Postanowienie SN z dnia 27 sierpnia 2024 r., sygn. I USK 129/24

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Frańczak

w sprawie z odwołania W. G.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Koszalinie
‎o emeryturę,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 27 sierpnia 2024 r.,
‎skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie
‎z dnia 15 listopada 2023 r., sygn. akt III AUa 668/22,

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,

2. zasądza od odwołującego się na rzecz organu rentowego tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych z ustawowymi odsetkami za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia zobowiązanemu orzeczenia do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 15 listopada 2023 r. zmienił zaskarżony apelacją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Koszalinie wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 23 września 2022 r., którym zmieniono decyzję organu rentowego z dnia 13 maja 2022 r. o odmowie przyznania wnioskodawcy W. G. prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach i przyznano mu to świadczenie od dnia 1 kwietnia 2022 r., w ten sposób, że oddalił odwołanie oraz zasądził od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kwotę 240 zł wraz z ustawowymi odsetkami należnymi za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku wnioskodawcy do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny, wbrew odmiennemu stanowisku Sądu pierwszej instancji, stwierdził, że nie było podstaw do zaliczenia do ogólnego stażu pracy okresów praktycznej nauki zawodu wnioskodawcy odbywanej przez niego w okresie od dnia 1 września 1973 r. do dnia 19 maja 1976 r. w przyzakładowej zasadniczej szkole górniczej Kopalni Węgla Kamiennego „J.” w J. (dalej jako Kopalnia), co prawidłowo przyjął organ rentowy w poprzednich decyzjach odmawiających wnioskodawcy prawa do emerytury w obniżonym wieku. Z wiążącej wnioskodawcę z Kopalnią „umowy o naukę” zawartej w dniu 15 czerwca 1973 r. jednoznacznie wynikało, że zakład pracy przyjmuje ucznia z dniem 1 września 1973 r. na naukę do przyzakładowej szkoły górniczej, która nie zastępuje wstępnego stażu pracy, zapewniając uczniowi naukę teoretyczną i praktyczną zgodnie z zatwierdzonym planem nauczania (§ 2 pkt 1 tej umowy). W żadnym zapisie umowy nie ma mowy o zatrudnieniu ucznia - młodocianego w czasie trwania nauki, o obowiązku wydania mu świadectwa pracy za ten okres, o udzielaniu urlopu wypoczynkowego (wnioskodawcy zapewniano jedynie prawo do ferii szkolnych) ani o wypłacie wynagrodzenia - przewidziano jedynie pomoc materialną oraz świadczenia określone w zarządzeniu nr 80 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 22 kwietnia 1959 r. w sprawie organizacji przyzakładowych szkół górniczych oraz uprawnień uczniów i absolwentów tych szkół (znak: […], dalej jako zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki nr 80). Za okres nauki wnioskodawca nie otrzymał świadectwa pracy, a jedynie świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej. Oznacza to, że miał on status ucznia i nie pozostawał w stosunku pracy z Kopalnią jako pracownik. Skoro sporny okres pobierania nauki przez wnioskodawcę nie jest okresem składkowym, to na dzień 1 stycznia 1999 r. nie legitymował się on co najmniej 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, a to oznacza brak podstaw do przyznania mu prawa do emerytury w wieku obniżonym na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2023 r., poz. 1251 ze zm., dalej jako ustawa emerytalna).