Brak opodatkowania podatkiem VAT czynności nabycia udziałów od wspólnika za wynagrodzeniem pieniężnym, celem ich umorzenia w Spółce.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 17 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej m.in. w zakresie podatku od towarów i usług, który dotyczy braku opodatkowania podatkiem VAT czynności nabycia udziałów od wspólnika za wynagrodzeniem pieniężnym, celem ich umorzenia w Spółce.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

T. Sp. z o.o. [dalej: Spółka lub Wnioskodawca] jest podmiotem z siedzibą w Polsce. Jedynym wspólnikiem Spółki jest podmiot z siedzibą … [dalej: Wspólnik].

W Spółce planowane jest przeprowadzenie dobrowolnego umorzenia udziałów za wynagrodzeniem pieniężnym, na podstawie procedury określonej w art. 199 i nast. ustawy z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t. j. z 2024 r., poz. 18, ze zm.) [dalej: KSH].

W związku z tym, w Spółce jest planowane podjęcie odpowiednich uchwał: (i) o dobrowolnym umorzeniu udziałów za wynagrodzeniem, (ii), o upoważnieniu Zarządu do zawarcia umowy ze Wspólnikiem do nabycia przez Spółkę przysługujących mu udziałów w celu ich umorzenia, pod warunkiem zarejestrowania obniżenia kapitału zakładowego w Krajowego Rejestru Sądowego [dalej: KRS] oraz w ich wykonaniu (iii) zawarcie przez Spółkę i Wspólnika umowy o nabyciu przez nią udziałów w celu ich umorzenia oraz o (iv) o obniżeniu kapitału zakładowego. Z uwagi na konieczność zmiany umowy Spółki w zakresie dot. zmiany wysokości kapitału zakładowego, do skutecznego umorzenia udziałów dojdzie po zarejestrowaniu obniżenia kapitału zakładowego w KRS.

W wyniku zatem dobrowolnego umorzenia udziałów Spółki za wynagrodzeniem pieniężnym, w rejestrze przedsiębiorców KRS nastąpi rejestracja obniżenia jej kapitału zakładowego. Spółka natomiast poniesie wydatek pieniężny w postaci wynagrodzenia, które otrzyma Wspólnik za umorzone udziały.

W związku opisanym powyżej planowanym dobrowolnym umorzeniem udziałów za wynagrodzeniem pieniężnym, Spółka zwraca się o potwierdzenie jego skutków podatkowych, objętych tym wnioskiem o interpretację indywidualną.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług

Czy nabycie przez Spółkę udziałów od Wspólnika, za wynagrodzeniem pieniężnym, celem ich dobrowolnego umorzenia, jest czynnością objętą podatkiem od towarów i usług, zgodnie z Ustawą VAT?

Państwa stanowisko

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie przez Spółkę udziałów od Wspólnika, za wynagrodzeniem pieniężnym, celem ich dobrowolnego umorzenia, nie jest czynnością objętą podatkiem od towarów i usług, zgodnie z Ustawą VAT.

Taka czynność nie jest bowiem wymieniona w zamkniętym katalogu czynności objętych tym podatkiem, wymienionych w art. 5 ust. 1 Ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; 2) eksport towarów; 3) import towarów na terytorium kraju; 4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; 5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Natomiast nabycie udziałów przez Spółkę od Wspólnika, za wynagrodzeniem pieniężnym, celem ich dobrowolnego umorzenia, nie stanowi żadnej z czynności, o których mowa w tym przepisie. Nie jest ono w szczególności ani dostawą towarów, ani też świadczeniem usług. W wyniku bowiem jego przeprowadzenia nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, ani też do świadczenia usługi przez jeden podmiot na rzecz drugiego.

Nabycie udziałów przez Spółkę od Wspólnika za wynagrodzeniem pieniężnym, celem ich dobrowolnego umorzenia, nie stanowi także działalności producenckiej, handlowej lub usługowej. Wynika ona natomiast z relacji korporacyjnych łączących Spółkę i Wspólnika. Czynność ta także, ze względu na jej jednostkowy charakter nie będzie wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, tj. w warunkach prowadzenia działalności gospodarczej.

Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 2 Ustawy VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stanowisko powyższe zostało potwierdzone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych: (i) z dnia 6.12.2023 r. w sprawie 0111-KDIB3-1.4012.674.2023.KO oraz (ii) z dnia 3.12.2019 r. w sprawie 0112-KDIL1-2.4012.527.2019.2.PM.

W pierwszej z przywołanych interpretacji organ wskazał, że:

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz obowiązujących przepisów prawa prowadzi do wniosku, że sama czynność nabycia przez Spółkę udziałów od wspólników w celu umorzenia tych udziałów nie będzie objęta podatkiem od towarów i usług, gdyż - jak już wskazano - nie będzie stanowić ani dostawy towarów ani świadczenia usług. Ponadto, skoro umorzenie udziałów w Spółce nastąpi za wynagrodzeniem w formie pieniężnej, to po stronie Państwa nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w związku z tą czynnością.

Reasumując, czynność nabycia przez Państwa udziałów od wspólników za wynagrodzeniem pieniężnym celem ich dobrowolnego umorzenia nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Państwa stanowisko, w zakresie braku opodatkowaniu podatkiem VAT czynności umorzenia udziałów w Spółce za wynagrodzeniem pieniężnym w związku z nabyciem udziałów od wspólników w podatku od towarów i usług, jest prawidłowe.

W związku z powyższym, Spółka wnosi o uznanie swego stanowiska za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Wskazać należy, że zarówno odpłatna dostawa towarów, jak i odpłatne świadczenie usług, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Artykuł 15 ust. 2 stanowi, że:

Z opisu sprawy wynika, że Państwo są spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Planują Państwo przeprowadzić dobrowolne umorzenie udziałów za wynagrodzeniem pieniężnym, na podstawie art. 199 i następnych Kodeksu spółek handlowych.

Wątpliwości Państwa dotyczą braku opodatkowania czynności nabycia udziałów za wynagrodzeniem pieniężnym przez Spółkę celem ich umorzenia.

Zasady dotyczące umorzenia udziałów w spółce z o.o. zostały zawarte w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 18).

Zgodnie z art. 199 § 1 i 2 Kodeksu spółek handlowych:

Z powyższych przepisów wynika, że umorzenie udziałów jest czynnością zmierzającą do likwidacji pewnej partii lub wszystkich udziałów, a w konsekwencji powoduje likwidację określonej części kapitału zakładowego albo samych udziałów – w przypadku, gdy umorzenie nie jest połączone z obniżeniem kapitału zakładowego (odbywa się z zysku). Umorzenie dobrowolne zostało zdefiniowane jako dokonywane za zgodą wspólnika, w drodze nabycia udziału przez spółkę (np. sprzedaż, darowizna).

W świetle powyższego należy zauważyć, że czynność nabycia przez spółkę udziałów od wspólnika w celu ich umorzenia w zamian za wynagrodzenie nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Wobec tego, przedmiotowa czynność nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nadmienić należy, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem, tj. sprzedaż, zamianę, darowiznę oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu.

Przywołane regulacje prawne wskazują, że w sytuacji przeniesienia na rzecz wspólników własności towarów w zamian za udziały, które mają podlegać umorzeniu, skutki podatkowe dokonania czynności przekazania towarów oraz umorzenia udziałów należy oceniać odrębnie.

Należy zaznaczyć, że aby uznać transakcję za odpłatną, a tym samym podlegającą opodatkowaniu, konieczne jest istnienie bezpośredniego związku między dostawą towarów lub świadczeniem usług a świadczeniem wzajemnym. Tego rodzaju bezpośredni związek ma miejsce, gdy pomiędzy świadczeniodawcą a świadczeniobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Powyższe wnioski potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które w kwestii związanej z transakcjami dotyczącymi akcji/udziałów jednolicie wskazuje, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych, jak również samo ich nabycie, nie stanowi działalności gospodarczej. Nie stanowią tym samym działalności również transakcje polegające na zbyciu wkładów w innych przedsiębiorstwach (np. w wyrokach: z dnia 26 września 2013 r. C 283/12, z dnia 20 czerwca 1996 r. C-155/94).

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz obowiązujących przepisów prawa prowadzi do wniosku, że sama czynność nabycia przez Państwa udziałów od wspólnika w celu umorzenia tych udziałów nie będzie objęta podatkiem od towarów i usług, gdyż – jak już wskazano – nie będzie stanowić ani dostawy towarów ani świadczenia usług. Ponadto, skoro umorzenie udziałów w Spółce nastąpi za wynagrodzeniem w formie pieniężnej, to po stronie Państwa nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w związku z tą czynnością.

Reasumując, czynność nabycia przez Państwa udziałów od wspólników za wynagrodzeniem pieniężnym celem ich dobrowolnego umorzenia nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Państwa stanowisko, w zakresie braku opodatkowaniu podatkiem VAT czynności umorzenia udziałów w Spółce za wynagrodzeniem pieniężnym w związku z nabyciem udziałów od wspólników w podatku od towarów i usług, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane w odrębnych rozstrzygnięciach.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.