Postanowienie NSA z dnia 9 kwietnia 2024 r., sygn. III OSK 7008/21

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jerzy Stelmasiak Sędziowie: sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.) sędzia NSA Olga Żurawska-Matusiak Protokolant: starszy asystent sędziego Tomasz Godlewski po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej rozpoznawał sprawę ze skargi Gminy R. o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 września 2021 r. sygn. akt III OSK 2260/21 w sprawie dotyczącej wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 24 września 2019 r. sygn. akt III SA/Łd 505/19 w sprawie ze skargi Rady Gminy R. na zarządzenie zastępcze Wojewody Łódzkiego z dnia [...] marca 2019 r. nr [...]. w przedmiocie nadania nazwy szkole podstawowej postanawia: 1. odrzucić skargę o wznowienie postępowania sądowego, 2. oddalić wniosek o zasądzenie od Gminy R. na rzecz Wojewody Łódzkiego zwrotu kosztów postępowania wznowieniowego, 3. zwrócić na rzecz Gminy R. ze środków budżetowych Naczelnego Sądu Administracyjnego kwotę 150 (słownie: sto pięćdziesiąt) zł tytułem uiszczonego wpisu od skargi o wznowienie postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 7 września 2021 r., sygn. akt III OSK 2260/21, na podstawie art. 184 i art. 204 pkt 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm.) dalej "p.p.s.a." oddalił skargę kasacyjną Gminy R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 24 września 2019 r. sygn. akt III SA/Łd 505/19 oddalającego skargę Rady Gminy R. na zarządzenie zastępcze Wojewody Łódzkiego z [...] marca 2019 r., nr [...] w przedmiocie nadania nazwy szkole podstawowej (pkt 1) oraz zasądził od Gminy R. na rzecz Wojewody Łódzkiego kwotę 240 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego (pkt 2).

W uzasadnieniu powyższego wyroku Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że sprawa dotyczy zarządzenia zastępczego, którym Wojewoda nadał Szkole Podstawowej im. P. S. w R. nazwę Szkoła Podstawowa w R. U podstaw rozstrzygnięcia nadzorczego legło ustalenie, iż nazwa Szkoły Podstawowej im. P. S. w R. upamiętnia osobę propagującą komunizm, z uwagi na polityczną i ideową działalność P. S. oraz jego ścisły związek z ustrojem komunistycznym. Nie podzielając zarzutów skargi kasacyjnej Gminy R., Sąd kasacyjny uznał, że ww. nazwa szkoły narusza zakaz ustawowy. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego jakkolwiek w ocenie skarżącej kasacyjnie gminy P. S. nigdy nie należał i nie wspierał zbrojnych organizacji komunistycznych, to znajdująca się w aktach sprawy opinia IPN przedstawia życiorys P. S. oraz zawiera ogólną ocenę jego działań pod kątem wystąpienia przesłanek wskazanych w ustawie o zakazie propagowania komunizmu. Jak wskazał NSA, aktywność P. S. pod koniec II wojny światowej, a zwłaszcza tuż po jej zakończeniu i później w strukturach politycznych oraz państwowych wskazuje, iż spełniał on istotną rolę w trwaniu, upowszechnianiu i funkcjonowaniu idei komunizmu po 1945 r. na terenie Państwa Polskiego i panującego wówczas ustroju totalitarnego, co przesądzało o bezzasadności skargi kasacyjnej. W tym kontekście organ nadzoru dostatecznie wykazał, iż nazwa szkoły posiada konotacje, o których stanowi art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 1103), zwanej dalej o u.z.p.k. Postępowanie przeprowadzone przez Wojewodę, a w szczególności uzasadnienie zarządzenia zastępczego wykazało, że nazwa Szkoły Podstawowej im. P. S. jest nazwą odnoszącą się do osoby symbolizującej lub propagującej komunizm. W związku z tym stanowisko Sądu I instancji, że sporna nazwa szkoły narusza zakaz ustanowiony w art. 1 ust. 1 i 2 u.z.p.k., czyniąc ingerencję Wojewody Łódzkiego w oparciu o art. 6 ust. 2 u.z.p.k. uzasadnioną, jest trafne.