Jak przebiega kontrola inwestycji podmiotów spoza UE, EOG i OECD w polskie firmy

Jak rozumieć wyjaśnienia prezesa UOKiK

Transakcja, na skutek której kontrolę nad polską spółką przejmie podmiot spoza Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), wymaga uprzedniego zgłoszenia do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Nie dotyczy to jednak wszystkich sytuacji, a tylko tych, w których:

• inwestycja polega na nabyciu udziałów/akcji, ogółu praw i obowiązków wspólnika, który ma prawo prowadzić sprawy spółki lub prawo reprezentacji spółki osobowej, przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części;
• skutkiem inwestycji jest nabycie lub osiągnięcie istotnego uczestnictwa albo dominacji nad spółką:

‒ publiczną (niezależnie od zakresu działalności),

‒ prowadzącą działalność w zakresie objętym ochroną, np. związaną z wytwarzaniem i dystrybucją energii elektrycznej, gazów, paliw, żywności, leków, broni,

• przychód spółki, której dotyczy transakcja, na terenie Polski przekracza co najmniej 10 mln euro w jednym z dwóch lat obrotowych poprzedzających przejęcie.

Prezes UOKiK, który zapobiega monopolizacji poszczególnych gałęzi biznesu i stoi na straży uczciwego traktowania uczestników rynku, w tym także konsumentów, w 2020 r. uzyskał możliwość kontroli inwestycji o charakterze strategicznym. Miało to zapobiec przejęciu spółek kluczowych dla polskiego porządku i bezpieczeństwa publicznego przez podmioty spoza UE, EOG i OECD. Prezes UOKiK 9 maja 2024 r. opublikował nowe „Wyjaśnienia proceduralne w sprawie składania prezesowi UOKiK zawiadomień oraz prowadzenia postępowań objętych zakresem ustawy o kontroli inwestycji”, które zastąpiły poprzednio obowiązujące wyjaśnienia z 22 lipca 2020 r. Przedsiębiorcy mogą się z niego dowiedzieć, jak może przebiegać postępowanie przed prezesem UOKiK dotyczące ochrony szczególnie ważnych polskich przedsiębiorstw przed inwestycjami zagranicznymi, które mogą zagrozić:

• porządkowi publicznemu,