Jak właściwie ocenić efektywność inwestycji

Każda jednostka gospodarcza przed podjęciem decyzji o dokonaniu inwestycji w środki trwałe, jako majątek służący osiąganiu korzyści ekonomicznych w przyszłości, powinna przeprowadzić właściwy rachunek ekonomiczny efektywności i opłacalności takiej inwestycji.

Istnieje wiele narządzi służących ocenie projektów inwestycyjnych pod kątem ich opłacalności. Istotne jest przy tym to, żeby właściwie interpretować uzyskane za ich pomocą wyniki, by w ten sposób wspomagały one dany projekt inwestycyjny na etapie jego weryfikacji i co za tym idzie - umożliwiały podjęcie decyzji o przyjęciu bądź zaniechaniu dalszych działań w tym kierunku.

Metody oceny efektywności inwestycji można podzielić na dwie grupy:

1) metody proste (nieuwzględniające wartości pieniądza w czasie),

2) metody złożone (uwzględniające wartość pieniądza w czasie).

Do prostych metod oceny efektywności inwestycji zalicza się następujące metody:

a) okres zwrotu (Payback Period),

b) średnią księgową stopę zwrotu (Accounting Rate of Return - ARR).

Do metod złożonych zaliczane są:

a) zdyskontowany okres zwrotu,

b) Net Present Value (NPV),

c) indeks rentowności (IR, Profitability Index - PI),

d) wewnętrzna stopa zwrotu (IRR),

e) zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu (Modified IRR - MIRR).

Okres zwrotu

Okres zwrotu jest to czas, w jakim następuje zwrot nakładów inwestycyjnych z otrzymywanych z tytułu tej inwestycji wpływów pieniężnych w przyszłości. Generalnie ma tu zastosowanie zasada, że im krótszy jest okres zwrotu, tym inwestycja jest efektywniejsza (szybciej następuje zwrot zainwestowanych środków).

Okres zwrotu jest zazwyczaj wyrażony w latach. Jeżeli wpływy pieniężne z danej inwestycji są takie same w każdym roku, co w rzeczywistości występuje raczej rzadko, to okres zwrotu można wyrazić za pomocą prostego wzoru:

Okres zwrotu = wartość inwestycji : roczne przepływy pieniężne netto z inwestycji

Przykład 1

Spółka ABC rozważa inwestycję w maszynę produkcyjną. Pod uwagę brane są dwa typy maszyn: maszyna A o wartości 1 500 000 PLN i maszyna B o wartości 1 200 000 PLN. Szacuje się, że zarówno maszyna A, jak i maszyna B zredukują przyszłe koszty operacyjne o 500 000 PLN rocznie. W związku z tym dodatnie przepływy pieniężne netto z inwestycji w oba typy maszyn wynoszą dokładnie 500 000 PLN rocznie.