Skorzystanie z zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 maja 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 lipca 2024 r. (wpływ 11 lipca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

10 marca 2008 r. zawarła Pani umowę o kredyt hipoteczny z Bankiem (…) S.A. (...) oddział w Polsce (KRS (…), obecnie (…) (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce. Kredyt został udzielony na 40 lat. Kwota kredytu (…) zł (…). Kredyt indeksowany do CHF. Kredytem został sfinansowany zakup mieszkania, zabezpieczony hipoteką kwotą (…) zł. Kredyt przeznaczony na jedną nieruchomość. Jest Pani jedynym kredytobiorcą. Od momentu zakupu mieszkania cały czas Pani zamieszkuje dany lokal. W lokalu nie jest prowadzona żadna działalność gospodarcza. Nie posiada Pani innych kredytów hipotecznych.

Od dnia 16 października 2012 r. do 19 grudnia 2012 r. zawarła Pani umowę wynajmu części pokoju mieszkalnego (współlokator). Było to spowodowane trudną sytuacją materialną. Przez ten okres cały czas zamieszkiwała Pani lokal.

W dniu 11 kwietnia 2024 r. bank zaproponował Pani ugodę, w której proponuje przeliczenie aktualnego salda wyrażonego w CHF na saldo w PLN oraz częściowe umorzenie salda. Sprawa trafiła do Sądu Polubownego przy KNF w celu mediacji warunków ugody.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W trakcie negocjacji ugody bank zaproponował kolejne rozwiązania.

Ugoda jeszcze nie została podpisana. Na pewno nastąpi to w tym roku (2024 r). Konkretna data nie jest ustalona, będzie ona uzależniona od tego, w którym momencie dojdzie Pani z bankiem do porozumienia korzystnego zarówno dla banku jak i dla Pani.

W obecnej propozycji ugody bank przedstawia wariant potraktowania kredytu jakby od samego początku (od momentu zawarcia umowy) był kredytem w PLN ( na umowie kredytowej jest wpisana kwota (…) PLN) z oprocentowaniem (…) marża banku, czyli tak zwane odfrankowienie kredytu. Według tego wyliczenia do spłaty pozostaje (…) PLN. Od tej kwoty bank chce umorzyć (…) PLN. Pozostała do zapłaty kwota to (…) PLN . Obecnie Saldo wyrażone w CHF na dzień dzisiejszy to (…). W przeliczeniu po kursie średnim NBP z dnia 10 lipca 2024 r. jest to (…) PLN.

Kwotę zaproponowaną przez bank w ugodzie można spłacić w jednorazowej wpłacie albo spłacać dalej według zaproponowanych warunków z zachowaniem dalszego okresu kredytowania czyli 218 miesięcy.

Jeśli ugoda zostanie podpisana, nastąpi to według dokumentu Ugoda do umowy kredytowej.

Bank jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym i jest uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Kredyt został zabezpieczony nieruchomością na którą był zaciągnięty. Jest to jedyny kredyt zabezpieczony hipoteką, który Pani posiada i nie korzystała Pani z umorzenia wierzytelności

Na kwotę umorzenia będzie się składać tylko kapitał i odsetki.

Pytanie

Czy na podstawie powyższych informacji, w sytuacji umorzenia przez bank znaczącej części salda zadłużenia (ugoda podpisana w 2024 r.), przysługuje Pani zwolnienie z podatku dochodowego? Jeśli nie musi Pani płacić podatku dochodowego, to czy musi Pani składać informacyjnie zeznanie podatkowe od takiego umorzenia?

Pani stanowisko w sprawie

Według Pani oceny, po podpisaniu ugody z bankiem i umorzeniu części kapitału, jest Pani zwolniona z podatku dochodowego od umorzonej kwoty, nie stanowi to Pani dochodu. Jeśli nie ma dla Pani dochodu, to nie musi Pani składać dokumentów potwierdzających uzyskanie dodatkowych dochodów i zwolnienia z zapłaty podatku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wskazała Pani, że bank zaproponował Pani ugodę, w której proponuje częściowe umorzenie salda.

Umorzenie wierzytelności

Zgodnie z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną Pani kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu (kapitał i odsetki) należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1. kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2. kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3. kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4. kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Przedstawiła Pani informacje, z których wynika, że:

1. 10 marca 2008 r. zawarła Pani umowę o kredyt hipoteczny (kredyt przeznaczony na jedną nieruchomość);

2. kredytem został sfinansowany zakup mieszkania;

3. 11 kwietnia 2024 r. bank zaproponował Pani ugodę, w której proponuje przeliczenie aktualnego salda wyrażonego w CHF na saldo w PLN oraz częściowe umorzenie salda. Ugoda jeszcze nie została podpisana. Na pewno nastąpi to w tym roku (2024 r.);

4. nie korzystała Pani z umorzenia wierzytelności.

Powzięła Pani wątpliwość, czy w sytuacji umorzenia przez bank znaczącej części salda zadłużenia przysługuje Pani zwolnienie z podatku dochodowego oraz czy musi Pani składać informacyjnie zeznanie podatkowe od takiego umorzenia.

Pani skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) w zw. z § 3 ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że zaniechanie poboru podatku ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2024 r.

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona w 2024 r. przez Bank kwota wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r. (tj. kapitał i odsetki), stanowić będzie dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie należy wskazać, że w przypadku uzyskania przez Panią w 2024 r. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego (na jedną inwestycję mieszkaniową), zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie bowiem Pani spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Podkreślić jeszcze raz należy, że wobec treści § 4 cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych ma zastosowanie tylko wówczas, gdy ugoda z bankiem, na mocy której dojdzie do umorzenia wierzytelności, zostanie zawarta w okresie obowiązywania rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2024 r.

Pani stanowisko jest więcprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo organ wskazuje, że zapłacona na konto Krajowej Informacji Skarbowej, opłata za wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w części, która stanowi nadpłatę w myśl art. 14f § 2b pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa, zostanie zwrócona w terminie określonym w art. 14f § 2a ustawy Ordynacja podatkowa.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).