Określenie podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia na rzecz sądu usług polegających na sporządzaniu opinii z zakresu prawa gospodarczego oraz informatyki śledczej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 11 lipca 2024 r.o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy określenia podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia na rzecz sądu usług polegających na sporządzaniu opinii z zakresu prawa gospodarczego oraz informatyki śledczej.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 września 2024 r. (data wpływu 12 września 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (ostatecznie przedstawiony w uzupełnieniu wniosku)

Działalność firmy Sp. z o. o. polega na sporządzaniu opinii z zakresu prawa gospodarczego oraz informatyki śledczej na zlecenie organów procesowych, w tym m.in. sądów powszechnych.

Po wykonaniu zlecenia, wystawiana jest faktura VAT dokumentująca sprzedaż zgodnie z zastosowaniem przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym.

 Jak wynika z par. 8 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym oraz par. 12 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym: Poniesione przez biegłego wydatki niezbędne dla wydania opinii, w tym w szczególności wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności, biegły dokumentuje za pomocą faktur lub rachunków albo kopii tych dokumentów. Sp. z o.o. jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Jako podatnik podatku od towarów i usług wystawiając faktury sprzedaży do każdej pozycji doliczany jest podatek VAT przy zastosowaniu odpowiedniej stawki zgodnie z obowiązującą ustawą.

Wynagrodzenie należne firmie Sp. z o.o. obejmuje również pozycje dokumentujące wydatki niezbędne dla wydania opinii powołując się na art. 89 ust. 1 i 4 Ustawy o kosztach sądowych, których wartość jest powiększana o wysokość podatku VAT naliczonego w wystawionych przez podatnika fakturach sprzedaży.

Jak wynika z art. 89 ust. 1 Biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

Natomiast art. 89 ust 4 wskazuje, iż: Wynagrodzenie biegłego będącego podatnikiem obowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie ze stawką tego podatku obowiązującą w dniu orzekania o tym wynagrodzeniu.

Sądy wskazują, iż dla wydatków niezbędnych dla wydania opinii, a stanowiących część wynagrodzenia należnego Podatnikowi, nie ma on prawa naliczenia podatku VAT.

W ocenie podatnika stoi to w sprzeczności z treścią art. 29a Ustawy o podatku od towarów i usług, który wskazuje, iż podstawą opodatkowania,(...), jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zakresem poniższego pytania objęte jest naliczanie w wystawianych przez Podatnika fakturach podatku od towarów i usług dla wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

Pytanie

Czy naliczenie przez Sp. z o.o. - Podatnika - w oparciu o przepisy art. 29a Ustawy o podatku od towarów i usług, podatku od towarów i usług w wysokości wynikającej z ww. Ustawy dla pozycji wydatków niezbędnych dla wydania opinii jest prawidłowe?

Państwa stanowisko w sprawie

Jak wynika z art. 29a ust. 1 Ustawy o podatku od towarów i usług: Podstawą opodatkowania, (...), jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Sp. z o. o. jako podatnik podatku od towarów i usług obowiązany jest do wykazywania w wystawionych fakturach sprzedaży podatku VAT według obowiązujących zgodnie z aktualnymi przepisami prawa stawkami podatku VAT. Ponadto, jak wynika z art. 4 Ustawy o podatku od towarów i usług: Ulgi i zwolnienia podatkowe udzielone na podstawie odrębnych ustaw nie mają zastosowania do podatku od towarów i usług.

Sądy powszechne wydając postanowienia o przyznaniu wynagrodzenia za sporządzenie opinii przez Sp. z o. o. odrzucają wniosek o przyznanie wynagrodzenia w części dotyczącej podatku VAT od wydatków niezbędnych dla wydania opinii powołując się na art. 89 ust. 4 Ustawy o kosztach sądowych.

Mając na uwadze powyższe stoją Państwo na stanowisku, że jako podatnik podatku od towarów i usług jesteście Państwo zobowiązani do naliczania należnego podatku dla pozycji wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

Jednocześnie wskazujecie Państwo, że w Państwa ocenie zastosowanie przepisów art. 89 ust. 4 Ustawy o opłatach sądowych nie ma zastosowania w Państwa przypadku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług  (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

 W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

 Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

W tym miejscu należy wskazać należy, że prawo do wykonywania funkcji biegłego sądowego nabywane jest w określonym trybie i po spełnieniu ściśle określonych warunków wynikających z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 15 poz. 133).

Biegły sądowy jest osobą, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie, potwierdzone stosownym dokumentem. Opinia wydana przez biegłego jest dowodem w postępowaniu sądowym. Przed objęciem funkcji biegły składa przyrzeczenie, że powierzone mu obowiązki wykonywać będzie z całą sumiennością i bezstronnością.

Ponadto stosownie do art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 959 ze zm.):

 W myśl art. 89 ust. 2 cytowanej ustawy:

 Z kolei zgodnie z art. 89 ust. 3 ww. ustawy:

Natomiast art. 89 ust. 4 cytowanej ustawy stanowi, że:

W oparciu o § 11 ww. rozporządzenia z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych:

Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 627):

Zgodnie z § 4 powyższego rozporządzenia:

Stosownie zaś do § 8 ww. rozporządzenia w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym:

Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 615):

W myśl z § 4 powyższego rozporządzenia:

Stosownie zaś do § 8 ww. rozporządzenia:

Zgodnie z do § 12 ww. rozporządzenia:

Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Z kolei art. 29a ust. 6 ustawy stanowi, że:

Zgodnie z art. 29a ust. 7 ustawy:

W art. 29a ust. 1 ustawy wskazano, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, z zastrzeżeniami wynikającymi z dalszych przepisów ustawy, dotyczącymi usług agentów, pośredników itp., wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, przypadków, gdy podstawa opodatkowania może być szacowana przez organ podatkowy oraz opodatkowania niektórych podatników dokonujących obrotów dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi, antykami i towarami używanymi.

Oznacza to, że ustawodawca nie przewidział szczególnego uregulowania podstawy opodatkowania w zakresie usług biegłych sądowych.

Ww. przepis art. 29a ust. 1 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 r., str. 1, ze zm.) z treści którego wynika, że:

Jak stanowi art. 78 Dyrektywy:

Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania. Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Z opisu sprawy wynika, że Sp. z o.o. jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Działalność Państwa Spółki polega na sporządzaniu opinii z zakresu prawa gospodarczego oraz informatyki śledczej na zlecenie organów procesowych, w tym m.in. sądów powszechnych. Po wykonaniu zlecenia, wystawiana jest faktura VAT dokumentująca sprzedaż zgodnie z zastosowaniem przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym. Jako podatnik podatku od towarów i usług wystawiając faktury sprzedaży do każdej pozycji doliczają Państwo podatek VAT przy zastosowaniu odpowiedniej stawki zgodnie z obowiązującą ustawą. Wynagrodzenie należne Państwu obejmuje również pozycje dokumentujące wydatki niezbędne dla wydania opinii powołując się na art. 89 ust. 1 i 4 Ustawy o kosztach sądowych, których wartość jest powiększana o wysokość podatku VAT naliczonego w wystawionych przez podatnika fakturach sprzedaży. Zakresem poniższego pytania objęte jest naliczanie w wystawianych przez Podatnika fakturach podatku od towarów i usług dla wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

Z treści art. 29a ust. 6 ustawy bezpośrednio wynika, że podstawa opodatkowania w podatku od towarów i usług obejmuje także koszty dodatkowe. Przy czym chodzi tu o koszty bezpośrednio związane z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, pobierane przez sprzedawcę od nabywcy towaru lub usługi. Taka regulacja przesądza o tym, że koszty te są wliczane do podstawy opodatkowania, czyli nie podlegają opodatkowaniu jako odrębne świadczenia. Co więcej, koszty te wpływają bezpośrednio na wysokość zapłaty (wynagrodzenia) należnej z tytułu sprzedaży.

Zatem, w rozpatrywanej sprawie, do podstawy opodatkowania powinni Państwo wliczać wszystkie składniki wynagrodzenia należnego za wykonaną usługę wydania opinii. Jak bowiem wskazano powyżej, podstawą opodatkowania jest cała wartość usługi, na którą składa się zarówno wynagrodzenie biegłego sądowego jak i ponoszone koszty konieczne do wykonania usługi.

Mając na uwadze powyższe wskazania wymaga, że jeśli poniesione przez Państwa koszty będą niezbędne do wykonania opinii, stanowiąc tym samym jeden z elementów kalkulacyjnych otrzymanego wynagrodzenia (część odpłatności za usługę), to koszty te będą składały się na całość świadczenia należnego od nabywcy usługi na równi z wypłacanym wynagrodzeniem. Poniesione wydatki będą stanowiły element rachunku kosztów, zmierzających do ustalenia kwoty odpłatności za wykonywaną usługę. Będą stanowiły więc one zapłatę, którą mają Państwo otrzymać od usługobiorcy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki właściwej dla usługi głównej (czynność biegłego).

Z uwagi na fakt, iż wywiedli Państwo prawidłowy skutek prawny, pomimo częściowo odmiennej argumentacji, Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). W świetle przepisów dotyczących wydawania interpretacji indywidualnych tut. Organ w ramach postępowania interpretacyjnego nie może dokonać merytorycznej oceny, czy przepis art. 89 ust. 4 ustawy o opłatach sądowych nie ma zastosowania w Państwa przypadku. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).