Postanowienie NSA z dnia 24 września 2024 r., sygn. II OSK 1635/24

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 24 września 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J.T.i T.T. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 10 kwietnia 2024 r. sygn. akt II SA/Gd 1037/23 w sprawie ze skargi J. T. i T. T. na uchwałę Rady Miasta [...] z dnia [...] kwietnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2024 r. sygn. akt II SA/Gd 1037/23, odrzucił skargę J. T. i T. T. na uchwałę Rady Miasta [...] z dnia 13 kwietnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie zmiany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W uzasadnieniu powyższego postanowienia Sąd wskazał, że J. T. i T. T. zaskarżyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku uchwałę Rady Miasta [...] z dnia 13 kwietnia 2021 r. nr [...] w sprawie uchwalenia zmian miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w obszarze zespołu pałacowo – parkowego, [...] oraz [...] w [...] (część [...]), opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego z dnia [...] maja 2021 r., poz. [...] w części dotyczącej nieruchomości oznaczonych ewidencyjnie jako: działka numer [...] obr. [...] [...], działka numer [...] obr. [...] [...], działka numer [...] obr. [...] [...] – sąsiadujących z nieruchomością skarżących oznaczoną ewidencyjnie jako działka numer [...] obręb [...] miasto w [...], w zakresie: 1) § 4 ust. 6 pkt 1 - w zakresie, w jakim ustala minimalną powierzchnię nowo wydzielanej działki mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej mniejszej niż 1.500 m2; 2) § 4 ust. 6 pkt 2 - w zakresie, w jakim ustala minimalną powierzchnię nowo wydzielanej działki usługowej mniejszej niż 1.500 m2; 3) § 4 ust. 7 pkt 2 - w zakresie, w jakim ustala minimalną powierzchnię działki mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej w wyniku scalenia i podziału nieruchomości mniejszej niż 1.500 m2; 4) § 4 ust. 7 pkt 3 - w zakresie, w jakim ustala minimalną powierzchnię działki usługowej w wyniku scalenia i podziału nieruchomości mniejszej niż 1.500 m2; 5) § 8 pkt 7 - w zakresie dopuszczającym budowę budynków bliźniaczych oraz w zakresie dopuszczającym budowę budynku przy granicy działki sąsiedniej lub w odległości co najmniej 1,5 metra od granicy działki sąsiedniej; 6) § 8 pkt 8 - w zakresie ustalającym minimalną powierzchnię biologicznie czynną na mniej niż 70% powierzchni działki; 7) § 8 pkt 12 - w zakresie dopuszczającym wysokość budynków wyższych niż 9 m przy dachach stromych i 7 m przy dachu płaskim; 8) § 8 pkt 13 - w zakresie dopuszczającym budowę więcej niż dwóch kondygnacji nadziemnych. Przedmiotowej uchwale w zaskarżonej części zarzucili rażące naruszenie: art. 1 ust. 2 pkt 1, 6, 7 i 9 i art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm. – dalej: u.p.z.p.); art. 140 Kodeksu cywilnego; art. 7, art. 21 ust. 1, art. 31 ust. 3 i art. 64 Konstytucji RP polegające na przekroczeniu władztwa planistycznego gminy, nieuzasadnione i nadmierne ograniczenie prawa własności skarżących oraz naruszenie zasady ochrony praw słusznie nabytych i zasady zaufania obywateli do władzy publicznej; art. 17 pkt 6 u.p.z.p. polegające na nieuzyskaniu wymaganych prawem opinii i uzgodnień treści planu, który został uchwalony. Skarżący wyjaśnili, że są właścicielami nieruchomości oznaczonej ewidencyjnie jako działka nr [...] obręb [...] w [...]. Z powyższą nieruchomością graniczą bezpośrednio nieruchomości oznaczone geodezyjnie jako działki nr [...], [...] i [...], obręb [...] w [...]. Nieruchomość skarżących jest już zabudowana na podstawie ustaleń planu miejscowego obowiązującego przed wejściem w życie zakwestionowanej uchwały. Nieruchomości przyległe do nieruchomości skarżących są niezabudowane, więc obecnie mogą zostać zagospodarowane na podstawie zakwestionowanej uchwały - na działce nr [...] została rozpoczęta zabudowa (są wzniesione fundamenty). Wskazując na treść przepisu art. 6 ust. 2 pkt 2 u.p.z.p. oraz na orzecznictwo sądowoadministracyjne skarżący wskazali, że teren objęty przedmiotowym planem miejscowym - w części oznaczonej jako 27MN i 22MN jest w znacznej części już zagospodarowany na podstawie poprzednio obowiązującego na nim planu zagospodarowania przestrzennego przyjętego uchwałą Rady Miasta [...] nr [...]z dnia 26 czerwca 2001 r. (Dz.U. Woj. Pom. z [...] r., nr [...], poz. [...]). Zaskarżoną uchwałą wprowadzono zupełnie odmienne zasady zagospodarowania przestrzennego, w tym zwiększając znacznie możliwą intensywność zabudowy, zaburzając ład przestrzenny w tej okolicy, ale przede wszystkim naruszając prawa właścicieli już zagospodarowanych nieruchomości. W terenie zabudowy jednorodzinnej, wolnostojącej, na którym dotąd obowiązywała stosunkowo niska intensywność zabudowy, wprowadzono znaczne zwiększenie maksymalnej intensywności zabudowy do 1,6, zmniejszając znacznie minimalną wielkość nowo wydzielanej działki budowlanej (z 1.500 m2 na 600 m2, a nawet 200 m2) oraz dopuszczając zabudowę bezpośrednio przy granicy działki. W ocenie skarżących zmiana warunków zagospodarowania negatywnie oddziałuje na ich już zagospodarowaną nieruchomość, w wielu aspektach. Zdaniem skarżących wprowadzenie możliwości zagęszczonej zabudowy, zwiększa intensywność zagospodarowania terenu, powodując między innymi znaczny wzrost uciążliwości ruchu drogowego, co nie tylko negatywnie wpływa na wartość i sposób korzystania z ich nieruchomości, ale przede wszystkim powoduje naruszenie ładu przestrzennego. Obecne zapisy całkowicie zmieniają charakter terenu z obszaru zabudowy rezydencjonalnej na zabudowę intensywną, charakterystyczną dla rejonów śródmiejskich. Tymczasem przedmiotowy teren jest rejonem peryferyjnym [...], już zagospodarowanym w znacznej części poprzez zabudowę o charakterze rezydencjonalnym na podstawie wcześniej obowiązującego planu miejscowego. W dalszej kolejności skarżący przedstawili swoje stanowisko odnośnie zapisu § 8 pkt 7 uchwały (zarzut 5) wskazując, że zapis ten kwestionują w zakresie dopuszczającym budowę budynków bliźniaczych oraz w zakresie dopuszczającym budowę budynku przy granicy działki sąsiedniej lub w odległości co najmniej 1,5 metra od granicy działki sąsiedniej. W ich ocenie jest to zapis najbardziej wkraczający w uzasadnione interesy i prawa dotychczasowych właścicieli już zagospodarowanych nieruchomości. Zabudowa bezpośrednio przy granicy działki stanowi znaczną ingerencję w prawo własności działek sąsiednich oraz narusza warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wprawdzie dopuszczalne jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego określenie mniejszych odległości, a nawet budowę przy granicy działki, niemniej rozwiązanie takie może być stosowane wyjątkowo, np. w szczególności w terenach niezagospodarowanych, aby takie warunki mieli na równych prawach wszyscy właściciele nieruchomości. Tymczasem w przypadku nieruchomości już zagospodarowanych na podstawie dotychczas obowiązującego planu miejscowego, jak ma to miejsce w zaskarżonym planie miejscowym, takie ustalenie stanowi naruszenie praw skarżących. Zdaniem skarżących podobnie nadmierną i nieuzasadnioną ingerencją w ich prawo własności jest dopuszczenie lokalizacji budynków w zabudowie bliźniaczej w miejsce dotychczas obowiązującej w tym terenie zabudowy wolnostojącej. Skarżący wyjaśnili, że nabyli i zagospodarowali nieruchomość w obszarze zabudowy wolnostojącej, rezydencjonalnej. Zagospodarowując swoją nieruchomość według wówczas obowiązujących zasad mieli prawo oczekiwać, że nieruchomości sąsiednie będą zagospodarowywane na takich samych (podobnych) warunkach. Tymczasem wprowadzenie możliwości zabudowy w granicy działki powoduje diametralną zmianę sposobu zagospodarowania terenu i znacząco pogarsza warunki korzystania z nieruchomości w sąsiedztwie tak zabudowanych nieruchomości. Podkreślili, że zabudowa w granicy działki charakterystyczna jest dla obszarów śródmiejskich, a nie peryferyjnych osiedli, jakim jest teren, którego dotyczy niniejszy wniosek. Powyższe w połączeniu z możliwością podziału nieruchomości na działki po 600 m2 (a nawet po 200 m2), zamiast dotychczasowych 1.500 m2, powoduje diametralną zmianę charakteru zabudowy z naruszeniem praw właścicieli zabudowanych nieruchomości.