, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

4) [13] czapkę garnizonową z białym denkiem, czarnym otokiem z galonem w kolorze złotym, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

5) [14] czapkę garnizonową letnią z białym denkiem, czarnym otokiem z galonem w kolorze złotym, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

6) czapkę polową z daszkiem z tkaniny typu „pantera”, na której znajduje się wizerunek orła i oznaka stopnia umieszczona po lewej stronie wizerunku orła pod kątem 45° w stosunku do dolnej krawędzi czapki – do umundurowania polowego wojsk lądowych – na wysokości 30 mm nad linią brwi; wizerunek orła oraz oznaka stopnia wykonane są metodą termonadruku na tkaninie typu „pantera”,

7) czapkę polową koloru granatowego z daszkiem do umundurowania polowego marynarki wojennej, z orłem wykonanym metodą termonadruku umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”– na wysokości 30 mm nad linią brwi,

8) [15] koszulę koloru khaki z krótkimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy – ze spodniami wyjściowymi (spódnicą wyjściową) lub spodniami letnimi (spódnicą letnią), w zależności od potrzeb z krawatem lub bez krawata,

9) [16] koszulę koloru białego z krótkimi rękawami – ze spodniami wyjściowymi (spódnicą wyjściową) lub spodniami letnimi (spódnicą letnią), w zależności od potrzeb z krawatem lub bez krawata,

9a) [17] sweter koloru khaki, czarnego i stalowego z koszulą koloru khaki, granatowego i niebieskiego z długimi rękawami i naramiennikami, z kołnierzem wykładanym na wierzch – ze spodniami wyjściowymi (spódnicą wyjściową) lub spodniami letnimi (spódnicą letnią) – w okresie letnim i zimowym w zależności od potrzeb,

10) półbuty galowe koloru czarnego i czółenka damskie do ubioru galowego, wyjściowego, służbowego oraz półbuty letnie koloru czarnego do ubioru wyjściowego, służbowego,

11) [18] botki zimowe koloru czarnego i kozaki damskie do ubioru galowego, wyjściowego, służbowego,

12) pas główny skórzany koloru czarnego z metalową klamrą do umundurowania:

a) polowego tak, aby dolna krawędź pasa znajdowała się powyżej bioder, a środek klamry na linii guzików bluzy lub kurtki polowe; pas powinien zakrywać ściągacz bluzy lub kurtki,

b) wyjściowego z bluzą olimpijką tak, aby pas był umieszczony w szlufkach bluzy,

13) pas główny z taśmy poliamidowej koloru czarnego z metalową klamrą do umundurowania funkcjonariusza w służbie kandydackiej, z wyjątkiem funkcjonariusza pełniącego służbę na jednostce pływającej Straży Granicznej,

14) mundur wyjściowy koloru khaki z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni i rękawy kurtki na wysokości około 10 cm od krawędzi rękawów; kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała do nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; spódnica wyjściowa powinna sięgać dolną krawędzią nieco za kolana; Komendant Główny Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusz w stopniu generała noszą dodatkowo mundur galowy i letni z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

15) mundur wyjściowy koloru granatowego wzoru marynarki wojennej z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała do nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; spódnica wyjściowa powinna sięgać dolną krawędzią nieco za kolana; funkcjonariusz w stopniu admirała nosi dodatkowo mundur galowy i letni z zielonymi lamówkami wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni,

16) mundur wyjściowy koloru stalowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni i rękawy kurtki na wysokości około 10 cm od krawędzi rękawów; kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała do nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; spódnica wyjściowa powinna sięgać dolną krawędzią nieco za kolana; funkcjonariusz w stopniu generała nosi dodatkowo mundur galowy i letni z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

17) [19] spodnie wyjściowe koloru khaki z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; nogawki spodni powinny sięgać do górnej krawędzi obcasa obuwia; na spodnie funkcjonariusza w stopniu generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówek – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

18) [20] spodnie wyjściowe koloru granatowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; nogawki spodni powinny sięgać do górnej krawędzi obcasa obuwia,

19) [21] spodnie wyjściowe koloru stalowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; nogawki spodni powinny sięgać do górnej krawędzi obcasa obuwia; na spodnie funkcjonariusza w stopniu generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówek – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

19a) [22] spodnie letnie koloru khaki z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; spodnie nosi się w okresie letnim, nogawki spodni powinny sięgać do górnej krawędzi obcasa obuwia; na spodnie funkcjonariusza w stopniu generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówek – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

19b) [23] spodnie letnie koloru granatowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; spodnie nosi się w okresie letnim, nogawki spodni powinny sięgać do górnej krawędzi obcasa obuwia,

19c) [24] spodnie letnie koloru stalowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; spodnie nosi się w okresie letnim, nogawki spodni powinny sięgać do górnej krawędzi obcasa obuwia; na spodnie funkcjonariusza w stopniu generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówek – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

20) kurtkę służbową Straży Granicznej koloru khaki z pikowaną podpinką, czarnym kołnierzem, skośnymi dolnymi kieszeniami oraz jedną wpuszczaną kieszenią górną – do ubioru galowego, wyjściowego i służbowego; w okresie zimowym kurtkę nosi się z podpinką, a w okresie letnim bez podpinki; dopuszcza się noszenie kurtki rozpiętej pod szyją; Komendant Główny Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusz w stopniu generała oraz komendant oddziału lub ośrodka szkolenia i jego zastępcy noszą dodatkowo płaszcz letni i płaszcz sukienny,

21) kurtkę zimową nieprzemakalną koloru czarnego z pikowaną podpinką, czarnym kołnierzem, skośnymi dolnymi kieszeniami oraz jedną wpuszczaną kieszenią górną – do ubioru galowego, wyjściowego i służbowego, a także do polowego w przypadku funkcjonariuszy noszących umundurowanie marynarki wojennej; w okresie zimowym kurtkę nosi się z podpinką, a w okresie letnim bez podpinki; dopuszcza się noszenie kurtki rozpiętej pod szyją; funkcjonariusz w stopniu admirała oraz Komendant Morskiego Oddziału Straży Granicznej i jego zastępcy noszą dodatkowo płaszcz sukienny i letni marynarki wojennej, a funkcjonariusz w stopniu generała noszący umundurowanie wojsk lotniczych nosi dodatkowo płaszcz sukienny i letni,

22) wizerunek orła umieszczony na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „STRAŻ GRANICZNA”, na wszystkich nakryciach głowy – do umundurowania wyjściowego – wykonany z metalu, a do umundurowania polowego – wykonany metodą termonadruku,

23) [25] oznaki stopni do umundurowania wyjściowego wojsk lądowych, wojsk lotniczych – haftowane srebrną nitką, wykonane metodą haftu komputerowego na tkaninie, z której szyte jest umundurowanie wyjściowe wojsk lądowych, wojsk lotniczych – do mundurów wyjściowych, koszul z naramiennikami, swetra, bluzy olimpijki oraz kurtki; Komendant Główny Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej, funkcjonariusz w stopniu generała noszą oznaki stopni wykonane metodą haftu komputerowego do koszul z naramiennikami, swetra i kurtki, a do pozostałych odpowiednich przedmiotów umundurowania wyjściowego noszą stopnie haftowane bajorkiem; oznaki stopni haftowane bajorkiem mogą nosić także funkcjonariusze posiadający stopień oficerski – do munduru wyjściowego i bluzy olimpijki,

24) [26] oznaki stopni do umundurowania wyjściowego marynarki wojennej – haftowane złotą nitką, wykonane metodą haftu komputerowego na tkaninie, z której szyte jest umundurowanie wyjściowe marynarki wojennej – do koszul z naramiennikami, swetra, bluzy olimpijki oraz kurtki; funkcjonariusz w stopniu admirała nosi oznaki stopni wykonane metodą haftu komputerowego do koszul z naramiennikami, swetra i kurtki, a do pozostałych odpowiednich przedmiotów umundurowania wyjściowego nosi oznaki stopni typu marynarki wojennej,

24a) [27] oznaki stopni do umundurowania polowego wojsk lądowych i wojsk lotniczych – w kolorze jasnoszarym, wykonane metodą tłoczenia na tkaninie,

25) mundur polowy z kieszenią na radiotelefon, wykonany z tkaniny typu „pantera”; bluzę polową dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa bluzy sięgała do nasady dłoni; bluzę można nosić zapiętą pod szyją lub z podwiniętymi rękawami; spodnie polowe powinny układać się luźno i lekko opadać na górną krawędź cholewki obuwia,

26) kurtkę polową z kieszenią na radiotelefon i odpinanymi rękawami, wykonaną z tkaniny typu „pantera”; w okresie:

a) zimowym z szalokominiarką i rękawicami, z rozpiętym górnym guzikiem; w razie potrzeby, uzasadnionej złymi warunkami atmosferycznymi, kurtkę można zapinać na górny guzik lub haftkę, z zachowaniem jednolitości przy wystąpieniach zbiorowych,

b) letnim i przejściowym bez szalokominiarki i rękawic; w razie potrzeby bez podpinki i z odpiętymi rękawami,

27) czapkę futrzaną z tkaniny impregnowanej koloru khaki i z futrem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”; w temperaturze poniżej 0°C, nałożoną prosto na głowę na wysokości 30 mm nad linią brwi; przy dokuczliwym wietrze, silnym mrozie można nosić czapkę futrzaną z opuszczonymi klapami związanymi pod brodą lub z klapami związanymi z tyłu głowy,

28) czapkę futrzaną z tkaniny impregnowanej koloru czarnego i z futrem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”; w temperaturze poniżej 0°C, nałożoną prosto na głowę na wysokości 30 mm nad linią brwi; przy dokuczliwym wietrze, silnym mrozie można nosić czapkę futrzaną z opuszczonymi klapami związanymi pod brodą lub z klapami związanymi z tyłu głowy,

29) [28] emblemat „STRAŻ GRANICZNA” wykonany na suknie koloru zielonego metodą:

a) haftu komputerowego – do umundurowania wyjściowego,

b) termonadruku – do umundurowania polowego.

2. Dodatkowymi, uzupełniającymi przedmiotami umundurowania, noszonymi przez funkcjonariuszy posiadających umundurowanie:

1) wojsk lądowych – jest koszula koloru khaki z długimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy,

2) [29] wojsk lotniczych – jest koszula koloru niebieskiego z krótkimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy oraz koszula koloru niebieskiego z długimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy,

3) [30] marynarki wojennej – jest koszula koloru granatowego z krótkimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy oraz koszula koloru granatowego z długimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy.

Rozdział 3

Zasady noszenia umundurowania

§ 15. 1. Funkcjonariusze zamiast odpowiednich przedmiotów umundurowania obowiązujących w wojskach lądowych, lotniczych i marynarce wojennej noszą:

1) czapkę garnizonową koloru khaki z zielonym otokiem i lamówką, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

2) czapkę garnizonową letnią koloru khaki z zielonym otokiem i lamówką, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

3) czapkę garnizonową koloru stalowego z zielonym otokiem i lamówką, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

4) [12] czapkę garnizonową z białym denkiem, zielonym otokiem z galonem w kolorze złotym, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”, umocowanym na czarnej owalnej podkładce – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

5) [13] czapkę garnizonową letnią z białym denkiem, zielonym otokiem z galonem w kolorze złotym, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”, umocowanym na czarnej owalnej podkładce – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

6) [14] czapkę polową z daszkiem z tkaniny typu „pantera”, na której znajduje się wizerunek orła i oznaka stopnia umieszczona po lewej stronie wizerunku orła pod kątem 45° w stosunku do dolnej krawędzi czapki – do umundurowania polowego wojsk lądowych – na wysokości 30 mm nad linią brwi; wizerunek orła oraz oznaka stopnia wykonane są metodą termonadruku na tkaninie typu „pantera”,

7) czapkę polową koloru granatowego z daszkiem do umundurowania polowego marynarki wojennej, z orłem wykonanym metodą termonadruku umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”– na wysokości 30 mm nad linią brwi,

8) koszulę koloru khaki z krótkimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy – ze spodniami wyjściowymi lub spódnicą wyjściową, w zależności od potrzeb – z krawatem lub bez krawata,

9) koszulę koloru khaki z krótkimi rękawami i wykładanym kołnierzem – ze spodniami wyjściowymi lub spódnicą wyjściową,

9a) [15] koszulę koloru białego z krótkimi rękawami z krawatem – ze spodniami wyjściowymi lub spódnicą wyjściową,

10) półbuty galowe koloru czarnego i czółenka damskie do ubioru galowego, wyjściowego, służbowego oraz półbuty letnie koloru czarnego do ubioru wyjściowego, służbowego,

11) botki zimowe wiązane koloru czarnego i kozaki damskie do ubioru galowego, wyjściowego, służbowego,

12) pas główny skórzany koloru czarnego z metalową klamrą do umundurowania:

a) polowego tak, aby dolna krawędź pasa znajdowała się powyżej bioder, a środek klamry na linii guzików bluzy lub kurtki polowe; pas powinien zakrywać ściągacz bluzy lub kurtki,

b) wyjściowego z bluzą olimpijką tak, aby pas był umieszczony w szlufkach bluzy,

13) pas główny z taśmy poliamidowej koloru czarnego z metalową klamrą do umundurowania funkcjonariusza w służbie kandydackiej, z wyjątkiem funkcjonariusza pełniącego służbę na jednostce pływającej Straży Granicznej,

14) mundur wyjściowy koloru khaki z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni i rękawy kurtki na wysokości około 10 cm od krawędzi rękawów; kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała do nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; spódnica wyjściowa powinna sięgać dolną krawędzią nieco za kolana; Komendant Główny Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusz w stopniu generała noszą dodatkowo mundur galowy i letni z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

15) mundur wyjściowy koloru granatowego wzoru marynarki wojennej z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała do nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; spódnica wyjściowa powinna sięgać dolną krawędzią nieco za kolana; funkcjonariusz w stopniu admirała nosi dodatkowo mundur galowy i letni z zielonymi lamówkami wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni,

16) mundur wyjściowy koloru stalowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni i rękawy kurtki na wysokości około 10 cm od krawędzi rękawów; kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała do nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; spódnica wyjściowa powinna sięgać dolną krawędzią nieco za kolana; funkcjonariusz w stopniu generała nosi dodatkowo mundur galowy i letni z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

17) spodnie wyjściowe koloru khaki z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; Komendant Główny Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusz w stopniu generała noszą dodatkowo spodnie letnie z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

18) spodnie wyjściowe koloru granatowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; funkcjonariusz w stopniu admirała nosi dodatkowo spodnie letnie z zielonymi lamówkami,

19) spodnie wyjściowe koloru stalowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; funkcjonariusz w stopniu generała nosi dodatkowo spodnie letnie z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

20) kurtkę służbową Straży Granicznej koloru khaki z pikowaną podpinką, czarnym kołnierzem, skośnymi dolnymi kieszeniami oraz jedną wpuszczaną kieszenią górną – do ubioru galowego, wyjściowego i służbowego; w okresie zimowym kurtkę nosi się z podpinką, a w okresie letnim bez podpinki; dopuszcza się noszenie kurtki rozpiętej pod szyją; Komendant Główny Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusz w stopniu generała oraz komendant oddziału lub ośrodka szkolenia i jego zastępcy noszą dodatkowo płaszcz letni i płaszcz sukienny,

21) kurtkę zimową nieprzemakalną koloru czarnego z pikowaną podpinką, czarnym kołnierzem, skośnymi dolnymi kieszeniami oraz jedną wpuszczaną kieszenią górną – do ubioru galowego, wyjściowego i służbowego, a także do polowego w przypadku funkcjonariuszy noszących umundurowanie marynarki wojennej; w okresie zimowym kurtkę nosi się z podpinką, a w okresie letnim bez podpinki; dopuszcza się noszenie kurtki rozpiętej pod szyją; funkcjonariusz w stopniu admirała oraz Komendant Morskiego Oddziału Straży Granicznej i jego zastępcy noszą dodatkowo płaszcz sukienny i letni marynarki wojennej, a funkcjonariusz w stopniu generała noszący umundurowanie wojsk lotniczych nosi dodatkowo płaszcz sukienny i letni,

22) wizerunek orła umieszczony na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „STRAŻ GRANICZNA”, na wszystkich nakryciach głowy – do umundurowania wyjściowego – wykonany z metalu, a do umundurowania polowego – wykonany metodą termonadruku,

23) oznaki stopni haftowane srebrną nitką, wykonane metodą haftu komputerowego na tkaninie, z której szyte jest umundurowanie wyjściowe wojsk lądowych, wojsk lotniczych – do mundurów wyjściowych, koszul z naramiennikami, bluzy olimpijki oraz kurtki, z wyjątkiem Komendanta Głównego Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusza w stopniu generała, którzy noszą stopnie haftowane bajorkiem; oznaki stopni haftowane bajorkiem mogą nosić także funkcjonariusze mianowani na stopień w korpusie oficerów starszych [16],

24) oznaki stopni haftowane złotą nitką, wykonane metodą haftu komputerowego na tkaninie, z której szyte jest umundurowanie wyjściowe marynarki wojennej – do koszul z naramiennikami, bluzy olimpijki oraz kurtki, z wyjątkiem Komendanta Głównego Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusza w stopniu admirała, którzy noszą stopnie wykonane z pasków,

25) mundur polowy z kieszenią na radiotelefon, wykonany z tkaniny typu „pantera”; bluzę polową dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa bluzy sięgała do nasady dłoni; bluzę można nosić zapiętą pod szyją lub z podwiniętymi rękawami; spodnie polowe powinny układać się luźno i lekko opadać na górną krawędź cholewki obuwia,

26) kurtkę polową z kieszenią na radiotelefon i odpinanymi rękawami, wykonaną z tkaniny typu „pantera”; w okresie:

a) zimowym z szalokominiarką i rękawicami, z rozpiętym górnym guzikiem; w razie potrzeby, uzasadnionej złymi warunkami atmosferycznymi, kurtkę można zapinać na górny guzik lub haftkę, z zachowaniem jednolitości przy wystąpieniach zbiorowych,

b) letnim i przejściowym bez szalokominiarki i rękawic; w razie potrzeby bez podpinki i z odpiętymi rękawami,

27) czapkę futrzaną z tkaniny impregnowanej koloru khaki i z futrem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”; w temperaturze poniżej 0°C, nałożoną prosto na głowę na wysokości 30 mm nad linią brwi; przy dokuczliwym wietrze, silnym mrozie można nosić czapkę futrzaną z opuszczonymi klapami związanymi pod brodą lub z klapami związanymi z tyłu głowy,

28) czapkę futrzaną z tkaniny impregnowanej koloru czarnego i z futrem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”; w temperaturze poniżej 0°C, nałożoną prosto na głowę na wysokości 30 mm nad linią brwi; przy dokuczliwym wietrze, silnym mrozie można nosić czapkę futrzaną z opuszczonymi klapami związanymi pod brodą lub z klapami związanymi z tyłu głowy.

2. Dodatkowymi, uzupełniającymi przedmiotami umundurowania, noszonymi przez funkcjonariuszy posiadających umundurowanie:

1) wojsk lądowych – jest koszula koloru khaki z długimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy,

2) wojsk lotniczych – jest koszula koloru niebieskiego z krótkimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy, koszula koloru niebieskiego z długimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy oraz koszula koloru niebieskiego z krótkimi rękawami i wykładanym kołnierzem,

3) marynarki wojennej – jest koszula koloru granatowego z krótkimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy, koszula koloru granatowego z długimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy oraz koszula koloru granatowego z krótkimi rękawami i wykładanym kołnierzem.

Rozdział 3

Zasady noszenia umundurowania

§ 15. 1. Funkcjonariusze zamiast odpowiednich przedmiotów umundurowania obowiązujących w wojskach lądowych, lotniczych i marynarce wojennej noszą:

1) czapkę garnizonową koloru khaki z zielonym otokiem i lamówką, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

2) czapkę garnizonową letnią koloru khaki z zielonym otokiem i lamówką, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

3) czapkę garnizonową koloru stalowego z zielonym otokiem i lamówką, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna” – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

4) czapkę garnizonową z białym denkiem, zielonym otokiem, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”, umocowanym na czarnej owalnej podkładce – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

5) czapkę garnizonową letnią z białym denkiem, zielonym otokiem, czarnym daszkiem, paskiem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”, umocowanym na czarnej owalnej podkładce – na wysokości około 30 mm nad linią brwi,

6) czapkę polową z daszkiem do umundurowania polowego wojsk lądowych, wykonaną z tkaniny typu „pantera”, z orłem wykonanym metodą termonadruku umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”– na wysokości 30 mm nad linią brwi,

7) czapkę polową koloru granatowego z daszkiem do umundurowania polowego marynarki wojennej, z orłem wykonanym metodą termonadruku umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”– na wysokości 30 mm nad linią brwi,

8) koszulę koloru khaki z krótkimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy – ze spodniami wyjściowymi lub spódnicą wyjściową, w zależności od potrzeb – z krawatem lub bez krawata,

9) koszulę koloru khaki z krótkimi rękawami i wykładanym kołnierzem – ze spodniami wyjściowymi lub spódnicą wyjściową,

10) półbuty galowe koloru czarnego i czółenka damskie do ubioru galowego, wyjściowego, służbowego oraz półbuty letnie koloru czarnego do ubioru wyjściowego, służbowego,

11) botki zimowe wiązane koloru czarnego i kozaki damskie do ubioru galowego, wyjściowego, służbowego,

12) pas główny skórzany koloru czarnego z metalową klamrą do umundurowania:

a) polowego tak, aby dolna krawędź pasa znajdowała się powyżej bioder, a środek klamry na linii guzików bluzy lub kurtki polowe; pas powinien zakrywać ściągacz bluzy lub kurtki,

b) wyjściowego z bluzą olimpijką tak, aby pas był umieszczony w szlufkach bluzy,

13) pas główny z taśmy poliamidowej koloru czarnego z metalową klamrą do umundurowania funkcjonariusza w służbie kandydackiej, z wyjątkiem funkcjonariusza pełniącego służbę na jednostce pływającej Straży Granicznej,

14) mundur wyjściowy koloru khaki z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni i rękawy kurtki na wysokości około 10 cm od krawędzi rękawów; kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała do nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; spódnica wyjściowa powinna sięgać dolną krawędzią nieco za kolana; Komendant Główny Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusz w stopniu generała noszą dodatkowo mundur galowy i letni z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

15) mundur wyjściowy koloru granatowego wzoru marynarki wojennej z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała do nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; spódnica wyjściowa powinna sięgać dolną krawędzią nieco za kolana; funkcjonariusz w stopniu admirała nosi dodatkowo mundur galowy i letni z zielonymi lamówkami wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni,

16) mundur wyjściowy koloru stalowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni i rękawy kurtki na wysokości około 10 cm od krawędzi rękawów; kurtkę munduru wyjściowego dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała do nasady kciuka dłoni przy opuszczonej ręce; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; spódnica wyjściowa powinna sięgać dolną krawędzią nieco za kolana; funkcjonariusz w stopniu generała nosi dodatkowo mundur galowy i letni z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

17) spodnie wyjściowe koloru khaki z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; Komendant Główny Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusz w stopniu generała noszą dodatkowo spodnie letnie z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

18) spodnie wyjściowe koloru granatowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; funkcjonariusz w stopniu admirała nosi dodatkowo spodnie letnie z zielonymi lamówkami,

19) spodnie wyjściowe koloru stalowego z zielonymi lamówkami o szerokości około 2 mm wszywanymi w zewnętrzne szwy boczne nogawek spodni; spodnie wyjściowe powinny sięgać krawędzią nogawek do górnej krawędzi obcasa obuwia; funkcjonariusz w stopniu generała nosi dodatkowo spodnie letnie z zielonymi lamówkami; na spodnie generała naszyte są dodatkowo lampasy po obu stronach lamówki – lampasy i lamówki wykonane są z sukna koloru jasnej zieleni,

20) kurtkę służbową Straży Granicznej koloru khaki z pikowaną podpinką, czarnym kołnierzem, skośnymi dolnymi kieszeniami oraz jedną wpuszczaną kieszenią górną – do ubioru galowego, wyjściowego i służbowego; w okresie zimowym kurtkę nosi się z podpinką, a w okresie letnim bez podpinki; dopuszcza się noszenie kurtki rozpiętej pod szyją; Komendant Główny Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusz w stopniu generała oraz komendant oddziału lub ośrodka szkolenia i jego zastępcy noszą dodatkowo płaszcz letni i płaszcz sukienny,

21) kurtkę zimową nieprzemakalną koloru czarnego z pikowaną podpinką, czarnym kołnierzem, skośnymi dolnymi kieszeniami oraz jedną wpuszczaną kieszenią górną – do ubioru galowego, wyjściowego i służbowego, a także do polowego w przypadku funkcjonariuszy noszących umundurowanie marynarki wojennej; w okresie zimowym kurtkę nosi się z podpinką, a w okresie letnim bez podpinki; dopuszcza się noszenie kurtki rozpiętej pod szyją; funkcjonariusz w stopniu admirała oraz Komendant Morskiego Oddziału Straży Granicznej i jego zastępcy noszą dodatkowo płaszcz sukienny i letni marynarki wojennej, a funkcjonariusz w stopniu generała noszący umundurowanie wojsk lotniczych nosi dodatkowo płaszcz sukienny i letni,

22) wizerunek orła umieszczony na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „STRAŻ GRANICZNA”, na wszystkich nakryciach głowy – do umundurowania wyjściowego – wykonany z metalu, a do umundurowania polowego – wykonany metodą termonadruku,

23) oznaki stopni haftowane srebrną nitką, wykonane metodą haftu komputerowego na tkaninie, z której szyte jest umundurowanie wyjściowe wojsk lądowych, wojsk lotniczych – do mundurów wyjściowych, koszul z naramiennikami, bluzy olimpijki oraz kurtki, z wyjątkiem Komendanta Głównego Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusza w stopniu generała, którzy noszą stopnie haftowane bajorkiem,

24) oznaki stopni haftowane złotą nitką, wykonane metodą haftu komputerowego na tkaninie, z której szyte jest umundurowanie wyjściowe marynarki wojennej – do koszul z naramiennikami, bluzy olimpijki oraz kurtki, z wyjątkiem Komendanta Głównego Straży Granicznej, zastępcy Komendanta Głównego Straży Granicznej i funkcjonariusza w stopniu admirała, którzy noszą stopnie wykonane z pasków,

25) mundur polowy z kieszenią na radiotelefon, wykonany z tkaniny typu „pantera”; bluzę polową dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa bluzy sięgała do nasady dłoni; bluzę można nosić zapiętą pod szyją lub z podwiniętymi rękawami; spodnie polowe powinny układać się luźno i lekko opadać na górną krawędź cholewki obuwia,

26) kurtkę polową z kieszenią na radiotelefon i odpinanymi rękawami, wykonaną z tkaniny typu „pantera”; w okresie:

a) zimowym z szalokominiarką i rękawicami, z rozpiętym górnym guzikiem; w razie potrzeby, uzasadnionej złymi warunkami atmosferycznymi, kurtkę można zapinać na górny guzik lub haftkę, z zachowaniem jednolitości przy wystąpieniach zbiorowych,

b) letnim i przejściowym bez szalokominiarki i rękawic; w razie potrzeby bez podpinki i z odpiętymi rękawami,

27) czapkę futrzaną z tkaniny impregnowanej koloru khaki i z futrem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”; w temperaturze poniżej 0°C, nałożoną prosto na głowę na wysokości 30 mm nad linią brwi; przy dokuczliwym wietrze, silnym mrozie można nosić czapkę futrzaną z opuszczonymi klapami związanymi pod brodą lub z klapami związanymi z tyłu głowy,

28) czapkę futrzaną z tkaniny impregnowanej koloru czarnego i z futrem koloru czarnego oraz metalowym orłem umieszczonym na tarczy, wewnątrz której znajduje się napis „Straż Graniczna”; w temperaturze poniżej 0°C, nałożoną prosto na głowę na wysokości 30 mm nad linią brwi; przy dokuczliwym wietrze, silnym mrozie można nosić czapkę futrzaną z opuszczonymi klapami związanymi pod brodą lub z klapami związanymi z tyłu głowy.

2. Dodatkowymi, uzupełniającymi przedmiotami umundurowania, noszonymi przez funkcjonariuszy posiadających umundurowanie:

1) wojsk lądowych – jest koszula koloru khaki z długimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy,

2) wojsk lotniczych – jest koszula koloru niebieskiego z krótkimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy, koszula koloru niebieskiego z długimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy oraz koszula koloru niebieskiego z krótkimi rękawami i wykładanym kołnierzem,

3) marynarki wojennej – jest koszula koloru granatowego z krótkimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy, koszula koloru granatowego z długimi rękawami i naramiennikami wszywanymi w rękawy oraz koszula koloru granatowego z krótkimi rękawami i wykładanym kołnierzem.