Opodatkowanie odsetek otrzymanych z tytułu nadpłaty powstałej w wyniku zamiany waluty kredytu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 22 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania odsetek otrzymanych z tytułu nadpłaty powstałej w wyniku zamiany waluty kredytu.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 czerwca 2024 r. (data wpływu 23 czerwca 2024 r.).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

R. D.

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

M. S.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

18 listopada 2022 roku otrzymali Państwo z żoną (M. S. PESEL: (…)) Interpretację Indywidualną od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak pisma: 0114-KDIP3-1.4011.871.2022.2.LS. W interpretacji indywidualnej stwierdzono, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zwrotu nadpłaty kredytu powstałej na skutek podpisania ugody dotyczącej kredytu frankowego (CHF) z bankiem (...) było prawidłowe i że na Państwu nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od nadpłaty kredytu.

W maju 2023 roku otrzymali Państwo pismo z banku (...) w którym zostali Państwo poinformowani, że w ugodzie bank (...) zapisał błędną kwotę należnego zwrotu. Kwota ta nie została powiększona o należne Państwu odsetki z tytułu nadpłaty powstałej w wyniku zamiany waluty kredytu CHF na złote polskie. Poinformowano Państwa również, że na Państwa konto zostanie przelana kwota 26 481,52 zł (zawierająca 22 887,28 zł, odsetki od nadpłaty wynikającej z ugody i 3 594,24 zł, naliczone odsetki ustawowe za opóźnienie, od niezwodzonej kwoty, naliczone od dnia zawarcia ugody do dnia 28 maja 2023 r). Poinformowano Państwa również, że bank (...) wyśle do Państwa deklarację PIT-11, na całą tę kwotę.

Bank dokonał wpłaty powyższej kwoty w maju 2023 roku a w lutym 2024 roku wysłał dwie deklaracje PIT-11 (poz. 105) na kwotę 13 240,76 (jeden PIT-11 na Pana i jeden na Panią).

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

a) Czy odsetki z tytułu nadpłaty powstałej w wyniku zamiany waluty kredytu CHF na złote polskie, otrzymał Pan z tytułu ugody zawartej z Bankiem dotyczącej przewalutowania kredytu czy jego umorzenia? Jeśli dotyczyła również umorzenia, proszę wskazać, jakie były postanowienia dotyczące umorzenia – w szczególności co wchodziło w skład umorzonej części wierzytelności, tj. czy umorzenie dotyczyło tylko kwoty kapitału, czy również odsetek, odsetek karnych i innych opłat (usługi dodatkowe, ubezpieczenia, inne - jakie)?

W lipcu 2008 r. zawarli Państwo z bankiem (...) (dalej Bank) umowę o mieszkaniowy kredyt budowlano - hipoteczny w złotych indeksowany kursem CHF. Kredyt w kwocie 1300 000,00 złotych, wypłacony został w złotówkach, przy czym był indeksowany kursem CHF. Umowa zawarta została na okres 15 lat od 2008 r. do 2023 r.

Kredyt zaciągnięty został na zakup mieszkania na własne cele mieszkaniowe. Zabezpieczenie hipoteczne ustanowione zostało na mieszkanie o adresie (…), które stanowi cześć nieruchomości (...) położonego w (...) i jest objęte księga wieczystą (…) Sądu Rejonowego dla (…) w (…). Powyższa nieruchomość stanowi Państwa współwłasność łączną wynikającą z ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. W tym mieszkaniu zamieszkują Państwo razem od momentu wydania pozwolenia na użytkowanie wydanego w 2008 r. Zgodnie z zawartą umową kredytową byli Państwo obydwoje solidarnie zobowiązani do spłaty kredytu. W przeszłości ani Pan ani żona nie korzystali z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie i zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w rozporządzeniach Rady Ministrów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W wyniku mediacji prowadzonej przed przedstawicielem Komisji Nadzoru Finansowego zawarli Państwo w dniu 21 grudnia 2021 r. z Bankiem ugodę do umowy o mieszkaniowy kredyt budowlano-hipoteczny w złotych indeksowany kursem CHF. Na podstawie zawartej ugody doszło do przewalutowania kredytu i strony ustaliły, że kredyt zostanie rozliczony, tak jakby od początku był zawarty w PLN i oprocentowany wskaźnikiem WIBOR 3M powiększonym o marżę, zgodnie z zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego. Po przewalutowaniu okazało się, że spłacili Państwo całość kredytu i powstała nadpłata w kwocie 620574,81 zł, która zwrócona została Państwu w grudniu 2021 r.

Jednocześnie zostali Państwo poinformowani, że Bank zwalnia Państwa z kwoty 326 931,88 zł, stanowiącej różnicę między kwotą kapitału plus odsetki zadłużenia w dniu podpisania ugody a pozostałą kwotą zadłużenia stanowiącą po przeliczeniu dokonanym przez Bank wynosiła 0 zł.

W dniu podpisania ugody złożyli Państwo z żoną Bankowi oświadczenie, że:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty przez Państwa na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz b) Państwo będący stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizacje innej niż określona inwestycja mieszkaniowa opisana powyżej.

b) Jakie ustalenia w sprawie przewalutowania kredytu, umorzenia zobowiązania kredytowego i spłaty pozostałej należności wynikającej z kredytu będzie zawierała ugoda z bankiem dla poszczególnych kredytobiorców, w tym dla Pana?

Ugoda została podpisana w 2021 r. Zostali Państwo zwolnieni z kwoty 326 931,88 zł, stanowiącej różnicę między kwotą kapitału plus odsetki zadłużenia w dniu podpisania ugody a pozostałą kwotą zadłużenia stanowiącą po przeliczeniu dokonanym przez Bank wynosiła 0 zł.

W dniu podpisania ugody złożyli Państwo Bankowi oświadczenie, że:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty przez Państwa na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) Państwo będący stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystali z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizacje innej niż określona inwestycja mieszkaniowa opisana powyżej.

Na podstawie Paragrafu 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe Bank nie wysłał do Urzędu Skarbowego informacji PIT-11 na tę kwotę.

Ponieważ po przeliczeniu kredytu na zasadach opisanych powyżej powstała nadpłata to nie było kwestii spłaty pozostałej należności – wynosiła ona 0 zł.

c) W odniesieniu do przewalutowania kredytu w ramach ugody z bankiem prosiliśmy wskazać:

• Czy przewalutowanie kredytu polegało jedynie na zmianie umowy poprzez przeliczenie kapitału powstałego do spłaty na inną walutę niż wskazana w umowie na dzień otrzymania kredytu, tj. wyłącznie na zmianie sposobu wykonania zobowiązania?
• Według jakiego kursu nastąpiło wspomniane przewalutowanie oraz na jakim poziomie zostanie ustalony średni kurs według NBP na dzień przewalutowania ww. kredytu?

Na podstawie zawartej ugody doszło do przewalutowania kredytu i strony ustaliły, że kredyt zostanie rozliczony, tak jakby od początku był zawarty w PLN i oprocentowany wskaźnikiem WIBOR 3M powiększonym o marżę, zgodnie z zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego.

• Czy zgodnie z ugodą, kwota zadłużenia z tytułu niespłaconego kapitału kredytu wyrażona w CHF, została przeliczona na PLN po kursie wynegocjowanym między stronami niższym od aktualnego kursu CHF oraz kursu średniego NBP? Czy wynegocjowany kurs nie był niższy niż ten z dnia zawarcia przez Pana umowy kredytu walutowego?

Ponieważ po przeliczeniu kredytu na zasadach opisanych powyżej powstała nadpłata to nie było kwestii spłaty pozostałej należności – wynosiła ona 0 zł

• Czy przewalutowanie kredytu zostanie przeprowadzone w ramach istniejącej umowy kredytowej w drodze jej zmiany na podstawie aneksu do tej umowy?

Przewalutowanie kredytu, na zasadach opisanych powyżej zostało przeprowadzone w 2021 r. jako aneks do umowy.

W interpretacji indywidualnej 0114-KDIP3-1.4011.871.2022.2.LS z dnia 14 września, dotyczącej tej samej spawy, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: w wyniku zwrotu nadpłaty kredytu w kwocie 620574,81 nie osiągnęli Państwo konkretnego przysporzenia majątkowego, a w związku z tym nie ciąży na Państwu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu. Bank nie był zobowiązany sporządzić dla informacji PIT-11, o której mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego Państwa stanowisko w złożonym wniosku było prawidłowe.

W 2023 roku Bank poinformował Państwa, że się pomylił w obliczeniu kwoty zwrotu i zwrócił dodatkowe 26481,52 zł. Bank przesłał Państwu informacje PIT-11 na kwotę 13240,76 zł.

Pytanie

Czy od dodatkowo zwróconej nadpłaty kredytu w kwocie 26 481,52 zł ciąży na Państwu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Uważają Państwo, że dodatkowo zwrócona kwota nadpłaty, która wyniknęła z błędu banku i która powinna była być zawarta w oryginalnym zwrocie nadpłaty z 2021 roku, nie pociąga za sobą obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, skoro w interpretacji indywidualnej 0114-KDIP3-1.4011.871.2022.2.LS uznano, że zwrot nadpłaty wynikłej z ugody z bankiem ING nie stanowił przysporzenia majątkowego i nie pociągnął za sobą obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku wspólnym jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r., poz. 226 ze zm.):

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z powyższych regulacji wynika zatem, że przychód stanowią m.in. otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Przez termin „otrzymane”, zgodnie ze Słownikiem języka polskiego pod redakcją prof. M. Szymczaka (Wydawnictwo Naukowe PWN – 1998 r., wydanie I, tom II, str. 253) należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika. Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik, wykazując określoną aktywność, ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przystępując do oceny skutków podatkowych przewalutowania przez bank zaciągniętego kredytu wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec powyższego zauważyć należy, że w sytuacji opisanej we wniosku, tj. przewalutowania na złotówki kredytu denominowanego w CHF (kredyt był rozliczony tak, jakby od początku był kredytem złotówkowym) nie dochodzi do transferu/przelewu środków pieniężnych, nie dochodzi do uregulowania w jakiejkolwiek formie zobowiązania wynikającego z umowy kredytu – zmianie ulega jedynie waluta, w której zobowiązanie ma być uregulowane. Przewalutowanie stanowi wyłącznie techniczną operację zamiany kwoty wyrażonej w określonej walucie, na tę samą kwotę wyrażoną w innej walucie. Jak wynika z wniosku w tej sprawie nie dochodzi do umorzenia kredytu, a jedynie w wyniku zawartej ugody następuje przeliczenie spłaconego przez Klienta kredytu, zgodnie z metodami kalkulacji opisanymi w stanie faktycznym. W wyniku tego rozliczenia Kredytobiorca otrzymuje część środków pieniężnych, które wcześniej na mocy Umowy kredytowej przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo - odsetkowych od otrzymanego Kredytu. Zwrot odbywa się na skutek zawartej przez Strony Ugody, w wyniku której do przeliczenia kredytu ma zastosowanie wynegocjowany kurs walutowy. Powstała nadpłata kredytu nie stanowi konkretnego przysporzenia majątkowego - stanowi jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia majątku Kredytobiorcy.

Tym samym, przewalutowanie nie skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku zwrotu nadpłaty kredytu nie osiągnęli Państwo konkretnego przysporzenia majątkowego, a w związku z tym nie ciążył na Państwu obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Mając na względzie powyższe uregulowania prawne oraz opis stanu faktycznego, odnosząc się do kwestii zasądzonych na Państwa rzecz odsetek wskazać należy, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), który stanowi, że:

Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach możliwość zwolnienia ich od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje wyłącznie wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2021 r.

Zgodnie z ww. przepisem:

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z opodatkowania wszelkie odsetki za opóźnienie wypłacone w związku ze świadczeniami, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skoro zasądzony na Państwa rzecz zwrot nienależnie pobranego przez bank świadczenia nie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to odsetki, które zostały Państwu wypłacone z tego tytułu również nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Do ww. odsetek zastosowanie ma zwolnienie przedmiotowe wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 95b ww. ustawy.

W konsekwencji nie są Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od uzyskanych kwot z tytułu odsetek powstałych w wyniku zamiany waluty kredytu.

Państwa stanowisko należało więc uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanej przez Państwa interpretacji indywidualnej stwierdzam, że zapadła ona w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla organu wydającego tą interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan – R.D. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).