Obowiązki syndyka masy upadłości.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 sierpnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia obowiązku odprowadzenia podatku oraz złożenia deklaracji w zakresie obowiązków podatkowych syndyka masy upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni działając jako Syndyk masy upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej ..., wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej w przedmiocie obowiązków podatkowych Syndyka masy upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

Postanowieniem Sądu Rejonowego... Sąd Gospodarczy ...Wydział Gospodarczy dla spraw Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych z dnia ... ogłosił upadłość jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej w trybie określonym art. 491¹ ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe.

Upadła ... posiada zaległość w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT-37 za 2023 r. w kwocie ... zł wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie ... zł (na dzień ... 2024 r., zgodnie z informacją pisemną wskazaną przez Naczelnika Urzędu Skarbowego...).

Ww. zaległość powstała po dacie ogłoszenia upadłości, ... i wynika z rozliczenia dochodów uzyskiwanych przez Upadłą z pracy zarobkowej ...

Syndyk składając wniosek chce ustalić, czy podatek dochodowy od osób fizycznych na rachunek Urzędu Skarbowego powinien odprowadzić Syndyk ze środków masy upadłości, czy Podatnik ze środków niewchodzących w skład masy upadłości.

Pytanie

1.Czy w opisanym stanie faktycznym podatek dochodowy od osób fizycznych na rachunek Urzędu Skarbowego powinien odprowadzić podatnik (Upadła) ze środków niewchodzących w skład masy upadłości, a nie Wnioskodawczyni (Syndyk) ze środków masy upadłości?

2.Czy w opisanym stanie faktycznym zobowiązanie podatkowe winno zostać zaspokojone z funduszów masy upadłości po uprzednim dokonaniu zgłoszenia wierzytelności przez wierzyciela, jakim jest Urząd Skarbowy…?

Pani stanowisko w sprawie

W ocenie Syndyka, w opisanym stanie faktycznym podatek dochodowy od osób fizycznych na rachunek Urzędu Skarbowego powinien odprowadzić podatnik (Upadły) ze środków niewchodzących w skład masy upadłości, a nie Wnioskodawczyni (Syndyk) ze środków masy upadłości. Jednocześnie w opisanym stanie faktycznym deklarację rozliczeniową powinien złożyć podatnik (Upadła), a nie Wnioskodawczyni (Syndyk). Upadła złożyła deklarację i na jej podstawie powstało zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT-37 za 2023 r. w kwocie … zł. Upadła nie dokonała zapłaty podatku w terminie jego wymagalności, tj. do dnia 30 kwietnia 2024 r.

Zgodnie z przepisem art. 156 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 1520 ze zm.), w przypadku ogłoszenia upadłości powołuje się syndyka.

Stosownie do art. 75 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe, z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.

Natomiast, jak stanowi art. 62 ustawy - Prawo upadłościowe, w skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego.

Przepis art. 173 ustawy - Prawo upadłościowe stanowi, że syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

W myśl art. 160 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że w przypadku ogłoszenia upadłości prowadzone są czynności na rachunek upadłego, lecz w wyniku decyzji zarządczych i rozporządzających podejmowanych przez syndyka. Syndyk w sprawach dotyczących masy upadłości działa jako zastępca pośredni upadłego, podejmując za upadłego i na jego rachunek wszystkie czynności prawne i procesowe. We wszelkich postępowaniach stroną w znaczeniu materialnym pozostaje Upadły (jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności), to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast Syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach, jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie Syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi konsekwencjami prawnymi tego stanu rzeczy. W konsekwencji, ogłoszenie upadłości nie pozbawia Upadłego podmiotowości prawnej ani prawa do własnego majątku, powoduje jedynie brak możliwości zarządu oraz możności korzystania i rozporządzania tym majątkiem. Zatem, mimo że upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, to nie zostaje pozbawiony statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.

Zgodnie z art. 45 ust. 1. Ustawy o podatku dochodowym, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Zeznanie podatkowe z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych PIT-37 za 2023 r. w kwocie ... zł wraz z odsetkami za zwłokę winna złożyć Upadła, co też uczyniła, i to na Upadłej (podatniku) spoczywa również obowiązek zapłaty ewentualnego podatku dochodowego wynikającego z dokonanego rozliczenia. Zapłata ta powinna nastąpić ze środków, którymi dysponować może Upadła, tj. ze środków niewchodzących w skład masy upadłości znajdujących się w zarządzie Syndyka.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 156 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 794):

Stosownie do art. 75 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe:

Natomiast, jak stanowi art. 62 ww. ustawy:

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy:

Przepis art. 173 ustawy Prawo upadłościowe stanowi, że:

W myśl art. 160 ust. 1 tejże ustawy:

Z cytowanych przepisów wynika, że w przypadku ogłoszenia upadłości prowadzone są czynności na rachunek upadłego, lecz w wyniku decyzji zarządczych i rozporządzających podejmowanych przez syndyka. Syndyk w sprawach dotyczących masy upadłości działa jako zastępca pośredni upadłego, podejmując za upadłego i na jego rachunek wszystkie czynności prawne i procesowe. We wszelkich postępowaniach stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły, to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach, jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika z wszystkimi konsekwencjami prawnymi tego stanu rzeczy. W konsekwencji ogłoszenie upadłości nie pozbawia upadłego podmiotowości prawnej ani prawa do własnego majątku, powoduje jedynie brak możliwości zarządu oraz możności korzystania i rozporządzania tym majątkiem. Zatem, mimo że upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, to nie zostaje pozbawiony statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że postanowieniem z dnia… Sąd ogłosił upadłość osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej oraz wyznaczył Panią jako Syndyka. Upadła posiada zaległość w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT-37 za 2023 r. wraz z odsetkami za zwłokę. Ww. zaległość powstała po dacie ogłoszenia upadłości, tj.... i wynika z rozliczenia dochodów uzyskiwanych przez Upadłą z pracy zarobkowej....

Pani wątpliwości sprowadzają się do ustalenia czy podatek dochodowy od osób fizycznych na rachunek Urzędu Skarbowego z tytułu zobowiązania podatkowego Upadłej powinien odprowadzić Syndyk ze środków masy upadłości, czy Podatnik ze środków niewchodzących w skład masy upadłości.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak wynika z powołanych przepisów, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Natomiast, stosownie do art. 45 ust. 4 ww. ustawy, przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania podatnicy są obowiązani wpłacić:

W myśl art. 45 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podatnik, który jest zobowiązany do złożenia zeznania w świetle art. 45 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym, w zeznaniu tym wykazuje dochody bez względu na to czy otrzymał od płatnika informacje o wysokości dochodu, w tym przypadku PIT-11, czy też ich nie otrzymał.

Z powyższych przepisów wynika, że na podatniku ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-37), w ww. terminie. W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania.

Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „podatnik” należy posiłkować się definicją zawartą w art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze. zm.), w myśl którego:

Zatem, mając na uwadze treść ww. powołanych przepisów należy stwierdzić, że mimo tego, że zarząd nad majątkiem upadłego w toku postępowania upadłościowego sprawuje Syndyk, to Upadły jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Upadły jest obowiązany składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru (PIT-37). Zobowiązanie do składania zeznań rocznych ciąży bezwzględnie na będącym w upadłości podatniku, gdyż żaden przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie dopuszcza złożenia zeznania przez inną osobę niż podatnik. 

Zatem, mając na uwadze treść ww. powołanych przepisów należy stwierdzić, że mimo tego, że zarząd nad majątkiem Upadłego w toku postępowania upadłościowego sprawuje Syndyk, to Upadły jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. W zeznaniu podatkowym, to Upadły, a nie Syndyk jest zobowiązany do wykazania wszystkich uzyskanych w danym roku podatkowym dochodów zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, co wymaga jego osobistego działania. Zeznanie powinno zostać złożone i podpisane przez podatnika (Upadłego). Obowiązek zapłaty podatku dochodowego również ciąży na podatniku. Pani jako Syndyk nie ma obowiązku zapłaty powstałego zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu niezapłacenia przez Upadłą w terminie podatku wynikającego ze złożonego przez Upadłą zeznania PIT-37. Obowiązek ten należy do Upadłej. To na Upadłej również spoczywa obowiązek zapłaty (z własnych środków) powstałej zaległości wynikającej z dokonanego rozliczenia.

W konsekwencji, Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).