Ustalenie obowiązków płatnika w związku z wypłatą kuratorowi wynagrodzenia za sprawowanie kurateli nad osobą częściowo ubezwłasnowolnioną.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 8 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od podatku wypłaty wynagrodzenia z tytułu kurateli.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 września 2024 r. (data wpływu 19 września 2024 r.).Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Do Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w B wpłynęło postanowienie Sądu Rejonowego w A z dnia (...) 2021 r. dotyczące przyznania kuratorowi wynagrodzenia okresowego w kwocie 500,00 zł miesięcznie za sprawowanie kurateli nad osobą częściowo ubezwłasnowolnioną. Zgodnie z postanowieniem Sądu wynagrodzenie ma być pokryte ze środków publicznych Gminy C. Na tej podstawie tutejszy Ośrodek wypłaca kuratorowi miesięczne wynagrodzenie.

Uzupełnienie wniosku

W uzupełnieniu wniosku doprecyzowali Państwo, że podstawą przyznania wynagrodzenia kuratorowi jest art. 179 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w B ma wypłacać wynagrodzenie na podstawie Postanowienia Sądu.

Podstawą ustanowienia przez Sąd Rejonowy w A podatnika kuratorem osoby częściowo ubezwłasnowolnionej jest art. 181 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Przyznane podatnikowi kwoty nie stanowią zwrotu kosztów z tytułu opieki nad dzieckiem lub osobą zależną, otrzymanych na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych do tych ustaw, finansowanych z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, Funduszu Pracy lub z budżetu Unii Europejskiej.

Wypełnianie przez podatnika obowiązków kuratora osoby częściowo ubezwłasnowolnionej nie następuje w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Pytanie

Czy wynagrodzenie, które tutejszy Ośrodek wypłaca kuratorowi na podstawie otrzymanego postanowienia sądu jest przychodem podlegającym opodatkowaniu? Czy wypłacając kuratorowi ww. wynagrodzenie powinni Państwo pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, z zastosowaniem 20 % kosztów uzyskania przychodów oraz ulgę podatkową?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem wynagrodzenie za sprawowanie kurateli nad osobą częściowo ubezwłasnowolnioną przyznane kuratorowi przez Sąd jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 179 § 1 i § 2 ww. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy: „Organ państwowy, który ustanowił kuratora, przyzna mu na jego żądanie stosowne wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy kuratora jest nieznaczny, a sprawowanie kurateli czyni zadość zasadom współżycia społecznego." Cytowane przepisy nie regulują kompleksowo problematyki wynagrodzenia kuratora, zgodnie zaś z art. 178 § 2 ww. ustawy: „W zakresie nie uregulowanym przez przepisy, które przewidują ustanowienie kuratora, stosuje się odpowiednio do kurateli przepisy o opiece z zachowaniem przepisów poniższych." Odpowiednio zaś do art. 162 § 3 ww. ustawy wynagrodzenie opiekuna pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej. Skoro w zakresie nieuregulowanym do przepisów o kurateli stosuje się przepisy o opiece, te zaś odsyłają do ustawy o pomocy społecznej, to dokonując oceny charakteru prawnego tego świadczenia należy przyjąć, że wynagrodzenie kuratora stanowi świadczenie z pomocy społecznej w rozumieniu art. 36 pkt 1 lit. h ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w związku z czym podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów. Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu podatnika wskazuje, że w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście.

Stosownie zaś do art. 13 pkt 6 ww. ustawy:

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Z treści wniosku wynika, że wpłynęło do Państwa, Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w B, postanowienie Sądu dotyczące przyznania kuratorowi wynagrodzenia okresowego w kwocie 500,00 zł miesięcznie za sprawowanie kurateli nad osobą częściowo ubezwłasnowolnioną. Zgodnie z postanowieniem Sądu wynagrodzenie ma być pokryte ze środków publicznych Gminy C. Na tej podstawie wypłacają Państwo kuratorowi miesięczne wynagrodzenie. Podstawą ustanowienia przez Sąd podatnika kuratorem osoby częściowo ubezwłasnowolnionej jest art. 181 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, natomiast podstawą przyznania wynagrodzenia kuratorowi jest art. 179 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w B ma wypłacać wynagrodzenie na podstawie postanowienia Sądu. Wypełnianie przez podatnika obowiązków kuratora osoby częściowo ubezwłasnowolnionej nie następuje w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę treść art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, aby określony przychód mógł być uznany za przychód z działalności wykonywanej osobiście winny zostać spełnione przesłanki określone w tym przepisie, tj. przychód winien wystąpić w związku z wykonywaniem czynności:

-zleconych na podstawie właściwych przepisów,

-zleconych przez jeden z następujących podmiotów:

·organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej albo

·sąd, albo

·prokuratora.

Zatem wypłacane przez Państwa wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji kuratora osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, będzie stanowiło dla kuratora przychód z działalności wykonywanej osobiście w myśl art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Opodatkowaniu nie podlegają dochody wymienione m.in. w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 79a ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego jest wynagrodzenie za sprawowanie opieki przyznane przez sąd na podstawie art. 162 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zgodnie z art. 178 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):

§ 1. Kuratora ustanawia się w wypadkach w ustawie przewidzianych.

§ 2. W zakresie nieuregulowanym przez przepisy, które przewidują ustanowienie kuratora, stosuje się odpowiednio do kurateli przepisy o opiece z zachowaniem przepisów poniższych.

Jak stanowi art. 181 ww. kodeksu:

§ 1. Kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo jest powołany do jej reprezentowania i do zarządu jej majątkiem tylko wtedy, gdy sąd opiekuńczy tak postanowi.

§ 2. W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia kuratela ustaje z mocy prawa.

W myśl, art. 179 § 1 ww. kodeksu:

Organ państwowy, który ustanowił kuratora, przyzna mu na jego żądanie stosowne wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora.

Stosownie do art. 162 ww. kodeksu:

§ 1. Sąd opiekuńczy przyzna opiekunowi za sprawowanie opieki na jego żądanie stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe w dniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej.

§ 2. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego.

§ 3. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej.

Z brzmienia art. 178 § 2 ww. kodeksu wynika nakaz stosowania do kurateli w sprawach nieuregulowanych odpowiednio przepisów o opiece, co skutkuje objęciem przepisem art. 162 § 3 ww. kodeksu także sytuacji, w której nie jest możliwe wypłacenie wynagrodzenia z dochodów lub majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony lub ze środków wnioskującego o jego ustanowienie.

W uchwale Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2014 r., III CZP 6/14 wskazano:

Przepisy ogólne dla kurateli zawarte są w art. 179 - art. 180 KRO, a pozostałe (art. 181 - art. 184 KRO) obejmują normy regulujące wskazane rodzaje kurateli. Unormowanie kurateli nie ma charakteru wyczerpującego, a zatem zgodnie z art. 179 § 2 KRO, w zakresie nieunormowanym, stosować należy przepisy o opiece. Oznacza to, że kuratela konstrukcyjnie nie różni się od opieki, obie instytucje stanowią formę pieczy prawnej. Podkreśla się jednak w literaturze, że odpowiednie stosowanie przepisów o opiece do kurateli wymaga analizy każdego przypadku, w konsekwencji którego dochodzi do ustanowienia kuratora, w kontekście do stopnia bliskości zadań kuratora i opiekuna oraz adekwatności do nich tych przepisów. Ustanowienie kuratora regulują przepisy art. 599 - art. 605 KPC.

(…)

W art. 179 KRO uregulowana została jedynie podstawa przyznania wynagrodzenia kuratorowi na jego wniosek, źródła pokrycia go (§ 1) oraz przypadki odmowy przyznania wynagrodzenia (§ 2). Zakres regulacji art. 162 KRO jest szerszy, ponieważ poza podstawą przyznania wynagrodzenia na wniosek opiekuna i sposobu przyznawania go (§ 1) oraz przypadkami odmowy przyznania wynagrodzenia (§ 2), określa wyczerpująco źródła, z których wynagrodzenie się pokrywa. Z porównania obu regulacji wynika, że art. 179 KRO nie obejmuje kwestii pokrycia wynagrodzenia, w sytuacji braku takiej możliwości z majątku osoby poddanej kurateli lub z majątku wnoszącego o ustanowienie kuratora.

(…)

Wykładnia art. 178 § 2 KRO nakazuje stosować do kurateli odpowiednio przepisy o opiece, ponieważ przepisy o kurateli nie regulują problematyki wynagrodzenia kuratora ustanowionego z urzędu, istnieje podobieństwo obu tych instytucji, a zamiarem ustawodawcy było objęcie nowo wprowadzoną regułą z art. 162 § 3 KRO także przypadku kurateli, w sytuacji braku podstaw do wypłacenia wynagrodzenia z majątku osoby objętej kuratelą lub wnioskującej o jej ustanowienie.

Zatem do wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji kuratora osoby częściowo ubezwłasnowolnionej przyznanego podatnikowi postanowieniem sądu na podstawie art. 179 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w sytuacji gdy nie jest możliwe jego wypłacenie z dochodów lub majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony lub ze środków wnioskującego o jego ustanowienie stosuje się art. 162 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W takiej sytuacji wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej.

Wobec powyższego, w związku z tym że, jak wskazano we wniosku, Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w B ma wypłacać wynagrodzenie za sprawowanie kurateli nad osobą częściowo ubezwłasnowolnioną na podstawie postanowienia sądu, to zastosowanie znajdują w tej sytuacji przepisy art. 162 § 1 i 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, gdyż uzupełniają one regulację art. 179 ww. kodeksu. Zatem wypłacane wynagrodzenie podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, wynagrodzenie, które Państwo wypłacają podatnikowi z tytułu pełnionej funkcji kuratora osoby częściowo ubezwłasnowolnionej należy traktować jako przychód z działalności wykonywanej osobiście w myśl art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie przychód ten korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Państwa w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa Organ podatkowy nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do weryfikacji i oceny dokumentów załączonych do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Państwa i Państwa stanowiskiem w sprawie oceny prawnej tego stanu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).