Brak prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania inwestycyjnego.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją zadania inwestycyjnego pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT.

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego jest odpowiedzialna za realizację zadań własnych określonych w art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”). W katalogu powierzonych Gminie zadań własnych przewidziane zostały, w szczególności sprawy dotyczące ochrony zdrowia, bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej (z art. 7 ust. 1 pkt 5 i 14 ustawy o samorządzie gminnym).

W ramach realizacji zadań własnych, Gmina planuje realizację zadania inwestycyjnego pn. „(…)” (dalej: „Inwestycja” lub „Zadanie”). Celem przedmiotowej Inwestycji jest wsparcie służb ratowniczo-gaśniczych z obszaru Gminy w zakresie przystosowania się do zmian klimatu i zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami.

W ramach planowanego Zadania trzy jednostki OSP, tj. OSP (…), OSP (…), OSP (…) (dalej łącznie jako: „Jednostki OSP”) zostaną doposażone w sprzęt ratowniczo-gaśniczy do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof (dalej jako: „Sprzęt ratowniczo-gaśniczy”). Oprócz powyższego w ramach Zadania zaplanowano przeprowadzenie szkoleń z zakresu ratownictwa poszukiwawczo-ratowniczego dla ww. jednostek (dalej jako: „Szkolenia”).

Planowane doposażenie w Sprzęt ratowniczo-gaśniczy oraz Szkolenia w ramach Inwestycji przyczyni się do poprawy możliwości skutecznego reagowania na zdarzenia i zjawiska katastrofalne na obszarze Gminy.

Na realizację Zadania Gmina wnioskowała i otrzymała dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027.

Ponoszone w ramach Inwestycji wydatki będą dokumentowane wystawianymi na Gminę przez dostawców / wykonawców fakturami VAT, z wykazanym podatkiem, na których to fakturach Gmina będzie wskazana jako nabywca określonych towarów / usług (z uwzględnieniem NIP Gminy).

Jak wskazano powyżej, Szkolenia zostaną nieodpłatnie przeprowadzone dla Jednostek OSP, natomiast Sprzęt ratowniczo-gaśniczy po jego zakupie zostanie nieodpłatnie udostępniony na podstawie umowy użyczenia na rzecz Jednostek OSP, celem realizacji przez nie na terenie Gminy zadań statutowych w obszarze ochrony przeciwpożarowej oraz prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof. W związku z powyższym, Gmina nie będzie osiągała jakichkolwiek dochodów z tytułu korzystania ze Sprzętu ratowniczo-gaśniczego oraz efektów przeprowadzonych Szkoleń. Gmina nie planuje przy tym zmiany charakteru korzystania ze Szkoleń oraz Sprzętu ratowniczo-gaśniczego, w tym ich udostępniania za odpłatnością na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją Inwestycji.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Stosownie natomiast do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi m. in. suma kwot podatku określonych na fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W myśl natomiast art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z powyżej przytoczonych regulacji wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Tym samym, warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku VAT albo niepodlegających temu podatkowi.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, zakupiony w ramach Inwestycji Sprzęt ratowniczo-gaśniczy, jak i planowane do przeprowadzenia Szkolenia będą wykorzystywane do zadań własnych Gminy w zakresie ochrony zdrowia, bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej, celem realizacji przez Jednostki OSP na terenie Gminy zadań statutowych w obszarze ochrony przeciwpożarowej oraz prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof. W tym zakresie, z uwagi na przyjęty sposób wykorzystania Sprzętu ratowniczo- gaśniczego i Szkoleń (nieodpłatne przeprowadzenie / udostepnienie na rzecz Jednostek OSP) Gmina nie uzyska żadnych dochodów z tytułu ich wykorzystania przez Jednostki OSP. Ponadto Gmina nie planuje przy tym zmiany charakteru korzystania z ww. efektów Inwestycji, w tym ich udostępniania za odpłatnością na podstawie umów cywilnoprawnych.

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej okoliczności faktyczne sprawy należy wskazać, iż w ocenie Gminy planowany sposób wykorzystania Sprzętu ratowniczo-gaśniczego oraz Szkoleń w ramach Inwestycji będzie mieć charakter publicznoprawny (niekomercyjny). W konsekwencji, Szkolenia oraz Sprzęt ratowniczo-gaśniczy wykorzystywany będzie przez Gminę wyłącznie na potrzeby czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Gminy, nie będzie miała ona prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby planowanej Inwestycji, z tego względu, że wydatki, które będą ponoszone na jej realizację nie będą miały związku z wykonywaniem przez Gminę czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.

Przedstawione przez Gminę stanowisko zostało potwierdzone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 18 sierpnia 2023 r., znak: 0114-KDIP4-1.4012.416.2023.1.PS, w której Organ wskazał, iż: „(...) Na tle przedstawionego opisu sprawy Państwa wątpliwości dotyczą braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z ponoszeniem wydatków związanych z realizacją projektu pn. „(...)”. Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie wystąpi. Jak Państwo wskazali, towary i usługi nabyte w ramach realizacji powyższego projektu będą wykorzystywane wyłącznie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zarówno przez Państwa jak i OSP. Nie osiągną Państwo żadnych dochodów w związku z realizacją zadania. W konsekwencji, nie będzie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy. Z uwagi na powyższe okoliczności, nie będą Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu (...)”.

Reasumując, zdaniem Gminy nie będzie przysługiwać jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z planowaną Inwestycją z uwagi na brak związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowa zasada dotycząca odliczenia podatku naliczonego została sformułowana w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”, zgodnie z którym:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W świetle art. 6 ust. 1 tej ustawy:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Realizują Państwo zadanie inwestycyjne pn. „(…)”.

W ramach planowanego Zadania trzy jednostki OSP, tj. OSP (…), OSP (…), OSP (…) (Jednostki OSP) zostaną doposażone w sprzęt ratowniczo-gaśniczy do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof (Sprzęt ratowniczo-gaśniczy). Oprócz powyższego w ramach Zadania zaplanowano przeprowadzenie szkoleń z zakresu ratownictwa poszukiwawczo-ratowniczego dla ww. jednostek (Szkolenia). Planowane doposażenie w Sprzęt ratowniczo-gaśniczy oraz Szkolenia w ramach Inwestycji przyczyni się do poprawy możliwości skutecznego reagowania na zdarzenia i zjawiska katastrofalne na obszarze Gminy.

Ponoszone w ramach Inwestycji wydatki będą dokumentowane wystawianymi na Państwa przez dostawców / wykonawców fakturami VAT, z wykazanym podatkiem.

Szkolenia zostaną nieodpłatnie przeprowadzone dla Jednostek OSP, natomiast Sprzęt ratowniczo-gaśniczy po jego zakupie zostanie nieodpłatnie udostępniony na podstawie umowy użyczenia na rzecz Jednostek OSP, celem realizacji przez nie na Państwa terenie zadań statutowych w obszarze ochrony przeciwpożarowej oraz prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof. Nie osiągają Państwo jakichkolwiek dochodów z tytułu korzystania ze Sprzętu ratowniczo-gaśniczego oraz efektów przeprowadzonych Szkoleń. Nie planują Państwo zmiany charakteru korzystania ze Szkoleń oraz Sprzętu ratowniczo-gaśniczego, w tym ich udostępniania za odpłatnością na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy cywilnoprawnej o podobnym charakterze.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją Inwestycji.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, odliczenie podatku VAT naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie, związek taki nie wystąpi. Szkolenia zostaną nieodpłatnie przeprowadzone dla Jednostek OSP, natomiast Sprzęt ratowniczo-gaśniczy po jego zakupie zostanie nieodpłatnie udostępniony na podstawie umowy użyczenia na rzecz Jednostek OSP, celem realizacji przez nie na Państwa terenie zadań statutowych w obszarze ochrony przeciwpożarowej oraz prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof. Towary i usługi nabyte przez Państwa z związku z realizacją powyższej Inwestycji nie będą więc wykorzystane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po Państwa stronie podatek należny.

W konsekwencji, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, nie będą mieli Państwo prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w trybie art. 86 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, nie będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ramach realizacji zadania inwestycyjnego pn. „(…)”.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.)

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).