Wyrok NSA z dnia 2 marca 2022 r., sygn. III FSK 4715/21

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tomasz Zborzyński, Sędzia NSA Anna Dalkowska, Sędzia WSA (del.) Mirella Łent (sprawozdawca), po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej R. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 maja 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 239/21 w sprawie ze skargi R. K. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z dnia 20 listopada 2020 r. nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od R. K. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie kwotę 675 (słownie: sześćset siedemdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 26 maja 2021 r., sygn. akt III SA/Wa 239/21 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę R. K. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z dnia 20 listopada 2020 r. nr 1401-IOWI.4104.165.2020.AJ w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych. W ocenie sądu, w świetle art. 111 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm., dalej: O.p.) nie może budzić wątpliwości, że osoba pozostająca z podatnikiem w faktycznym pożyciu jest członkiem rodziny podatnika w rozumieniu art. 111 § 1 O.p. Przepis ten nie zawiera jednak uniwersalnej definicji członka rodziny, mającej zastosowanie do innych sytuacji objętych regulacją prawnopodatkową, przeciwnie - ma charakter autonomiczny. Oznacza to, że w przepisie temu pojęciu, o którym mowa, przypisano szczególne znaczenie, odbiegające od powszechnie przyjętego. Zatem z przepisu tego nie można wywodzić, że osoba pozostająca z podatnikiem w faktycznym pożyciu powinna być traktowana tak jak małżonek podatnika. Natomiast norma wynikająca z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1813, dalej: "u.p.s.d.") jest swego rodzaju ulgą podatkową i stanowi wyjątek od zasady odrębnego opodatkowania. Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje pogląd, że przepisy stanowiące wyjątek od zasady należy interpretować w sposób ścisły. Zatem niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca tego przepisu, powodująca poszerzenie zakresu jego stosowania. Skoro zasadą jest ścisłe interpretowanie przepisów dotyczących ulgi, to tym samym, zdaniem sądu, brak jest podstaw do wywodzenia prawa do ulgi w odniesieniu do osób pozostających w jakimkolwiek związku partnerskim. Sąd podkreślił przy tym, że z ulgi tej nie będą mogły skorzystać również osoby różnej płci tworzące związek partnerski, które jednak formalnie nie wstąpiły w związek małżeński.