Zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów

21 czerwca 2017 r. weszła w życie ustawa z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. W niniejszym artykule przedstawiamy najważniejsze zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów, jakie na bazie przepisów ustawy zostały przyjęte przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów (dalej „KRBR”) i obowiązują wszystkich biegłych rewidentów w Polsce, a więc osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo obrotu gospodarczego w Polsce. Za ich złamanie grożą surowe konsekwencje, z usunięciem z grona biegłych rewidentów włącznie.

W artykule pokazujemy wybrane różnice między tymi zasadami a regulacjami ustawy i prawa unijnego. W głównej mierze jest on skierowany do biegłych rewidentów, kandydatów na biegłych rewidentów, ale także m.in. do osób współpracujących z biegłymi rewidentami, np. z racji konieczności badania sprawozdania finansowego reprezentowanej jednostki gospodarczej.

Etyka i niezależność - regulacje ogólne

Ustawa generalnie weszła w życie z dniem 21 czerwca 2017 r., ale chociaż już od tej daty nakazuje przyjmowanie przez KRBR określonych uchwał w zmienionej (dostosowanej do ustawy) formie, nie jest to jednak regułą. O ile uchwały dotyczące wpisów oraz skreśleń z rejestru biegłych rewidentów (dalej „rejestr”) czy listy firm audytorskich (dalej „lista”), a także z zakresu postępowania administracyjnego[1], musiały zostać dostosowane w zasadzie od dnia wejścia w życie ustawy, o tyle w przypadku innych decyzji czas na ich wdrożenie został przesunięty. Przykładem takiej uchwały są zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów, które należało zmienić do 21 marca 2018 r. „Zmienić” w tym przypadku oznaczało przyjęcie ich przez KRBR, a następnie zatwierdzenie przez Komisję Nadzoru Audytowego (dalej „KNA”[2]).

Dotychczas funkcjonujące zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów zostały przyjęte przez KRBR uchwałą nr 4249/60/2011 z 13 czerwca 2011 r. w sprawie zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów, a następnie zmienione uchwałą nr 206/6/2015 KRBR z 3 listopada 2015 r. Na podstawie tych uchwał biegłych rewidentów obowiązywały ww. zasady w brzmieniu Kodeksu etyki zawodowych księgowych Międzynarodowej Federacji Księgowych (IFAC), (dalej „Kodeks”) w wersji z 2009 r. W okresie pomiędzy przyjęciem ww. regulacji a dniem 27 marca 2018 r. IFAC kilkukrotnie uaktualniła Kodeks, jednak bieg­łych rewidentów w Polsce - na razie - obowiązywała jego wersja przyjęta przez KRBR (i zatwierdzona przez KNA) ww. uchwałami. W dniu 21 marca 2018 r. te regulacje straciły ważność, dlatego do tej daty musiały zostać przyjęte nowe przepisy w zakresie etyki zawodowej biegłych rewidentów. Nowe przepisy (o których mowa w dalszej części tekstu) zaczęły obowiązywać z dniem 28 marca 2018 r.