Ugoda bankowa - zwrot części wpłaconej kwoty tytułem spłaty kredytu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 czerwca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 3 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwrotu środków pieniężnych otrzymanych na podstawie ugody zawartej z bankiem. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 czerwca 2024 r. (wpływ 27 czerwca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

19 lutego 2010 r. zawarli Państwo (Pani i Pani mąż – (…)) umowę kredytu hipotecznego powiązaną z walutą CHF z (…) S.A. (obecnie (…) S.A.). Na mocy umowy została Państwu wypłacona kwota 381 600 zł. W związku z tym, że umowa zawiera niedozwolone zapisy umowne, złożyli Państwo pozew do Sądu Okręgowego w (…) , o unieważnienie umowy oraz o zapłatę na Państwa rzecz rat wpłacanych na poczet umowy. W trakcie procesu kredyt został spłacony w całości. Państwa roszczenia względem banku wynoszą 103 954,30 zł oraz 153 399,93 CHF. Bank zaproponował zawarcie ugody na warunkach przewidujących przeliczenie kredytu od początku tak, jakby był kredytem złotówkowym oprocentowanym stopą procentową właściwą dla kredytów PLN (WIBOR + marża). Ugoda stanowi o powstałej po przeliczeniu kwocie nadpłaty w wysokości 57 381,03 zł (stan na dzień 9 maja 2024 r.) oraz pozostałej kwocie w wysokości 277 618,97 zł stanowiącej kwotę dodatkową, która podlega opodatkowaniu. W ocenie Banku kwota 277 618,97 zł stanowi przychód i nie jest zwolniona od podatku.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku podała Pani następujące informacje:

Łączna suma Państwa wpłat wynosi 103 954,30 zł oraz 153 399,93 CHF co daje kwotę 792 719,98 zł. Bank chce zwrócić na mocy ugody na Państwa rzecz łącznie kwotę 335 000 zł (z czego według banku kwota 277 618,97 zł stanowi kwotę dodatkową podlegającą opodatkowaniu). Wypłacony kredyt to 381 600 zł

W związku z tym suma Państwa wpłat (792 719,98 zł) pomniejszona o zwrot proponowany przez bank (335 000 zł) daje kwotę 457 719,98 zł. Kwota ta jest wyższa niż kwota otrzymanego przez bank kapitału tj. 381 600 zł.

Byli Państwo solidarnie zobowiązani do spłaty kredytu.

Pytanie

Czy w świetle opisanego stanu faktycznego jako podatnik jest Pani zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty 277 618,97 PLN, którą otrzyma Pani od banku w wyniku ugody?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, kwota dodatkowa w wysokości 277 618,97 zł zaproponowana przez bank nie stanowi przychodu do opodatkowania w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy. Pani zdaniem kwoty stanowiące zwrot wpłaconego przez kredytobiorcę kapitału nie stanowią przychodu i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W rozpatrywanej sytuacji otrzymana kwota nie przysporzyła Pani korzyści. Jako kredytobiorca wpłaciła Pani bowiem wcześniej do banku kwotę dużo wyższą niż tę proponowaną w ramach umowy kredytu. Dlatego Pani zdaniem stanowisko banku jest nieprawidłowe. Otrzyma Pani bowiem środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku, a zatem wypłata będzie neutralna podatkowo.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnychświadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych zwrotu przez bank na podstawie zawartej ugody części wpłaconej przez Panią kwoty tytułem spłat rat kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Panią i Pani męża, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Odnosząc się zatem do skutków podatkowych zwrotu ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W opisie sprawy wskazała Pani, że w związku z zawarciem ugody bank zwrócił Pani kwotę określoną jak nadpłata oraz dodatkową kwotę 277 618,97 zł. Przy czym suma wpłat tytułem spłaty kredytu pomniejszona o zwrot proponowany przez bank jest wyższa niż kwota otrzymanego kapitału kredytu.

Zatem w analizowanej sprawie po Pani stronie nie doszło do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymała Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego kredytu hipotecznego. A zatem otrzymała Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.

Dlatego stwierdzam, że zwrot przez bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego, tj. kwoty nadpłaty i kwoty dodatkowej nie będzie stanowił dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie ma Pani obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez bank kwoty. Nie ma Pani również obowiązku składania jakichkolwiek informacji do urzędu skarbowego o otrzymanej od banku kwocie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Panią jako jednego ze współkredytobiorców, zaznaczam, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy, tj. Pani męża.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).