Odpowiedzialność za przestępstwa i wykroczenia przeciwko prawom pracownika

Zagadnienia dotyczące odpowiedzialności karnej za naruszenie praw osób wykonujących pracę zarobkową uregulowane są w rozdziale XXVIII ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 z późn.zm.).

Ochroną w XXVIII rozdziale kodeksu karnego objęte są prawa pracownika. Zgodnie z ustawą z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.) przez pojęcie pracownika należy rozumieć osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę, natomiast - zgodnie z poglądami przyjętymi w doktrynie - nie obejmuje ono osób wykonujących pracę zarobkową np. na podstawie umowy-zlecenia.

Natomiast jeśli chodzi o prawa pracownika, to należą do nich m.in.: prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, prawo do ochrony zdrowia, życia, prawo osób wykonujących pracę zarobkową do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, czy też prawo pracownika i członków jego rodziny do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy czy choroby zawodowej.

Rozdział XXVIII k.k. składa się z czterech artykułów, które stanowią o następujących przestępstwach:

- art. 218 - naruszenie praw pracownika,

- art. 219 - niezgłoszenie danych dotyczących ubezpieczenia społecznego,

- art. 220 - narażenie życia lub zdrowia pracownika,

- art. 221 - niezawiadomienie o wypadku przy pracy, chorobie zawodowej.

„§ 1. Kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Osoba określona w § 1, odmawiająca ponownego przyjęcia do pracy, o której przywróceniu orzekł właściwy organ, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.