Możliwość rozliczenia przychodu z tytułu umorzenia kredytów razem z przychodami z działalności gospodarczej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe  

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lipca 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy rozliczenia przychodu z tytułu umorzenia kredytów z przychodami z działalności gospodarczej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 sierpnia 2024 r. (wpływ 9 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Zwrócił się Pan z prośbą o interpretację indywidualną dotyczącą zapłaty podatku dochodowego od części umorzonej kredytu oraz ewentualnych odsetek w oparciu o proponowaną przez (…) Bank ugodę.

Rozlicza się Pan w oparciu o podatek liniowy 19%.

Sprawa dotyczy lokali mieszkalnych nabytych w latach:

• lokal w (…) przy ul. (…) – rok nabycia 2006;
• lokal w (…) – rok nabycia 2007;
• lokal w (…) – rok nabycia 2007.

Powyższe lokale stanowią środek trwały firmy. Zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych z datą 1 listopada 2008 r. Ww. lokale były amortyzowane, a odsetki od kredytu stanowiły koszt uzyskania przychodu.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

W prośbie o interpretację jest mowa o trzech kredytach:

• (…) 2006 r. – nieruchomość w (…), ul. (…)

Cel kredytu – zakup na rynku wtórnym spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (…) w (…) przy ul. (…) oraz refinansowanie poniesionych nakładów związanych z ww. zakupem i pokrycie opłat okołokredytowych.

• (…) 2007 r. – nieruchomość w (…)

Przeznaczenie środków z kredytu: finansowanie przedpłat na poczet budowy i zakupu od Inwestora Zastępczego lokalu mieszkalnego nr (…) wraz z prawem wyłącznego korzystania z miejsca postojowego, położonego w (…), refinansowanie poniesionych nakładów na zakup przedmiotowej nieruchomości, finansowanie prac wykończeniowych oraz pokrycie opłat okołokredytowych.

• (…) 2007 r. – nieruchomość w (…)

Przeznaczenie środków z kredytu: finansowanie przedpłat na poczet budowy i zakupu od Inwestora Zastępczego lokalu mieszkalnego nr (…) położonego w (…) przy ul. (…) oraz pokrycie opłat okołokredytowych.

Kredyty nie zostały zaciągnięte w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej i na cele związane z tą działalnością.

Jest Pan jedynym kredytobiorcą.

Umorzenie zobowiązania nie będzie związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym.

Planuje Pan podpisać ugodę po uzyskaniu interpretacji z US, tj. w 2024 r.

Zakładając, że uzyska Pan interpretację z US w 2024 r. oraz w 2024 r. podpisze Pan ugodę z bankiem na kredyt/kredyty (czy Pan podpisze i na ile kredytów będzie uzależnione od interpretacji), to również i umorzenie będzie w 2024 r., czyli pytanie jest o rok 2024.

Pytanie

Czy rozliczając się z tytułu osobiście prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na wynajmie nieruchomości mieszkalnych podatkiem liniowym, można rozliczyć przychód, który powstanie w wyniku zawarcia ugody z bankiem, co zostanie potwierdzone wystawionym przez bank PITem 11 na osobę fizyczną – w ramach zeznania rocznego na druku PIT-36L wraz z przychodami z tytułu prowadzonej działalności, a co za tym idzie rozliczyć podatek dochodowy z tytułu zawartej ugody po stawce 19%?

Pana stanowisko w sprawie

Uważa Pan, iż może rozliczyć przychód, który powstanie w wyniku zawarcia ugody z bankiem w ramach zeznania rocznego na druku PIT-36L wraz z przychodami z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, a co za tym idzie rozliczyć podatek dochodowy z tytułu zawartej ugody po stawce 19%.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przedstawił Pan informacje, z których wynika, że:

1.prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości mieszkalnych;

2.Pana działalność gospodarcza opodatkowana jest podatkiem liniowym;

3.zaciągnął Pan kredyty na zakup lokali mieszkalnych;

4.kredyty te nie były zaciągnięte w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą;

5.zakupione lokale zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Powziął Pan wątpliwość, czy umorzenie kredytu/kredytów będzie stanowić przychód z działalności gospodarczej.

Umorzenie kredytu

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie „umorzenie zobowiązania” nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego zasadne jest odwołanie się w tym zakresie do reguł wykładni językowej.

„Umorzenie” wg Słownika Języka Polskiego PWN oznacza: „zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego poprzez uzyskanie zrzeczenia się należności przez wierzyciela lub spłatę stopniową długu. Umorzyć dług. Umorzyć podatek, należność”. Skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w części lub w całości zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia w całości lub w części zobowiązania.

Stosownie do art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Instytucję zwolnienia z długu reguluje art. 508 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:

Niewątpliwie w sytuacji, w której na skutek umowy o zwolnienie z długu dochodzi do umorzenia zobowiązania – świadczeniobiorca uzyskuje przysporzenie, skutkujące powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. Osiąga bowiem korzyść majątkową o konkretnym wymiarze, gdyż zmniejsza się zobowiązanie jakie musiałby zapłacić gdyby nie umorzenie.

Wskazał Pan, że w wyniku zawarcia ugody z bankiem, bank umorzy Panu zadłużenie.

Zatem niewątpliwie umorzona kwota będzie dla Pana przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego należy ustalić, do jakiego źródła przychodów należy zaliczyć przychód powstały z tytułu ewentualnego umorzenia kredytu/kredytów.

Źródła przychodów

Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są: m. in.:

• pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3),
• inne źródła (pkt 9).

Wskazany podział źródeł przychodów ma istotny wpływ na ustalenie podstawy opodatkowania, sposób opodatkowania i jego wysokość.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej użyte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych opiera się zatem na trzech przesłankach:

1) zarobkowym celu działalności,

2) wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,

3) prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.

Literalna wykładnia tego przepisu wskazuje, że działalnością gospodarczą jest działalność zarobkowa, czyli służąca osiąganiu zysków, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, co oznacza, że jest to działalność przygotowana i uporządkowana oraz ma charakter powtarzalny.

Uzyskiwanie przychodów z konkretnego źródła przychodów jest kategorią obiektywną, niezależną od tego, czy podmiot prowadzący dany rodzaj działalności dopełnia (bądź nie) ciążących na nim obowiązków z tą działalnością związanych. Zatem to, czy podatnik powinien zaliczyć uzyskane przychody do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej należy oceniać na podstawie zbadania konkretnych okoliczności faktycznych.

Ponadto, aby można było zaliczyć dane przychody do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, przychody te nie mogą być zaliczane do przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 5b ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przy czym, stosownie do treści art. 14 ust. 3 pkt 6 ww. ustawy:

Co do zasady − nie są przychodami z działalności gospodarczej takie przychody, które zostały zaliczone przez ustawodawcę do pozostałych źródeł przychodów znajdujących się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ww. ustawy).

Na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może wskazywać, rozpatrywany całościowo, zespół powiązanych ze sobą działań podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do osiągnięcia zysku.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1536/11:

Pana skutki podatkowe z tytułu umorzenia kredytu/kredytów

Definicja pojęcia „środki trwałe” wywodzi się z ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.), gdzie zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. a) tej ustawy:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera bezpośredniej i legalnej definicji środków trwałych, dokonuje natomiast ich podziału na podlegające i niepodlegające amortyzacji.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W świetle powyższego, za składnik majątku w prowadzonej działalności można uznać taki składnik, który spełnia łącznie następujące warunki:

• składnik majątku wykorzystywano dla celów prowadzonej działalności gospodarczej,
• składnik ten stanowi/stanowił środek trwały w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• składnik majątku podlegał ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości. Środki pozyskane z kredytów prywatnych przeznaczył Pan na zakup trzech nw. nieruchomości:

• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (…) w (…) przy ul. (…) – zakup (…) 2006 r.;
• lokalu mieszkalnego nr (…) wraz z prawem wyłącznego korzystania z miejsca postojowego, położonego w (…) – zakup (…) 2007 r.;
• nieruchomość w (…) – zakup (…) 2007 r.

Powyższe nieruchomości zakwalifikował Pan jako środki trwałe, wprowadzając je 1 listopada 2008 r. do ewidencji środków trwałych. Odsetki od powyższych kredytów zaliczał Pan w koszty uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej.

Skoro zaciągnięte kredyty zostały przeznaczone na zakup nieruchomości stanowiących składniki majątku prowadzonej działalności gospodarczej, to przychód z umorzenia tych kredytów stanowić będzie przychód z działalności gospodarczej zgodnie z przepisem ww. artykułu 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, przychód ten należy rozliczyć razem z pozostałymi przychodami z działalności gospodarczej w zeznaniu rocznym PIT-36L według stawki 19%.

Pana stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).