Preferencyjne opodatkowanie dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 5 czerwca 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pani zdaniem wychowuje Pani dziecko samotnie, ponieważ wychowanie oznacza zaszczepianie i umacnianie w dzieciach określonego światopoglądu, przekonań, systemu wartości, zasad obyczajowych, moralnych i etycznych poprzez świadome działania rodziców, w opisanym przypadku jednego rodzica – matki, czyli Pani.

Od stycznia 2023 r. jest Pani wdową (a od 2017 r. nie mieszkała Pani z mężem i rozliczała się oddzielnie, mąż nie płacił alimentów, a przez prawie 2 lata również nie widywał się z córką). Ma Pani 16 letnią córkę, która uczęszcza do liceum i dostaje rentę po ojcu.

Obecnie zamieszkuje Pani z nowym partnerem, który nie przysposobił córki.

Kwestia wyboru szkoły Pani córki (kontynuacji edukacji), zajęć dodatkowych, kwestia zdrowia psychicznego, fizycznego oraz emocjonalnego leży po Pani stronie. Wychowaniem czyli wpajaniem wartości życiowych oraz kształtowania jej osobowości, uczenia co jest dobre a co złe, jak należy się zachowywać w danej sytuacji, jest tylko i wyłącznie po Pani stronie. Organizowanie Pani córce korepetycji, psychologów, szczepienia, lekarze, wywiadówki dowożenie do szkoły w …, odbieranie córki ze szkoły leży po stronie matki (Pani), a także dowożenie na zajęcia dodatkowe jak psycholog, boks, kino. Przygotowanie posiłków, ubrania, organizowanie kolonii to zadania matki (Pani).

Ze swoim partnerem dzieli Pani koszty życia na pół (wyżywienia, rachunki za dom, np. korepetycje), ale ze względu na stan prawny nie ingeruje on w wychowanie Pani córki (ma swoich synów i tam skupia swoją uwagę).

Ze strony oficjalnej e-PIT spełnia Pani wszystkie warunki, by rozliczyć się jako samotna matka. Również informacje jakie znalazła Pani na stronie https:... potwierdzają, że spełnia Pani wszystkie przesłanki jako samotna matka.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że w 2023 r. podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Pani mąż zmarł 25 stycznia 2023 r. Przed śmiercią Pani męża, w Pani małżeństwie nie została orzeczona separacja. Przed śmiercią Pani mąż nie został pozbawiony praw rodzicielskich oraz nie odbywał kary pozbawienia wolności.

W 2023 r., którego dotyczy wniosek, nie było zasądzonych alimentów, o których wspomniała Pani we wniosku. Sprawa rozwodowa nie zakończyła się z powodu śmierci Pani męża.

Z ojcem dziecka mieszkała Pani oddzielnie od 2017 r., a od 2021 r. kontakty Pani córki z ojcem ustały.

Pani córka urodziła się …czerwca 2007 r. W 2023 r. Pani córka uczyła się w szkole, o której mowa w przepisach o systemie oświaty, tj. w szkole średniej – Liceum w ….

W 2023 r. Pani córka mieszkała razem z Panią.

W 2023 r. posiadała Pani pełną władzę rodzicielską względem małoletniej córki. Ojciec dziecka również posiadał pełną władzę rodzicielską względem córki.

W 2023 r. to wyłącznie Pani samotnie i faktycznie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do małoletniej córki (uczestniczyła w jej wychowaniu, sprawowała nad nią pieczę/opiekę, ponosiła koszty jej utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, ponosiła wydatki związane z wypoczynkiem, pomagała w edukacji itp.), ponieważ Pani mąż zmarł w styczniu 2023 r.

W 2023 r. Pani mąż (ojciec dziecka) nie uczestniczył w wychowaniu córki oraz faktycznie nie wykonywał względem małoletniej córki władzy rodzicielskiej, ponieważ zmarł w styczniu 2023 r. W przedmiotowym roku Pani mąż nie partycypował w wydatkach związanych z ww. potrzebami córki.

W przedmiotowym roku Pani dziecko nie zostało na podstawie orzeczenia Sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Nie jest Pani matką ani opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienionej w treści wniosku córki).

Od 2020 r. mieszka Pani razem z partnerem, o którym mowa we wniosku.

Na pytanie Organu o treści: czy w okresie, którego dotyczy wniosek, osiągnęła Pani dochody opodatkowane wg skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia, itp.), wskazała Pani: „umowa o pracę”.

Zostały pobrane i odprowadzone zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wysokość dochodów jakie uzyskała Pani w 2023 r. wykazała Pani w zeznaniu podatkowym za 2023 r.

W 2023 r. nie prowadziła Pani działalności gospodarczej.

W 2023 r. w stosunku do Pani i Pani dziecka nie miały zastosowania:

·przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W 2023 r. Pani dziecko nie osiągnęło dochodów.

Na pytanie Organu o treści: czy w roku (latach), którego (których) dotyczy wniosek, Pani dziecko otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną - jeśli tak, to prosimy wskazać od kiedy oraz konkretnie, które z ww. świadczeń i na podstawie jakich przepisów otrzymywało dziecko, wskazała Pani: „ZUS -renta rodzinna po zmarłym ojcu (luty 2023 r.)”.

Ponadto wskazała Pani, że oczekuje wydania interpretacji indywidualnej za 2023 r.

Pytanie

Czy jest Pani samotnie wychowującą matką w świetle przepisów podatkowych?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Pani, przysługuje Pani prawo rozliczenia się jako samotna matka, ponieważ spełnia Pani kryteria prawne, czyli jest Pani wdową na etacie oraz spełnia wytyczne co do „wychowania” − co oznacza zaszczepianie i umacnianie w dzieciach określonego światopoglądu, przekonań, systemu wartości, zasad obyczajowych, moralnych i etycznych poprzez świadome działania rodziców, w opisanym przypadku jednego rodzica – matki, czyli Pani.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·posiadania określonego w ustawie stanu cywilnego,

·wychowywania przez rodzica samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

·nieuzyskiwania przez rodzica i dzieci (dziecko) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

·niepodlegania przez rodzica i dzieci (dziecko) opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4c ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Co istotne, osobami samotnie wychowującymi dziecko są przede wszystkim ci rodzice (przysposabiający) lub opiekunowie, którzy pozostają w stanie wolnym. Dotyczy to zarówno osób, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), osób, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) jak i osób, których związek małżeński został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik).

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z opisu sprawy wynika, że Pani mąż zmarł 25 stycznia 2023 r. i od tego czasu jest Pani wdową. Od 2017 r. nie mieszkała Pani z mężem i rozliczała się oddzielnie. Sprawa rozwodowa nie zakończyła się z powodu śmierci Pani męża. Ze związku małżeńskiego ma Pani 16 letnią córkę, która uczęszcza do liceum. W 2023 r. Pani córka mieszkała razem z Panią. W ww. roku posiadała Pani pełną władzę rodzicielską względem małoletniej córki. Ojciec dziecka również posiadał pełną władzę rodzicielską względem córki. W 2023 r. samotnie i faktycznie wykonywała Pani władzę rodzicielską w stosunku do małoletniej córki (uczestniczyła w jej wychowaniu, sprawowała nad nią pieczę/opiekę, ponosiła koszty jej utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, ponosiła wydatki związane z wypoczynkiem, pomagała w edukacji itp.), ponieważ Pani mąż zmarł w styczniu 2023 r. Nie jest Pani matką ani opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienionej w treści wniosku córki). Od 2020 r. mieszka Pani z nowym partnerem, który nie przysposobił córki. Ze swoim partnerem dzieli Pani koszty życia na pół, ale ze względu na stan prawny nie ingeruje on w wychowanie Pani córki.

W 2023 r. w stosunku do Pani i Pani dziecka nie miały zastosowania:

·przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W 2023 r. Pani dziecko nie osiągnęło dochodów. Od lutego 2023 r. Pani córka otrzymuje rentę po zmarłym ojcu.

W tym miejscu należy podkreślić, że – zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto, przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Wskazać również należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, skoro Pani – przez część roku 2023 będąc wdową – samotnie wychowywała i sprawowała opiekę nad małoletnią córką, to należy uznać Panią za osobę samotnie wychowującą dziecko i tym samym przysługuje Pani prawo do rozliczenia się za 2023 r. w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci, określony w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie pozbawiają podatnika prawa do preferencyjnego opodatkowania w sytuacji gdy zamieszkuje on z osobami niewychowującymi i nieobowiązanymi do wychowywania dzieci.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).