Postanowienie SN z dnia 7 października 2021 r., sygn. II USK 349/21

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Frańczak

w sprawie z wniosku W.S.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.
‎o wysokość kapitału początkowego,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 7 października 2021 r.,
‎skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
‎z dnia 4 września 2019 r., sygn. akt III AUa […],

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,

2. zasądza od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny w […] wyrokiem z dnia 4 września 2019 r., oddalił apelację ubezpieczonego W.S. od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 29 stycznia 2019 r. oddalającego odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 6 kwietnia 2018 r., mocą której ustalano wysokość kapitału początkowego ubezpieczonego na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 66.742,06 zł.

W wyrokach Sądów meriti przyjęto, że w świetle zgormadzonego w sprawie materiału dowodowego brak jest podstaw do uwzględnienia przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego przychodów uzyskiwanych przez ubezpieczonego w latach 1976-1978 z tytułu pracy wykonywanej na rzecz O. […] w G. z uwagi na brak dokumentacji płacowej potwierdzającej ich wysokość. W spornym okresie ubezpieczony świadczył bowiem pracę na podstawie umowy zlecenia, a nie stosunku pracy. A zatem nie ma podstawy prawnej do przyjęcia za ten okres wysokości wynagrodzenia minimalnego. Art. 15 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2021 r., poz. 291 ze zm., dalej jako ustawa emerytalna) dotyczy bowiem sytuacji, w której nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania przez daną osobę w stosunku pracy. Tym samym nie można stosować tego przepisu do osób wykonujących pracę w oparciu o umowę cywilnoprawną. Kwestia podstawy wymiaru składek osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umów cywilnoprawnych (tj. umowy agencyjnej lub umowy zlecenia) uregulowana była natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie wykonywania ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz.U. Nr 46, poz. 250, dalej jako rozporządzenie z dnia 31 grudnia 1975 r.) - wydanym na podstawie art. 7 i art. 38 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących prace na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz.U. z 1975 r. Nr 45, poz. 232 ze zm.). Według tego rozporządzenia podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu tych umów stanowiła, w zależności od zasad zawarcia umowy (prowizyjne lub zryczałtowane) bądź prowizja (§ 2) bądź podstawa wymiaru podatku od wynagrodzeń pomniejszona o ten podatek (§ 3). Dopiero rozporządzeniem z dnia 21 kwietnia 1982 r. (Dz.U. Nr 13, poz. 102, dalej jako rozporządzenie) dodano § 3a do rozporządzenia z dnia 31 grudnia 1975 r., zgodnie z którym „jeżeli czas pracy określony w umowie odpowiada co najmniej pełnemu wymiarowi czasu pracy obowiązującego pracowników jednostki gospodarki uspołecznionej, która zawarła umowę, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie ustalone stosownie do § 2 i § 3 nie może być niższa od kwoty najniższego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej”. Przepis ten wszedł w życie z dniem 17 maja 1982 r., a zatem nie można przyjąć za sporne lata - jak chciał ubezpieczony - minimalnego wynagrodzenia na podstawie § 15 ust. 2a ustawy emerytalnej, ponieważ przepisy tego wówczas nie przewidywały. Ponadto Sąd Apelacyjny podniósł, że ubezpieczony nie przedłożył umowy zlecenia wiążącej go z O., stąd nie jest możliwe ustalenie czy istotnie odpowiadała ona co najmniej pełnemu wymiarowi czasu pracy obowiązującego pracowników (§ 3a).