Nieopodatkowanie podatkiem VAT udostępniania autobusów na podstawie umowy użyczenia oraz brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 czerwca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieopodatkowania podatkiem VAT udostępniania autobusów na podstawie umowy użyczenia oraz braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: „...”. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 lipca 2024 r. (wpływ 19 lipca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina Miejska ... (dalej jako: „Gmina”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej jako: „VAT”). Zgodnie art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym (Dz.U. 2024 poz. 609 t.j. z dnia 2 kwietnia 2024 r.) do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego.

Począwszy od 1 stycznia 2017 r., Gmina oraz jej jednostki budżetowe występują jako jeden podatnik podatku VAT, zgodnie z ustawą z dnia 05 września 2016 roku o zasadach rozliczeń w podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego. W tym zakresie Gmina traktuje wewnętrzne rozliczenia pomiędzy Urzędem Gminy oraz jednostkami oraz pomiędzy samymi jednostkami jako zdarzenia niepodlegające ustawie o VAT na podstawie art. 15 ust. 1 i ust. 6 ustawy o VAT.

Gmina realizuje przedsięwzięcie pod nazwą „...” (dalej jako: „Zadanie”, „Projekt”, „Inwestycja”).

W ramach Zadania Gmina kupi trzy autobusy wodorowe, które kursować będą po terenie aglomeracyjnym (...). Celem Projektu jest (...). Głównym celem jest (...).

Zeroemisyjne autobusy są elektrycznie zasilane z ogniw paliwowych pojazdów kategorii M3 - FCEV, układ napędowy - ogniwo wodorowe o mocy ok. 70 kW. Zakupione pojazdy będą dostosowane do przewozu osób niepełnosprawnych i będą to pojazdy niskopodłogowe.

Gmina złożyła wniosek o dofinansowanie w formie pożyczki do Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego nr 6.3 pt. „...”. Umowa z Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej jako: „FOŚGW”) została zawarta 3 grudnia 2022 r.

Koszt realizacji Inwestycji zgodnie z umową wynosi ..., natomiast kwota pożyczki wynosi do .... Pożyczka zostaje udzielona na okres od 1 października 2024 r. do 20 grudnia 2034 r. Termin zakończenia realizacji Projektu ma nastąpić 29 listopada 2024 r.

Gmina w celu zaspokojenia potrzeb przewozowych mieszkańców w zakresie lokalnego transportu zbiorowego zawarła z Gminą ... (dalej jako: „Gmina A”) porozumienie, na podstawie którego powierzyła Gminie A wykonywanie zadań w zakresie transportu zbiorowego na zasadach określonych w porozumieniu. Gmina jest zobowiązana do partycypacji w kosztach (ustalonej m.in. na podstawie liczby wozokilometrów, określonej stawki za wozokilometr z uwzględnieniem wskaźnika partycypacji wynikającego ze sprzedaży biletów) utrzymania linii komunikacyjnych na zasadach ustalonych z Zarządem Transportu Miejskiego w ..., tj. jednostką organizacyjną Gminy A realizującą zadania związane z transportem (dalej jako: „ZTM”). Gmina otrzymuje od Gminy A faktury VAT na koszty partycypacji (opodatkowane 8% stawką podatku VAT).

Gmina zawrze z Gminą A umowę, której przedmiotem będzie odpłatne świadczenie usług przewozu osób na obszarze Gminy, na określonych trasach.

Gmina nie posiada własnego taboru środków transportowych. Dotychczas korzystała z taboru należącego do Gminy A. W związku z zakupem przez Gminę niskoemisyjnych autobusów, Gmina udostępni je Gminie A w ramach umowy użyczenia. Udostępnione autobusy będą poruszać się na określonych liniach w granicach aglomeracji (...). Autobusami będą jeździć mieszkańcy Gminy w ramach porozumienia z Gminą A.

Faktury VAT, dokumentujące wydatki związane z realizacją przedmiotowej Inwestycji będą wystawiane na Gminę.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że:

1)W ramach Porozumienia Gmina Miejska ... zobowiązuje się do utrzymania infrastruktury związanej z obsługą linii komunikacyjnych na swoim obszarze, tj.:

1.Przejezdności dróg i pętli nawrotowych na drogach gminnych, a w przypadku pozostałych kategorii dróg do podjęcia działań zapewniających należytą przejezdność dróg (interwencje we właściwych zarządach dróg).

2.Czystości terenu przystanków i pętli nawrotowych włącznie z opróżnianiem koszy na śmiecie.

3.Wiat przystankowych, słupków przystankowych ze znakiem D-15 i wyposażenia w te elementy przystanków zgodnie z potrzebami mieszkańców.

Gmina Miejska ... zobowiązuje się do partycypacji w kosztach utrzymania linii komunikacyjnych na zasadach ustalonych z Zarządem Dróg i Transportu Miejskiego w .... Wysokość partycypacji ustala się jako kwotę wynikającą z różnicy kosztów utrzymania linii komunikacyjnych i planowanych dochodów ze sprzedaży biletów.

Gmina ... zobowiązuje się objąć komunikacją miejską teren Gminy Miejskiej ... oraz miejscowości położone na terenie Gminy ....

W ramach Porozumienia Gmina ... zobowiązuje się do:

1.Wskazania i skierowania przewoźnika do wykonywania przewozów na obszarze Gminy Miejskiej ....

2.Kontroli prawidłowego wykonania przewozów wymienionych w pkt 1.

3.Zamieszczania informacji przystankowej z utrzymaniem jej w należytym stanie, bez bieżącego usuwania zabrudzeń (m.in. graffiti) na przystankach zlokalizowanych w Gminie Miejskiej ....

Każda ze stron może rozwiązać Porozumienie z trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca lub na zasadzie porozumienia stron w każdym czasie.

2)Należności z tytułu sprzedaży biletów dla pasażerów korzystających z autobusów udostępnionych Gminie ... w ramach umowy użyczenia - uzyskuje Gmina ....

3)Przekazanie przez Wnioskodawcę Gminie ... autobusów, o których mowa we wniosku, na podstawie umowy użyczenia, ma charakter nieodpłatny.

Pytania

1.Czy udostępnianie autobusów na podstawie umowy użyczenia będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT po stronie Gminy?

2.Czy Gmina ma prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z realizacją projektu pn.: „...”?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Zdaniem Gminy, udostępnianie autobusów na podstawie umowy użyczenia nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT po stronie Gminy.

2.Zdaniem Gminy, nie ma ona prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z realizacją projektu pn.: „...”.

Uzasadnienie

ad 1

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2024 poz. 361 t.j. z dnia 9 lutego 2024 r., zwana dalej: „ustawą o VAT”) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak zostało wskazane w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT dla uznania, że świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę i odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi zostaje wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Wypłacający wynagrodzenie otrzymuje w zamian świadczenie przynoszące mu korzyść.

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT postanowiono, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1.użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2.nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Należy zauważyć, że nie każda jednak czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w świetle art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany, wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) - tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 2024 poz. 609, t.j. z dnia 2 kwietnia 2024 r.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, w szczególności zadania własne obejmują sprawy lokalnego transportu zbiorowego.

Umowa użyczenia jest umową uregulowaną w art. 710-719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 2023 poz. 1610 t.j. z dnia 2 sierpnia 2023 r.).

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 Kodeksu cywilnego).

Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas i nieodpłatność. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Oznacza to, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Wyjaśnić należy, że z czynnością opodatkowaną mamy do czynienia wtedy, gdy podlega ona opodatkowaniu na podstawie art. 5 ustawy o VAT oraz jest dokonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Gmina w celu zaspokojenia potrzeb przewozowych mieszkańców Gminy w zakresie lokalnego transportu zbiorowego zawarła z Gminą A porozumienie, na podstawie którego powierzyła Gminie A wykonywanie zadań w zakresie transportu zbiorowego na zasadach określonych w porozumieniu. Gmina zakupi trzy autobusy wodorowe, które udostępni po zakupie Gminie A w ramach umowy użyczenia. W ramach użyczenia autobusy zostaną oddane w bezpłatne używanie bez uzyskania jakiegokolwiek ekwiwalentu po stronie Gminy.

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że zakres aktywności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego należy interpretować w perspektywie ogólnej zasady, tj. że ich realizacja ma służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy. Obowiązywanie tej zasady powoduje, że każde działanie podejmowane przez jednostki w imieniu własnym, na własną odpowiedzialność i finansowane z budżetu jednostek, a dotyczące mienia gminy, należy uznać za działanie publiczne, służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, które jest wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadanie własne, w ramach władztwa publicznego.

Zatem czynności wynikające z zadań własnych, nałożonych odrębnymi przepisami, realizowane w ramach reżimu publicznoprawnego, z tytułu których Gmina nie uzyskuje wpływów, pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Są one bowiem realizowane przez Gminę poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a Gmina realizując te czynności, nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT, bowiem działa w tym zakresie jako organ władzy - w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Świadczenie polegające na nieodpłatnym udostępnianiu przez Gminę autobusów na podstawie umowy użyczenia będzie odbywało się w celu wykonywania zadań własnych Gminy. Tym samym nieodpłatne udostępnianie na podstawie umowy użyczenia, realizowane w celu wykonywania zadań własnych Gminy, stanowi sprawę publiczną, należącą do sfery działalności jednostki samorządowej.

Podsumowując należy stwierdzić, że nieodpłatne udostępnianie autobusów przez Gminę na podstawie umowy użyczenia będzie realizowane poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a Gmina realizując te czynności nie będzie występowała w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Zatem nieodpłatne udostępnienie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. W analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, bowiem nieodpłatne udostępnianie będzie odbywało się w związku z wykonywaniem przez Gminę zadań publicznych, we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.

ad 2

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1.nabycia towarów i usług,

2.dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

W związku z powyższym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak wynika z powołanych przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku VAT naliczonego nie są spełnione. Realizacja Zadania odbywa się w ramach realizacji zadań własnych, do których zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym należy w szczególności zaspokajanie zbiorowych potrzeb lokalnego transportu zbiorowego. Efekty Inwestycji zostaną udostępnione na podstawie umowy użyczenia, nie będą służyć Gminie do realizacji czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem, nie zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uprawniające do odliczenia podatku naliczonego. Podsumowując, Gmina nie ma prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków na zadanie pn.: „...”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, że świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę i odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi zostaje wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Wypłacający wynagrodzenie otrzymuje w zamian świadczenie przynoszące mu korzyść.

Podkreślić jednak należy, że w ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

I tak, w art. 8 ust. 2 ustawy postanowiono, że:

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przepisy ustawy formułują zatem zasadę, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega co do zasady odpłatne świadczenie usług, a nieodpłatne ich świadczenie traktuje się jako odpłatne w przypadkach określonych w ww. art. 8 ust. 2 ustawy.

Wyjaśnić ponadto należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Dla stwierdzenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia.

Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, tj. za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.

Przez świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. W tym więc aspekcie winny być rozpatrywane działania podejmowane przez dany podmiot.

Z opisu sprawy wynika, że jesteście Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Realizują Państwo przedsięwzięcie pod nazwą „...”. W ramach Zadania kupią Państwo trzy autobusy wodorowe, które kursować będą po terenie aglomeracyjnym (...). Złożyli Państwo wniosek o dofinansowanie w formie pożyczki do Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego nr 6.3 pt. „...”. Umowa z FOŚGW została zawarta 3 grudnia 2022 r. Termin zakończenia realizacji Projektu ma nastąpić 29 listopada 2024 r. W celu zaspokojenia potrzeb przewozowych mieszkańców w zakresie lokalnego transportu zbiorowego zawarli Państwo z Gminą ... (dalej jako: „Gmina A”) porozumienie, na podstawie którego powierzyliście Gminie A wykonywanie zadań w zakresie transportu zbiorowego na zasadach określonych w porozumieniu. Jesteście Państwo zobowiązani do partycypacji w kosztach utrzymania linii komunikacyjnych na zasadach ustalonych z Zarządem Transportu Miejskiego w ..., tj. jednostką organizacyjną Gminy A realizującą zadania związane z transportem (dalej jako: „ZTM”). Otrzymują Państwo od Gminy A faktury VAT na koszty partycypacji (opodatkowane 8% stawką podatku VAT).

Zawrzecie Państwo z Gminą A umowę, której przedmiotem będzie odpłatne świadczenie usług przewozu osób na obszarze Gminy, na określonych trasach. Nie posiadają Państwo własnego taboru środków transportowych. Dotychczas korzystali Państwo z taboru należącego do Gminy A. W związku z zakupem przez Państwa niskoemisyjnych autobusów, udostępnicie je Gminie A w ramach umowy użyczenia. Autobusami będą jeździć mieszkańcy Gminy w ramach porozumienia z Gminą A. Faktury VAT, dokumentujące wydatki związane z realizacją przedmiotowej Inwestycji będą wystawiane na Państwa.

Należności z tytułu sprzedaży biletów dla pasażerów korzystających z autobusów udostępnionych Gminie A w ramach umowy użyczenia - uzyskuje Gmina A. Przekazanie przez Państwa Gminie A autobusów na podstawie umowy użyczenia ma charakter nieodpłatny.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczących ustalenia czy udostępnianie na podstawie umowy użyczenia przez Państwa Gminie A zeroemisyjnych autobusów wodorowych podlega opodatkowaniu podatkiem VAT podkreślić należy, że jak wyjaśniono już wyżej przepis art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy ma zastosowanie tylko do tych spośród usług nieodpłatnych, które nie spełniają warunku w nim wymienionego, tj. dotyczy tych usług nieodpłatnych, które służą celom innym niż działalność gospodarcza podatnika. Jeśli ww. warunek nie jest spełniony, nie może być mowy o potraktowaniu usługi świadczonej nieodpłatnie jako usługi odpłatnej i objęcie jej zakresem opodatkowania VAT.

Analizując okoliczności niniejszej sprawy w kontekście przywołanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że udostępnianie przez Państwa Gminie A na podstawie umowy użyczenia zeroemisyjnych autobusów wodorowych stanowi nieodpłatne świadczenie usług. W świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, w analizowanym przypadku czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ jest związana z prowadzoną przez Państwa działalnością, tj. użyczone autobusy są wykorzystywane w związku z realizacją zadań w zakresie transportu zbiorowego na podstawie zawartej z Gminą A umowy użyczenia.

Czynność nieodpłatnego użyczenia zeroemisyjnych autobusów wodorowych mieści się w celu prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej.

Zatem w opisanym przypadku udostępnianie na podstawie umowy użyczenia przez Państwa na rzecz Gminy A ww. autobusów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania 1 jest prawidłowe.

Przechodząc z kolei do kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Ponadto, warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ – jak rozstrzygnięto wyżej – zeroemisyjne autobusy wodorowe są wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, polegających na nieodpłatnym udostępnianiu na podstawie umowy użyczenia.

W konsekwencji, w opisanym przypadku nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn.: „...”, ponieważ autobusy te nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawyOrdynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).