Prawo do wcześniejszej emerytury

Aldona Ignatowska

l Zliczanie różnych okresów pracy

l Wcześniejsza emerytura a zawarcie umowy o pracę w celu obejścia prawa

l Wcześniejsza emerytura dla mężczyzn - skutki wyroku TK

Prawo do przechodzenia na wcześniejszą emeryturę zostało przedłużone do końca 2008 r.

W ostatnim czasie coraz częściej poruszane są w piśmiennictwie zagadnienia związane z nabywaniem prawa do wcześniejszej emerytury. Jest to związane z przedłużeniem do końca 2008 r. możliwości skorzystania z tego świadczenia oraz zasadą równouprawnienia płci w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 23 października 2007 r. (P 10/07, Z.U. 2007/9A/107). Przedmiotem niniejszego opracowania są różne aspekty prawa do wcześniejszej emerytury na gruncie zapadających w ostatnim czasie orzeczeń Sądu Najwyższego w tym przedmiocie, jak również kilka uwag na temat skutków wspomnianego wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Staż pracy a zasiłek chorobowy

W wyroku z 7 lutego 2006 r. (I UK 154/05, niepubl.) Sąd Najwyższy uznał, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych warunki nabycia prawa do wcześniejszej emerytury muszą być spełnione łącznie w chwili wydania decyzji przez organ rentowy. W postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do tego świadczenia sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania. Artykuł 32 ust. 1a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie ma zastosowania do stanów powstałych przed jego wejściem w życie. Przepis ten wprowadza istotną zmianę w dotychczasowym stanie prawnym, określając szczegółowo okresy, które nie są do niego wliczane (na przykład okresy niezdolności do pracy spowodowane chorobą). Takiego rozróżnienia nie można było w żaden sposób wywieść w drodze wykładni dotychczasowych przepisów.

Stan faktyczny

Wyrokiem z 7 września 2004 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego z 14 czerwca 2004 r. i przyznał Henrykowi K. prawo do emerytury, uznając, że ubezpieczony wykazał staż pracy ponad 15 lat w warunkach szczególnych wymieniony w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze (DzU nr 8, poz. 43 ze zm. - dalej powołane jako rozporządzenie o wieku emerytalnym).