Brak prawa do odzyskania podatku VAT w związku z realizacją operacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek sygnowany datą 2 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odzyskania podatku VAT w związku z realizacją operacji pn.: „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (zwana dalej: „Wnioskodawcą” i/lub „Gminą”) jest jednostką samorządu terytorialnego. Gmina, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 713 z późn. zm., zwana dalej: USG), jest organem wykonującym zadania publiczne własne i zlecone z zakresu administracji rządowej nałożone ustawami.

W ramach struktury Gminy funkcjonują jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej i są powołane przez Gminę na podstawie odrębnych przepisów, w celu realizacji zadań własnych Gminy. Są to: placówki oświatowe (żłobek, przedszkola, szkoły podstawowe), Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Zakład Gospodarowania Mieniem Komunalnym, Ośrodek Sportu i Rekreacji. Dodatkowo pod Gminę podlegają samorządowe instytucje kultury, takie jak Biblioteka Centrum Kultury.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2) USG, Gmina odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie zapewnienia gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Aktualnie Gmina realizuje zadanie inwestycyjne pn.: „(…)”. Na ww. zadanie został złożony wniosek o przyznanie pomocy ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na operację w ramach poddziałania „(…)” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Przedmiotowa inwestycja polegać będzie na budowie drogi gminnej o długości (…) m w obrębie działek jedn. ewid. (…) obręb (…).

Zadanie będzie realizowane w formule (…).

Inwestycja obejmuje budowę nowych dróg wewnętrznych (…), tj.: roboty przygotowawcze, roboty ziemne, odwodnienie korpusu drogowego, podbudowy, nawierzchnie, roboty wykończeniowe, oznakowanie dróg + elementy bezpieczeństwa ruchu, elementy ulic i dróg, budowa oświetlenia, budowa kanału technologicznego, roboty instalacyjne oraz roboty pomiarowe, stabilizacji punktów geodezyjnych, opracowanie kompletnej dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem wszelkich niezbędnych wypisów, decyzji, map do celów projektowych, nadzór inwestorski.

Szacowany koszt zadania wynosi:

-nadzór inwestorki brutto: (…) zł, w tym VAT 23% (…) zł;

-roboty brutto: (…) zł, w tym VAT 23% (…) zł.

Poziom dofinansowania ze środków Unii Europejskiej do realizacji inwestycji będzie wynosić (…) % kosztów kwalifikowalnych. Pozostałe koszty sfinansowane zostaną przez Gminę ze środków własnych.

Jak wykazano powyżej, planowana inwestycja mieści się w katalogu zadań własnych Gminy, o których mowa w USG. Jej realizacja będzie służyła ogółowi mieszkańców miejscowości (…) i będzie zaspakajała zbiorową potrzebę wspólnoty – społeczności wsi w zakresie zapewnienia gminnych dróg oraz organizacji i bezpieczeństwa ruchu drogowego i pieszego.

Warunkiem koniecznym do złożenia wniosku jest przedłożenie interpretacji indywidualnej w sprawie braku możliwości odzyskania podatku od towarów i usług (VAT) w związku z realizacją ww. projektu.

Gmina (…) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Ponieważ Gmina, jako Wnioskodawca zamierza zaliczyć koszty podatku VAT realizowanego projektu do kosztów kwalifikowanych projektu i tym samym otrzymać do nich dofinansowanie, musi wykazać, że podatek VAT nie będzie mógł być przez Gminę odzyskany w całości lub części zarówno podczas realizowania projektu, jak i po.

Gmina (…) nie będzie prowadziła sprzedaży, ani usług opodatkowanych podatkiem VAT w związku z planowaną inwestycją. Końcowi odbiorcy drogi będą korzystali z wytworzonej w ramach projektu infrastruktury nieodpłatnie.

W związku z powyższym, Gmina (…) nie będzie mogła odzyskać ani w całości, ani w części podatku VAT poniesionego na realizację inwestycji zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.).

Faktury dokumentujące poniesione wydatki będą wystawione na Gminę (…) i będą służyły do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.).

Pytanie

Czy Gmina (…) ma możliwość odzyskania podatku od towarów i usług (VAT) w związku z realizacją operacji pn.: „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina (…) w związku z planowaną inwestycją, tj. realizacją operacji pn.: „(…)”, na działkach nr jedn. ewid. (…) obręb (…) nie będzie miała możliwości odzyskania podatku od towarów i usług (VAT) w całości ani w części, zarówno w trakcie ponoszenia kosztów na inwestycję jak i po zakończeniu jej realizacji.

Gmina (…) uzasadnia swoje stanowisko w następujący sposób: wyżej wymieniony projekt należy do zakresu zadań własnych gminy nałożonych na JST przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U z 2020 r. poz. 713 ze zm.) art. 7 ust. 1 pkt 2.

Nabywane towary i usługi związane z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, więc Gmina (…) nie będzie prowadziła sprzedaży ani usług opodatkowanych podatkiem VAT z wykorzystaniem inwestycji. Końcowi odbiorcy inwestycji będą korzystać z ww. projektu – drogi gminnej – w sposób nieodpłatny.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu:

W świetle art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6l ustawy.

Wyjaśnić należy, że przepisy art. 87 ustawy regulują sposób dokonania przez podatnika rozliczenia w sytuacji, gdy w danym okresie rozliczeniowym deklaruje on nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym. Przepisy te umożliwiają otrzymanie przez podatnika rzeczywistego zwrotu nadwyżki podatku naliczonego. Warunkiem, który musi spełnić podatnik, by domagać się zwrotu, jest powstanie w okresie rozliczeniowym różnicy pomiędzy kwotą podatku naliczonego a kwotą podatku należnego. Powyższe wynika z zasady określonej w przywołanym powyżej art. 87 ust. 1 ustawy.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy:

Należy zauważyć, że według art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań, jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

·podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

·podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W oparciu o art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Według art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320):

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Stosownie do unormowań zawartych w art. 7 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Zgodnie z art. 8 ust. 1, 2 i 3 ustawy o drogach publicznych:

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Jak wynika z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Zgodnie z art. 20 pkt 3 ustawy o drogach publicznych:

Na podstawie art. 20 pkt 4 ustawy o drogach publicznych:

W myśl art. 20 pkt 11 ustawy o drogach publicznych:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Przywołane powyżej regulacje prawne w sposób jednoznaczny wskazują, że budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga.

Działania zarządców dróg mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez te jednostki władztwa publicznoprawnego.

W analizowanej sprawie Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy Gmina ma możliwość odzyskania podatku VAT w związku z realizacją operacji pn.: „(…)”.

Zgodnie z przytoczonymi przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku VAT naliczonego nie będą spełnione. Realizując przedmiotowe zadanie, nie będą Państwo działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, lecz jako organ władzy publicznej, w zakresie zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami prawa (art. 15 ust. 6 ustawy), w ramach czynności publicznoprawnych. Ponadto, jak wskazali Państwo w opisie sprawy, inwestycja będzie służyła ogółowi mieszkańców miejscowości (…) i będzie zaspakajała zbiorową potrzebę wspólnoty – społeczności wsi w zakresie zapewnienia gminnych dróg oraz organizacji i bezpieczeństwa ruchu drogowego i pieszego. Gmina nie będzie prowadziła sprzedaży, ani usług opodatkowanych podatkiem VAT w związku z planowaną inwestycją. Końcowi odbiorcy drogi będą korzystali z wytworzonej w ramach projektu infrastruktury nieodpłatnie. Jednocześnie, faktury dokumentujące poniesione wydatki będą wystawione na Gminę i będą służyły do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym, w odniesieniu do realizacji inwestycji – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – nie będą mieli Państwo możliwości odliczenia naliczonego podatku VAT. W konsekwencji, nie będzie Państwu przysługiwać prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

W związku z poniesionymi wydatkami, Gmina nie będzie miała również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1008 ze zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed 1 maja 2004 r. Ponieważ Gmina nie spełnia ww. warunków, nie będzie miała możliwości ubiegania się o zwrot podatku na podstawie przepisów rozdziału 4 ww. rozporządzenia.

W konsekwencji, Gmina nie będzie miała możliwości odzyskania podatku VAT w związku z realizacją operacji pn.: „(…)”.

Tym samym, Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Tutejszy Organ informuje, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).