Skutków podatkowych otrzymywania od rodziców świadczeń pieniężnych.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko w części prawidłowe oraz w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego:

·w zakresie podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe,

·w zakresie podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który – w podatku od spadków i darowizn oraz w podatku dochodowym od osób fizycznych – dotyczy skutków podatkowych otrzymywania od rodziców świadczeń pieniężnych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem 14 maja 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani osobą fizyczną, niezarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Podlega Pani nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP w myśl art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ukończyła Pani w (...) 2022 r. studia wyższe na X w Y, uczelni (...) w rozumieniu art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (dalej: „Ustawa PSWiN”) na kierunku B (studia magisterskie – specjalizacja: A, które były poprzedzone studiami licencjackimi na kierunku B – specjalizacja: C) w celu zwiększenia kompetencji osobistych oraz podniesienia wartości na rynku pracy.

Odbywała Pani studia od końca (...) 2017 r. do (...) 2022 r. („Okres studiów”). Do momentu zakończenia studiów nie ukończyła Pani 25-tego roku życia.

W celu podjęcia studiów przeprowadziła się Pani z Z, gdzie wcześniej Pani zamieszkiwała, do Y, gdzie podjęła Pani studia. Aby pokryć opłaty związane z życiem codziennym w Okresie studiów, w tym m.in:

·książki, podręczniki i inne pomoce naukowe,

·opłaty za czesne w Okresie studiów,

·czynsz najmu za mieszkanie oraz media do którego się Pani przeniosła,

·wydatki na transport i komunikację,

·wydatki na żywność,

·wydatki na odzież,

·ubezpieczenie,

·wydatki związane z ochroną zdrowia – w tym m.in. (…) (w latach 2020-2022 tylko z tego tytułu poniosła Pani wydatki w kwocie (...) zł),

·abonament za usługi telekomunikacyjne, itp.,

·inne wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem,

dalej łącznie: „Wydatki na życie” otrzymywała Pani środki pieniężne od rodziców przez cały Okres studiów.

(...) z czym rodzice starali się zapewnić pokrycie wszelkich Pani kosztów związanych życiem codziennym.

Pieniądze te były przekazywane nieregularnie, co kilka miesięcy, w zależności od zgłaszanego zapotrzebowania, a znaczna ich część stanowiła środki w walucie euro. Spowodowane to było faktem, iż Pani rodzice pracują poza granicami Polski i przez cały okres trwania Pani studiów zarabiali w obcej walucie. Jednocześnie, Pani rodzicom zależało aby zapewnić swojej córce (jedynaczce), stopę życia, która odpowiadała stopie życia rodzicom pracującym za granicą.

W oparciu o potwierdzenia przelewów bankowych ustaliła Pani, że suma wsparcia od rodziców w poszczególnych latach wynosiła:

· szacunkowo około (...) tys. euro w 2017 r.,

· (...) euro i (...) zł w 2018 r.,

· (...) euro i (...) zł w 2019 r.,

· (...) euro i (...) zł w 2020 r.,

· (...) euro i (...) zł w 2021 r.,

· (...) euro i (...) zł w 2022 r.,

dalej łącznie „Wsparcie od rodziców”.

Otrzymywała Pani Wsparcie od rodziców na pokrycie Wydatków na życie w całym Okresie studiów. Jednakże, z uwagi na brak dostępu do potwierdzeń przelewów dotyczących 2017 r. nie jest Pani w stanie precyzyjnie wskazać kwot otrzymanych w okresie (...) 2017 r. –(...) 2017 r., zatem wskazana kwota dla tego roku stanowi jedynie orientacyjną wartość wsparcia.

Wysokość otrzymywanego przez Panią Wsparcia od rodziców zależała od wysokości Wydatków na życie ponoszonych w danym okresie. Wyjaśnia Pani, że Otrzymanie Wsparcia od rodziców jest należycie udokumentowane (za wyjątkiem 2017 r.) w postaci potwierdzeń dokonania przelewów bankowych. Uzyskiwała Pani Wsparcie od rodziców przez Okres studiów, aż do momentu ich zakończenia, tj. do końca 2022 r. Następnie, była Pani w stanie usamodzielnić się i ponosić koszty życia już we własnym zakresie. Tym samym zrezygnowała Pani z finansowego Wsparcia od rodziców po zakończeniu studiów.

Wskazuje Pani, iż po opłaceniu Wydatków na życie, pozostała kwota Wsparcia od rodziców w danym miesiącu (nadwyżka) przeznaczana była na poczet pokrycia opłat w kolejnych miesiącach lub była zwracana rodzicom. Ponadto, ze względów logistycznych, pokrywała Pani z otrzymanej kwoty niezbędne opłaty rodziców (m.in. ich ubezpieczenie na życie, rachunki czy abonamenty telefoniczne), a także pokrywała na ich prośbę opłaty związane z przyjazdami rodziców do Polski, podczas wizyt u Pani oraz okazjonalne zakupy sprzętu elektronicznego (...) (dalej łącznie „Wydatki rodziców”). Z tego względu, Wsparcie od rodziców pokrywało też wskazane Wydatki rodziców, które ze względów logistycznych Pani jako córka opłacała za swoich rodziców.

Dodatkowo, zdarzało się, że z otrzymanego Wsparcia od rodziców ponosiła Pani w ramach Wydatków rodziców, koszty związane z uregulowaniem zobowiązań rodziców w Polsce.

(...)

Wskazuje Pani, że w pozostałych latach Okresu studiów zdarzały się również inne przypadki opłacenia ze Wsparcia rodziców zobowiązań w imieniu swoich rodziców.

Z uzyskanego Wsparcia od rodziców ponosiła Pani również wydatki związane z odwiedzinami rodziców w Polsce. Nie jest natomiast Pani w stanie wskazać dokładnych kwot, które zostały przeznaczone na opłaty związane z pobytem Pani rodziców w Polsce w poszczególnych latach. Jest jednak Pani w stanie przykładowo wskazać, że w trakcie jednego z pobytów rodzice zwrócili Pani kwotę około (…) euro i (…) zł, która technicznie stanowiła przekazanie środków na poczet poniesionych przez Panią nakładów na bieżące zakupy dla rodziców, a także utrzymanie Pani matki, która przez dłuższy okres mieszkała z Panią w Y.

Ze względów logistycznych łatwiejsze było ponoszenie tych wydatków w polskich złotych bezpośrednio przez Panią, a następnie dokonanie przelewu walutowego (w euro) z konta rodziców na Pani konto.

Dokonując wpłat pieniężnych na Pani konto, rodzice Pani nie kierowali się spełnieniem przyrzeczonego świadczenia w trybie darowizny, bowiem Pani rodzice kierowali się wypełnieniem ich powinności w ramach obowiązku alimentacyjnego względem Pani i pokrycia Wydatków na życie ich wspólnego (jedynego) dziecka. Z uwagi bowiem na wymagający profil studiów, a tym samym konieczność wzmożonej intensywności nauki, zwłaszcza na jej początkowym etapie, Pani rodzice chcieli, żeby córka skupiła się na studiach. W efekcie nie podejmowała Pani pracy/nie przyjmowała zleceń na początku nauki na uczelni wyższej. Środki pieniężne były Pani potrzebne na zaspokojenie bieżących potrzeb życiowych w tym na kosztowne leczenie (...), a także na pokrycie opisanych wyżej wydatków w imieniu rodziców. Uzyskiwane Wsparcie od rodziców było efektywnym rodzajem pomocy dla Pani, bowiem w Okresie studiów uzyskiwała Pani stypendium (...).

Jednocześnie wyjaśnia Pani, że nie osiągała w Okresie studiów dochodów, które pozwoliłby jej samodzielnie ponosić Wydatki na życie bez uzyskiwania Wsparcia od rodziców. Głównymi Pani dochodami w Okresie studiów było bowiem stypendium (...)

Dopiero w końcowym Okresie studiów podjęła Pani pracę zarobkową, w ramach której osiągała następujące kwoty przychodów (wskazane kwoty są to przychody osiągnięte w całym roku podatkowym):

·w 2021 r. kwotę (...) zł;

·w 2022 r. kwotę (...) zł

dalej łącznie: „Przychód z pracy zarobkowej”, przy czym w 2019 i 2020 r. osiągnęła Pani również przychody z działalności zarobkowej, ale nie przekraczały one w żadnym z tych lat kwoty (...) zł za cały rok (tj. średnio mniej niż 50 zł na miesiąc).

W ramach ustaleń z rodzicami miała Pani odkładać osiągane Przychody z pracy zarobkowej oraz kwoty ze stypendium (...) jako oszczędności na przyszłość, a bieżące Wydatki na życie oraz Wydatki rodziców miały być pokrywane z finansowego Wsparcia od rodziców.

Poniżej szczegółowo wyjaśnia Pani źródło każdego Przychodu z pracy zarobkowej:

1)w 2019 r. osiągnęła Pani pierwszy przychód z umowy zlecenia w wysokości (...) zł. Podatek należny do zapłaty wyniósł (...) zł, z uwagi na skorzystanie przez Panią z instytucji tzw. kwoty wolnej od podatku w tym zakresie;

2)w 2020 r. osiągnęła Pani przychód z umowy zlecenia w wysokości (...) zł. Z uwagi na fakt nieprzekroczenia przez Panią 26. roku życia oraz posiadania statusu studentki w 2020 r. skorzystała Pani zarówno ze zwolnienia z opodatkowania przychodów na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 lit. b ustawy o PIT, jak i nie podlegała obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: „Ustawa o SUS”);

3)w 2021 r. osiągnęła Pani pierwszy istotny Przychód z pracy zarobkowej z umowy zlecenia w wysokości (...) zł, co potwierdza Pani deklaracja PIT-11 za ten rok podatkowy. Ponownie, z uwagi na fakt nieprzekroczenia 26. roku życia oraz posiadania statusu studentki w 2021 r. skorzystała Pani zarówno ze zwolnienia z opodatkowania przychodów na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 lit. b Ustawy o PIT, jak i z wyłączenia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego na podstawie art. 6 ust. 4 Ustawy o SUS;

4)w 2022 r. osiągnęła Pani przychód ze stosunku pracy w wysokości (...) zł. Skorzystała Pani ze zwolnienia z opodatkowania przychodów na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 lit. a Ustawy o PIT. Uzyskała Pani również przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 Ustawy o PIT w wysokości (...) zł, od którego pobrana została zaliczka na podatek dochodowy w wysokości (...) zł. Ponadto, w 2022 r. osiągnęła Pani przychód z tytułu umowy zlecenia w wysokości (...) zł.

Potwierdzenie powyższych danych stanowi informacja PIT-11 za lata 2020-2022 oraz PIT-36 za 2019 r.

Obecnie pragnie Pani uzyskać potwierdzenie kwalifikacji podatkowej uzyskiwanego Wsparcia od rodziców w Okresie studiów.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisustanu faktycznego

Środki stanowiące „Wsparcie od rodziców” były pożytkowane na opłaty związane z Pani codziennym życiem w Y podczas okresu studiów, tj. Wydatki na życie oraz na Wydatki rodziców, takie jak m. in. ich ubezpieczenie na życie, bieżące rachunki, abonamenty telefoniczne, opłaty związane z przyjazdami czy okazjonalne zakupy sprzętu elektronicznego. Zamierza objąć Pani zwolnieniem Wsparcie od rodziców w zakresie ponoszonych Wydatków na życie, gdyż w zakresie ponoszonych Wydatków rodziców kwota uzyskana od rodziców nie stanowiła trwałego przysporzenia, a jedynie zwrot kwot poniesionych w imieniu i na rzecz rodziców z tytułu bieżących spraw życia codziennego.

Środki pieniężne z kategorii „Wsparcie od rodziców” miały co do zasady charakter bezzwrotnej pomocy finansowej. Jednakże, bywały sytuacje, w których po opłaceniu „Wydatków na życie” pozostała w danym miesiącu kwota pieniędzy była zwracana Pani rodzicom lub też przeznaczana na poczet pokrycia opłat w kolejnych miesiącach.

Nie była Pani zobowiązana do jakiegokolwiek świadczenia ani innego dobra na rzecz rodziców. Zapewnione przez rodziców wsparcie miało na celu realizację obowiązku rodzicielskiego zapewnienia utrzymania w związku z dalszą nauką córki na studiach. Jednocześnie, czynność pokrywania przez córkę opłat rodziców (Wydatki rodziców) wynikała ze względów logistycznych oraz Pani dobrej woli i nie stanowiła świadczenia wzajemnego w zamian za uzyskane Wsparcie od rodziców.

Do przykładowych wydatków zawartych w kategorii „inne wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem” może Pani zaliczyć m. in.:

·opłaty związane z utrzymaniem zwierzęcia domowego (np. karma czy weterynarz);

·opłaty związane utrzymaniem gospodarstwa domowego, w tym m.in. z zakupem drobnego sprzętu AGD, niezbędnego do codziennego funkcjonowania (np. żelazko, odkurzacz, materac, biurko, podstawowe meble);

·opłaty za uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych czy edukacyjnych, które odbywały się w okresie trwania studiów;

·opłaty administracyjne;

·wszelkie wydatki związane z nauką.

Wszelkie dochody uzyskiwane przez Panią w okresie trwania studiów nie wystarczały na zaspokojenie Pani bieżących usprawiedliwionych potrzeb związanych z życiem w Y po przeprowadzce z rodzinnego miasta.

Dochody z pracy zarobkowej i stypendium, które uzyskiwała Pani w okresie studiów nie pozwalały na Pani bieżące utrzymanie i były odkładane jako zabezpieczenie na przyszłość. Zgodnie z ustaleniami, rodzice mieli zaprzestać przekazywania córce Wsparcia, gdy córka zakończy studia i będzie w stanie podjąć pełnoetatową pracę pozwalającą jej na usamodzielnienie się. Z tego względu przeznaczała Pani Wsparcie od rodziców na bieżące utrzymanie, a wszelkie uzyskane dochody z dorywczej pracy zarobkowej lub stypendium jako zabezpieczenie finansowe okresu po studiach.

Otrzymywane środki od rodziców nie przekraczały bieżących potrzeb Pani utrzymania w zakresie wyżywienia, utrzymania mieszkania, odzieży, leczenia czy higieny osobistej. W sytuacji, gdy wysokość otrzymywanych środków pieniężnych przekraczała usprawiedliwione bieżące Pani potrzeby, były one zwracane Pani rodzicom lub też przeznaczane na poczet pokrycia opłat w kolejnych miesiącach, tj. były rozdysponowane na Wydatki na życie.

Przestawiła Pani opis stanu faktycznego i swoje stanowisko oczekując potwierdzenia od tutejszego organu podatkowego, że uzyskane Wsparcie od rodziców w ocenie Organu podatkowego stanowi świadczenie alimentacyjne w rozumieniu przepisów ustawy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W opisie stanu faktycznego wskazała Pani m.in., że udzielając wsparcia, Pani rodzice kierowali się wypełnieniem ich powinności w ramach obowiązku alimentacyjnego względem Pani i pokrycia Wydatków na życie ich wspólnego (jedynego) dziecka.

Wskazuje Pani, że to do tutejszego organu podatkowego należy kwestia oceny czy w oparciu o przedstawiony stan faktyczny zaistniały przesłanki do uznania Wsparcia od rodziców (lub jego części) za darowiznę. Jednocześnie, wskazała Pani w opisie stanu faktycznego m.in., że dokonując wpłat pieniężnych na Pani konto, rodzice Pani nie kierowali się spełnieniem przyrzeczonego świadczenia w trybie darowizny.

Podkreśla Pani, iż będące przedmiotem zapytania w niniejszym wniosku środki pieniężne otrzymywane od rodziców w Okresie studiów w ramach Wsparcia od rodziców były wydatkowane na Pani bieżące potrzeby wskazane w stanie faktycznym i co do zasady celem nie było gromadzenie ich na rachunku bankowym, a ewentualne nadwyżki były zwracane rodzicom. Wyjaśnia Pani również, że jako osoba nieprowadząca działalności gospodarczej nie prowadziła Pani dokładnej księgowości, która pozwalałaby na prześledzenie i ustalenie dokładnego przeznaczenia każdej uzyskanej kwoty, która trafiła na Pani konto bankowe, dlatego może jedynie odnosić się do ogólnych ustaleń z rodzicami.

Dąży tym samym Pani do uzyskania potwierdzenia, że Wsparcie od rodziców w Okresie studiów nie podlegało opodatkowaniu ani podatkiem od spadków i darowizn ani podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowo, zdarzało się, że poza Wsparciem od rodziców otrzymywała Pani od członków rodziny (rodziców) także inne środki pieniężne, które nie są jednak przedmiotem zapytania w niniejszym wniosku i nie stanowią elementu stanu faktycznego.

Pytania

1)Czy opisywane powyżej Wsparcie od rodziców w Okresie studiów podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

2)Czy opisywane powyżej Wsparcie od rodziców w Okresie studiów podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem,otrzymane Wsparcie od rodziców w Okresie studiów nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2)darowizny, polecenia darczyńcy;

3)zasiedzenia;

4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Pani zdaniem, w odniesieniu do przedstawionego przez Panią stanu faktycznego istotna jest prawidłowa wykładnia przepis art. 1 ust. 1 pkt 2 Ustawy o PSD.

W Pani ocenie, w Okresie studiów Pani rodzice realizowali wobec Pani obowiązek alimentacyjny wynikający z art. 133 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: „KRO”), który nie stanowi darowizny ani polecenia darczyńcy, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 Ustawy o PSD.

Zgodnie bowiem z treścią art. 133 § 1 KRO, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Treść art. 133 § 2 KRO stanowi, iż poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. W myśl natomiast art. 133 § 3 KRO, rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zwraca Pani uwagę, że w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku, w Okresie studiów nie była Pani w stanie utrzymać się samodzielnie z uwagi na nacisk, który położyła na rzetelną naukę na studiach. Co więcej, dokonała Pani tego w sposób skuteczny, wielokrotnie zdobywając stypendium (...).

Argumentuje Pani, że nauka na studiach wyższych wymagała od Pani poświęcenia znacznej ilości czasu, skupienia i wysiłku, co uniemożliwiało Pani podjęcie takiej pracy zarobkowej, która pozwalałaby na pokrycie Pani Wydatków na życie. Było to też zgodne z wolą Pani rodziców, którym zależało, żeby córka mogła swobodnie skupić się na nauce, mając jednocześnie – dzięki Wsparciu rodziców – zapewnioną stopę życiową na podobnym poziomie co jej rodzice pracujący za granicą.

Stoi Pani na stanowisku, że uzyskując Wsparcie od rodziców w Okresie studiów, rodzice realizowali wobec Pani obowiązek alimentacyjny wynikający z treści art. 133 § 1 KRO, który nie stanowi świadczenia opodatkowanego podatkiem od spadków i darowizn. Przeprowadzka do nowego miasta wiązała się z koniecznością ponoszenia podwyższonych wydatków związanych z utrzymaniem, względem rodzinnego miasta. Dodatkowo ponosiła Pani wysokie koszty opieki medycznej. Z kolei, wysokość otrzymywanego stypendium (...) nie pozwalała Pani na pokrycie niezbędnych Wydatków na życie. Zatem potrzeba wsparcia finansowego była w tamtym okresie niezbędna i potrzebna, a rodzice wspierali Panią, realizując jednocześnie obowiązek alimentacyjny wobec dziecka, o czym mowa w art. 133 § 1 KRO.

W takiej sytuacji kwoty przekazywane (Pani jako) córce – która pozostawała na utrzymaniu rodziców w związku z dalszą nauką w Okresie studiów, nie stanowią darowizny, lecz są jedynie wykonaniem obowiązku alimentacyjnego. Nie jest więc spełnione podstawowe kryterium charakteryzujące umowę darowizny w stosunku rodzice-dzieci, a mianowicie zdolność do samodzielności ekonomicznej.

Ponadto, wskazuje Pani uzupełniająco, że obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka – stanowiący uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej – nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem i nie jest również związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez dziecko określonego stopnia podstawowego czy średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, bowiem jest to, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie.

Wskazuje Pani również, że wysokość świadczeń alimentacyjnych powinna uwzględniać okoliczności danej sprawy. Jeżeli bowiem strony są członkami rodziny (np. rodzice względem dzieci tak jak w niniejszej sprawie), wówczas zakres wzajemnych uprawnień i obowiązków alimentacyjnych wyznacza przede wszystkim dyrektywa zaspokajania przez te osoby potrzeb ekonomicznych zgodnie z zasadą równej stopy życiowej, gdyż w ramach takiej grupy nie mają uzasadnienia znaczące dysproporcje w statusie ekonomicznym poszczególnych tworzących ją osób. Konsekwencją tej zasady jest możliwość ustalenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego na wyższym poziomie niż ten, który wyznacza jedynie sfera niedostatku. Jest tak w szczególności wówczas, gdy na taki pułap świadczeń pozwalają możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców.

Skoro zatem Pani rodzice pracując za granicą korzystali z określonej stopy życia w oparciu o osiągane dochody, to w Pani ocenie, uzasadnione było przeznaczenie na rzecz córki (będącej zarazem jedynym dzieckiem swoich rodziców) takiej kwoty, która pozwoliłaby jej na utrzymanie tej samej stopy życiowej co rodzice pracujący za granicą.

Wyjaśnia Pani również, iż w jej ocenie trudno mówić, o tym, że rodzice dokonywali na jej rzecz dobrowolnej darowizny, skoro to Pani zgłaszała rodzicom zapotrzebowanie na Wsparcie od rodziców z uwagi na wysokość ponoszonych w danym okresie Wydatków na życie. Stoi zatem Pani na stanowisku, że otrzymane Wsparcie od rodziców w Okresie studiów nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Pani stanowisko znajduje również potwierdzenie w wydawanych interpretacjach indywidualnych. W interpretacji indywidualnej z dnia 27 lipca 2022 r., sygn. 0111-KDIB2- 2.4015.73.2022.1.MM, Dyrektor KIS wskazał, że „Skoro przelewy pieniężne opisane we wniosku dokonywane były tytułem realizacji obowiązku alimentacyjnego, wynikającego z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i - jak wskazał Wnioskodawca - nie doszło do zawarcia umowy darowizny, to należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że dokonane wpłaty środków pieniężnych przez rodziców na rachunek bankowy Wnioskodawcy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn”.

W podobnym duchu wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w Piśmie z dnia 22 września 2016 r., sygn. 2461-IBPB-2-1.4515.243.2016.2.HK. W stanie faktycznym tej sprawy wnioskodawca, będący studentem studiów doktoranckich otrzymywał wpłaty od rodziców zarówno w gotówce, jak i przelewem na konto w celu pokrycia opłat związanych z życiem codziennym – m.in. opłacenia czynszu za wynajęte wraz z dziewczyną mieszkanie. Majątek wnioskodawcy nie wystarczyłby na utrzymanie się podczas studiów. Nie zawierał on również z rodzicami żadnych umów dotyczących comiesięcznego przekazywania środków pieniężnych. Organ wskazał w tej sprawie, iż: „[...] Wnioskodawca w październiku 2010 r. rozpoczął studia i od tego momentu otrzymuje od rodziców świadczenia pieniężne w wysokości ok. […] miesięcznie. Środki te są wypłacane ze względu na obowiązek alimentacyjny wynikający z art. 133 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Tym samym nie jest to darowizna ani żaden inny tytuł wymieniony w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w Piśmie z dnia 9 maja 2016 r., sygn. IPPB2/4515-45/16-4/MZ wskazał, że otrzymane wsparcie finansowe dla studenta przez rodziców nie będzie stanowiło przedmiotu opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. W stanie faktycznym przywołanej sprawy studentka podjęła studia za granicą i przez okres studiów otrzymywała od rodziców kwoty pieniężne na pokrycie kosztów utrzymania. Dopiero na dalszym etapie studiów podjęła ona pracę zarobkową za granicą. Posiadane środki nie wystarczały jednak na pokrycie zwykłych potrzeb życiowych za granicą. Pieniądze przekazywane przez rodziców na rzecz wnioskodawczyni były wydatkowane m.in. na pokrycie kosztów zamieszkania, wyżywienia i komunikacji. Wnioskodawczyni nie podpisała z rodzicami umowy darowizny. Rodzice Wnioskodawczyni rozumieli, że dostarczają dziecku środki pieniężne na jej utrzymanie podczas studiów, ponieważ dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Organ stanął na stanowisku, że: „Wywiązując się z obowiązku alimentacji, rodzice dokonują więc wielu świadczeń majątkowych (np. na odzież, edukację, książki, żywność) na rzecz dzieci, często też pełnoletnich, małżeńskich i pozamałżeńskich. Jednak nie są to darowizny. Przez umowę darowizny bowiem darczyńca, zgodnie ze swoją wolą i bez istnienia jakiegokolwiek obowiązku prawnego, nieodpłatnie obdarowuje inną osobę. Skoro zaś obowiązek alimentacyjny jest przewidziany w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, to jego wykonanie nie może być dobrowolną darowizną. Wobec powyższego są to świadczenia alimentacyjne, które pozostają poza zakresem podatku PSD. Świadczenia alimentacyjne nie są wymienione w art. 1 ustawy o PSD, pozostają poza zakresem opodatkowania tym podatkiem. Wnioskodawczyni nie zawarła umów darowizny z rodzicami wobec tego nie ma podstaw prawnych do opodatkowania dokonanych przelewów PSD”.

Z podobnym stanowiskiem można spotkać się również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 23 marca 2016 r., sygn. IBPB-2-1/4515-193/15/HK. W stanie faktycznym tej sprawy wnioskodawcą był 17-letni syn małżeństwa pozostającego w ustroju wspólności majątkowej. Gdy miał on 15 lat, jego rodzice założyli rachunek bankowy, na którym gromadzono środki finansowe na jego oraz jego siostry dalsze utrzymanie i kształcenie. Wszystkie przelewy rodziców Wnioskodawcy opisywane były jako "wpłata własna" lub "wpłata na konto". Nie zostały zawarte umowy darowizny. Rodzice traktowali to jako realizację obowiązku alimentacyjnego. Organ zwrócił uwagę na fakt, iż: „Skoro przelewy pieniężne opisane we wniosku dokonywane były tytułem realizacji obowiązku alimentacyjnego, wynikającego z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i - jak wskazał Wnioskodawca - nie była to darowizna ani żaden inny tytuł wymieniony w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że dokonane wpłaty środków pieniężnych przez rodziców na rachunek bankowy Wnioskodawcy nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn”.

Ponadto, pragnie Pani zwrócić uwagę na treść prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 19 lutego 2014 r., sygn. I SA/Sz 878/13. W sprawie tej Sąd, uwzględniając skargę wskazał, iż: „[…] obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka - stanowiący uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej – nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem i nie jest również związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez dziecko określonego stopnia podstawowego czy średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, bowiem jest to, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie”.

Podsumowując, wskazała Pani że otrzymane przez Panią Wsparcie od rodziców w Okresie studiów nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Stoi Pani na stanowisku, że otrzymane Wsparcie od rodziców w Okresie studiów nie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W pierwszej kolejności wskazuje Pani, że ustawa o PIT nie zawiera definicji legalnej alimentów i obowiązku alimentacyjnego, a tym samym należy odwoływać się do definicji zawartych w KRO.

Zgodnie z treścią art. 128 KRO, obowiązek dostarczania środków utrzymania, a miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Treść art. 129 § 1 KRO wskazuje natomiast, iż obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Ponadto, zgodnie z art. 133 § 1 KRO, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Wyjaśnia Pani, że szersza argumentacja odnosząca się do uznania Wsparcia od rodziców za świadczenie alimentacyjne znajduje się w odpowiedzi do pytania nr 1.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są alimenty na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25. roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną.

W przedmiotowej sprawie Pani (urodzona dnia (...) 1998 r.), ukończyła 25. rok życia dopiero w dniu (...) 2023 r. Przedmiotem zapytania w niniejszym wniosku są natomiast świadczenia, które uzyskiwała Pani do końca Okresu studiów, tj. do końca 2022 r. Tym samym, Pani jako osoba, która w opisywanym stanie faktycznym nie ukończyła 25. roku życia powinna mieć możliwość skorzystania ze zwolnienia z PIT przewidzianego w treści art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. a ustawy o PIT w odniesieniu do Wsparcia od rodziców otrzymywanego w Okresie studiów, będącego świadczeniem alimentacyjnym.

Pani stanowisko znajduje również potwierdzenie w wydawanych interpretacjach indywidualnych.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 2 grudnia 2022 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.855.2022.1.KK Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że: „[…] zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są uzyskane alimenty - rozumiane jako świadczenia służące zaspokojeniu określonych potrzeb osoby do nich uprawnionej - wypłacane (przekazywane) m.in. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia. W przypadku alimentów na rzecz dzieci ustawodawca nie zastrzegł dodatkowych - poza ograniczeniem wiekowym oraz szczególnym uregulowaniem dotyczącym dzieci otrzymujących zasiłek pielęgnacyjny, lub rentę socjalną - warunków, które muszą być spełnione aby otrzymane kwoty alimentów były zwolnione od opodatkowania. Moment wypłaty i zasądzenia świadczenia nie ma znaczenia do zastosowania wyżej wskazanego zwolnienia. Jeśli zatem alimenty są należne za okres sprzed ukończenia przez dziecko 25 roku życia, to bez względu na okoliczność późniejszego ich otrzymania, korzystają one ze zwolnienia przedmiotowego”.

Podsumowując, otrzymane przez Panią Wsparcie od rodziców w Okresie studiów nie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, zwraca się Pani z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego. Stoi Pani na stanowisku, iż otrzymane przez Panią Wsparcie od rodziców w Okresie studiów nie podlegało opodatkowaniu ani podatkiem od spadków i darowizn ani podatkiem dochodowym od osób fizycznych

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe w zakresie podatku od spadków i darowizn natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 833 ze zm.; kolejne tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 644 ze zm.; Dz. U. z 2019 r. poz. 1813 ze zm.; Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2)darowizny, polecenia darczyńcy;

3)zasiedzenia;

4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Z powołanego powyżej przepisu art. 1 ust. 1 ww. ustawy wynika, że podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych, m.in. tytułem darowizny.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie należy stosować prawną definicję tego pojęcia unormowaną w przepisach ustawy Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że otrzymywała Pani Wsparcie od rodziców na pokrycie Wydatków na życie w całym Okresie studiów (lata 2017-2022). Wysokość otrzymywanego przez Panią wsparcia zależała od wydatków na życie ponoszonych w danym okresie. Dokonując wpłat na Pani konto rodzice nie kierowali się spełnieniem przyrzeczonego świadczenia w trybie darowizny, lecz wypełnieniem ich powinności w ramach obowiązku alimentacyjnego. Zapewnione przez rodziców wsparcie miało na celu realizację obowiązku rodzicielskiego zapewnienia utrzymania w związku z dalszą nauką na studiach. Otrzymywane środki nie przekraczały Pani bieżących potrzeb utrzymania w zakresie wyżywienia, utrzymania mieszkania, odzieży, leczenia czy higieny osobistej. W sytuacji, gdy wysokość otrzymywanych środków pieniężnych przekraczała Pani usprawiedliwione bieżące potrzeby, były one zwracane rodzicom lub przeznaczane na poczet pokrycia opłat w kolejnych miesiącach, tj. były rozdysponowane na wydatki na życie.

Jak wskazano powyżej istotą darowizny jest, że darczyńca, zgodnie ze swoją wolą i bez istnienia jakiegokolwiek obowiązku prawnego, nieodpłatnie obdarowuje inną osobę.

Skoro zatem dokonując wpłat na Pani konto rodzice nie kierowali się spełnieniem przyrzeczonego świadczenia w trybie darowizny, ani żadnego innego tytułu wymienionego w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to uznać należy, że kwoty Wsparcia otrzymywane od rodziców nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych – w podatku dochodowym od osób fizycznych – otrzymanego Wsparcia od rodziców należy w pierwszej kolejności wskazać na brzmienie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 226 ze zm.), zgodnie z którym

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zacytowany przepis dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który został przez nich uzyskany na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego.

W myśl art. 9 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych- w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. stanowi, że

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Na mocy art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2019 r.:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Na podstawie art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r.:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. wynika, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają zatem wszelkie dochody z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych w katalogu zwolnień przedmiotowych lub od których zaniechano poboru podatku.

Ponadto należy wskazać, że z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zauważyć należy, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, które stanowić będą trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady więc o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów podlegających opodatkowaniu decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa majątek podatnika (takie przysporzenie, którym może rozporządzać jak właściciel). Przychód podatkowy musi charakteryzować się definitywnością i nie mieć charakteru zwrotnego.

W świetle wskazanych przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Stosownie natomiast do definicji dochodu, jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu.

Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 tej ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że otrzymywała Pani Wsparcie od rodziców na pokrycie Wydatków na życie w całym Okresie studiów. W celu podjęcia studiów przeprowadziła się Pani z Z, gdzie wcześniej Pani zamieszkiwała, do Y, gdzie podjęła studia. Aby pokryć opłaty związane z życiem codziennym przez cały Okres studiów, otrzymywała Pani od rodziców środki pieniężne przeznaczone m.in. na: książki, podręczniki i inne pomoce naukowe, opłaty za czesne w Okresie studiów, czynsz najmu za mieszkanie oraz media do którego się Pani przeniosła, wydatki na transport i komunikację, wydatki na żywność, wydatki na odzież, ubezpieczenie, wydatki związane z ochroną zdrowia – w tym m.in. leczenie (…), abonament za usługi telekomunikacyjne, itp., inne wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem, dalej łącznie: „Wydatki na życie” otrzymywała Pani środki pieniężne od rodziców przez cały Okres studiów.

Pieniądze te były przekazywane nieregularnie, co kilka miesięcy, w zależności od zgłaszanego zapotrzebowania, a znaczna ich część stanowiła środki w walucie euro.

Ze względów logistycznych, pokrywała Pani z otrzymanej kwoty niezbędne opłaty rodziców (m.in. ich ubezpieczenie na życie, rachunki czy abonamenty telefoniczne), a także pokrywała na ich prośbę opłaty związane z ich przyjazdami do Polski, podczas wizyt u Pani oraz okazjonalne zakupy sprzętu elektronicznego (...) (dalej łącznie „Wydatki rodziców”). Z tego względu, Wsparcie od rodziców pokrywało też wskazane Wydatki rodziców, które ze względów logistycznych (Pani jako) córka opłacała za swoich rodziców.

Dodatkowo, zdarzało się, że z otrzymanego Wsparcia od rodziców ponosiła Pani w ramach Wydatków rodziców, koszty związane z uregulowaniem zobowiązań rodziców w Polsce.

(...)

Wskazuje Pani, że w pozostałych latach Okresu studiów zdarzały się również inne przypadki opłacenia ze Wsparcia rodziców zobowiązań w imieniu rodziców.

Z powyższego wynika, że w opisanym stanie faktycznym otrzymywała Pani od rodziców środki na pokrycie ich zobowiązań oraz na środki pokrycie własnych wydatków.

Odnosząc się do środków pieniężnych przekazanych przez rodziców, które wydatkowała Pani na pokrycie ich zobowiązań należy wskazać, że nie sposób uznać ich za Pani przychód podatkowy. Pieniądze te otrzymywała Pani na ściśle określony cel, co oznacza, że nie mogła Pani nimi dowolnie dysponować. Tym samym nie uzyska Pani przysporzenia majątkowego w związku z otrzymaniem pieniędzy przeznaczonych na dokonanie opłat i pokrycie innych wydatków, do których uiszczenia zobowiązani byli Pani rodzice. W konsekwencji środki te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Odnosząc się natomiast do środków pieniężnych, które otrzymywała Pani w ramach Wsparcia od rodziców na pokrycie swoich wydatków stwierdzić należy, że środki te stanowią Pani przychód.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 przywołanej ustawy, źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed 18 maja 2018 r:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z art. 20 ust. 1 – w brzmieniu obowiązującym od 18 maja 2018 r. – wynika, że

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne, niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Tym samym – stosownie do wyżej powołanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – kwoty stanowiące Wsparcie od rodziców przeznaczone na Pani potrzeby stanowią przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł. Nie oznacza to jednak, że kwoty te w całości podlegają opodatkowaniu.Zgodnie bowiem z treścią art. 21 ust. 1 pkt 127 ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są alimenty:

a)na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25. roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

b)na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a, otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł.

Natomiast zgodnie z art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809):

Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

W myśl art. 133 § 1 i § 2 ww. Kodeksu:

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Z art. 135 § 1 i § 2 tego Kodeksu wynika natomiast, że:

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Z zacytowanych przepisów wynika, że zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są uzyskane alimenty – rozumiane jako świadczenia służące zaspokojeniu określonych potrzeb osoby do nich uprawnionej – wypłacane (przekazywane) m.in. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia.

W przypadku alimentów na rzecz dzieci ustawodawca nie zastrzegł dodatkowych – poza ograniczeniem wiekowym oraz szczególnym uregulowaniem dotyczącym dzieci otrzymujących zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – warunków, które muszą być spełnione aby otrzymane kwoty alimentów były zwolnione od opodatkowania.

Zatem zwolnieniem z art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte są tylko i wyłącznie alimenty, tj. środki utrzymania dla dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, tzn. gdy dochody z majątku dziecka nie wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Z ww. przepisu wynika zatem, że w pierwszej kolejności dochody z Pani majątku powinny zostać przeznaczane na Pani utrzymanie, a w sytuacji, gdy dochody te nie były wystarczające, rodzice byli zobowiązani do ponoszenia na Pani rzecz świadczeń alimentacyjnych.

Powyższe znajduje potwierdzenie w wydanych wyrokach sądowych.

I tak, Sąd Okręgowy w Słupsku w wyroku z 27 sierpnia 2014 r. sygn. akt I C 69/14 stwierdził, że zaspokajanie potrzeb każdego uprawnionego do alimentów w pierwszej kolejności powinno być zaspokojone jego „własnymi siłami”, a więc najpierw potrzeby powinny być zaspokojone z dochodów własnych uprawnionego. Zasada ta odnosi się wobec wszystkich uprawnionych do alimentów, w tym także w stosunku do małoletnich co wynika wprost z art. 133 § 1 in fine, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Nie ma podstaw do zawężania tego pojęcia tylko do dochodów z majątku. Dochody, o których mowa, mają szerokie znaczenie, obejmują to wszystko, co osoba uprawniona do alimentacji otrzymuje na podstawie własnego, jakiegokolwiek tytułu prawnego i co zużyte może być na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb.(M. Nazar, Glosa do wyroku SN z 8.05.1975 r. (...), OSP1976,Nr (...), poz.(...)) Przy takim rozumieniu dochodów, w ujęciu możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami, dochody obejmują w szczególności wynagrodzenie za pracę, świadczenia z ubezpieczenia społecznego (emerytura, renta inwalidzka, renta rodzinna), świadczenia ze stosunków cywilnoprawnych (art. 444, art. 446, art. 903, art. 908 k.c.). Wszystkie te dochody wspierają "własne siły uprawnionego". Tym samym rodzice mogą zostać zwolnieni z obowiązku dostarczania dziecku środków utrzymania i wychowania w przypadku posiadania przez dziecko wystarczających dochodów ze swego majątku. Możliwość ta jest niezależna od wieku dziecka i można się na nią powołać w stosunku do każdego dziecka, które ma takie dochody (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia i975r. III CRN (...)).

Natomiast w wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich z 9 sierpnia 2019 r. sygn. akt IV RC 39/19 wskazano, że: Zakres świadczeń alimentacyjnych, który ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o, jest bowiem uzależniony z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. A zatem są to nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić. Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentów powinny być oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania, a także całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co słusznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego oraz jego osobistej sytuacji, w tym uzasadnionych potrzeb bytowych, stanu zdrowia itp. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN350/69, OSNPG1970/2/15). Przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę także usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 roku, III CRN330/75, LEX nr 7777). Ponieważ potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego mogą zmieniać się w czasie, w konsekwencji takim zmianom ulega również zakres obowiązku alimentacyjnego.

W rozpatrywanej sprawie pozwany miał 18 lat, mieszkał z matką i kontynuował naukę. Sąd rozpatrujący sprawę wskazał, że pozwany pomimo stosunkowo ograniczonych możliwości zarobkowych dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się, gdyż w ramach praktyk zawodowych w trakcie roku szkolnego jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego na stanowisku mechanika pojazdów samochodowych za wynagrodzeniem 218,96 zł brutto miesięcznie (…). Osiągane przez niego dochody są wystarczające na pokrycie jedynie niewielkiej części kosztów związanych z zaspokojeniem jego uzasadnionych potrzeb. W pozostałym zakresie w kosztach tych powinni partycypować oboje rodzice, umożliwiając synowi zdobycie wykształcenia i rozpoczęcie samodzielnego życia.

Mając na uwadze powyższe,środków, które otrzymała Pani od rodziców w latach 2017-2022 na te swoje wydatki, które mogła Pani pokryć z uzyskiwanych przez siebie dochodów nie sposób uznać za świadczenie alimentacyjne, a tym samym środki te nie mogą zostać objęte zwolnieniem przedmiotowym wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle powyższego bez znaczenia w przedmiotowej sprawie pozostają zatem Pani ustalenia z rodzicami z których wynikało, że miała Pani odkładać osiągane przez siebie Przychody z pracy zarobkowej oraz kwoty ze stypendium (...) jako oszczędności na przyszłość.

Natomiast pozostała część środków pieniężnych uzyskiwanych od rodziców na pokrycie Pani wydatków w ramach usprawiedliwionych potrzeb korzysta z ww. zwolnienia przedmiotowego.

Wyjaśnić jednak należy, że ewentualna ocena, jakie kwoty w ramach wsparcia od rodziców rzeczywiście wydatkowała Pani na potrzeby rodziców oraz jakie kwoty faktycznie mogą zostać uznane za świadczenia alimentacyjne, a w konsekwencji jakie kwoty nie podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych może być dokonana jedynie w toku przeprowadzonego postępowania podatkowego przez właściwy organ podatkowy, do czego Dyrektor KIS w postępowaniu o wydanie interpretacji nie ma umocowań prawnych.

Dodatkowe informacje

W odniesieniu do powołanych przez Panią we wniosku interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że zostały one wydana w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.