Nieuznanie zwrotu kosztów eksploatacyjnych za wynagrodzenie z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT oraz brak dokumentowania fakturami obciążeń z tytułu kosztów eksploatacyjnych.

Interpretacja indywidualna –  stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania zwrotu kosztów eksploatacyjnych (…) za wynagrodzenie z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT oraz braku dokumentowania fakturami obciążeń z tytułu ww. kosztów eksploatacyjnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(...).

Aby zrealizować cele ujęte w (...) oraz aby zrealizować program (...), (...) utworzyły na okres do dnia (...) wspólne przedsiębiorstwo o nazwie „(…)” (zwane dalej Y).

(...).

Dnia (...) Y wystosowało zaproszenia do (...) do wyrażenia zainteresowania konkursem, którego celem był (…).

Minister (...) upoważnił wewnętrzną jednostkę A (o nazwie B) do złożenia wniosku we wskazanym konkursie i zabezpieczył środki finansowe, które docelowo przekaże A (zwanej dalej Wnioskodawcą) - w razie wygrania konkursu - na sfinansowanie (przynajmniej w części) kosztów eksploatacji (…) w części wykorzystywanej przez użytkowników Wnioskodawcy. Wnioskodawca przeszedł pozytywnie weryfikację konkursową i został wybrany przez Y do kupna (razem z Y) oraz eksploatacji (razem z Y) (…). Finalnie zatem Wnioskodawca poprzez swoją jednostkę wewnętrzną - B (jednostka ta nie posiada odrębnej od Wnioskodawcy osobowości prawnej; nie jest odrębnym od Wnioskodawcy podatnikiem podatku od towarów i usług) - przystąpi do współpracy z Y. Warto dodać, że w tym konkursie oprócz Wnioskodawcy zostały wybrane trzy inne podmioty: z (…).

Wnioskodawca jest (…) w rozumieniu ustawy z dnia (...). Wnioskodawca działa na podstawie powołanej ustawy, aktów wykonawczych do niej wydanych oraz statutu A. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Obecnie w ramach opisanej powyżej współpracy Wnioskodawca oraz Y planują wspólnie nabyć (…), który będą wspólnie eksploatować. (…) na stałe będzie umiejscowiony w siedzibie Wnioskodawcy. Strony planują, że nabędą ww. (…) wspólnie w częściach ułamkowych (współwłasność w częściach ułamkowych). Szacuje się, że Wnioskodawcy będzie przysługiwało od 65% własności (…), a Y do 35% części ułamkowych tej własności. Przy czym, wskazany powyżej udział procentowy własności w częściach ułamkowych jest na tym poziomie zakładany (szacowany). Ostateczna jego wielkość może jeszcze ulec zmianie (i wynosić np. 67%/69% - dla Wnioskodawcy, a 33%/31% - dla Y, czy podobnie) na skutek zwiększenia finansowania w ramach części krajowej.

W dalszej części wniosku uwzględniona zostanie (jako obrazowa, ale jednocześnie przykładowa) zakładana obecnie przez Wnioskodawcę i Y wysokość tego udziału (a więc 65% do 35%). Po zakupie (…), w tej samej proporcji Wnioskodawca oraz Y będą pokrywali koszt jego eksploatacji. Wkład finansowy Y to inaczej wkład finansowy Unii Europejskiej. Przy czym, wartość zakupu (…) (w części 35% ułamkowych własności (…)) uiszczona zostanie przez Y bezpośrednio sprzedawcy. Natomiast koszty eksploatacji (…) jakie będzie ponosił Wnioskodawca, a które będą przypisane do wskazanej powyżej części 35% ułamkowych własności (…) będą przez Y zwracane Wnioskodawcy w formie przekazywanego cyklicznie dofinansowania - na podstawie zawartej umowy … (o czym w dalszej części wniosku).

Pozostałe (powyżej 35% ułamkowych własności (…)) koszty nabycia oraz eksploatacji (…) (szacuje się, że ok. 65%) pokryje Wnioskodawca. Fundusze na nabycie (…) Wnioskodawca planuje pozyskać z dotacji Ministerstwa (...), ewentualnie z jednego z projektów realizowanych w ramach programu FENG (Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki), KPO (Krajowy Plan Odbudowy) czy innych środków o podobnym charakterze. Wnioskodawcy będzie przysługiwał udział we współwłasności (…). Udział w prawie własności nabywanego (…) przysługujący Y, po upływie okresu 5 lat od dnia jego uruchomienia, może zostać przekazany w całości na rzecz Wnioskodawcy (taką możliwość przewidziano w (…)). Jest to obecnie jednakże jedynie hipotetyczna możliwość.

Mamy więc do czynienia ze wspólnym przedsięwzięciem Y oraz Wnioskodawcy polegającym na wspólnej realizacji projektu polegającego na (...). Do realizacji tego przedsięwzięcia Wnioskodawca (podobnie jak podmioty z (…)) został wyłoniony w drodze konkursu ogłoszonego przez Y. Działania Y wynikają zaś wprost z regulacji Rady Unii Europejskiej, tj. rozporządzenia (…).

W rozporządzeniu (…) określono zarówno cele, które powinny być realizowane poprzez wykorzystywanie (…), jak i pewne ogólne zasady ich wykorzystania (...). Dokonano podziału czasu pracy i dostępu do (…) pomiędzy Y a państwo członkowskie, w którym (…) się znajduje (czyli tutaj Polskę). Określono zasady, które obowiązywać mają w obydwu tych przestrzeniach. Dzięki wspólnemu zakupowi (…) możliwe jest skorzystanie z efektu synergii, dzięki któremu użytkownicy każdej z części czasu (…) mają do dyspozycji (…).

Przed nabyciem (…) Wnioskodawca, jako jednostka przyjmująca (czyli podmiot, który wygrał konkurs i w którego siedzibie zostanie fizycznie umiejscowiony (…)), ma zawrzeć z Y:

‒… (umowa wspólnego zamówienia …);

‒… (umowa o przyjęcie);

‒… (umowa o dofinansowanie).

(…), tj. umowa wspólnego zamówienia i nabycia, będzie regulowała warunki zakupu przez Wnioskodawcę oraz Y, który zostanie umieszczony w siedzibie Wnioskodawcy.

Mocą umowy o przyjęcie (…) Wnioskodawca będzie w imieniu swoim i na swoją rzecz oraz w imieniu i na rzecz Y udostępniać użytkownikom potrzebującym prowadzenia w swojej pracy (…) powstałego (…). Kwestie związane z umową o przyjęcie zostały uregulowane w (…).

Mocą umowy (…) (czyli umowy o dofinansowanie) Y przydzieli Wnioskodawcy dofinansowanie kosztów eksploatacyjnych (…) w części przypadającej na współwłasność Y (mocą umowy (…) będzie następował zwrot kosztów jakie generuje utrzymanie i obsługa (…) - w części przypadającej na Y).

Zgodnie z treścią projektów umów, w ramach których ma nastąpić nabycie i kolejno eksploatacja (…), podmioty wspólnie realizujące ten projekt, tj. Y i Wnioskodawca, zostały zobowiązane do ścisłego współdziałania na poszczególnych etapach realizacji projektu. Poniżej wskazano obszary tej współpracy:

‒wspólny zakup (…) w proporcji (szacunkowo 35% - Y / 65% - Wnioskodawca) - współwłasność w częściach ułamkowych;

‒współudział obu stron w przygotowaniu wymagań technicznych jakie ma spełniać (…);

‒współudział w odbiorze (…);

‒współudział w określeniu zasad użytkowania (…);

‒wspólna odpowiedzialność za ponoszenie kosztów eksploatacji (…);

‒bieżąca koordynacja użytkowania (…) poprzez system raportów;

‒wspólna promocja (…) wśród użytkowników z Polski i z Europy;

‒możliwa wspólna rozbudowa lub modernizacja (…).

Wnioskodawca musi zapewnić separację funkcjonalną oraz, w miarę możliwości, fizyczną (…) (…) i wszelkich krajowych lub regionalnych systemów (…), które obsługuje. Wnioskodawca musi zapewnić, aby personel wykonujący umowę posiadał kwalifikacje zawodowe i doświadczenie niezbędne do wykonywania powierzonych mu zadań. (…) będzie przekazywać Wnioskodawcy wszelkie informacje istotne dla wykonywania przez niego obowiązków wynikających z umowy w terminach uzgodnionych przez strony oraz wypełniać wszystkie swoje zobowiązania finansowe określone w rozporządzeniu (…) oraz wszystkich ww. trzech umowach.

Dostawca (…) ma zostać wybrany w drodze przetargu publicznego. Przetarg będą prowadzili wspólnie Wnioskodawca oraz Y. W przetargu Wnioskodawca będzie działał w imieniu własnym i na własną rzecz oraz jednocześnie w imieniu i na rzecz Y. Wybór dostawcy (…) będzie odbywał się na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 z późn. zm.). Należy jednak dodać, że możliwe jest, w wyniku późniejszych ustaleń, przeprowadzenie postępowania przez Y w imieniu własnym i na własną rzecz oraz jednocześnie w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy.

Wnioskodawca zidentyfikuje i wdroży wymagania dotyczące budowy i utrzymania (…), w tym między innymi infrastrukturę, zasady bezpieczeństwa i regulacje zasad użytkowania w celu prawidłowej instalacji i działania (…). Obowiązkiem Wnioskodawcy będzie terminowe przygotowanie miejsca do instalacji (…). Wnioskodawca będzie działał w imieniu własnym i na własną rzecz oraz jednocześnie w imieniu i na rzecz Y podczas dostawy, instalacji, testu próbnego, odbioru od sprzedawcy, konserwacji i, w razie potrzeby, demontażu (…).

Wnioskodawca wdroży przydział czasu dostępu (…) dla użytkowników Wnioskodawcy oraz użytkowników Y. Jak wynika ze wzoru umowy o przyjęcie (…) udział w przynależnym Y czasie dostępu do (…) jest bezpośrednio proporcjonalny do wkładu finansowego Unii (tutaj do 35% kosztów nabycia i eksploatacji (…)). Wnioskodawca będzie dostarczał Y regularne sprawozdania z usług, wykorzystania i wydajności (…).

Użytkownikami (…) (…) w części przysługującej Wnioskodawcy będą przede wszystkim instytucje badawcze (tj. uczelnie, instytuty naukowe i instytuty badawcze). Z założenia będą to podmioty z siedzibą w Polsce. Planuje się, że podmioty te będą korzystały z (…) nieodpłatnie. W miarę możliwości zasobów dostępowych Wnioskodawca planuje również udostępnianie (…) odpłatnie (w ramach usługi (…)). Zasady odpłatności za korzystanie z tej (…) będą zależne od pozyskanego źródła finansowania części krajowej i będą uwzględniały jego wymagania i specyfikę. Usługa tego rodzaju może obejmować udostępnienie samego (…). Podobne zasady dostępu - w zakresie posiadanych praw do ok. 35% procent własności (…) - określi Y. Y określi zasady zarówno dotyczące faktu, kto może zostać użytkownikiem (…) jak i kwestie odpłatności realizowanych w ten sposób dostępów. Dostęp do (…) będzie realizowany za pomocą (…). Wszyscy użytkownicy krajowi (tj. użytkownicy, którym dostęp przydzielił Wnioskodawca) i europejscy (tj. użytkownicy, którym dostęp przydzieliło Y) będą znajdować się w jednej bazie danych. Fizycznie będzie ich obsługiwał Wnioskodawca. Natomiast ścieżka prowadząca do założenia dla nich konta na (…) będzie indywidualnie ustalana przez Wnioskodawcę (w obrębie użytkowników Wnioskodawcy) oraz Y (w obrębie użytkowników Y).

Jak wynika z (…) przydzielanie użytkownikom (…) Y powinno być bezpłatne w przypadku użytkowników publicznych. Powinno ono być również bezpłatne dla użytkowników prywatnych w odniesieniu do ich zastosowań związanych z (...), a także - w stosownych przypadkach – w odniesieniu do prywatnej działalności MŚP w zakresie innowacji. Przydzielanie czasu dostępu powinno opierać się przede wszystkim na opublikowanych przez Y otwartych zaproszeniach do wyrażenia zainteresowania i na ocenie odnośnych zgłoszeń przez niezależnych ekspertów. Z wyjątkiem użytkowników będących MŚP podejmujących prywatne działania w zakresie innowacji, wszyscy użytkownicy korzystający z bezpłatnego czasu dostępu do (…) Y powinni przyjąć otwarte podejście naukowe i rozpowszechniać wiedzę uzyskaną dzięki temu dostępowi, zgodnie z rozporządzeniem (…). Przydzielanie użytkownikom czasu dostępu na potrzeby działalności gospodarczej innej niż prywatna dotycząca innowacji działalność MŚP, które borykają się ze szczególnymi niedoskonałościami rynku, powinno odbywać się na zasadzie „płacenia w miarę użytkowania” (pay-per-use) w oparciu o ceny rynkowe.

Należy zezwolić na przydzielanie czasu dostępu na potrzeby takiej działalności gospodarczej, ale ograniczyć go, a Rada Zarządzająca powinna ustalić wysokość należnej opłaty. Prawa dostępu należy przydzielać w sposób przejrzysty. W stosownych przypadkach Rada Zarządzająca powinna określić szczegółowe zasady nieodpłatnego przydzielania czasu dostępu, niewymagające zaproszenia do wyrażenia zainteresowania, na potrzeby inicjatyw uznawanych za strategiczne dla Unii.

Zadania i rola Wnioskodawcy - zgodnie z ww. umowami - będą następujące:

1.udostępnienie (…) w celu instalacji (…) (w Polsce) wraz z nadzorem nad instalacją (zapewnienie środowiska technicznego (…));

2.operacyjne udostępnianie wspólnego (…) (w tym zapewnienie … etc.);

3.bieżąca administracja i zarządzanie operacyjne (…);

4.wsparcie techniczne użytkowników (…), w tym tzw. help desk, w celu zapewnienia użytkownikom punktu kontaktowego uzyskania pomocy w zakresie korzystania z systemu i środowiska (…) (forma wsparcia: infolinia/mail - również w języku angielskim). Wsparcie będzie dotyczyć zarówno części użytkowanej przez użytkowników Wnioskodawcy, jak i Y;

5.prowadzenie dokumentacji użytkownika (w formie internetowej bazy wiedzy), w tym podręczników;

6.dotrzymanie warunków (…) - tak, aby zapobiegać awariom, incydentom oraz utrzymać odpowiednią jakość usług oferowanych użytkownikom;

7.monitorowanie i zgłaszanie awarii (…) w ramach serwisu gwarancyjnego oraz nadzór nad przebiegiem napraw;

8.przydzielanie zasobów i dostępu dla użytkowników Wnioskodawcy w ramach części Wnioskodawcy;

9.administrowanie kontami użytkowników: w przypadku użytkowników Wnioskodawcy - na bazie decyzji Wnioskodawcy, w przypadku użytkowników Y - na bazie decyzji Y;

10.zapewnienie długoterminowego przechowywania (…);

11.pomiar satysfakcji użytkowników z usług oferowanych (…);

12.ponoszenie kosztów eksploatacji (…) w wysokości 65% (stosownie do wielkości współwłasności);

13.księgowanie kosztów eksploatacji (…);

14.wdrożenie certyfikowanej procedury audytu obejmującej wydatki operacyjne (…) i czasy dostępu użytkowników oraz przekazywanie raportów merytorycznych i finansowych do Y (z wykorzystania zasobów (…) oraz kosztów jego eksploatacji);

15.obciążanie Y kosztami eksploatacji (…) w wysokości 35% (stosownie do wielkości współwłasności).

Zadania i rola Y - zgodnie z ww. umowami - będą następujące:

1.przydzielanie zasobów dla użytkowników Y w ramach części Y;

2.ponoszenie kosztów eksploatacji (…) w wysokości 35% (stosownie do wielkości współwłasności);

3.możliwe przekazanie w przyszłości części własności (…) należącej do Unii Europejskiej na rzecz Wnioskodawcy po upływie 5 lat jego eksploatacji.

Wnioskodawca przyjmie odpowiedzialność wobec Y za wykonanie swoich zobowiązań wynikających z umowy o przyjęcie (…). Wnioskodawca będzie ponosił odpowiedzialność za wszelkie straty lub szkody wyrządzone Y w trakcie lub w wyniku wykonywania umowy. Wnioskodawca będzie miał obowiązek wykupić polisę ubezpieczeniową obejmującą działanie (…) oraz ubezpieczenie od ryzyka i szkód lub strat związanych z jego wydajnością.

Umowa o przyjęcie (…) będzie mogła zostać rozwiązana za porozumieniem stron w przypadku, gdy przedmiot umowy został wykonany lub jego wykonanie stało się niemożliwe. Umowa będzie mogła zostać rozwiązana w przypadku rozwiązania umowy (…) przez Y lub przez Wnioskodawcę. W umowie o przyjęcie (…) wskazane zostanie także kiedy Y będzie uprawnione do rozwiązania umowy (m.in. gdy Wnioskodawca nie jest w stanie uzyskać zezwoleń lub licencji wymaganych do wykonania umowy; gdy okaże się, że procedura wyboru Wnioskodawcy była obarczona istotnymi błędami, nieprawidłowościami lub nadużyciami finansowymi; Wnioskodawca nie przestrzega obowiązujących obowiązków wynikających z prawa ochrony środowiska, prawa socjalnego i prawa pracy, ustanowionych prawem Unii Europejskiej, prawem krajowym, układami zbiorowymi lub przepisami międzynarodowego prawa ochrony środowiska, prawa socjalnego i prawa pracy; Y rozwiązało umowę o dofinansowanie).

Wraz z umową o nabycie (…), umową o przyjęcie (…) podpisana zostanie między Wnioskodawcą oraz Y także umowa o dofinansowanie (…), mocą której Y przyzna Wnioskodawcy dotację na finansowanie 35% kosztów jakie będzie generowała eksploatacja (…), ale nie więcej niż maksymalna wpisana w umowie kwota dofinansowania (wartość dofinansowania na pokrycie kosztów eksploatacyjnych (…) odpowiadać będzie procentowi jaki przypada Y we współwłasności tego (…) lub maksymalnej wskazanej w umowie (…) kwocie dofinansowania, w zależności od tego która będzie niższa).

Dla rozliczenia dofinansowania do kosztów eksploatacyjnych generowanych przez używanie (…) przyjęto, w ramach postanowień załącznika 2a do (…), jednostkę rozliczeniową obliczaną na podstawie całkowitego kosztu wskazanych pozycji kosztowych w okresie referencyjnym, w podziale na koszt na godziny (24 godziny na dobę i przy założeniu 30 dni w miesiącu) pomnożony przez udział procentowy we własności (…) należny Y. Dofinansowanie jednostki rozliczeniowej dotyczy kosztów kwalifikowalnych składających się na koszt użytkowania (…), tj. godzinowe koszty osobowe i godzinowe koszty eksploatacji (np. energii elektrycznej, chłodzenia, monitoringu, konserwacji) powiększone o stały wskaźnik kosztów pośrednich w wysokości 7% liczony od kosztów osobowych. W kosztach personelu znajdzie się koszt osób przydzielonych jako administratorzy i operatorzy (…), osób zajmujących się wsparciem użytkowników (w tym tzw. …) oraz osób zajmujących się wsparciem aplikacji.

Aby wydatki kosztowe Wnioskodawcy związane z eksploatacją (…) zostały przez Y sfinansowane (w przypisanej do Y części) muszą stanowić tzw. koszty kwalifikowane i mieścić się w planowanym w umowie budżecie. Muszą zostać rzeczywiście poniesione, w ustalonym umownym okresie. Muszą także być uprzednio zadeklarowane w powołanym powyżej załączniku (…). Muszą być możliwe do zidentyfikowania i zweryfikowania w ramach opisanych powyżej raportów finansowych. Muszą być racjonalne, uzasadnione i poniesione zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami publicznymi (w szczególności w zakresie oszczędności).

Warunkiem wypłaty Wnioskodawcy transz dotacji przez Y (na finansowanie 35% kosztów jakie generuje eksploatacja (…)) będą składane przez Wnioskodawcę cykliczne raporty (techniczne oraz finansowe składane wg ściśle określonych reguł projektowych). Strony mogą przewidzieć płatności zaliczkowe dofinansowania celem prefinansowania wydatków (wyłącznie dotyczących finansowania 35% kosztów, jakie będzie generowała eksploatacja (…) w związku z własnością Y). W przypadku naruszeń ze strony Wnioskodawcy Y będzie uprawnione do zawieszenia wypłat transz dofinansowania. W skrajnych przypadkach naruszeń - także do wypowiedzenia umowy o udzielenie dofinansowania.

Finalnymi i ostatecznymi beneficjentami całości planowanego przedsięwzięcia będą użytkownicy (…), którzy w znacznej części przypadków nieodpłatnie będą mogli korzystać (…). Wnioskodawca oraz Y będą współwłaścicielami (…), którzy ponoszą koszty jego eksploatacji oraz przydzielają konta użytkownikom.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku w odpowiedzi na pytania Organu Wnioskodawca wskazał następujące informacje:

1)Czy Y jest podatnikiem podatku od towarów i usług, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze?

Według wiedzy Wnioskodawcy Y nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług, podatku od wartości dodanej ani podatnikiem podatku o podobnym charakterze.

2)Na kogo będą wystawiane faktury dokumentujące wydatki ponoszone w związku z eksploatacją (…) w ramach opisanego we wniosku wspólnego przedsięwzięcia (zakupu i eksploatacji (…))?

Wnioskodawca oraz Y nabędą (…) wspólnie w częściach ułamkowych (współwłasność w częściach ułamkowych). Planowane jest, że sprzedawca z tytułu sprzedaży (…) wystawi dwie odrębne faktury: na Wnioskodawcę – w zakresie przysługujących mu części ułamkowych (od 65% własności …) oraz na rzecz Y – w zakresie przysługujących Y części ułamkowych (do 35% własności …). Faktury dokumentujące wydatki związane z eksploatacją … wystawiane będą na Wnioskodawcę.

3)Jakie korzyści będzie osiągał Y w związku z tym, że to Państwo będą fizycznie obsługiwać (eksploatować) …?

Nie są znane korzyści jakie będzie osiągał Y w związku z tym, że to Wnioskodawca będzie fizycznie obsługiwać (eksploatować) ....

Y zostało utworzone celem (…) W celu realizacji powyższej misji nabywa i eksploatuje (…). (…). Y, realizując nadaną misję, ma wybór:

a)bądź samodzielnie nabyć (…),

b)bądź też nabyć je wraz z (...) (wówczas nabycie następuje wspólnie jako własność w częściach ułamkowych).

W przypadku konkursu, w którym wziął udział Wnioskodawca zaistniała druga z ww. opcji. Nabycie (…) nastąpi wraz z wybranymi w drodze konkursów podmiotami z (…) (współwłasność w częściach ułamkowych) a w dalszej kolejności (wraz z tymi podmiotami) nastąpi współeksploatacja.

Jednocześnie mocą umowy (…) (czyli umowy o dofinansowanie) Y przydzieli Wnioskodawcy (jako podmiotowi wytypowanemu do wspólnego nabycia i współeksploatacji …) dofinansowanie kosztów eksploatacyjnych w części przypadającej na współwłasność Y. Mocą umowy (…) będzie następował zwrot kosztów jakie generuje utrzymanie i obsługa (…) – w części przypadającej na Y. Mocą umowy o dofinansowanie (…) Y przyzna Wnioskodawcy dofinansowanie 35% kosztów, jakie będzie generowała eksploatacja (…), ale nie więcej niż maksymalna wpisana w umowie kwota dofinansowania (wartość dofinansowania na pokrycie kosztów eksploatacyjnych (…) odpowiadać będzie procentowi jaki przypada Y we współwłasności tego (…) lub maksymalnej wskazanej w umowie (…) kwocie dofinansowania, w zależności od tego, która będzie niższa). Dla rozliczenia dofinansowania do kosztów eksploatacyjnych generowanych przez używanie (…) przyjęto jednostkę rozliczeniową obliczoną na podstawie całkowitego kosztu wskazanych pozycji kosztowych w okresie referencyjnym, w podziale na koszt na godziny (24 godziny na dobę i przy założeniu 30 dni w miesiącu) pomnożony przez udział procentowy we współwłasności (…) należny Y. Dofinansowanie jednostki rozliczeniowej dotyczy kosztów kwalifikowalnych składających się na koszt użytkowania (…), tj. godzinowe koszty osobowe i godzinowe koszty eksploatacji (np. energii elektrycznej, chłodzenia, monitoringu, konserwacji) powiększone o stały wskaźnik kosztów pośrednich w wysokości 7% liczony od kosztów osobowych. W kosztach personelu znajduje się koszt osób przydzielonych jako administratorzy i operatorzy (…), osób zajmujących się wsparciem użytkowników (w tym tzw. …) oraz osób zajmujących się wsparciem aplikacji.

Zdaniem Wnioskodawcy, Y będzie w ten sposób ponosiło wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

4)Z jakich powodów Y nie będzie ponosił samodzielnie części kosztów eksploatacji związanych z utrzymaniem (…) (bezpośrednio na rzecz dostawców tych kosztów)?

Nie są znane Wnioskodawcy powody, dlaczego Y nie będzie ponosił samodzielnie części kosztów eksploatacji związanych z utrzymaniem (…) (bezpośrednio na rzecz dostawców tych kosztów).

Wnioskodawca domyśla się, że fakt, iż Y nie będzie ponosił samodzielnie części kosztów eksploatacji związanych z utrzymaniem (…) (bezpośrednio na rzecz dostawców tych kosztów) wynika z konstrukcji prawnej działania Y w dziedzinie …. Wnioskodawca przystąpił do konkursu ogłoszonego przez Y, w którym zostały opisane zasady uczestnictwa. Wnioskodawca nie uczestniczył zaś w budowie tej konstrukcji (nie ma też na nią wpływu).

Jak wskazuje art. 1 Statutu (...) Y realizuje następujące zadania:

a)(…)

Mocą umowy … (czyli umowy o dofinansowanie) Y przydzieli Wnioskodawcy dofinansowanie kosztów eksploatacyjnych (…) w części przypadającej na współwłasność Y (mocą umowy … będzie następował zwrot kosztów, jakie generuje utrzymanie i eksploatacja (…) – w części przypadającej na Y) według ustaleń dotyczących kwalifikowalności tych kosztów zawartych w tej umowie.

5)Czy gdyby nie mieli Państwo zagwarantowanego dofinansowania kosztów eksploatacyjnych (…) od Y, to czy podjęliby się Państwo eksploatacji tego (…)?

Zasady konkursu, do którego przystąpił Wnioskodawca przewidują łączne nabycie (…) w częściach ułamkowych z Y oraz kolejno jego wspólną eksploatację i dofinansowanie do kosztów eksploatacyjnych realizowane przez Y. Wskazanych czynności nie można rozdzielić. Nie jest możliwe w tym przypadku jedynie nabycie (…) w częściach ułamkowych z Y a następnie samodzielne ponoszenie kosztów jego eksploatacji przez Wnioskodawcę (część tych kosztów dotyczy własności Y). Taką konstrukcję przewiduje (…).

Wnioskodawca nie mógł zatem nawet hipotetycznie rozważać opcji wskazanej w pytaniu nr 5 wezwania. Wnioskodawca mógł ewentualnie w ogóle nie przystąpić do konkursu ogłoszonego przez Y (i tym samym nie nabywać ani nie eksploatować (…) w ramach współwłasności z Y). Jednocześnie należy podkreślić, że wzięcie udziału w konkursie zostało poparte przez Ministerstwo (...), a planowana realizacja tego przedsięwzięcia mieści się w zadaniach statutowych Wnioskodawcy.

6)Czy niezależnie od dofinansowania kosztów eksploatacyjnych (…) będą Państwo otrzymywali od Y inne wynagrodzenie w ramach realizacji wspólnego projektu?

Nie, Wnioskodawca nie będzie uzyskiwał od Y żadnego wynagrodzenia w ramach realizacji wspólnego projektu.

7)W związku z tym, że planują Państwo wraz z Y również udostępnianie (…) odpłatnie, prosimy o wskazanie jakie planują Państwo zasady podziału ewentualnych zysków?

Nie zaistnieje żadna zasada podziału ewentualnych zysków z tytułu odpłatnego udostępniania zasobów (…). Wnioskodawca oraz Y będą współwłaścicielami (…) w częściach ułamkowych. Oba podmioty (tj. Wnioskodawca oraz Y) mogą w przyszłości samodzielnie i niezależnie od siebie świadczyć odpłatne usługi z wykorzystaniem (…) w ramach przysługującego każdej ze stron czasu dostępu. W takiej sytuacji każdy z podmiotów będzie dokonywał odrębnej samodzielnej sprzedaży. Między Wnioskodawcą oraz Y nie będzie występował żaden podział finansowy z tytułu realizacji tej sprzedaży.  

Pytania

1.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, w świetle którego środki otrzymywane przez Wnioskodawcę od Y z tytułu opisanego w stanie faktycznym zwrotu kosztów eksploatacyjnych (…) (przydzielanego w formie dofinansowania mocą umowy …) nie będą stanowiły wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, w świetle którego obciążanie Y opisanymi w stanie faktycznym kosztami eksploatacyjnymi (…) nie powinno być dokumentowane fakturami?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, środki otrzymane przez Wnioskodawcę od Y z tytułu opisanego w stanie faktycznym zwrotu kosztów eksploatacyjnych (…) (przydzielanego w formie dofinansowania mocą umowy …) nie będą stanowiły wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W wyniku realizacji projektu Wnioskodawca oraz Y będą współwłaścicielami (…). Z uwagi na jego charakter oraz sposób działania urządzenie to będzie (...) w siedzibie Wnioskodawcy. Strony uzgodniły, że nabędą (…) w ramach współwłasności w częściach ułamkowych (szacuje się, że Wnioskodawca nabędzie ok. 65% współwłasności, a Y - ok. 35%). Jak podaje art. 207 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm), pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów. W takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Uregulowania prawne określające prawa i obowiązki współwłaścicieli posiadających towary w ramach współwłasności przewidują, że współwłaściciele ci ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną w stosunku do wielkości udziałów.

Zgodnie z powyższym strony uzgodniły, że Y będzie zobowiązane do ponoszenia kosztów eksploatacji (…) w wysokości 35% ich wartości - a więc w takim samym stosunku w jakim przypada Y udział we współwłasności tego (…). Natomiast Wnioskodawca będzie zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania (…) w wysokości 65% ich wartości - również w takim samym stosunku, w jakim przypada Wnioskodawcy udział w jego współwłasności.

Tym samym należy uznać, że Wnioskodawca obciąży Y kosztami, do których poniesienia zobligowane będzie Y w związku z tym, że jest współwłaścicielem (…). Sama forma zwrotu kosztów będzie następowała w formie dofinansowania przyznanego Wnioskodawcy przez Y mocą przyszłej umowy (…).

Nie będzie to odpłatność za jakikolwiek towar lub usługę.

Natomiast w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Wnioskodawca otrzyma środki, które będą stanowiły zwrot wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z eksploatacją (…). W zamian za otrzymane środki Wnioskodawca nie przekaże Y żadnych towarów. W związku z tym należy uznać, że otrzymane kwoty nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów.

Jednocześnie na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

A zatem świadczenie usług występuje jeżeli w zamian za wykonane świadczenie strona otrzymuje wynagrodzenie. Przy czym przyjmuje się, że aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Tak uznał przykładowo Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, wskazując, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT. Podobnie w orzeczeniu z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden TSUE wskazał, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Rozliczenie pomiędzy stronami umowy o przyjęcie (…) oraz umowy o dofinansowanie (…) będzie dotyczyło kosztów eksploatacyjnych związanych ze zwykłym używaniem rzeczy. Do ponoszenia takich wydatków zobligowany jest każdy ze współwłaścicieli - w stosunku do przysługujących mu udziałów we współwłasności. W przypadku gdy jeden ze współwłaścicieli ponosi te ciężary w całości, może domagać się ich zwrotu od drugiego współwłaściciela (oczywiście w części go obciążającej). Nie mamy jednak w tym przypadku do czynienia ze stosunkiem prawnym przewidującym wykonanie określonego świadczenia, w zamian za które drugi współwłaściciel uiszczałby wynagrodzenie. Współwłaściciel ponoszący wydatki związane z posiadaniem i korzystaniem z rzeczy, ponosi je w swoim imieniu i na swoją rzecz - jest bowiem właścicielem tej rzeczy. A konieczność poniesienia takich wydatków pojawia się niezależnie od tego czy jest jeden właściciel, czy też kilku współwłaścicieli. Natomiast obciążenie innych współwłaścicieli tymi kosztami – w częściach w jakich przysługuje im współwłasność - stanowi realizację uprawnienia wynikającego z postanowień umownych lub z mocy przepisów prawa powszechnie obowiązującego (jak np. powołany wyżej art. 207 Kodeksu cywilnego).

Wnioskodawca będzie wykonywał zadania i czynności będące konsekwencją umieszczenia (…) w miejscu, w którym ma siedzibę. Do zadań Wnioskodawcy będzie należało:

1.(…)

Wszystkie czynności polegające na instalacji, utrzymaniu, serwisie i monitorowaniu działania (…) będą stanowiły działania, które musiałby podjąć każdy podmiot posiadający i użytkujący tego typu urządzenie. Nie można więc tutaj uznać, że Wnioskodawca zobowiąże się do wykonania na rzecz Y jakichś dodatkowych czynności, z tytułu których przysługiwałoby wynagrodzenie. Nie sposób bowiem z ww. katalogu zadań Wnioskodawcy wyodrębnić takich, które nie byłyby związane ze zwykłym posiadaniem rzeczy.

Oczywiście w przypadku różnych form współwłasności zdarza się, że strony nie przewidują tego typu rozliczeń. Ale dzieje się tak najczęściej w przypadkach, gdy posiadanie rzeczy nie wiąże się z koniecznością ponoszenia istotnych kosztów eksploatacyjnych albo gdy jest to rzecz ruchoma, którą strony dysponują na zmianę (wówczas w momencie korzystania z rzeczy ponoszą na bieżąco związane z tym koszty eksploatacyjne, wobec czego nie trzeba ustalać dodatkowych rozliczeń).

Natomiast utrzymanie działania (…) wiąże się z koniecznością ponoszenia kosztów stałych takich jak koszt energii elektrycznej lub chłodzenia. Ponadto, niezbędne jest ponoszenie wydatków osobowych w celu utrzymania urządzenia w sprawności technicznej oraz zarządzania operacyjnego. Kosztem zmiennym zależnym od stopnia wykorzystania (…) przez użytkowników jest przede wszystkim koszt energii elektrycznej. Gdyby Wnioskodawca był jedynym właścicielem (…), to wydatki te ponosiłby we własnym zakresie. Ponieważ jednak jest to współwłasność, to na bazie proponowanej umowy o dofinansowanie 35% kosztów ponosi Y. Nie ma tutaj możliwości, aby Y samodzielnie ponosiło te wydatki tylko w momencie używania (…), nie jest to bowiem rzecz, którą można swobodnie przenieść. Jednocześnie nie można uznać, że zadania jakie będzie realizował Wnioskodawca będą stanowiły dodatkowe czynności niezwiązane z posiadaniem rzeczy, które będzie wykonywał w ramach dodatkowego zlecenia na rzecz Y. Będą one bowiem nakierowane na utrzymanie (…) w sprawnym działaniu i bieżącym użytkowaniu (w tym korzystaniu z (…) przez użytkowników). Pozwolą również Y korzystać z rzeczy. Przykładowo, administrowanie przez Wnioskodawcę kontami użytkowników na bazie decyzji Y pozwoli temu podmiotowi realizować swoje uprawnienia jako współwłaściciela (tj. pozwoli korzystać z (…)).

Przyszłe rozliczenia między stronami należało zatem będzie potraktować jako zwykłą partycypację w kosztach związanych ze współwłasnością (współposiadaniem). Istnieje już ugruntowany pogląd, że rozliczenia, w ramach których druga strona jedynie partycypuje w kosztach nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jako przykład można wskazać interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 stycznia 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.913.2021.4.ICZ oraz z dnia 3 kwietnia 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.34.2020.1.RMA.

Nie bez znaczenia tutaj jest także fakt, że zwrot wskazanych kosztów eksploatacji nastąpi mocą umowy o przyznanie Wnioskodawcy dofinansowania. Aby wydatki kosztowe Wnioskodawcy związane z eksploatacją (…) zostały przez Y sfinansowane (w przypisanej do Y części) będą musiały stanowić tzw. koszty kwalifikowane. Będą musiały zostać rzeczywiście poniesione, w ustalonym umownym okresie. Muszą także być uprzednio zadeklarowane w powołanym powyżej załączniku 2a do (…). Muszą być możliwe do zidentyfikowania i zweryfikowania w ramach opisanych powyżej raportów finansowych. Muszą być racjonalne, uzasadnione i poniesione zgodne z zasadą należytego zarządzania finansami publicznymi (w szczególności w zakresie oszczędności i efektywności). Warunkiem wypłaty Wnioskodawcy transz dofinansowania przez Y (na finansowanie 35% kosztów jakie generuje eksploatacja (…)) będą składane przez Wnioskodawcę cykliczne raporty (techniczne oraz finansowe składane wg ściśle określonych reguł projektowych). Strony mogą przewidzieć płatności zaliczkowe dotacji celem prefinansowania wydatków (oczywiście wyłącznie dotyczących finansowania 35% kosztów jakie będzie generowała eksploatacja (…) w związku z własnością Y). W przypadku naruszeń ze strony Wnioskodawcy Y będzie uprawnione do zawieszenia wypłat transz dofinansowania. W skrajnych przypadkach naruszeń także do wypowiedzenia umowy (…).

Należy też podkreślić, że nie ma w tym przypadku znaczenia, że Y z tytułu działań Wnioskodawcy odnosi korzyść w postaci zachowania funkcjonowania (…) oraz możliwości korzystania z niego. Organy podatkowe potwierdzają, że fakt, iż tego typu korzyść da się wyodrębnić nie świadczy o istnieniu stosunku zobowiązaniowego pomiędzy stronami, w ramach którego dochodzi do wykonania świadczenia w zamian za wynagrodzenie. Przykładowo, w stanie faktycznym sprawy, w ramach którego dochodziło do budowy drogi, której to budowa: „będzie leżała w interesie ekonomicznym obu Stron, jako właścicieli nieruchomości powstałych po podziale Nieruchomości”, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 5 grudnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.403.2022.2.AA potwierdził prawidłowość stanowiska, w świetle którego: „sam fakt pośredniej korzyści ekonomicznej dla Kupującego w postaci zapewnienia dostępu dla jego części Nieruchomości do Drogi na skutek realizacji Umowy Drogowej, w ocenie Wnioskodawców nie może być uznany za "świadczenie" (w postaci realizacji Drogi), czy też ewentualnie odrębne "świadczenie" w relacji Sprzedającego z Kupującym”.

A zatem, przy ustalaniu czy dochodzi do wykonania usługi nie należy szukać jakichkolwiek korzyści jakie druga strona odnosi z zachowania się danego podmiotu. Chodzi o korzyść w postaci nabycia określonego świadczenia (np. wykonania określonych prac, pozostawania w gotowości). Korzyści muszą płynąć ze zobowiązania podatnika (tutaj Wnioskodawcy) do wykonania określonych czynności lub powstrzymania od dokonania czynności. Dodatkowo, w zamian za to zobowiązanie przewidziane musi być ekwiwalentne świadczenie w postaci wynagrodzenia.

W analizowanej sprawie jedynym stosunkiem łączącym strony będzie współwłasność rzeczy (tj. …) i to z tego stosunku będą płynęły ewentualne prawa i obowiązki stron. Zawarte uzgodnienia nie będą kreowały zobowiązania do wykonania dodatkowych czynności przez Wnioskodawcę. Przewidują jedynie partycypację współwłaściciela w kosztach ponoszonych w związku ze zwykłym posiadaniem rzeczy.

Warto w tym miejscu przywołać stanowisko jakie wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 sierpnia 2015 r., sygn. akt I FSK 1373/14, stwierdzając m.in., że „(...) usługą jest każde, co do zasady, odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów i które przejawia się tym, że świadczeniobiorca (będący konsumentem danej usługi) odnosi z niego, choćby nawet potencjalną korzyść. W szeregu orzeczeń (np. C-498/99, publ. LEX nr 83900, C-16/93, publ. LEX nr 83886, C-89/81, publ. www.curia.europa.eu, czy C-154/80, publ. www.curia.europa.eu), istotnych z punktu widzenia spornej w tej sprawie kwestii Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wyraził pogląd, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

1.istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

2.wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

3.istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

4.odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

5.istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Należy uznać, że w ramach analizowanego przypadku nie będą spełnione ww. przesłanki. Można bowiem wskazać, że:

1.pomiędzy stronami będzie istniał związek prawny wynikający ze współwłasności rzeczy, lecz stosunek ten nie będzie przewidywał żadnych świadczeń wzajemnych;

2.kwoty dofinansowania przekazywane przez Y nie będą stanowiły wynagrodzenia za określone usługi, lecz zwrot kosztów poniesionych na eksploatację (…), w tym jego utrzymania w stanie zdatnym do korzystania (będą to koszty powstałe w związku ze zwykłym używaniem rzeczy);

3.nie ma w tym przypadku bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści po stronie Y. Oczywiście Y jako osoba prawna będzie odnosił korzyść w postaci możliwości korzystania z (…) przez wskazanych przez niego użytkowników, lecz Wnioskodawca będzie wykonywał te czynności w ramach ustalonych w projekcie zadań. Nie będzie to realizowane w ramach odrębnego stosunku zobowiązaniowego;

4.płatność dofinansowania ze strony Y będzie związana jedynie ze zwrotem kosztów eksploatacji. Płatność ta wynika z całokształtu przedsięwzięcia i ram projektowych uregulowanych rozporządzeniem (…) oraz umową będącą wynikiem konkursu rozpisanego przez Y. Element ten nie podlega ramom negocjacyjnym w ramach tzw. swobody umów;

5.wycenie nie będzie podlegała wartość świadczenia. Wysokość obciążenia Y jaką będzie dokonywał Wnioskodawca będzie zgodna z proporcją współwłasności i z kosztami jakie ponoszą współwłaściciele w związku z posiadaniem i korzystaniem z (…).

A zatem biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że środki otrzymane przez Wnioskodawcę od Y (w formie dofinansowania) z tytułu zwrotu kosztów eksploatacyjnych nie będą stanowiły wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, obciążając Y opisanymi w stanie faktycznym kosztami eksploatacyjnymi (…) (które będą finansowane w formie dofinansowania) Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku faktu tego dokumentować fakturami.

W świetle art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

A zatem podatnik zobligowany jest udokumentować fakturą czynności podlegające opodatkowaniu takie jak m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług. Jak jednocześnie wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 1, obciążenie z tytułu kosztów eksploatacyjnych nie będzie stanowiło wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenie ze strony Wnioskodawcy na rzecz Y. Będzie to obciążenie z tytułu kosztów eksploatacyjnych (finansowane w formie dofinansowania) wynikłych ze współwłasności rzeczy.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe należy przyjąć, że Wnioskodawca nie będzie mógł dokumentować fakturami obciążeń Y z tytuły kosztów eksploatacyjnych. Nie będzie bowiem dochodziło między Wnioskodawcą a Y do wykonania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dopuszczalne będzie udokumentowanie należności innym dokumentem, np. notą księgową lub raportem w elektronicznym systemie grantowym Komisji Europejskiej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Muszą być zatem spełnione następujące warunki:

·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie – jako usługa – podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega więc opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. w sprawach C-16/93, C-213/99, C-404/99) podkreślając, że o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie.

Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. sprawy C-154/80, C-89/81, C-16/93, C-498/99) wynika, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność opodatkowaną VAT, uważane mogą być sytuacje, w których:

·istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje wzajemne świadczenie,

·wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

·istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy usługi,

·odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana podatkiem VAT,

·istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości świadczenia wzajemnego.

Wobec powyższych rozważań, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Tak więc, na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.

Przy czym, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów albo świadczenie usług – w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy oraz art. 8 ust. 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Zasady dotyczące dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zawarte są w Dziale XI rozdziale 1 ustawy, a dokładnie są regulowane przez przepisy art. 106a-106q ustawy.

W myśl art. 106a pkt 1 i 2 ustawy:

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy:

Dane, które powinna zawierać faktura, zostały wskazane w art. 106e ust. 1 ustawy, w tym w pkt 1-18 wymieniono:

Natomiast w myśl art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy:

Odnosząc powyższe rozważania do przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że przekazanie środków pieniężnych przez Y w ramach umowy o dofinansowanie na pokrycie części kosztów eksploatacyjnych (…) powinno być rozumiane jako zapłata za odpłatne świadczenie usług (wykonanie przez Państwa ustaleń umownych w obszarze utrzymania i obsługi (…)).

Jak wynika z okoliczności sprawy, będą Państwo zobowiązani do wykonywania szeregu czynności związanych z instalacją, utrzymaniem, serwisem i monitorowaniem działania (…). Wskazali Państwo, że będą działać w imieniu własnym i na własną rzecz oraz jednocześnie w imieniu i na rzecz Y podczas dostawy, instalacji, testu próbnego, odbioru od sprzedawcy, konserwacji i, w razie potrzeby, demontażu (…). To Państwo zidentyfikują i wdrożą wymagania dotyczące budowy i utrzymania (…), w tym między innymi infrastrukturę, zasady bezpieczeństwa i regulacje zasad użytkowania w celu prawidłowej instalacji i działania (…). Wdrożą Państwo przydział czasu dostępu (…) dla Państwa użytkowników oraz użytkowników Y. Wszyscy użytkownicy krajowi (tj. użytkownicy, którym dostęp przydzielili Państwo) i europejscy (tj. użytkownicy, którym dostęp przydzieliło Y) będą znajdować się w jednej bazie danych. Fizycznie będą ich obsługiwali Państwo. Ponadto Państwo muszą zapewnić separację funkcjonalną oraz w miarę możliwości fizyczną (…)i wszelkich krajowych lub regionalnych (…), które obsługuje. Państwo są obowiązani zapewnić, aby personel wykonujący umowę posiadał kwalifikacje zawodowe i doświadczenie niezbędne do wykonywania powierzonych mu zadań. Jak wynika z wniosku, przyjmą Państwo odpowiedzialność wobec Y za wykonanie swoich zobowiązań wynikających z umowy o przyjęcie. Będą Państwo ponosili odpowiedzialność za wszelkie straty lub szkody wyrządzone Y w trakcie lub w wyniku wykonywania umowy. Będą mieli Państwo obowiązek wykupić polisę ubezpieczeniową obejmującą działanie (…) oraz ubezpieczenie od ryzyka i szkód lub strat związanych z jego wydajnością.

Ponadto trzeba zauważyć, że dla rozliczenia dofinansowania do kosztów eksploatacyjnych generowanych przez używanie (…) przyjęto jednostkę rozliczeniową obliczaną na podstawie całkowitego kosztu wskazanych pozycji kosztowych w okresie referencyjnym, w podziale na koszt na godziny (24 godziny na dobę i przy założeniu 30 dni w miesiącu) pomnożony przez udział procentowy we własności (…) należny Y. Dofinansowanie jednostki rozliczeniowej dotyczy kosztów kwalifikowalnych składających się na koszt użytkowania (…), tj. godzinowe koszty osobowe i godzinowe koszty eksploatacji (np. energii elektrycznej, chłodzenia, monitoringu, konserwacji) powiększone o stały wskaźnik kosztów pośrednich w wysokości 7% liczony od kosztów osobowych. W kosztach personelu znajdzie się koszt osób przydzielonych jako administratorzy i operatorzy (…), osób zajmujących się wsparciem użytkowników (w tym tzw. …) oraz osób zajmujących się wsparciem aplikacji.

W tym miejscu zauważyć należy, że co do zasady, sama czynność przekazania środków finansowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie rodzi żadnych obowiązków podatkowych, o ile nie pełni funkcji zapłaty lub zaliczki z tytułu jakiegokolwiek świadczenia usług lub dostawy towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu przepisów ustawy. Aby uznać, że pomiędzy podmiotami doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy przekazaną zapłatą, a wykonanym świadczeniem. Przekazana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia – wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz opis sprawy, należy wskazać, że zwrot kosztów eksploatacyjnych w formie dofinansowania, jakiego będzie dokonywał Y na rzecz Państwa w związku z eksploatacją (…), którego jest współwłaścicielem i którego zasoby udostępnia określonym europejskim użytkownikom (w tym odpłatnie) należy uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usługi podlegającej opodatkowaniu VAT. W analizowanej sprawie istnieje bowiem związek prawny między Państwem a Y, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne. Państwo jako jedna ze stron istniejącego stosunku prawnego zobowiązujecie się do określonego działania, tj. do wykonania szeregu czynności związanych z eksploatacją (użytkowaniem, obsługą, serwisem, zarządzaniem itd.) (…), a druga strona, tj. Y do uiszczenia w zamian za to działanie świadczenia pieniężnego w formie dofinansowania przydzielanego Państwu. Dofinansowanie to będzie obejmować Państwa wydatki kosztowe związane z eksploatacją (…). Jednocześnie będą Państwo zobowiązani do przekazywania Y cyklicznych raportów związanych z realizacją zawartych umów i wykonaniem zobowiązań wynikających z tych umów. 

Natomiast Y, przydzielając Państwu ww. dofinansowanie, uzyskuje korzyści z podejmowanych przez Państwa działań związanych z utrzymaniem (…) i zapewnieniem jego sprawnego/prawidłowego działania. Y ma bowiem możliwość realizowania uprawnień wynikających ze współwłasności (…) poprzez przydział dostępu do zasobów tego (…) określonym (europejskim) użytkownikom i umożliwienia im korzystania z (…) (w tym za odpłatnością). Działania podejmowane przez Państwa będą miały zatem na celu utrzymanie (…) w sprawnym/prawidłowym działaniu nie tylko na Państwa potrzeby własne, ale również na potrzeby i w interesie Y, obciążanego częścią ponoszonych przez Państwa kosztów eksploatacyjnych. Bez wątpienia więc Y otrzymuje zindywidualizowaną, skonkretyzowaną korzyść z Państwa działań. 

W przedmiotowej sprawie zaistnieje zatem bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy otrzymaną zapłatą (tj. dofinansowaniem przyznanym na podstawie umowy …) a wykonanym świadczeniem polegającym na utrzymaniu i bieżącej obsłudze (…) w celu zapewnienia jego prawidłowego działania. Y dzięki świadczeniom dokonywanym na jego rzecz nie musi organizować własnych struktur m.in. w zakresie …, czy też zapewnienia odpowiednio wykwalifikowanego personelu do obsługi (…). Ponadto to Państwo będziecie obsługiwali fizycznie użytkowników (…) (zarówno tych krajowych, jak i europejskich). Takich działań nie będzie podejmował Y, korzystający z nabytego we współwłasności (…).

Zatem pomiędzy Państwem a Y istnieje stosunek zobowiązaniowy, w ramach którego występują świadczenia wzajemne, do których zobowiązały się strony na mocy zawartych umów. Mamy do czynienia ze skonkretyzowanym świadczeniem, z którego korzyści odnosi Y (będący współwłaścicielem …) w zamian za określone wynagrodzenie w postaci uiszczanego na rzecz Państwa dofinansowania, stanowiące ekwiwalentne świadczenie uiszczane w proporcji do wielkości posiadanego udziału we wspólnej rzeczy.

Nie można się więc zgodzić z Państwem, że dofinansowanie kosztów eksploatacji (…) nie będzie stanowić odpłatności za jakikolwiek towar lub usługę. Nie mamy w analizowanej sprawie do czynienia jedynie ze zwrotem kosztów niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie jest również konieczne, aby pomiędzy stronami istniał odrębny stosunek zobowiązaniowy (jak wskazują Państwo we własnym stanowisku) niż wynikający ze wskazanych we wniosku umów. 

Tym samym otrzymywany przez Państwa zwrot kosztów eksploatacyjnych (w postaci dofinansowania), który dokonywany jest w związku z wykonywaniem czynności odnoszących się do utrzymywania i bieżącej obsługi (…), będzie stanowić wynagrodzenie za odpłatne świadczenie przez Państwa usług, których odbiorcą jest Y.

W konsekwencji uznać należy, że otrzymywany przez Państwa od Y zwrot kosztów eksploatacyjnych (w postaci dofinansowania), będzie stanowił zapłatę za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odnośnie natomiast pytania nr 2 wskazać należy, że skoro – jak wyżej wskazano - otrzymany przez Państwa zwrot kosztów eksploatacyjnych (…) w formie dofinansowania stanowi zapłatę za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, to obciążenie Y kosztami eksploatacyjnymi (…) powinno być udokumentowane fakturami na zasadach ogólnych.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 1 i 2 uznaję za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Natomiast odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych, co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).