Art. 1a. [Kontrole organów Służby Więziennej i jednostek organizacyjnych Służby Więziennej] W celu realizacji uprawnień wynikających z podległości Służby Więziennej Minister Sprawiedliwości może, na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 224), przeprowadzać kontrole organów Służby Więziennej i jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, o których mowa w art. 7 i art. 8 ust. 1.

Art. 2. [Zadania Służby Więziennej i Rady Polityki Penitencjarnej] 1. Służba Więzienna realizuje na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. z 2023 r. poz. 127, z 2022 r. poz. 2600 oraz z 2023 r. poz. 818) zadania w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności.

2. Do podstawowych zadań Służby Więziennej należy:

1) prowadzenie oddziaływań penitencjarnych i resocjalizacyjnych wobec osób skazanych na karę pozbawienia wolności, przede wszystkim przez organizowanie pracy sprzyjającej zdobywaniu kwalifikacji zawodowych, nauczania, zajęć kulturalno-oświatowych, zajęć z zakresu kultury fizycznej i sportu oraz specjalistycznych oddziaływań terapeutycznych;

2) wykonywanie tymczasowego aresztowania w sposób zabezpieczający prawidłowy tok postępowania karnego o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;

3) zapewnienie osobom skazanym na karę pozbawienia wolności lub tymczasowo aresztowanym, a także osobom, wobec których są wykonywane kary pozbawienia wolności i środki przymusu skutkujące pozbawieniem wolności, przestrzegania ich praw, a zwłaszcza humanitarnych warunków bytowych, poszanowania godności, opieki zdrowotnej i religijnej;

4) humanitarne traktowanie osób pozbawionych wolności;

5) ochrona społeczeństwa przed sprawcami przestępstw lub przestępstw skarbowych osadzonymi w zakładach karnych i aresztach śledczych;

6) zapewnienie w zakładach karnych i aresztach śledczych porządku i bezpieczeństwa;

7) wykonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności jeżeli mają być wykonywane w zakładach karnych i aresztach śledczych i jeżeli wynikają z realizacji orzeczenia wydanego przez właściwy organ;

7a) prowadzenie Centralnej Bazy Danych Osób Pozbawionych Wolności, zwanej dalej „Centralną Bazą”;

8) współdziałanie z odpowiednimi formacjami innych państw oraz z organizacjami międzynarodowymi na podstawie umów i porozumień międzynarodowych;

9) realizacja czynności wykonywanych przez podmioty, o których mowa w art. 43g § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, w przypadku powierzenia tych czynności przez Ministra Sprawiedliwości;

10) edukacja prawna młodzieży związana z prewencją przestępstw.

2a. (uchylony)

2b. Służba Więzienna, w zakresie określonym w drodze zarządzenia przez Ministra Sprawiedliwości z inicjatywy własnej lub na wniosek Prokuratora Krajowego, zapewnia porządek i bezpieczeństwo w urzędzie obsługującym Ministra Sprawiedliwości i w Prokuraturze Krajowej, zwanych dalej „MSiPK”.

2c. Służba Więzienna, w zakresie określonym przez Ministra Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, może współuczestniczyć w edukacji młodzieży związanej z kształtowaniem postaw obywatelskich, proobronnych i patriotycznych.

2d. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 2c, Dyrektor Generalny Służby Więziennej, zwany dalej „Dyrektorem Generalnym”, określi, w drodze zarządzenia, sposób realizacji szkolenia strzeleckiego młodzieży w jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej, zwanych dalej „jednostkami organizacyjnymi”. Realizacja szkolenia strzeleckiego w zakresie potrzeb edukacyjnych młodzieży odbywa się z zachowaniem jego bezpiecznego przebiegu.

3. (uchylony)

4. (uchylony)

5. (uchylony)

6. (uchylony)

Art. 3. [Nazwa i wzór znaku graficznego służby] 1. Nazwa „Służba Więzienna”, jej skrót „SW” oraz znak graficzny Służby Więziennej przysługują wyłącznie formacji, o której mowa w art. 1.

2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór znaku graficznego Służby Więziennej, uwzględniając w szczególności kształt i warianty kolorystyczne tego znaku oraz szczegółowe zasady jego stosowania, mając na celu stworzenie spójnego systemu identyfikacji wizualnej Służby Więziennej.

Art. 4. [Współdziałanie i współpraca Służby Więziennej] 1. Służba Więzienna współdziała z organami państwowymi i samorządu terytorialnego, stowarzyszeniami, fundacjami, organizacjami oraz instytucjami, których celem jest współpraca w wykonywaniu kary pozbawienia wolności, jak również z kościołami, związkami wyznaniowymi, szkołami wyższymi i placówkami naukowymi oraz osobami godnymi zaufania.

2. Służba Więzienna współpracuje z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.

3. Służba Więzienna ma prawo do otrzymywania informacji kryminalnych z Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji swoich zadań ustawowych.

4. Służba Więzienna współdziała z przywięziennym zakładem pracy wskazanym w decyzji Ministra Sprawiedliwości, o której mowa w art. 105b § 4 zdanie pierwsze i art. 217c § 5 zdanie pierwsze ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, przy zapewnieniu systemu służącego realizacji uprawnienia do korzystania przez skazanych i tymczasowo aresztowanych z samoinkasującego aparatu telefonicznego.

5. Dyrektor Generalny Służby Więziennej zawiera z przywięziennym zakładem pracy, o którym mowa w ust. 4, porozumienie, w którym określone zostaną warunki techniczne i wymogi dla systemu służącego realizacji uprawnienia do korzystania przez skazanych i tymczasowo aresztowanych z samoinkasującego aparatu telefonicznego, a także czas trwania porozumienia i inne istotne jego elementy.

Art. 5. [Obowiązek współdziałania organów administracji, samorządu i państwowych jednostek organizacyjnych ze Służbą Więzienną] Organy administracji państwowej, samorządu terytorialnego oraz państwowe jednostki organizacyjne są obowiązane współdziałać z jednostkami organizacyjnymi Służby Więziennej w zakresie i na zasadach określonych w ustawie.

Art. 6. [Źródło finansowania Służby Więziennej] Koszty związane z funkcjonowaniem Służby Więziennej są pokrywane z budżetu państwa.

Art. 6a. [Wyłączenie obowiązku doręczenia korespondencji przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo publicznej usługi hybrydowej] Obowiązku doręczenia korespondencji przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo publicznej usługi hybrydowej, o których mowa w ustawie z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 285), nie stosuje się:

1) w sprawach osobowych funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej;

2) w sprawach osobowych byłych funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej;

3) jeżeli doręczenie korespondencji przy wykorzystaniu publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo publicznej usługi hybrydowej mogłoby wpłynąć negatywnie na sposób realizacji zadań przez Służbę Więzienną.

Art. 8. [Jednostki organizacyjne Służby Więziennej] 1. Jednostkami organizacyjnymi Służby Więziennej są:

1) Centralny Zarząd Służby Więziennej;

1a) Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej, zwany dalej „IWSW”;

2) okręgowe inspektoraty Służby Więziennej;

3) zakłady karne i areszty śledcze;

3a) uczelnia Służby Więziennej, zwana dalej „Uczelnią”;

4) Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej oraz ośrodki szkolenia Służby Więziennej i ośrodki doskonalenia kadr Służby Więziennej.

1a. Uczelnia jest uczelnią służb państwowych nadzorowaną przez Ministra Sprawiedliwości, działającą na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r. poz. 742 i 1088), posiadającą osobowość prawną oraz realizującą zadania na rzecz wymiaru sprawiedliwości i administracji publicznej, która może realizować proces dydaktyczny również poza swoją siedzibą z wykorzystaniem infrastruktury Służby Więziennej.

1b. IWSW jest jednostką organizacyjną nadzorowaną przez Ministra Sprawiedliwości.

1c. W ramach jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą być tworzone Grupy Interwencyjne Służby Więziennej, zwane dalej „GISW”, odpowiedzialne za prowadzenie działań:

1) w zakresie zapobiegania zagrożeniom mogącym wystąpić w Służbie Więziennej lub likwidacji tych zagrożeń;

2) wymagających użycia specjalistycznych sił i środków oraz specjalistycznej taktyki działania.

2. W ramach jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1 pkt 3, mogą, w razie potrzeby, działać szkoły i podmioty lecznicze w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, a w ramach jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1 pkt 4 – podmioty lecznicze.

3. W jednostkach organizacyjnych mogą być tworzone służby, działy, oddziały, grupy, zespoły i stanowiska prowadzące działalność, w szczególności w zakresie oddziaływania penitencjarnego, specjalistycznego oddziaływania terapeutycznego, nauczania i szkolenia, działalności duszpasterskiej, kwatermistrzowskiej, zatrudnienia, czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania, ochrony, spraw obronnych, zwalczania czynów mogących zagrozić porządkowi i bezpieczeństwu, zapewnienia stosownych warunków bytowych i pomocy socjalnej, opieki zdrowotnej i sanitarnej, a także składnice mundurowe i magazynowe.

4. Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, mogą posiadać podległe oddziały położone w tej samej lub innej miejscowości.

5. Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1 pkt 4, z wyjątkiem Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, mogą być prowadzone w formie instytucji gospodarki budżetowej, o której mowa w art. 9 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634, z późn. zm.).

6. Instytucja gospodarki budżetowej, o której mowa w ust. 1, może otrzymywać dotacje z budżetu państwa na realizację zadań publicznych związanych z prowadzeniem oddziaływań penitencjarnych wymienionych w art. 2 ust. 2 pkt 1, wykonywaniem zadań obronnych na podstawie przepisów odrębnych, organizowaniem i prowadzeniem szkolenia i doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy oraz pracowników, a także realizacji programów poprawy sprawności funkcjonariuszy, w formie obozów kondycyjnych.

Art. 9. [Liczba etatów] 1. Liczbę etatów w poszczególnych jednostkach organizacyjnych nalicza się w oparciu o ustaloną w ustawie budżetowej na dany rok liczbę etatów funkcjonariuszy Służby Więziennej, zwanych dalej „funkcjonariuszami”, oraz przyznaną dla więziennictwa liczbę etatów pracowników Służby Więziennej, zwanych dalej „pracownikami”, uwzględniając następujące kryteria:

1) zapewnienie bezpieczeństwa jednostek organizacyjnych i bezpieczeństwa osobistego funkcjonariuszy i pracowników;

2) zakres i stopień złożoności realizowanych przez funkcjonariuszy i pracowników ustawowych zadań Służby Więziennej;

3) liczbę, typ i rodzaj jednostek organizacyjnych nadzorowanych przez właściwe organy Służby Więziennej;

4) terytorialny zasięg działania jednostek organizacyjnych oraz liczbę współpracujących z nimi organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości;

5) liczbę, typ i rodzaj posiadanych budowli i urządzeń.

2. Przy naliczaniu liczby etatów, o których mowa w ust. 1, ponadto uwzględnia się następujące kryteria szczególne:

1) w zakładach karnych:

a) liczbę funkcjonariuszy i pracowników niezbędnych do zapewnienia realizacji zadań wynikających z celów wykonywania kary pozbawienia wolności,

b) rodzaj realizowanych systemów wykonywania kary pozbawienia wolności i programów oddziaływań wobec osób pozbawionych wolności,

c) typ, rodzaj oraz przeznaczenie zakładu karnego,

d) strukturę organizacyjną, w tym oddziały aresztu śledczego,

e) liczbę podległych oddziałów zewnętrznych,

f) liczbę miejsc zakwaterowania dla osób pozbawionych wolności oraz ruch osób pozbawionych wolności,

g) liczbę działających szkół, ośrodków diagnostycznych, podmiotów leczniczych, aptek i przywięziennych zakładów pracy;

2) w aresztach śledczych:

a) liczbę miejsc zakwaterowania dla osób pozbawionych wolności oraz ruch osób pozbawionych wolności,

b) strukturę organizacyjną, w tym oddziały zakładu karnego,

c) liczbę podległych oddziałów zewnętrznych,

d) liczbę działających szkół, ośrodków diagnostycznych, podmiotów leczniczych, aptek i przywięziennych zakładów pracy;

2a) na Uczelni:

a) programy studiów i studiów podyplomowych,

b) liczbę studentów i liczbę miejsc zakwaterowania,

c) harmonogramy szkoleń i doskonalenia zawodowego;

3) w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej oraz w ośrodkach szkolenia i doskonalenia kadr Służby Więziennej: liczbę miejsc zakwaterowania oraz harmonogram szkoleń i doskonalenia zawodowego.

Art. 10. [Dyrektor Generalny] 1. Centralnym Zarządem Służby Więziennej oraz jednostkami organizacyjnymi, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4, kieruje Dyrektor Generalny podległy Ministrowi Sprawiedliwości.

2. Dyrektor Generalny jest przełożonym funkcjonariuszy pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4.

3. Minister Sprawiedliwości nadaje, w drodze zarządzenia, statut Centralnemu Zarządowi Służby Więziennej.

Art. 11. [Zakres działania Dyrektora Generalnego] 1. Do zakresu działania Dyrektora Generalnego należy w szczególności:

1) ustalanie kierunków prowadzenia oddziaływań penitencjarnych i nadzór nad ich realizacją;

2) tworzenie warunków prawidłowego i praworządnego wykonywania kar pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania;

2a) ustalanie organizacji służby dyżurnej w jednostkach organizacyjnych, w tym sposobu i trybu informowania o zdarzeniach, które wystąpiły w Służbie Więziennej, oraz ustalanie sposobu i trybu przeprowadzania czynności sprawdzających dotyczących zdarzeń, które wystąpiły w Służbie Więziennej, oraz sposobu ich dokumentowania;

3) ustalanie zasad technicznego zabezpieczenia ochronnego i bezpieczeństwa w jednostkach organizacyjnych;

3a) określenie kryteriów zdrowotnych i użytkowych doboru, w tym cech przydatności, psów w Służbie Więziennej oraz sposobów ich używania;

3b) ustalanie zasad gospodarowania uzbrojeniem i środkami ochrony przez funkcjonariuszy;

4) ustalanie metod i form działalności w zakresie ochrony i przygotowań obronnych w podległych jednostkach organizacyjnych;

4a) ustalanie wzorów druków ochronnych i znaków umownych;

5) udział w pracach nad projektem budżetu państwa w zakresie dotyczącym więziennictwa oraz opracowywanie planu dochodów i wydatków budżetowych więziennictwa w ramach kwot wynikających z ustawy budżetowej;

6) nadzorowanie działalności okręgowych inspektoratów Służby Więziennej, Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, ośrodków szkolenia Służby Więziennej i ośrodków doskonalenia kadr Służby Więziennej bezpośrednio mu podległych oraz sprawowanie nadzoru nad organizacją i realizowaniem zadań przez jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4;

6a) ustalanie zasad organizacji i szczegółowego zakresu działania GISW;

7) kształtowanie polityki kadrowej w Służbie Więziennej;

8) ustalanie liczby etatów i stanowisk w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej, liczby etatów w okręgowych inspektoratach Służby Więziennej oraz łącznej liczby etatów w podległych jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4;

9) ustalanie szczegółowego sposobu gospodarowania składnikami majątkowymi i racjonalnego wykorzystywania środków finansowych przeznaczonych na działalność Służby Więziennej;

9a) ustalanie programów szkoleń wstępnego, zawodowego oraz specjalistycznego w Służbie Więziennej dla funkcjonariuszy i pracowników;

10) inicjowanie badań naukowych dotyczących zadań Służby Więziennej oraz współdziałanie z placówkami naukowymi w tym zakresie;

11) ustalanie metod i form wykonywania zadań służbowych przez funkcjonariuszy w zakresie nieobjętym przepisami wydanymi na podstawie niniejszej ustawy;

12) realizacja zadań wynikających z innych ustaw.

1a. Dyrektor Generalny może przez odpowiednie służby w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4, podejmować działania mające na celu koordynowanie czynności związanych z zapobieganiem zjawiskom przestępczym i kryminogennym w środowisku funkcjonariuszy lub pracowników oraz przygotowywanie pod względem merytorycznym przedsięwzięć szkoleniowych i materiałów edukacyjnych.

2. W ramach realizacji swoich zadań Dyrektor Generalny może wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.

Art. 11a. [IWSW] 1. IWSW jest jednostką organizacyjną realizującą na obszarze całego kraju zadania, o których mowa w art. 23b.

2. IWSW kieruje Szef IWSW podległy Ministrowi Sprawiedliwości.

3. Szefowi IWSW przysługuje etat zastępcy Dyrektora Generalnego.

4. Szef IWSW ustala liczbę etatów i stanowisk w IWSW, w tym w wydziałach zamiejscowych.

5. Realizację czynności wspomagających IWSW w zakresie organizacyjnym, kadrowym, logistycznym, technicznym i finansowym zapewnia Centralny Zarząd Służby Więziennej, a w wydziałach zamiejscowych IWSW – okręgowy inspektorat Służby Więziennej.

6. Siedzibą Szefa IWSW jest miasto stołeczne Warszawa.

7. W celu realizacji zadań, o których mowa w art. 23b, Szef IWSW współdziała z innymi jednostkami organizacyjnymi oraz właściwymi organami i instytucjami.

8. Szef IWSW jest obowiązany niezwłocznie przedstawiać Ministrowi Sprawiedliwości informacje i materiały mogące mieć istotne znaczenie dla sprawowania nadzoru nad Służbą Więzienną.

9. Minister Sprawiedliwości może w każdym czasie żądać informacji i materiałów dotyczących zadań realizowanych przez Szefa IWSW.

10. Minister Sprawiedliwości może polecić Szefowi IWSW objęcie rozpoznaniem, o którym mowa w art. 23b ust. 1, określonych obszarów działań funkcjonariuszy.

11. Szef IWSW przedstawia corocznie do dnia 31 stycznia Ministrowi Sprawiedliwości informację o działalności IWSW.

12. Szef IWSW określa, w drodze zarządzenia, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, formy i metody podejmowanych czynności przez IWSW w zakresie nieobjętym innymi przepisami prawa.

Art. 11b. [Regulamin organizacyjny IWSW] Minister Sprawiedliwości określa, w drodze zarządzenia, regulamin organizacyjny IWSW.

Art. 11c. [Wydziały zamiejscowe IWSW] 1. IWSW podlegają wydziały zamiejscowe IWSW.

2. Wydziałem zamiejscowym IWSW kieruje naczelnik wydziału zamiejscowego IWSW podległy Szefowi IWSW.

Art. 12. [Okręgowy inspektorat Służby Więziennej - dyrektor okręgowy] 1. Okręgowym inspektoratem Służby Więziennej kieruje dyrektor okręgowy.

2. Do zakresu działania dyrektora okręgowego należy w szczególności:

1) koordynacja oddziaływań penitencjarnych prowadzonych w podległych jednostkach organizacyjnych i nadzór nad nimi;

2) koordynacja sposobu i nadzór nad warunkami prawidłowego i praworządnego wykonywania kar pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania w podległych jednostkach organizacyjnych oraz kontrola przestrzegania w nich praw osób pozbawionych wolności;

3) organizowanie systemu współdziałania podległych jednostek organizacyjnych w zakresie utrzymania w nich bezpieczeństwa i porządku oraz współpraca w tym zakresie z Policją i innymi służbami oraz instytucjami i organami ochrony państwa;

4) sprawowanie nadzoru i koordynowanie działalności w zakresie ochrony i przygotowań obronnych w podległych jednostkach organizacyjnych;

4a) organizacja podległej GISW i nadzór nad jej funkcjonowaniem;

5) ustalanie rejonizacji osadzania tymczasowo aresztowanych w aresztach śledczych, sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem ustalonego przeznaczenia aresztów śledczych i zakładów karnych oraz organizowanie i koordynowanie transportu osób pozbawionych wolności;

6) tworzenie poza obrębem podległych zakładów karnych i aresztów śledczych podporządkowanych im oddziałów tymczasowego zakwaterowania skazanych;

7) opracowywanie planu finansowego dochodów i wydatków budżetowych dla okręgowego inspektoratu Służby Więziennej i podległych jednostek organizacyjnych;

8) nadzorowanie działalności podległych zakładów karnych i aresztów śledczych, ośrodków doskonalenia kadr Służby Więziennej oraz przywięziennych zakładów pracy funkcjonujących przy podległych jednostkach organizacyjnych;

9) ustalanie liczby stanowisk w okręgowym inspektoracie Służby Więziennej oraz liczby etatów w podległych jednostkach organizacyjnych;

10) realizacja zadań wynikających z innych ustaw.

3. Dyrektor okręgowy jest przełożonym funkcjonariuszy pełniących służbę w podległych jednostkach organizacyjnych.

4. W ramach realizacji swoich zadań dyrektor okręgowy może wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.

5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze zarządzenia, szczegółowy zakres działania dyrektorów okręgowych oraz strukturę i siedziby okręgowych inspektoratów Służby Więziennej, a także jednostki organizacyjne podległe poszczególnym dyrektorom okręgowym.

Art. 13. [Dyrektor zakładu karnego i dyrektor aresztu śledczego] 1. Zakładem karnym i aresztem śledczym kieruje dyrektor.

2. Do zakresu działania dyrektora zakładu karnego i dyrektora aresztu śledczego należy w szczególności:

1) koordynacja oddziaływań penitencjarnych prowadzonych w podległej jednostce organizacyjnej i nadzór nad nimi;

2) zapewnienie prawidłowego i praworządnego wykonywania kar pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania oraz zapewnienie bezpieczeństwa i porządku w podległej jednostce organizacyjnej;

3) nadzorowanie działających w ramach zakładu karnego i aresztu śledczego szkół i podmiotów leczniczych;

4) racjonalne wykorzystanie środków finansowych;

5) zapewnienie odpowiedniego do potrzeb doboru i wykorzystania kadry, stałego podnoszenia jej kwalifikacji, właściwego wykonywania obowiązków i dyscypliny;

6) ustalanie liczby stanowisk w podległej jednostce organizacyjnej;

7) realizacja zadań wynikających z innych ustaw.

3. W ramach realizacji swoich zadań dyrektor zakładu karnego i dyrektor aresztu śledczego mogą wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.

4. Dyrektor Generalny ustala, w drodze zarządzenia, szczegółowy zakres działania dyrektorów oraz strukturę organizacyjną zakładów karnych i aresztów śledczych.

5. Zasady tworzenia zakładów karnych i aresztów śledczych określa odrębna ustawa.

Art. 13a. [Rektor] 1. Uczelnią kieruje Rektor.

2. Do zakresu działania Rektora należy:

1) zapewnienie właściwych warunków realizacji studiów, studiów podyplomowych, szkoleń i doskonalenia zawodowego;

2) koordynacja, nadzór i odpowiedzialność za prowadzone na Uczelni studia, szkolenia oraz doskonalenie zawodowe;

3) realizacja zadań z zakresu spraw ochronnych i przygotowań obronnych;

4) zapewnienie odpowiedniego do potrzeb doboru i wykorzystania kadry, stałego podnoszenia jej kwalifikacji, właściwego wykonywania obowiązków i dyscypliny;

5) ustalanie liczby stanowisk na Uczelni;

6) realizacja zadań wynikających z innych ustaw;

7) koordynowanie prowadzonych badań naukowych i decydowanie o ich kierunku oraz gromadzenie dorobku badawczego uzyskanego w toku badań realizowanych w jednostkach organizacyjnych i na ich rzecz.

3. W ramach realizacji swoich zadań Rektor może wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.

4. Rektor określi, w drodze zarządzenia, sposób ochrony Uczelni.

Art. 14. [Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej - komendanci] 1. Centralnym Ośrodkiem Szkolenia Służby Więziennej, ośrodkiem szkolenia Służby Więziennej i ośrodkiem doskonalenia kadr Służby Więziennej kierują komendanci.

2. W Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej, w ośrodkach szkolenia Służby Więziennej i ośrodkach doskonalenia kadr Służby Więziennej prowadzi się szkolenie funkcjonariuszy i pracowników.

3. Do zakresu działania komendantów, o których mowa w ust. 1, należy w szczególności:

1) zapewnienie właściwych warunków szkolenia oraz doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy i pracowników;

2) koordynacja, nadzór i odpowiedzialność za prowadzone w podległym ośrodku szkolenia oraz doskonalenie zawodowe;

3) zapewnienie bezpieczeństwa i porządku w podległym ośrodku;

4) realizacja zadań z zakresu spraw ochronnych i przygotowań obronnych;

5) zapewnienie odpowiedniego do potrzeb doboru i wykorzystania kadry, stałego podnoszenia jej kwalifikacji, właściwego wykonywania obowiązków i dyscypliny;

6) ustalanie liczby stanowisk w ośrodku;

7) realizacja zadań wynikających z innych ustaw.

4. W ramach realizacji swoich zadań komendanci mogą wydawać zarządzenia, instrukcje lub wytyczne.

5. Dyrektor Generalny, w drodze zarządzenia:

1) tworzy, przekształca i znosi ośrodki szkolenia Służby Więziennej i ośrodki doskonalenia kadr Służby Więziennej;

2) określa siedzibę Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej oraz ośrodków szkolenia Służby Więziennej i ośrodków doskonalenia kadr Służby Więziennej;

3) nadaje statuty ustalające szczegółowy zakres działania Komendanta Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, komendanta ośrodka szkolenia Służby Więziennej i komendanta ośrodka doskonalenia kadr Służby Więziennej oraz strukturę organizacyjną ośrodków.

6. Dyrektor Generalny określa, w drodze zarządzenia, ramowy regulamin pobytu w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej oraz ośrodkach szkolenia Służby Więziennej i ośrodkach doskonalenia kadr Służby Więziennej.

7. Przepisów ust. 5 i 6 nie stosuje się, jeżeli ośrodek szkolenia Służby Więziennej lub ośrodek doskonalenia kadr Służby Więziennej jest prowadzony w formie instytucji gospodarki budżetowej.

Art. 15. [Dzień Tradycji Służby Więziennej oraz Święto Służby Więziennej] Ustanawia się dzień:

1) 8 lutego Dniem Tradycji Służby Więziennej;

2) 29 czerwca Świętem Służby Więziennej.

Art. 16. [Sztandar jednostki organizacyjnej] 1. Jednostce organizacyjnej może zostać nadany sztandar.

2. Sztandar jednostkom organizacyjnym, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 4, nadaje Minister Sprawiedliwości na zaopiniowany przez Dyrektora Generalnego wniosek kierownika danej jednostki organizacyjnej.

2a. Sztandar IWSW nadaje Minister Sprawiedliwości na wniosek Szefa IWSW.

2b. Sztandar Uczelni nadaje Minister Sprawiedliwości na wniosek Rektora.

3. Sztandar może być ufundowany za zgodą Ministra Sprawiedliwości. Zgodę na ufundowanie sztandaru i jego zatwierdzony projekt doręcza się fundatorowi za pośrednictwem zainteresowanego kierownika jednostki organizacyjnej.

4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wymagania dotyczące sztandaru, wzór aktu nadania sztandaru, tryb i warunki jego nadania oraz sposób przechowywania i ewidencjonowania sztandarów, a także sposób przekazywania ich w przypadku likwidacji jednostki organizacyjnej albo ponownego nadania sztandaru. Sztandar powinien nawiązywać do tradycji Służby Więziennej.

5. Minister Sprawiedliwości może określić, w drodze rozporządzenia, wzór sztandaru, uwzględniając tradycje Służby Więziennej.

Art. 17. [Wyposażenie funkcjonariuszy] 1. Funkcjonariusze otrzymują wyposażenie niezbędne do wykonywania czynności służbowych.

2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, uzbrojenie Służby Więziennej, rodzaje broni i środków ochrony stosowanych przez funkcjonariuszy w czasie pełnienia obowiązków służbowych, uwzględniając obowiązek prawidłowej realizacji zadań przez Służbę Więzienną.

3. Dyrektor Generalny określi, w drodze zarządzenia, normy wyposażenia, o którym mowa w ust. 1, oraz szczegółowe warunki jego przydzielania i użytkowania.

Art. 18a. [Używanie psów służbowych] W celu realizacji zadań, o których mowa w art. 2 ust. 2 pkt 5 i 6, Służba Więzienna może używać psów służbowych.

Art. 18b. [Odmowa wstępu na teren jednostki organizacyjnej] 1. Osobie, wobec której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że jest chora na chorobę zakaźną lub jest pod wpływem substancji psychoaktywnej, nie zezwala się na wstęp na teren jednostki organizacyjnej. Okoliczności stanowiące podstawę odmowy podaje się tej osobie do wiadomości.

2. Na żądanie osoby, o której mowa w ust. 1, przeprowadza się przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego badanie w celu ustalenia, czy w organizmie tej osoby jest obecna substancja psychoaktywna.

3. Z przeprowadzenia badania, o którym mowa w ust. 2, sporządza się protokół zawierający w szczególności następujące dane osoby badanej: imię i nazwisko, serię i numer dokumentu tożsamości oraz numer PESEL tej osoby, w przypadku gdy został nadany, a także dane służbowe funkcjonariusza przeprowadzającego badanie.

4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje badań na obecność substancji psychoaktywnej w organizmie osoby ubiegającej się o wstęp na teren jednostki organizacyjnej, sposób przeprowadzania tych badań, sposób ich dokumentowania oraz okres przechowywania zgromadzonej dokumentacji, mając na uwadze konieczność zapewnienia sprawnego przeprowadzania badań i zagwarantowania wiarygodności ich wyników oraz zapewnienie prawidłowego sposobu dokumentowania przeprowadzonych badań.

Art. 18c. [Uprawnienia funkcjonariuszy wykonujących czynności służbowe w służbowe w MSiPK] 1. Funkcjonariusze, wykonując czynności służbowe w MSiPK, w zakresie realizacji zadania, o którym mowa w art. 2 ust. 2b, mają prawo:

1) legitymowania osób ubiegających się o wstęp do MSiPK oraz opuszczających MSiPK;

2) legitymowania pracowników MSiPK wchodzących do MSiPK i wychodzących z MSiPK;

3) legitymowania osób w związku z realizacją czynności, o których mowa w pkt 8–10;

4) dokonywania, na polecenie, sprawdzenia osób, o których mowa w pkt 1 i 2;

5) przeglądania, na polecenie, zawartości bagażu oraz innych przedmiotów, które posiadają przy sobie osoby, o których mowa w pkt 1 i 2;

6) sprawdzania, na polecenie, pojazdów wjeżdżających na teren MSiPK oraz wyjeżdżających z terenu MSiPK, a także ich ładunków;

7) żądania od osób, o których mowa w pkt 1 i 2, przekazania do depozytu przedmiotów, których nie można posiadać w MSiPK;

8) wzywania osób zakłócających spokój i porządek w MSiPK lub w bezpośrednim sąsiedztwie MSiPK do zaniechania takich zachowań;

9) zatrzymania, w MSiPK, w celu niezwłocznego przekazania Policji osób, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary;

10) usunięcia z MSiPK osoby, która nie stosuje się do polecenia wydanego na podstawie obowiązujących przepisów;

11) zwracania się w nagłych przypadkach do organów ochrony porządku publicznego i bezpieczeństwa państwa lub do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy w ramach obowiązujących przepisów prawa.

2. Sprawdzenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, dokonuje się w celu wykrycia przedmiotów, których nie można posiadać w MSiPK, za pomocą służących do tego środków technicznych będących na wyposażeniu MSiPK.

3. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 6, dokonuje się w celu wykrycia przedmiotów, których nie można posiadać w MSiPK, poprzez:

1) wzrokową i manualną kontrolę:

a) zawartości bagażu oraz innych przedmiotów,

b) pojazdów i ich ładunków;

2) sprawdzenie bagaży oraz innych przedmiotów lub pojazdów i ich ładunków za pomocą środków technicznych będących na wyposażeniu MSiPK.

4. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 6, wykonuje się w obecności posiadacza bagażu oraz innych przedmiotów lub kierowcy kontrolowanego pojazdu.

5. Funkcjonariusz w związku z realizacją czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 6, ma prawo żądania udostępnienia bagażu oraz innych przedmiotów lub pojazdów i ich ładunków do przejrzenia, wyjęcia przewożonego bagażu oraz innych przedmiotów lub ładunków oraz otwarcia i pokazania ich zawartości.

6. Osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, są obowiązane udostępnić funkcjonariuszowi bagaż, inne przedmioty, pojazdy i ich ładunki do przejrzenia lub sprawdzenia, w tym wykonać czynności, o których mowa w ust. 5.

7. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 6, wykonuje się w miarę możliwości w sposób niepowodujący uszkodzenia przeglądanego bagażu oraz innych przedmiotów, pojazdów i ich ładunków.

8. Kierownik komórki organizacyjnej w MSiPK odpowiedzialny za bezpieczeństwo fizyczne może:

1) zwolnić osobę, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, z obowiązku legitymowania oraz przekazywania do depozytu przedmiotów, których nie można posiadać na terenie MSiPK;

2) polecić funkcjonariuszowi, o którym mowa w ust. 1:

a) dokonywanie sprawdzenia osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, za pomocą środków technicznych będących na wyposażeniu MSiPK,

b) przeglądanie zawartości bagaży oraz innych przedmiotów, które posiadają przy sobie osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2,

c) sprawdzanie pojazdów wjeżdżających na teren MSiPK oraz wyjeżdżających z terenu MSiPK, a także ich ładunków.

9. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb działań, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 7–11, oraz sposób postępowania funkcjonariuszy podczas ich realizacji, a także sposoby ich dokumentowania, mając na względzie zapewnienie poszanowania praw osób, wobec których te działania są podejmowane, oraz zapewnienie skuteczności działań podejmowanych przez funkcjonariuszy.

Art. 18d. [Pomoc funkcjonariuszy Policji] 1. W przypadku wystąpienia zagrożenia realizacji zadania, o którym mowa w art. 2 ust. 2b, innego niż określone w art. 18c ust. 1 pkt 8, polegającego na tym, iż siły Służby Więziennej są niewystarczające lub mogą okazać się niewystarczające do wykonania tego zadania, do udzielenia pomocy Służbie Więziennej minister właściwy do spraw wewnętrznych może, na wniosek Ministra Sprawiedliwości, zarządzić użycie funkcjonariuszy Policji.

2. Pomoc, o której mowa w ust. 1, może zostać udzielona przez funkcjonariuszy Policji również w formie samodzielnych działań.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, funkcjonariuszom Policji przysługują, w zakresie niezbędnym do wykonania ich zadań, wobec wszystkich osób uprawnienia funkcjonariuszy określone w art. 18c ust. 1.

4. Korzystanie z uprawnień, o których mowa w ust. 3, następuje na zasadach i w trybie określonym dla funkcjonariuszy.

Art. 19. [Prawo użycia środków przymusu bezpośredniego] 1. W przypadkach, o których mowa w art. 11 pkt 1–6, 8, 9 i 11–14 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 202, 547, 1053 i 1088), funkcjonariusze mogą użyć środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, 2, 4, 6–9, 11, pkt 12 lit. a, c i d, pkt 13 oraz 14 tej ustawy, lub wykorzystać te środki.

2. W przypadkach, o których mowa w art. 45 pkt 1 lit. a, b i e, pkt 2, pkt 3 lit. a, pkt 5 oraz w art. 47 pkt 3, 6 i 7 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, funkcjonariusze mogą użyć broni palnej lub ją wykorzystać.

3. Użycie i wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz dokumentowanie tego użycia i wykorzystania odbywa się na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.

4. W przypadkach określonych w art. 11 pkt 6 i 11 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej psy służbowe mogą być użyte w wyznaczonych rejonach jednostki organizacyjnej, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3, zorganizowanej na zasadach określonych w art. 70 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy.

5. Wyznaczony rejon jest wyposażony w tablice ostrzegawcze informujące o zakazie wstępu i zabezpieczony przed nieuprawnionym wejściem.

6. W zakładach karnych typu zamkniętego oraz aresztach śledczych funkcjonariusze wobec osób pozbawionych wolności, które:

1) przebywają poza celą mieszkalną, używają prewencyjnie środka przymusu bezpośredniego, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej;

2) przejawiają zachowania mogące stwarzać albo stwarzające zagrożenie dla życia lub zdrowia innych osób lub bezpieczeństwa w zakładzie karnym lub areszcie śledczym, mogą używać prewencyjnie także środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.

7. Dyrektor zakładu karnego albo dyrektor aresztu śledczego może zwolnić osobę pozbawioną wolności, o której mowa w ust. 6 pkt 1, z zastosowania wobec niej środka przymusu bezpośredniego, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej. Zwolnienie odnotowuje się w Centralnej Bazie.

8. W zakładach karnych typu zamkniętego oraz aresztach śledczych, na wniosek osoby pozostającej w bezpośrednim kontakcie z osobami pozbawionymi wolności lub z własnej inicjatywy, w każdym czasie funkcjonariusz może zrezygnować z zastosowania środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, jeśli ocena bezpieczeństwa oraz okoliczności uzasadniają podjęcie takiej decyzji.

9. W zakładach karnych typu półotwartego i otwartego oraz w przypadkach zwolnienia, o którym mowa w ust. 7, środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, funkcjonariusze mogą użyć prewencyjnie wobec osób pozbawionych wolności:

1) na wniosek osoby pozostającej w bezpośrednim kontakcie z tymi osobami pozbawionymi wolności;

2) w przypadku gdy funkcjonariusz uzna to za celowe.

10. W przypadkach wskazanych w ust. 9 każdorazowe zastosowanie środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, odnotowuje się w Centralnej Bazie.

Art. 19a. [Czynności profilaktyczne] 1. W zakładach karnych i aresztach śledczych funkcjonariusze i pracownicy stosują czynności profilaktyczne.

2. Czynności profilaktyczne zmierzają do rozpoznania środowiska skazanych i tymczasowo aresztowanych w celu ochrony społeczeństwa przed przestępczością lub zapewnienia porządku lub bezpieczeństwa zakładów karnych, aresztów śledczych lub konwoju, w szczególności przez:

1) obserwowanie zachowań i relacji w środowisku skazanych i tymczasowo aresztowanych;

2) rozpoznawanie struktur podkultury przestępczej;

3) rozpoznawanie atmosfery i nastrojów wśród skazanych i tymczasowo aresztowanych oraz ich zachowań, które mogą naruszyć porządek i bezpieczeństwo zakładów karnych, aresztów śledczych lub konwoju.

3. Każda czynność profilaktyczna wymaga udokumentowania i podlega rejestracji.

4. Skazanemu i tymczasowo aresztowanemu nie udostępnia się dokumentacji zgromadzonej w toku stosowania czynności profilaktycznych.

5. W związku ze stosowaniem czynności profilaktycznych funkcjonariusze i pracownicy są obowiązani zapewnić ochronę źródeł pozyskania informacji.

6. Funkcjonariusze i pracownicy stosujący czynności profilaktyczne mogą korzystać z pomocy innych osób posiadających informacje mogące służyć do rozpoznania środowiska skazanych i tymczasowo aresztowanych.

7. Pomoc innych osób może polegać na świadomym i dobrowolnym udziale w stosowanych czynnościach profilaktycznych, w szczególności przez przekazywanie informacji i dokumentów świadczących o planowaniu działań naruszających porządek i bezpieczeństwo zakładu karnego, aresztu śledczego lub konwoju.

Art. 19b. [Przetwarzanie informacji w wyniku stosowania czynności profilaktycznych] 1. Dyrektor zakładu karnego lub aresztu śledczego wskazuje imiennie funkcjonariuszy lub pracowników uprawnionych do przetwarzania informacji uzyskanych w wyniku stosowania czynności profilaktycznych, w szczególności ich sprawdzenia, analizy i klasyfikowania, zwanych dalej „osobami wyznaczonymi”.

2. Funkcjonariusze i pracownicy, którzy uzyskali informacje w wyniku stosowania czynności profilaktycznych, przekazują je niezwłocznie dyrektorowi zakładu karnego lub aresztu śledczego lub osobie wyznaczonej.

3. Osoba wyznaczona po sprawdzeniu i analizie uzyskanej informacji klasyfikuje ją jako:

1) istotną dla ochrony społeczeństwa przed przestępczością lub dla zachowania porządku lub bezpieczeństwa zakładu karnego, aresztu śledczego lub konwoju;

2) mogącą być istotną dla ochrony społeczeństwa przed przestępczością lub dla zachowania porządku lub bezpieczeństwa zakładu karnego, aresztu śledczego lub konwoju;

3) nieistotną dla ochrony społeczeństwa przed przestępczością lub dla zachowania porządku lub bezpieczeństwa zakładu karnego, aresztu śledczego lub konwoju.

4. Informację, o której mowa w ust. 3 pkt 1, osoba wyznaczona niezwłocznie przekazuje dyrektorowi zakładu karnego lub aresztu śledczego celem podjęcia dalszych działań.

5. Informację, o której mowa w ust. 3 pkt 2, osoba wyznaczona poddaje dalszej analizie, a jej wyniki przekazuje dyrektorowi zakładu karnego lub aresztu śledczego celem służbowego wykorzystania.

6. O uznaniu informacji za nieistotną dla ochrony społeczeństwa przed przestępczością lub dla zachowania porządku lub bezpieczeństwa zakładu karnego, aresztu śledczego lub konwoju osoba wyznaczona informuje dyrektora zakładu karnego lub aresztu śledczego, podając przyczyny takiej klasyfikacji.

Art. 20. (uchylony)

Art. 21. (uchylony)

Art. 22. (uchylony)

Art. 23. [Współdziałanie z Policją] 1. W przypadku zagrożenia lub naruszenia bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej lub konwoju, jeżeli bezpieczeństwo nie może być zapewnione siłami i środkami własnymi, Służba Więzienna współdziała z Policją.

2. Siły Policji można wezwać w razie zagrożenia lub naruszenia bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej albo konwoju w szczególności związanego z przygotowywaniem, usiłowaniem lub dokonaniem zamachu terrorystycznego, napadem, buntem, zbiorową ucieczką osadzonych, najściem tłumu, pożarem, katastrofą lub klęską żywiołową.

3. W zależności od stopnia i rodzaju zagrożenia, o którym mowa w ust. 2, współdziałanie Policji może polegać na przekazaniu informacji, które mogą mieć znaczenie dla bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej lub osób pozbawionych wolności, zabezpieczeniu terenu jednostki lub konwoju od zewnątrz, wprowadzeniu sił Policji na teren jednostki organizacyjnej, przywróceniu porządku na terenie jednostki lub w jej sąsiedztwie, wzmocnieniu sił Służby Więziennej, odparciu napadu, organizacji pościgu, ujęciu osób pozbawionych wolności lub ich ewakuacji.

4. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, tryb współdziałania, o którym mowa w ust. 1, organy obowiązane do współdziałania oraz warunki użycia sił Policji na terenie jednostek organizacyjnych i w czasie konwojowania, mając na względzie konieczność zapewnienia poprawnej i skutecznej współpracy.

Art. 23a. (uchylony)

Art. 23c. [Realizowanie zadań IWSW] 1. Zadania, o których mowa w art. 23b, mogą być realizowane przez IWSW w formie czynności administracyjno-porządkowych i operacyjno-rozpoznawczych.

2. Funkcjonariusze pełniący służbę w IWSW, zwani dalej „funkcjonariuszami IWSW”, w toku wykonywania czynności służbowych mają obowiązek respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka.

Art. 23d. [Czynności służące realizacji zadań] 1. Funkcjonariusze IWSW, wykonując czynności służące realizacji zadań, o których mowa w art. 23b, mają prawo:

1) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości;

2) dokonywania sprawdzenia prewencyjnego w celu:

a) ochrony przed bezprawnymi zamachami na życie lub zdrowie osób lub mienie lub w celu ich ochrony przed nieuprawnionym działaniem skutkującym zagrożeniem życia lub zdrowia,

b) znalezienia i odebrania przedmiotów, których użycie ze względu na ich właściwość może spowodować zagrożenie dla życia lub zdrowia lub bezpieczeństwa prowadzonych czynności;

3) ujmowania osób w zakresie niezbędnym do realizacji zadań, o których mowa w art. 23b, w celu niezwłocznego przekazania tych osób Policji lub innym właściwym organom;

4) obserwowania i rejestrowania, przy użyciu środków technicznych, obrazu zdarzeń w miejscach publicznych oraz dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom w trakcie wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych na podstawie ustawy;

5) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego;

6) zwracania się o niezbędną pomoc do podmiotów innych niż wymienione w pkt 5, jak również zwracania się do każdej osoby o udzielenie pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa;

7) wydawania osobom poleceń określonego zachowania się w granicach niezbędnych do wykonania czynności określonych w pkt 1–3 lub wykonywania innych czynności służbowych podejmowanych w zakresie i w celu realizacji ustawowych zadań IWSW lub w celu uniknięcia bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa osób lub mienia, gdy jest to niezbędne do sprawnego i zgodnego z prawem wykonywania tych czynności albo uniknięcia zatarcia śladów przestępstwa.

2. Czynności, o których mowa w ust. 1, są wykonywane w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, wobec której zostały podjęte.

Art. 23e. [Obowiązki funkcjonariusza IWSW] 1. Funkcjonariusz IWSW, przystępując do czynności służbowych, o których mowa w art. 23d ust. 1 pkt 1–3 i 5–7, jest obowiązany:

1) podać stopień oraz imię i nazwisko; funkcjonariusz nieumundurowany okazuje ponadto legitymację służbową w sposób umożliwiający odczytanie i zanotowanie nazwiska funkcjonariusza i nazwy organu, który wydał legitymację;

2) podać podstawę prawną oraz przyczynę podjęcia czynności służbowej.

2. Tożsamość osoby legitymowanej funkcjonariusz IWSW ustala na podstawie:

1) dokumentu tożsamości;

2) oświadczenia innej osoby, której tożsamość została ustalona na podstawie dokumentu tożsamości;

3) oświadczenia osoby, która funkcjonariuszowi IWSW jest znana.

3. Funkcjonariusz IWSW ustala tożsamość osób, w sposób umożliwiający odnotowanie:

1) imienia lub imion oraz nazwiska oraz adresów zamieszkania lub pobytu;

2) numeru PESEL, a w przypadku braku informacji o numerze PESEL – daty i miejsca urodzenia oraz imion rodziców i nazwiska rodowego;

3) rodzaju i cech identyfikacyjnych dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość osoby legitymowanej.

4. W razie legitymowania osób znajdujących się w pojeździe, gdy uzasadniają to względy bezpieczeństwa, funkcjonariusz IWSW ma prawo żądać opuszczenia pojazdu przez te osoby.

5. Funkcjonariusz IWSW może odstąpić od legitymowania osoby, która jest mu znana.

6. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:

1) rodzaje dokumentów tożsamości, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lub 2,

2) sposób i postać dokumentowania czynności ustalania tożsamości osób, o których mowa w ust. 2

– mając na względzie zapewnienie prawidłowego ustalenia tożsamości osoby oraz dokumentowania procesu legitymowania.

Art. 23f. [Sprawdzenie prewencyjne] 1. Sprawdzenie prewencyjne, o którym mowa w art. 23d ust. 1 pkt 2, polega na manualnym sprawdzeniu osoby, zawartości jej odzieży oraz przedmiotów znajdujących się na jej ciele lub przez nią posiadanych w zakresie niezbędnym do realizacji celu podejmowanych czynności w danych okolicznościach oraz w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, wobec której czynności są wykonywane.

2. Sprawdzenie prewencyjne może polegać również na:

1) żądaniu zdjęcia przez osobę odzieży i obuwia;

2) zdjęciu osobie odzieży i obuwia w przypadku niewykonania żądania, o którym mowa w pkt 1;

3) dokonaniu oględzin ciała oraz sprawdzeniu zdjętej odzieży i obuwia;

4) żądaniu wydania w celu zabezpieczenia przedmiotów, które mogą stanowić zagrożenie życia lub zdrowia lub bezpieczeństwa osoby poddanej sprawdzeniu prewencyjnemu lub innych osób albo zagrożenie bezpieczeństwa przeprowadzanych czynności, w tym broni lub innych niebezpiecznych przedmiotów mogących służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia lub przedmiotów mogących stanowić dowód w postępowaniu prowadzonym w związku z realizacją zadań, o których mowa w art. 23b, lub podlegających przepadkowi;

5) odebraniu przedmiotów, o których mowa w pkt 4.

3. Czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, wykonuje się w sposób umożliwiający osobie pozostawienie części odzieży na ciele, a po sprawdzeniu zdjętej odzieży – jej włożenie przed zdjęciem pozostałej, niesprawdzonej części odzieży, oraz w warunkach zapewniających poszanowanie jej intymności.

4. Sprawdzenia prewencyjnego dokonuje funkcjonariusz IWSW tej samej płci co osoba sprawdzana, w miejscu niedostępnym w czasie wykonywania sprawdzenia dla osób postronnych.

5. W przypadku gdy sprawdzenie prewencyjne musi być dokonane niezwłocznie, w szczególności ze względu na okoliczności mogące stanowić zagrożenie życia lub zdrowia osób lub mienia, może go dokonać funkcjonariusz IWSW płci odmiennej niż osoba sprawdzana, także w miejscu niespełniającym warunku, o którym mowa w ust. 4, w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby sprawdzanej.

Art. 23g. [Ujęcie osoby] 1. Ujęcie osoby, o której mowa w art. 23d ust. 1 pkt 3, może nastąpić tylko wówczas, gdy czynności, o których mowa w art. 23d ust. 1 pkt 1, 2 i 7, okazały się bezcelowe lub nieskuteczne.

2. Osobie ujętej na podstawie art. 23d ust. 1 pkt 3 przysługują uprawnienia przewidziane w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego dla osoby zatrzymanej.

3. Funkcjonariusz IWSW o każdym przypadku ujęcia osoby jest obowiązany pisemnie powiadomić swojego przełożonego.

4. Przy wykonywaniu czynności, o której mowa w ust. 1, funkcjonariusz IWSW jest obowiązany:

1) wydawać osobie ujętej polecenia;

2) sprawdzić, czy osoba ujęta posiada broń lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo stanowić dowody rzeczowe lub podlegać przepadkowi;

3) odebrać broń i przedmioty, o których mowa w pkt 2;

4) poinformować osobę o ujęciu i jego przyczynach oraz uprzedzić o obowiązku zastosowania się do wydanych poleceń.

5. Osobę ujętą funkcjonariusz IWSW niezwłocznie doprowadza do jednostki Policji lub przekazuje Policji. Funkcjonariusz IWSW niezwłocznie przekazuje Policji protokół ujęcia, a także odebrane osobie ujętej broń i przedmioty, o których mowa w ust. 4 pkt 2.

Art. 23h. [Badanie lekarskie] 1. Osobę ujętą niezwłocznie poddaje się, w przypadku uzasadnionej potrzeby lub na jej prośbę, badaniu lekarskiemu lub udziela się jej pierwszej pomocy medycznej.

2. Badanie lekarskie osoby ujętej przeprowadza się po wyrażeniu na nie zgody przez tę osobę. Zgoda taka nie jest wymagana, jeżeli stan zdrowia osoby ujętej uniemożliwia złożenie przez nią oświadczenia o wyrażeniu zgody na przeprowadzenie badania lekarskiego lub jeżeli wynika to z odrębnych przepisów.

3. Funkcjonariusz IWSW ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy medycznej, w granicach dostępnych środków, osobie ujętej, która ma widoczne obrażenia ciała lub utraciła przytomność.

4. Osobie ujętej zapewnia się pomoc lekarską zawsze, gdy będzie potrzebna, w szczególności w przypadkach:

1) wymienionych w ust. 3;

2) żądania przez osobę ujętą niezwłocznego zbadania przez lekarza;

3) oświadczenia osoby ujętej, że cierpi na schorzenia wymagające stałego lub okresowego leczenia, którego przerwanie zagrażałoby jej życiu lub zdrowiu;

4) gdy z posiadanych przez funkcjonariusza IWSW informacji lub z okoliczności ujęcia wynika, że osoba ujęta jest chora na chorobę zakaźną.

5. Funkcjonariusz IWSW odstępuje od wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 3, w przypadku gdy udzielenie pomocy:

1) zagroziłoby w sposób bezpośredni bezpieczeństwu funkcjonariusza IWSW;

2) zostanie niezwłocznie zapewnione przez inne właściwe podmioty, które są obowiązane do udzielenia pomocy na podstawie odrębnych przepisów.

6. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób i tryb przeprowadzania badań lekarskich w sposób zapewniający ochronę zdrowia osoby ujętej,

2) osoby właściwe do przeprowadzenia badań lekarskich,

3) przypadki użycia specjalnego środka transportu,

4) sposób dokumentowania przypadków uniemożliwienia przeprowadzenia badania

– mając na względzie zapewnienie właściwej pomocy medycznej.

Art. 23i. [Protokół] 1. W przypadku gdy w toku przeprowadzania czynności, o których mowa w art. 23d ust. 1 pkt 2, znaleziono przedmioty mogące stworzyć niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia osób lub mienia lub przedmioty, które służą do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub których posiadanie jest zabronione, lub na żądanie osoby, wobec której dokonano czynności, złożone bezpośrednio po dokonaniu czynności, sporządza się protokół.

2. Czynności, o których mowa w art. 23d ust. 1 pkt 3, dokumentuje się w protokole ujęcia.

3. Protokoły, o których mowa w ust. 1 i 2, zawierają w szczególności:

1) oznaczenie czynności, podstawy prawnej i przyczyny jej podjęcia, jej miejsca oraz danych osoby, wobec której dokonano czynności, i osób w nich uczestniczących, obejmujących imię, nazwisko, numer PESEL, w przypadku gdy został nadany, lub datę urodzenia oraz rodzaj i cechy identyfikacyjne dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość osoby;

2) datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia czynności;

3) dane funkcjonariusza IWSW dokonującego czynności obejmujące stopień, imię, nazwisko oraz nazwę komórki organizacyjnej IWSW, w której pełni służbę;

4) przebieg czynności, oświadczenia i wnioski jej uczestników;

5) spis znalezionych i odebranych przedmiotów oraz w miarę potrzeby ich opis;

6) pouczenie osoby ujętej o jej prawach;

7) w miarę potrzeby stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu czynności.

Art. 23j. [Przedmioty niebezpieczne dla życia i zdrowia osób lub mienia i przedmiotów] 1. Jeżeli w toku przeprowadzania czynności, o których mowa w art. 23d ust. 1 pkt 2, znaleziono przedmioty mogące stworzyć niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia osób lub mienia lub przedmioty, które służą do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub których posiadanie jest zabronione, protokół, o którym mowa w art. 23i ust. 1, przekazuje się do jednostki organizacyjnej Policji właściwej dla miejsca przeprowadzenia czynności.

2. W przypadku gdy przedmioty ujawnione w wyniku czynności służbowych stwarzają niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia osób lub mienia, funkcjonariusz IWSW jest obowiązany podjąć działania zmierzające do usunięcia niebezpieczeństwa.

3. W przypadku gdy w toku przeprowadzania czynności, o których mowa w art. 23d ust. 1 pkt 2, nie znaleziono przedmiotów mogących stworzyć niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia osób lub mienia lub przedmiotów, które służą do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub których posiadanie jest zabronione, lub osoba poddana tym czynnościom nie zgłosiła żądania sporządzenia protokołu z dokonanych czynności, dokonanie czynności dokumentuje się w dokumentacji służbowej, odnotowując rodzaj, czas, miejsce i wynik czynności oraz imiona, nazwiska i funkcje osób w nich uczestniczących.

Art. 23k. [Prośba o udzielenie pomocy] 1. Funkcjonariusz IWSW może zwracać się z żądaniem lub prośbą o udzielenie pomocy, o której mowa w art. 23d ust. 1 pkt 5 i 6, jeżeli wykonanie czynności służbowej byłoby bez tej pomocy niemożliwe lub znacznie utrudnione.

2. Z żądaniem lub prośbą, o których mowa w ust. 1, funkcjonariusz IWSW występuje na piśmie za pośrednictwem kierownika właściwej komórki organizacyjnej IWSW lub upoważnionego przez niego funkcjonariusza IWSW.

3. Wystąpienie, o którym mowa w ust. 2, zawiera określenie podstawy prawnej, rodzaju i zakresu pomocy, uzasadnienie faktyczne oraz upoważnienie dla funkcjonariusza IWSW.

4. Z żądaniem lub prośbą, o których mowa w ust. 1, funkcjonariusz IWSW zwraca się do osób fizycznych, w przypadku podmiotów, o których mowa w art. 23d ust. 1 pkt 5 i 6, do ich kierowników, a w przypadku ich nieobecności – do osób aktualnie dysponujących możliwościami udzielenia pomocy.

5. O wystąpieniu o pomoc lub skorzystaniu z pomocy, jej zakresie i rodzaju oraz o osobie udzielającej pomocy funkcjonariusz IWSW jest obowiązany pisemnie powiadomić przełożonego.

6. Warunkiem skorzystania przez funkcjonariusza IWSW z pomocy podmiotów i osób, o których mowa w art. 23d ust. 1 pkt 6, jest wyrażenie przez nie zgody na piśmie.

7. Funkcjonariusz IWSW może odstąpić od uzyskania zgody, o której mowa w ust. 6, w przypadku zwracania się o udzielenie doraźnej pomocy w nagłych przypadkach.

8. W przypadkach uzasadnionych koniecznością niezwłocznego działania, wystąpienie, o którym mowa w ust. 2, nie jest wymagane.

9. W przypadkach, o których mowa w ust. 8, do żądania udzielenia pomocy lub zwracania się z prośbą o jej udzielenie jest upoważniony każdy funkcjonariusz IWSW.

10. Funkcjonariusz IWSW, występując z żądaniem udzielenia pomocy lub prośbą o jej udzielenie, jest obowiązany ustnie poinformować osobę, do której się zwraca, o istnieniu sytuacji, o której mowa w ust. 8, oraz o podstawie prawnej, rodzaju i zakresie pomocy.

Art. 23l. [Użyczenie rzeczy lub dokumentu] 1. Żądanie udzielenia pomocy lub prośba o jej udzielenie mogą obejmować również użyczenie rzeczy lub dokumentu.

2. Zwrot rzeczy lub dokumentu odbywa się protokolarnie w terminie i miejscu uzgodnionych z posiadaczem lub właścicielem rzeczy lub dokumentu. Posiadacz lub właściciel otrzymuje pokwitowanie na użyczone w ramach pomocy rzeczy lub dokumenty.

3. W przypadku uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub zużycia rzeczy lub dokumentu IWSW dokonuje ustalenia wysokości szkody powstałej z tego tytułu.

4. W razie wykonania czynności służbowych przed uzgodnionym terminem albo ustania potrzeby korzystania z rzeczy lub dokumentu należy je niezwłocznie zwrócić posiadaczowi lub właścicielowi.

5. W przypadkach uzasadnionych koniecznością niezwłocznego działania funkcjonariusz IWSW może odstąpić od wydania pokwitowania.

6. Rzeczy lub dokumenty nieodebrane przez posiadacza lub właściciela w uzgodnionym terminie przechowuje się w depozycie IWSW.

7. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:

1) zakres informacji, jakie zawiera protokół oraz pokwitowanie, o których mowa w ust. 2,

2) zakres informacji przekazywanych posiadaczowi lub właścicielowi w przypadkach, o których mowa w ust. 5,

3) sposób ustalania wysokości szkody, o której mowa w ust. 3

– mając na względzie zapewnienie prawidłowej organizacji oraz udokumentowania uzyskania rzeczy lub dokumentów, postępowania z nimi oraz zwrotu tych rzeczy lub dokumentów.

Art. 23m. [Zapis obrazu i dźwięku] 1. Funkcjonariusz IWSW podczas czynności służbowych wykonuje uprawnienie do obserwowania i rejestrowania obrazu lub dźwięku zdarzeń, o którym mowa w art. 23d ust. 1 pkt 4, w sposób:

1) bezpośredni – w przypadku obecności w miejscu prowadzenia obserwacji i rejestracji obrazu lub dźwięku zdarzeń;

2) zdalny – przy użyciu urządzeń teleinformatycznych przekazujących obraz lub dźwięk zdarzeń na odległość;

3) jawny lub przy użyciu metod uniemożliwiających osobom nieupoważnionym ustalenie faktu prowadzenia obserwacji i rejestracji.

2. Zapis obrazu i dźwięku przechowuje się na informatycznym nośniku danych i kopiuje się na taki nośnik w sposób zapewniający jego poufność i integralność oraz ochronę przed jego utratą i zniszczeniem.

3. W IWSW prowadzi się ewidencję zapisów obrazu i dźwięku oraz ich kopii.

4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób przechowywania, odtwarzania oraz kopiowania zapisów obrazu i dźwięku, o którym mowa w art. 23d ust. 1 pkt 4, mając na względzie konieczność właściwego zabezpieczenia utrwalonego obrazu lub dźwięku przed utratą, zniekształceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem, a także zapewnienie ochrony praw osób, których wizerunek został utrwalony.

Art. 23n. [Zniszczenie materiałów z informacjami] Materiały z czynności, o których mowa w art. 23d ust. 1 pkt 4, które nie stanowią informacji potwierdzających popełnienie przestępstwa albo nie są istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa ochranianym osobom lub obiektom lub nie są istotne dla bezpieczeństwa państwa, podlegają protokolarnemu, komisyjnemu zniszczeniu. Weryfikacji tych materiałów dokonuje się nie rzadziej niż co 3 lata od dnia ich uzyskania.

Art. 23o. [Zażalenie] 1. Na sposób przeprowadzenia czynności, o których mowa w art. 23d ust. 1:

1) pkt 1, 3 i 7 – w terminie 7 dni od dnia dokonania czynności,

2) pkt 4 – w terminie 7 dni od dnia, gdy podmiot dowiedział się o dokonanych wobec niego czynnościach

– przysługuje zażalenie do prokuratora właściwego ze względu na miejsce przeprowadzenia czynności. Do zażalenia stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego w zakresie dotyczącym postępowania odwoławczego.

2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób dokumentowania czynności, o których mowa w art. 23d ust. 1, uwzględniając dostosowany do sytuacji sposób przeprowadzania przez funkcjonariuszy IWSW czynności podejmowanych w ramach ustawowych uprawnień oraz obowiązki funkcjonariuszy IWSW podczas realizacji tych czynności;

2) wzory protokołów, o których mowa w art. 23i ust. 1 i 2, oraz treść pouczeń o prawach przysługujących osobie ujętej, mając na względzie zakres niezbędnych danych osobowych osób objętych tymi czynnościami, uczestniczących w tych czynnościach oraz dokonujących tych czynności, zakres informacji niezbędnych do ustalenia przebiegu i wyniku tych czynności oraz konieczność prawidłowego pouczenia osoby ujętej o przysługujących jej prawach.

Art. 23p. [Kontrola operacyjna] 1. W zakresie wskazanym w art. 23b przy czynnościach operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych przez IWSW w celu zapobieżenia, wykrycia, ustalenia sprawców, a także uzyskania i utrwalenia dowodów ściganych z oskarżenia publicznego przestępstw:

1) określonych w art. 148, art. 156 § 1 i 3, art. 157 § 1, art. 158, art. 159, art. 163 § 1 i 3, art. 164 § 1, art. 165 § 1, 3 i 4, art. 189, art. 190a, art. 197–199, art. 223, art. 228 § 1 i § 3–5, art. 229 § 1 i § 3–5, art. 230 § 1, art. 230a § 1, art. 231 § 2, art. 234–236, art. 238, art. 239, art. 242, art. 243, art. 245–247, art. 258, art. 269, art. 280–282, art. 288 § 1, art. 299 § 1, 2, 5 i 6 oraz art. 305 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny,

2) nielegalnego wytwarzania, posiadania, udostępniania lub obrotu bronią, amunicją, materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi, ich prekursorami, środkami zastępczymi lub nowymi substancjami psychoaktywnymi oraz materiałami jądrowymi i promieniotwórczymi,

3) skarbowych, jeżeli wartość przedmiotu czynu lub uszczuplenie należności publicznoprawnej przekraczają pięćdziesięciokrotną wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207)

– gdy inne środki okazały się bezskuteczne albo będą nieprzydatne, Sąd Okręgowy w Warszawie może, w drodze postanowienia, zarządzić kontrolę operacyjną na pisemny wniosek Szefa IWSW złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego .

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, przedstawia się wraz z materiałami uzasadniającymi potrzebę zastosowania kontroli operacyjnej.

3. W przypadkach niecierpiących zwłoki, jeżeli mogłoby to spowodować utratę informacji lub zatarcie albo zniszczenie dowodów przestępstwa, Szef IWSW może zarządzić, po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, kontrolę operacyjną, zwracając się jednocześnie do Sądu Okręgowego w Warszawie z wnioskiem o wydanie postanowienia w tej sprawie. W razie nieudzielenia przez sąd zgody w terminie 5 dni od dnia zarządzenia kontroli operacyjnej Szef IWSW wstrzymuje kontrolę operacyjną oraz dokonuje protokolarnego, komisyjnego zniszczenia materiałów zgromadzonych podczas jej stosowania.

4. W przypadku potrzeby zarządzenia kontroli operacyjnej wobec osoby podejrzanej lub oskarżonego we wniosku Szefa IWSW o zarządzenie kontroli operacyjnej zamieszcza się informację o toczącym się wobec tej osoby postępowaniu.

5. Kontrola operacyjna jest prowadzona niejawnie i polega na:

1) uzyskiwaniu i utrwalaniu treści rozmów prowadzonych przy użyciu środków technicznych, w tym za pomocą sieci telekomunikacyjnych;

2) uzyskiwaniu i utrwalaniu obrazu lub dźwięku osób z pomieszczeń, środków transportu lub miejsc innych niż miejsca publiczne;

3) uzyskiwaniu i utrwalaniu treści korespondencji, w tym korespondencji prowadzonej za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

4) uzyskiwaniu i utrwalaniu danych zawartych w informatycznych nośnikach danych, telekomunikacyjnych urządzeniach końcowych, systemach informatycznych i teleinformatycznych;

5) uzyskiwaniu dostępu i kontroli zawartości przesyłek.

6. Wniosek Szefa IWSW o zarządzenie przez Sąd Okręgowy w Warszawie kontroli operacyjnej zawiera w szczególności:

1) numer sprawy i jej kryptonim, jeżeli został jej nadany;

2) opis przestępstwa z podaniem, w miarę możliwości, jego kwalifikacji prawnej;

3) okoliczności uzasadniające potrzebę zastosowania kontroli operacyjnej, w tym stwierdzonej bezskuteczności lub nieprzydatności innych środków;

4) dane osoby lub inne dane pozwalające na jednoznaczne określenie podmiotu lub przedmiotu, wobec którego stosowana będzie kontrola operacyjna, ze wskazaniem miejsca lub sposobu jej stosowania;

5) cel, czas i rodzaj prowadzonej kontroli operacyjnej.

7. Kontrolę operacyjną zarządza się na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Sąd Okręgowy w Warszawie może, na pisemny wniosek Szefa IWSW złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, na okres nie dłuższy niż kolejne 3 miesiące, wydać postanowienie o jednorazowym przedłużeniu kontroli operacyjnej, jeżeli nie ustały przyczyny tej kontroli.

8. W uzasadnionych przypadkach, gdy podczas stosowania kontroli operacyjnej pojawią się nowe okoliczności istotne dla zapobieżenia lub wykrycia przestępstwa albo ustalenia sprawców i uzyskania dowodów przestępstwa, Sąd Okręgowy w Warszawie, na pisemny wniosek Szefa IWSW złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, może, również po upływie okresów, o których mowa w ust. 7, wydawać kolejne postanowienia o przedłużeniu kontroli operacyjnej na następujące po sobie okresy, których łączna długość nie może przekraczać 12 miesięcy.

9. Szef IWSW może upoważnić swojego zastępcę do składania wniosków, o których mowa w ust. 1, 3, 7 i 8, lub do zarządzania kontroli operacyjnej w trybie ust. 3.

10. Do wniosków, o których mowa w ust. 3, 7 i 8, stosuje się odpowiednio ust. 2 i 6. Sąd Okręgowy w Warszawie przed wydaniem postanowienia, o którym mowa w ust. 1, 3, 7 i 8, zapoznaje się z materiałami uzasadniającymi wniosek, w szczególności zgromadzonymi podczas stosowania kontroli operacyjnej zarządzonej w tej sprawie.

11. Wnioski, o których mowa w ust. 1, 3, 7 i 8, sąd rozpoznaje jednoosobowo, przy czym czynności sądu związane z rozpoznawaniem tych wniosków są realizowane w warunkach przewidzianych dla przekazywania, przechowywania i udostępniania informacji niejawnych oraz z odpowiednim zastosowaniem przepisów wydanych na podstawie art. 181 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego. W posiedzeniu sądu mogą wziąć udział wyłącznie prokurator i przedstawiciel Szefa IWSW wnioskującego o zarządzenie kontroli operacyjnej.

12. Przedsiębiorca telekomunikacyjny, operator pocztowy oraz usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną są obowiązani do zapewnienia na własny koszt warunków technicznych i organizacyjnych umożliwiających prowadzenie kontroli operacyjnej przez IWSW.

13. Usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną, będący mikroprzedsiębiorcą albo małym przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221, 641 i 803), zapewnia warunki techniczne i organizacyjne umożliwiające prowadzenie kontroli operacyjnej przez IWSW stosownie do posiadanej infrastruktury.

14. Prowadzenie kontroli operacyjnej kończy się niezwłocznie po ustaniu przyczyn jej zarządzenia, najpóźniej jednak z upływem okresu, na który została wprowadzona.

15. Szef IWSW informuje Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego o wynikach kontroli operacyjnej po jej zakończeniu, a na jego żądanie – również o przebiegu tej kontroli.

16. W przypadku uzyskania dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego lub mających znaczenie dla toczącego się postępowania karnego Szef IWSW przekazuje Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu wszystkie materiały zgromadzone podczas stosowania kontroli operacyjnej razem z odpisem postanowienia sądu w przedmiocie zastosowania lub przedłużenia kontroli operacyjnej lub wyrażenia zgody na kontynuowanie kontroli zarządzonej w przypadku niecierpiącym zwłoki. W przypadku gdy prokurator stwierdzi, że przekazane materiały zawierają informacje, o których mowa w art. 178 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, albo mogą zawierać informacje, o których mowa w art. 178a i art. 180 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, z wyłączeniem informacji o przestępstwach, o których mowa w art. 240 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, albo informacje stanowiące tajemnice związane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o których mowa w art. 180 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, zwraca je Szefowi IWSW w celu podjęcia czynności, o których mowa w ust. 17 pkt 1 lub 2. W postępowaniu przed sądem w odniesieniu do tych materiałów stosuje się odpowiednio przepis art. 393 § 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego.

17. W przypadku gdy materiały, o których mowa w ust. 16:

1) zawierają informacje, o których mowa w art. 178 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Szef IWSW zarządza ich niezwłoczne, komisyjne i protokolarne zniszczenie;

2) mogą zawierać informacje, o których mowa w art. 178a i art. 180 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, z wyłączeniem informacji o przestępstwach, o których mowa w art. 240 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, albo informacje stanowiące tajemnice związane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o których mowa w art. 180 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Szef IWSW przekazuje te materiały Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu.

18. W przypadku, o którym mowa w ust. 17 pkt 2, Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowemy niezwłocznie po otrzymaniu materiałów kieruje je do Sądu Okręgowego w Warszawie wraz z wnioskiem o:

1) stwierdzenie, które z przekazanych materiałów zawierają informacje, o których mowa w ust. 17 pkt 2;

2) dopuszczenie do wykorzystania w postępowaniu karnym materiałów zawierających informacje stanowiące tajemnice związane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o których mowa w art. 180 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, nieobjęte zakazami określonymi w art. 178a i art. 180 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, z wyłączeniem informacji o przestępstwach, o których mowa w art. 240 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny.

19. Sąd Okręgowy w Warszawie, niezwłocznie po złożeniu wniosku przez Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, wydaje postanowienie o dopuszczeniu do wykorzystania w postępowaniu karnym materiałów, o których mowa w ust. 18 pkt 2, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu, a także zarządza niezwłoczne zniszczenie materiałów, których wykorzystanie w postępowaniu karnym jest niedopuszczalne.

20. Na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie w przedmiocie dopuszczenia do wykorzystania w postępowaniu karnym materiałów, o których mowa w ust. 18 pkt 2, Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu przysługuje zażalenie. Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego.

21. Szef IWSW jest obowiązany do wykonania zarządzenia Sądu Okręgowego w Warszawie o zniszczeniu materiałów, o którym mowa w ust. 19, oraz niezwłocznego, komisyjnego i protokolarnego zniszczenia materiałów, których wykorzystanie w postępowaniu karnym jest niedopuszczalne. Szef IWSW niezwłocznie informuje Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego o zniszczeniu tych materiałów.

22. Osobie, wobec której była stosowana kontrola operacyjna, nie udostępnia się materiałów zgromadzonych podczas trwania tej kontroli. Przepis nie narusza uprawnień wynikających z art. 321 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego.

23. Sąd Okręgowy w Warszawie, Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy i Szef IWSW prowadzą rejestry postanowień, pisemnych zgód, wniosków i zarządzeń dotyczących kontroli operacyjnej.

24. Rejestry, o których mowa w ust. 23, prowadzi się w formie elektronicznej, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych.

25. Zgromadzone podczas stosowania kontroli operacyjnej materiały niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego lub dowodów mających znaczenie dla toczącego się postępowania karnego podlegają niezwłocznemu, protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu. Zniszczenie materiałów zarządza Szef IWSW.

26. O wydaniu i wykonaniu zarządzenia dotyczącego zniszczenia materiałów, o których mowa w ust. 25, Szef IWSW jest obowiązany niezwłocznie poinformować Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego.

27. Na postanowienia sądu, o których mowa w:

1) ust. 1, 3, 7 i 8 – przysługuje zażalenie Szefowi IWSW;

2) ust. 3 – przysługuje zażalenie Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu.

Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego.

28. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności oraz ministrem właściwym do spraw informatyzacji, określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania dokumentacji w związku z zarządzeniem kontroli operacyjnej, dokumentowania kontroli operacyjnej, przechowywania i przekazywania wniosków i zarządzeń, a także przechowywania, przekazywania oraz przetwarzania, kopiowania i niszczenia materiałów uzyskanych podczas stosowania tej kontroli, zakres danych gromadzonych w rejestrach, o których mowa w ust. 23, oraz wzory stosowanych druków i rejestrów, uwzględniając potrzebę zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych czynności i uzyskanych materiałów.

Art. 23q. [Przedmioty pochodzące w przestępstwa] 1. W sprawach o przestępstwa określone w art. 23p ust. 1 czynności operacyjno-rozpoznawcze zmierzające do sprawdzenia uzyskanych wcześniej wiarygodnych informacji o przestępstwie oraz ustalenia sprawców i uzyskania dowodów przestępstwa mogą polegać na dokonaniu w sposób niejawny nabycia, zbycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi albo przedmiotów, których wytwarzanie, posiadanie lub przewożenie jest zabronione lub którymi obrót jest zabroniony, a także na przyjęciu lub wręczeniu korzyści majątkowej.

2. Czynności operacyjno-rozpoznawcze, o których mowa w ust. 1, mogą polegać także na złożeniu propozycji nabycia, zbycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi albo przedmiotów, których wytwarzanie, posiadanie lub przewożenie jest zabronione lub którymi obrót jest zabroniony, a także na przyjęciu lub wręczeniu korzyści majątkowej.

3. Podczas wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, podejmuje się przedsięwzięcia i stosuje środki konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa osobistego funkcjonariuszy IWSW i osób udzielających im pomocy.

4. Szef IWSW lub upoważniony przez niego zastępca może zarządzić, na czas określony, czynności operacyjno-rozpoznawcze, o których mowa w ust. 1 i 2, po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, którego na bieżąco informuje o wynikach przeprowadzonych czynności. Prokurator Generalny może zarządzić zaniechanie czynności w każdym czasie.

5. Przed wydaniem pisemnej zgody Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy zapoznaje się z materiałami uzasadniającymi przeprowadzenie czynności, o których mowa w ust. 1 i 2.

6. Czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, zarządza się na czas nie dłuższy niż 3 miesiące. Szef IWSW lub jego zastępca może, po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, jednorazowo przedłużyć stosowanie czynności na czas nie dłuższy niż kolejne 3 miesiące, jeżeli nie ustały przyczyny ich zarządzenia. Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio.

7. W uzasadnionych przypadkach, gdy podczas stosowania czynności operacyjno-rozpoznawczych, o których mowa w ust. 1 i 2, pojawią się nowe okoliczności istotne dla sprawdzenia uzyskanych wcześniej wiarygodnych informacji o przestępstwie oraz ustalenia sprawców i uzyskania dowodów przestępstwa, Szef IWSW lub jego zastępca może, po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, zarządzić kontynuowanie czynności przez czas oznaczony również po upływie okresów, o których mowa w ust. 6. Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio.

8. Czynności operacyjno-rozpoznawcze, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być niejawnie rejestrowane za pomocą urządzeń służących do rejestracji obrazu lub dźwięku.

9. W przypadku uzyskania dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego lub mających znaczenie dla toczącego się postępowania karnego Szef IWSW przekazuje Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu wszystkie materiały zgromadzone podczas stosowania czynności operacyjno-rozpoznawczych, o których mowa w ust. 1 i 2. W postępowaniu przed sądem w odniesieniu do tych materiałów stosuje się odpowiednio przepis art. 393 § 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego.

10. Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy i Szef IWSW prowadzą rejestry czynności, o których mowa w ust. 1 i 2.

11. Zgromadzone podczas stosowania czynności operacyjno-rozpoznawczych, o których mowa w ust. 1 i 2, materiały niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego lub dowodów mających znaczenie dla toczącego się postępowania karnego podlegają niezwłocznemu, protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu. Zniszczenie materiałów zarządza Szef IWSW.

12. O wydaniu i wykonaniu zarządzenia dotyczącego zniszczenia materiałów, o których mowa w ust. 11, Szef IWSW jest obowiązany niezwłocznie poinformować Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego.

13. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania dokumentacji w związku z zarządzeniem czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, dokumentowania tych czynności, przechowywania i przekazywania wniosków i zarządzeń, a także przekazywania oraz przetwarzania i niszczenia materiałów uzyskanych podczas stosowania tych czynności, zakres danych gromadzonych w rejestrach, o których mowa w ust. 10, oraz wzory stosowanych druków i rejestrów, uwzględniając potrzebę zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych czynności i uzyskanych materiałów oraz konieczność prawidłowego i skutecznego udokumentowania prowadzonych czynności.

Art. 23r. [Niejawne nadzorowanie wytwarzania, przemieszczania lub przechowywania przedmiotów przestępstwa i obrotu nimi] 1. W celu udokumentowania przestępstw, o których mowa w art. 23p ust. 1, albo ustalenia tożsamości osób uczestniczących w tych przestępstwach lub w celu przejęcia przedmiotów przestępstwa Szef IWSW lub jego zastępca może zarządzić niejawne nadzorowanie wytwarzania, przemieszczania lub przechowywania przedmiotów przestępstwa i obrotu nimi, jeżeli nie stworzy to zagrożenia dla życia lub zdrowia osób.

2. O zarządzeniu, o którym mowa w ust. 1, zawiadamia się niezwłocznie Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego. Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy może nakazać zaniechanie czynności w każdym czasie.

3. Szef IWSW lub jego zastępca na bieżąco informuje Pierwszego Zastępcę Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego o wynikach przeprowadzonych czynności.

4. Stosownie do zarządzenia, o którym mowa w ust. 1, organy i instytucje publiczne oraz przedsiębiorcy są obowiązani dopuścić do dalszego przewozu przesyłki zawierające przedmioty przestępstwa w stanie nienaruszonym lub po usunięciu tych przedmiotów albo zastąpieniu ich w całości lub w części.

5. Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy i Szef IWSW prowadzą rejestry czynności, o których mowa w ust. 1.

6. W przypadku uzyskania dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego lub mających znaczenie dla toczącego się postępowania karnego Szef IWSW lub jego zastępca przekazuje Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratorowi Krajowemu wszystkie materiały zgromadzone podczas stosowania czynności, o których mowa w ust. 1. W postępowaniu przed sądem w odniesieniu do tych materiałów stosuje się odpowiednio przepis art. 393 § 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego.

7. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania dokumentacji w związku z zarządzeniem czynności, o których mowa w ust. 1, dokumentowania tych czynności, przechowywania i przekazywania wniosków i zarządzeń, a także przechowywania, przekazywania oraz przetwarzania materiałów uzyskanych podczas stosowania tych czynności, zakres danych gromadzonych w rejestrach, o których mowa w ust. 5, oraz wzory stosowanych druków i rejestrów, uwzględniając potrzebę zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych czynności i uzyskanych materiałów oraz wzory stosowanych druków i rejestrów oraz konieczność prawidłowego i skutecznego udokumentowania prowadzonych czynności.

Art. 23s. [Informacje] 1. Jeżeli jest to konieczne dla skutecznego zapobieżenia przestępstwom określonym w art. 23p ust. 1 lub ich wykrycia, ustalenia ich sprawców, uzyskania i utrwalenia dowodów, a także wykrycia i identyfikacji przedmiotów i innych korzyści majątkowych pochodzących z tych przestępstw albo ich równowartości, IWSW może korzystać z informacji:

1) stanowiących tajemnicę skarbową, przetwarzanych przez organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego;

2) stanowiących tajemnicę zawodową, o której mowa w art. 9e ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 924, z późn. zm.);

3) stanowiących tajemnicę bankową, o której mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324, z późn. zm.);

4) stanowiących dane indywidualne, o których mowa w art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.);

5) stanowiących tajemnicę zawodową w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 380);

6) stanowiących tajemnicę zawodową w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 681 i 825);

7) stanowiących tajemnicę zawodową w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 646 i 825);

8) stanowiących tajemnicę w rozumieniu ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 656, 614 i 825);

9) stanowiących tajemnicę w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 930);

10) stanowiących tajemnicę zawodową w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 188);

11) stanowiących tajemnicę zawodową w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2360 i 2640).

2. Informacje i dane, o których mowa w ust. 1, oraz informacje związane z przekazywaniem tych informacji i danych podlegają ochronie przewidzianej w przepisach o ochronie informacji niejawnych i mogą być udostępniane jedynie funkcjonariuszom IWSW prowadzącym czynności w danej sprawie i ich przełożonym uprawnionym do sprawowania nadzoru nad prowadzonymi przez nich w tej sprawie czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi. Akta zawierające te informacje i dane udostępnia się ponadto wyłącznie sądom i prokuratorom, jeżeli następuje to w celu ścigania karnego.

3. Informacje i dane, o których mowa w ust. 1, udostępnia się nieodpłatnie na podstawie postanowienia wydanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie na pisemny wniosek Szefa IWSW lub upoważnionego przez niego zastępcy.

4. Informacje i dane, o których mowa w ust. 1:

1) dotyczące dokumentacji związanej z nadaniem NIP oraz aktualizowaniem danych zawartych w zgłoszeniach identyfikacyjnych, określonej w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2022 r. poz. 2500 oraz z 2023 r. poz. 614),

2) zawarte w aktach niezawierających informacji, o których mowa w art. 182 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, z późn. zm.),

3) dotyczące zawarcia z osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej umowy o wykonywanie czynności, o których mowa w art. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, lub czynności, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, umożliwiające weryfikację zawarcia takich umów i czasu ich obowiązywania,

4) dotyczące objęcia osoby fizycznej ubezpieczeniem społecznym i zwaloryzowanej wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne osoby fizycznej, a także dane płatnika składek, o których mowa w art. 40, art. 45 i art. 50 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,

5) niezbędne do ustalenia, czy osoba fizyczna, osoba prawna lub podmiot nieposiadający osobowości prawnej dokonywali transakcji dotyczących towarów giełdowych, o których mowa w ustawie z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych,

6) niezbędne do ustalenia, czy osoba fizyczna, osoba prawna lub podmiot nieposiadający osobowości prawnej są uczestnikami funduszu inwestycyjnego, alternatywnej spółki inwestycyjnej, funduszy zagranicznych, unijnego AFI, zbiorczego portfela papierów wartościowych, o których mowa w ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

7) dotyczące ustalenia, czy osoba fizyczna, osoba prawna lub podmiot nieposiadający osobowości prawnej są stronami umowy dotyczącej obrotu instrumentami finansowymi, o której mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,

8) dotyczące ustalenia, czy osoba fizyczna, osoba prawna lub podmiot nieposiadający osobowości prawnej są ubezpieczającymi, ubezpieczonymi lub uprawnionymi z umowy ubezpieczenia w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej,

9) dotyczące zawarcia z osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej umowy o świadczenie usług płatniczych, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, umożliwiające weryfikację zawarcia takich umów i czasu ich obowiązywania, a także dane teleadresowe umożliwiające nawiązanie kontaktu z tą osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej

– udostępnia się nieodpłatnie, w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, na wniosek Szefa IWSW lub upoważnionego przez niego zastępcy.

5. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawiera:

1) numer sprawy i jej kryptonim, jeżeli został ustalony;

2) opis przestępstwa z podaniem, w miarę możliwości, jego kwalifikacji prawnej;

3) okoliczności uzasadniające potrzebę udostępnienia informacji i danych;

4) wskazanie podmiotu, którego informacje i dane dotyczą;

5) podmiot obowiązany do udostępnienia informacji i danych;

6) rodzaj i zakres informacji i danych.

6. Wniosek, o którym mowa w ust. 4, zawiera informacje określone w ust. 5 pkt 1, 2 i 4 ̶ 6.

7. Po rozpatrzeniu wniosku, o którym mowa w ust. 3, Sąd Okręgowy w Warszawie, w drodze postanowienia, wyraża zgodę na udostępnienie informacji i danych wskazanego podmiotu, określając ich rodzaj i zakres, podmiot obowiązany do ich udostępnienia albo odmawia udzielenia zgody na udostępnienie informacji i danych. Przepis art. 23p ust. 11 stosuje się odpowiednio.

8. Na postanowienie sądu, o którym mowa w ust. 7, przysługuje zażalenie Szefowi IWSW.

9. Uprawniony przez sąd Szef IWSW pisemnie informuje podmiot obowiązany do udostępnienia informacji i danych o rodzaju i zakresie informacji i danych, które mają być udostępnione, podmiocie, którego informacje i dane dotyczą, oraz o osobie funkcjonariusza IWSW upoważnionego do ich odbioru.

10. W terminie nie dłuższym niż 90 dni od dnia przekazania informacji i danych, o których mowa w ust. 1, IWSW informuje podmiot, o którym mowa w ust. 5 pkt 4, o postanowieniu sądu wyrażającym zgodę na udostępnienie informacji i danych.

11. Sąd Okręgowy w Warszawie, na wniosek Szefa IWSW złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego, może zawiesić, w drodze postanowienia, na czas oznaczony, z możliwością dalszego przedłużania, obowiązek, o którym mowa w ust. 10, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że poinformowanie podmiotu, o którym mowa w ust. 5 pkt 4, może zaszkodzić wynikom podjętych czynności operacyjno-rozpoznawczych. Przepis art. 23p ust. 11 stosuje się odpowiednio.

12. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 10 lub 11, zostało wszczęte postępowanie przygotowawcze, podmiot wskazany w ust. 5 pkt 4 jest powiadamiany o postanowieniu sądu o udostępnieniu informacji i danych przez prokuratora lub, na jego polecenie, przez IWSW przed zamknięciem postępowania przygotowawczego albo niezwłocznie po jego umorzeniu.

13. Jeżeli informacje i dane, o których mowa w ust. 1, nie dostarczyły podstaw do wszczęcia postępowania przygotowawczego, Szef IWSW zawiadamia o tym podmiot, który przekazał te informacje i dane.

14. Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone naruszeniem przepisów ust. 2 na zasadach określonych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360, 2337 i 2339 oraz z 2023 r. poz. 326).

Art. 23t. [Zawiadomienie organu właściwego] Jeżeli informacje i dane, o których mowa w art. 23s ust. 1, i materiały uzyskane przez IWSW dostatecznie uzasadniają podejrzenie popełnienia przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, wykroczenia albo wykroczenia skarbowego albo potwierdzają jego popełnienie, Szef IWSW zawiadamia organ właściwy dla ścigania sprawcy.

Art. 23u. [Środki przymusu bezpośredniego] 1. W przypadkach, o których mowa w art. 11 pkt 1–4, 8, 10 i 12–14 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, funkcjonariusz IWSW może użyć środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, 2, 13 i 19 tej ustawy, z wyłączeniem materiałów wybuchowych, lub wykorzystać te środki.

2. W przypadkach, o których mowa w art. 45 pkt 1 lit. a–c, pkt 2, 3 i 4 lit. a, b i c tiret drugie oraz w art. 47 pkt 1, 2 lit. a i pkt 3–6 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, funkcjonariusz IWSW może użyć broni palnej lub ją wykorzystać.

Art. 23v. [Szef IWSW] 1. W celu realizacji zadań określonych w art. 23b oraz w zakresie niezbędnym do realizacji tych zadań Szef IWSW może:

1) korzystać, w tym również w formie zapisu elektronicznego, z danych o osobie, w tym danych osobowych, uzyskanych przez inne organy, służby i instytucje państwowe w wyniku wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, oraz przetwarzać te dane,

2) uzyskiwać, gromadzić i przetwarzać informacje, w tym dane osobowe, ze zbiorów i rejestrów prowadzonych na podstawie odrębnych przepisów przez organy władzy publicznej, w tym również ze zbiorów i rejestrów, w których przetwarza się informacje obejmujące dane osobowe, uzyskane w wyniku wykonywania przez te organy czynności operacyjno-rozpoznawczych

– bez wiedzy i zgody osób, których dotyczą.

2. Przekazując dane, o których mowa w ust. 1 pkt 1, przekazuje się także informację o dacie, miejscu i rodzaju zdarzenia, w związku z którym nastąpiła rejestracja tych danych.

3. Informacje i dane, o których mowa w ust. 1, udostępnia się funkcjonariuszowi IWSW wskazanemu w imiennym upoważnieniu Szefa IWSW nieodpłatnie po okazaniu tego upoważnienia oraz legitymacji służbowej. Informacja o udostępnieniu tych danych podlega ochronie na podstawie ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 756 i 1030).

4. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 3, zawiera:

1) imię i nazwisko funkcjonariusza IWSW;

2) numer legitymacji służbowej;

3) wskazanie podmiotu zobowiązanego do przekazania informacji;

4) termin ważności upoważnienia.

5. Organy władzy publicznej prowadzące zbiory i rejestry, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą, w drodze decyzji, wyrazić zgodę na udostępnianie funkcjonariuszom IWSW za pomocą urządzeń telekomunikacyjnych informacji zgromadzonych w zbiorach i rejestrach bez konieczności składania pisemnych wniosków, jeżeli:

1) IWSW posiada urządzenia umożliwiające odnotowanie w systemie, kto, kiedy, w jakim celu oraz jakie dane uzyskał;

2) IWSW posiada zabezpieczenia techniczne i organizacyjne zapewniające poufność, integralność, dostępność i autentyczność zgromadzonych danych;

3) jest to uzasadnione specyfiką lub zakresem wykonywania zadań.

6. Organ, o którym mowa w ust. 5, nie przekazuje informacji lub ogranicza zakres przekazywanych informacji, jeżeli mogłoby to spowodować ujawnienie danych osoby niebędącej jego funkcjonariuszem, udzielającej pomocy temu organowi, lub uniemożliwić realizację zadań ustawowych tego organu.

7. Administratorem danych osobowych przetwarzanych przez IWSW jest Szef IWSW.

8. Dane osobowe są przetwarzane przez okres niezbędny do realizacji ustawowych zadań Szefa IWSW.

9. Szef IWSW dokonuje nie rzadziej niż co 5 lat weryfikacji potrzeby dalszego przetwarzania danych osobowych oraz usuwa zbędne dane osobowe.

10. Dane osobowe uznane za zbędne można przekształcić w sposób uniemożliwiający przyporządkowanie poszczególnych informacji osobistych lub rzeczowych do określonej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej albo w taki sposób, że przyporządkowanie takie wymagałoby niewspółmiernych kosztów, czasu lub działań.

11. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb przekazywania IWSW informacji uzyskanych przez podmioty, o których mowa w ust. 1, wzór imiennego upoważnienia, o którym mowa w ust. 3, z uwzględnieniem danych niezbędnych do zidentyfikowania upoważnionego funkcjonariusza IWSW oraz terminu ważności tego upoważnienia, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa przekazywanych danych.

Art. 23w. [Dokumenty uniemożliwiające identyfikujących danych] 1. Przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych funkcjonariusze IWSW mogą posługiwać się dokumentami, które uniemożliwiają ustalenie identyfikujących ich danych, środkami identyfikacji elektronicznej zawierającymi dane inne niż dane identyfikujące funkcjonariusza IWSW oraz środkami, którymi posługują się przy wykonywaniu zadań służbowych.

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osoby, o których mowa w art. 23zc ust. 1, mogą posługiwać się dokumentami oraz środkami identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 1.

3. Nie popełnia przestępstwa:

1) kto poleca sporządzenie lub kieruje sporządzeniem dokumentów lub wydawaniem środków identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 1;

2) kto sporządza dokumenty lub wydaje środki identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 1;

3) kto udziela pomocy w sporządzeniu dokumentów lub wydawaniu środków identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 1;

4) funkcjonariusz IWSW, jeżeli dokumentami lub środkami identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 1, posługuje się przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych;

5) kto wydaje środki identyfikacji elektronicznej, o których mowa w ust. 1, funkcjonariuszowi IWSW lub dopuszcza do uwierzytelnienia z wykorzystaniem takiego środka identyfikacji elektronicznej w swoim systemie identyfikacji elektronicznej.

4. Uprawnione organy, służby i instytucje państwowe, jak również organy jednostek samorządu terytorialnego, na pisemny wniosek Szefa IWSW, stosownie do zakresu tego wniosku, wydają dokumenty i znaki identyfikujące funkcjonariuszom IWSW mającym posługiwać się nimi jako funkcjonariusze lub pracownicy tych organów, służb lub instytucji lub też, w granicach swojej właściwości, udzielają niezbędnej pomocy w zakresie wydawania tych dokumentów i znaków.

5. W przypadku szczególnie uzasadnionym wagą sprawy dokument potwierdzający określone uprawnienia lub kwalifikacje można wydać funkcjonariuszowi IWSW lub osobie, o której mowa w art. 23zc ust. 1, nieposiadającym uprawnień lub kwalifikacji wymaganych przez odrębne przepisy. W takim przypadku zabronione jest podejmowanie przez funkcjonariusza IWSW lub osobę, o której mowa w art. 23zc ust. 1, czynności, do których wykonywania uprawnia ten dokument.

6. W przypadku gdy nie zwrócono się o to do organów, służb lub instytucji określonych w ust. 4, organem uprawnionym do wydawania dokumentów, o których mowa w ust. 1, jest Szef IWSW.

7. Dokumenty, które utraciły ważność lub są nieprzydatne, podlegają niezwłocznemu zwrotowi do Szefa IWSW.

8. Dokumenty, o których mowa w ust. 1, w tym dokumenty zwrócone, mogą być aktualizowane lub przechowywane w odrębnym zbiorze w celu ponownego użycia albo niszczone.

9. Szef IWSW prowadzi ewidencję dokumentów i środków, o których mowa w ust. 1.

10. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb wydawania dokumentów, o których mowa w ust. 1,

2) sposób posługiwania się dokumentami przez osoby, o których mowa w ust. 1 i art. 23zc ust. 1, a także sposób ich przechowywania i ewidencji,

3) czas, na jaki są wydawane dokumenty, o których mowa w ust. 1,

4) czynności zapewniające ochronę dokumentów, o których mowa w ust. 1,

5) sposób postępowania z dokumentami zwróconymi

– mając na względzie rodzaje dokumentów i cel, w jakim są wydawane, oraz zapewnienie właściwego zabezpieczenia dokumentów oraz dokumentowania sposobu ich wydawania i używania.

Art. 23x. [Udzielenie informacji o prowadzonych czynnościach operacyjno-rozpoznawczych] 1. Udzielenie informacji o prowadzonych czynnościach operacyjno-rozpoznawczych oraz o stosowanych środkach i metodach ich realizacji może nastąpić:

1) w przypadku gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego w związku z wykonywaniem tych czynności;

2) w związku z prowadzoną współpracą z innymi organami, służbami lub instytucjami państwowymi uprawnionymi do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, w tym także w związku z prowadzoną współpracą z organami i służbami innych państw w trybie i zakresie określonym w umowach międzynarodowych.

2. Udzielenie informacji o osobie, które zostały uzyskane w czasie wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, może nastąpić:

1) na żądanie sądu lub prokuratora, a wykorzystanie tych informacji może nastąpić tylko w celu ścigania karnego;

2) w przypadku gdy ustawa nakłada obowiązek udzielenia lub umożliwia udzielenie takich informacji określonemu organowi albo obowiązek taki wynika z umów międzynarodowych, a także w przypadkach, gdy zatajenie takiej informacji prowadziłoby do zagrożenia życia lub zdrowia innych osób.

3. Udzielenie informacji o szczegółowych formach, zasadach i organizacji czynności operacyjno-rozpoznawczych może nastąpić w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

4. W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 udzielenie informacji następuje w trybie określonym w art. 23y.

Art. 23y. [Zgoda Szefa IWSW] 1. Szef IWSW może zezwalać:

1) byłym i obecnym funkcjonariuszom i pracownikom Służby Więziennej,

2) osobom oddelegowanym do Służby Więziennej – w zakresie zadań realizowanych w okresie oddelegowania,

3) osobom udzielającym funkcjonariuszom pomocy w wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych

– na udzielenie uprawnionemu podmiotowi informacji stanowiącej informację niejawną.

2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy sytuacji, o których mowa w art. 23p–23r, art. 23x ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 oraz art. 23z, z wyjątkiem dokumentów i materiałów, które sąd okręgowy albo prokurator Biura Lustracyjnego albo oddziałowego biura lustracyjnego Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu uzna za niezbędne w związku z wykonywaniem ich zadań określonych w ustawie z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2023 r. poz. 342, 497 i 1195) oraz ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2023 r. poz. 102).

3. W razie odmowy zezwolenia na udzielenie informacji stanowiącej informację niejawną o klauzuli „tajne” lub „ściśle tajne” pomimo żądania prokuratora albo sądu, o którym mowa w ust. 2, zgłoszonego w związku z postępowaniem karnym o zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości i o przestępstwa wojenne lub o zbrodnię godzącą w życie ludzkie albo o występek przeciwko życiu i zdrowiu, gdy jego następstwem była śmierć człowieka, Szef IWSW, na wniosek prokuratora albo sądu, o którym mowa w ust. 2, przedstawia żądane dokumenty i materiały oraz wyjaśnienia Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego. Jeżeli Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego stwierdzi, że uwzględnienie żądania prokuratora albo sądu jest uzasadnione, Szef IWSW jest obowiązany zezwolić na udostępnienie wnioskowanych informacji.

Art. 23za. [Kontrola nad uzyskiwaniem przez IWSW danych telekomunikacyjnych, pocztowych lub internetowych] 1. Kontrolę nad uzyskiwaniem przez IWSW danych telekomunikacyjnych, pocztowych lub internetowych sprawuje Sąd Okręgowy w Warszawie.

2. Szef IWSW przekazuje, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, Sądowi Okręgowemu w Warszawie w okresach półrocznych sprawozdanie obejmujące:

1) liczbę przypadków pozyskania w okresie sprawozdawczym danych telekomunikacyjnych, pocztowych lub internetowych oraz rodzaj tych danych;

2) kwalifikacje prawne czynów, w związku z zaistnieniem których wystąpiono o dane telekomunikacyjne, pocztowe lub internetowe.

3. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 2, przekazuje się:

1) za pierwsze półrocze – najpóźniej do dnia 31 lipca danego roku;

2) za drugie półrocze – najpóźniej do dnia 31 stycznia następnego roku.

4. W ramach kontroli, o której mowa w ust. 1, Sąd Okręgowy w Warszawie może zapoznać się z materiałami uzasadniającymi udostępnienie IWSW danych telekomunikacyjnych, pocztowych lub internetowych.

5. Sąd Okręgowy w Warszawie informuje Szefa IWSW o wyniku kontroli w terminie 30 dni od dnia jej zakończenia.

6. Kontroli, o której mowa w ust. 1, nie podlega uzyskiwanie danych na podstawie art. 23zb ust. 1.

Art. 23zc. [Udzielenie pomocy przez osobę niebędącą funkcjonariuszem] 1. IWSW przy wykonywaniu swych zadań może korzystać z pomocy osób niebędących funkcjonariuszami. Zabronione jest ujawnianie danych o osobie udzielającej pomocy IWSW w zakresie czynności operacyjno-rozpoznawczych.

2. Udostępnienie danych o osobie, o której mowa w ust. 1, może nastąpić jedynie w przypadkach i trybie określonych w art. 23y.

3. Dane o osobie, o której mowa w ust. 1, mogą być udostępnione na żądanie prokuratora lub sądu, także w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przez tę osobę przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego w związku z wykonywaniem czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz w przypadku ujawnienia przez tę osobę faktu udzielania pomocy IWSW w zakresie czynności operacyjno-rozpoznawczych; udostępnienie tych danych następuje w trybie określonym w art. 23y.

4. Za udzielenie pomocy, o której mowa w ust. 1, osobom niebędącym funkcjonariuszami IWSW może być przyznane wynagrodzenie.

Art. 23zd. [Koszty podejmowanych przez IWSW czynności operacyjno-rozpoznawczych] 1. Koszty podejmowanych przez IWSW czynności operacyjno-rozpoznawczych, w zakresie których ze względu na ochronę, o której mowa w ustawie, nie mogą być stosowane przepisy o finansach publicznych, rachunkowości i zamówieniach publicznych, a także wynagrodzenia osób wymienionych w art. 23zc ust. 1 są pokrywane z tworzonego na ten cel funduszu operacyjnego.

2. Minister Sprawiedliwości, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, określi, w drodze zarządzenia, sposób tworzenia funduszu operacyjnego i gospodarowania nim, mając na uwadze zapewnienie efektywnego i celowego wydatkowania środków z tego funduszu.

3. Jeżeli w czasie korzystania i w związku z korzystaniem przez IWSW z pomocy osób, o których mowa w art. 23zc ust. 1, osoby te utraciły życie lub poniosły uszczerbek na zdrowiu albo szkodę w mieniu, osobom tym lub ich spadkobiercom przysługuje odszkodowanie na zasadach określonych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

Art. 24a. [Udzielanie informacji lub udostępnianie danych przez Służbę Więzienną] 1. Służba Więzienna, na wniosek, udziela informacji lub udostępnia dane osobowe o osobach obecnie lub uprzednio pozbawionych wolności następującym podmiotom, w zakresie niezbędnym do realizacji ich ustawowych zadań:

1) organom administracji publicznej, sądom i organom prokuratury;

2) Policji, Straży Granicznej, Biuru Nadzoru Wewnętrznego, Żandarmerii Wojskowej, Służbie Ochrony Państwa, Straży Marszałkowskiej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Szefowi Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych i straży gminnej (miejskiej);

3) organom Krajowej Administracji Skarbowej;

4) państwowym i samorządowym jednostkom organizacyjnym – w zakresie niezbędnym do realizacji ich zadań publicznych;

5) komornikom sądowym;

6) organom egzekucyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, z późn. zm.) – w zakresie prowadzonej egzekucji;

7) pełnomocnikom do spraw ochrony informacji niejawnych – w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia zwykłych postępowań sprawdzających oraz kontrolnych postępowań sprawdzających;

8) innym podmiotom, jeżeli uzyskanie informacji lub udostępnienie danych osobowych jest im niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania powierzonej władzy publicznej.

2. Służba Więzienna, na wniosek innych podmiotów niż wymienione w ust. 1, udostępnia dane osobowe osób obecnie lub uprzednio pozbawionych wolności, za ich pisemną zgodą.

3. Służba Więzienna, na wniosek, udziela informacji o osobie uprzednio pozbawionej wolności, która zmarła:

1) podmiotom, o których mowa w ust. 1;

2) innym podmiotom, jeżeli wykażą interes prawny w uzyskaniu informacji.

4. Przepisy, o których mowa w ust. 1–3, nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji lub udostępniania danych osobowych.

5. Uzasadnienie odmowy udzielenia informacji lub udostępnienia danych osobowych sporządza się na pisemny wniosek złożony w terminie 14 dni od dnia otrzymania pisma informującego o tej odmowie. Pismo informujące o odmowie udzielenia informacji lub udostępnienia danych osobowych stanowi inny akt z zakresu administracji publicznej, o którym mowa w art. 3 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 259 i 803).

6. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, tryb i sposób składania i załatwiania oraz wzór wniosku o udzielenie informacji lub udostępnienie danych osobowych o osobie obecnie lub uprzednio pozbawionej wolności, a także prowadzenie ewidencji i dokumentowanie czynności w sprawie, mając na uwadze potrzebę zapewnienia sprawności postępowania.

Art. 24b. [Uprawnienia Służby Więziennej] 1. Służba Więzienna w związku z realizacją zadań, o których mowa w art. 2 ust. 1, 2 i 2b, oraz zadań wynikających z odrębnych ustaw jest uprawniona do przetwarzania danych osobowych i informacji o kandydatach do służby w Służbie Więziennej, pracownikach oraz funkcjonariuszach – w zakresie niezbędnym do realizacji postępowania kwalifikacyjnego oraz stosunku pracy i służby w Służbie Więziennej.

2. Przetwarzanie danych osobowych, o których mowa w ust. 1, następuje z wyłączeniem stosowania art. 13 ust. 1 lit. d i e oraz art. 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 2016/679”, w zakresie, w jakim przepisy szczególne przewidują odrębny tryb sprostowania. Zabezpieczenie przetwarzania danych osobowych polega co najmniej na dopuszczeniu do ich przetwarzania wyłącznie funkcjonariuszy lub pracowników posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych po pisemnym zobowiązaniu funkcjonariuszy lub pracowników do zachowania przetwarzanych danych w poufności.

3. Informacji dotyczących danych osobowych funkcjonariuszy oraz pracowników nie udziela się na wniosek osób pozbawionych wolności lub innych podmiotów.

4. Informacje o ograniczeniach w stosowaniu rozporządzenia 2016/679 udostępnia się na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Służby Więziennej.

Art. 25. (uchylony)

Art. 25b. [Kompetencje Dyrektora Generalnego] 1. Dyrektor Generalny:

1) prowadzi w systemie teleinformatycznym Centralną Bazę;

2) jest administratorem informacji, w tym danych osobowych, przetwarzanych w Centralnej Bazie;

3) dokonuje weryfikacji przydatności informacji w Centralnej Bazie, mając na względzie ich niezbędność do realizacji ustawowych zadań wynikającą z rodzaju informacji oraz upływu czasu;

4) zapewnia:

a) bezpieczeństwo Centralnej Bazy, w szczególności zabezpiecza przetwarzane w niej informacje przed nieuprawnionym dostępem, zniszczeniem oraz utratą,

b) utrzymanie i niezbędne modyfikacje Centralnej Bazy.

2. Informacje w Centralnej Bazie:

1) przetwarza się przez okres, w którym są niezbędne do realizacji ustawowych zadań wykonywanych przez Służbę Więzienną. Dyrektor Generalny dokonuje, nie rzadziej niż co 5 lat, weryfikacji potrzeby dalszego przetwarzania tych informacji, ustalając informacje zbędne;

2) uznane za zbędne, mogą być przetwarzane tylko w celu realizacji obowiązku, o którym mowa w pkt 3. Jeżeli przemawia za tym prawidłowość informacji przetwarzanych w Centralnej Bazie, informacje uznane za zbędne mogą być przekształcone w sposób uniemożliwiający przyporządkowanie poszczególnych danych do określonej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej albo w taki sposób, że przyporządkowanie takie wymagałoby niewspółmiernych kosztów, czasu lub działań;

3) stanowią materiały archiwalne w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2020 r. poz. 164).

3. Utrzymanie i niezbędne modyfikacje Centralnej Bazy są finansowane z budżetu państwa, z części, której dysponentem jest Minister Sprawiedliwości.

4. Dyrektor Generalny powierza, w drodze zarządzenia, o którym mowa w ust. 5, podległym jednostkom organizacyjnym, przetwarzanie danych osobowych w Centralnej Bazie, w zakresie niezbędnym do realizacji ustawowych zadań Służby Więziennej.

5. Dyrektor Generalny określi, w drodze zarządzenia, sposób oraz szczegółowe warunki użytkowania w jednostkach organizacyjnych Centralnej Bazy, w tym warunki powierzenia tym jednostkom danych osobowych przetwarzanych w Centralnej Bazie, mając na względzie prawidłową realizację zadań związanych z przetwarzaniem informacji w Centralnej Bazie oraz jej funkcjonowaniem.

Art. 25c. [Organy korzystające z informacji z Centralnej Bazy] 1. Jeżeli jest to niezbędne do realizacji zadań ustawowych, o zgodę do Dyrektora Generalnego na wielokrotne, nieograniczone w czasie udostępnianie informacji z Centralnej Bazy, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, bez konieczności każdorazowego składania wniosku, mogą wystąpić:

1) sądy powszechne, sądy wojskowe oraz Sąd Najwyższy;

1a) zawodowi kuratorzy sądowi;

2) organy prokuratury;

3) Komendant Główny Policji;

4) Komendant Główny Straży Granicznej;

5) Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej;

6) Komendant Służby Ochrony Państwa;

7) Komendant Straży Marszałkowskiej;

8) Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;

9) Szef Agencji Wywiadu;

10) Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego;

11) Szef Krajowej Administracji Skarbowej;

12) Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego;

13) Szef Służby Wywiadu Wojskowego;

14) Minister Obrony Narodowej;

15) Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej;

16) Rzecznik Praw Obywatelskich.

2. O zgodę, o której mowa w ust. 1, występuje:

1) Minister Sprawiedliwości – w imieniu podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 1a;

2) Pierwszy Zastępca Prokuratora Generalnego Prokurator Krajowy– w imieniu podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 2.

Art. 25d. [Warunki korzystania z informacji z Centralnej Bazy] 1. Dyrektor Generalny wyraża zgodę, w drodze decyzji, na wielokrotne, nieograniczone w czasie udostępnianie informacji z Centralnej Bazy, z wyjątkiem danych dotyczących zdrowia osób obecnie lub uprzednio pozbawionych wolności oraz informacji dotyczących diagnoz psychologicznych oraz udzielonej im pomocy psychologicznej i terapeutycznej, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, bez konieczności każdorazowego składania wniosku, podmiotom wymienionym w art. 25c ust. 1, jeżeli podmioty te spełniają łącznie następujące warunki:

1) posiadają urządzenia umożliwiające odnotowanie w systemie kto, kiedy, w jakim celu oraz jakie informacje uzyskał;

2) posiadają zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie informacji niezgodnie z celem ich uzyskania;

3) jest to uzasadnione specyfiką lub zakresem wykonywanych zadań albo prowadzonej działalności;

4) po stronie tych podmiotów oraz Służby Więziennej istnieją warunki techniczne.

2. Warunki udostępniania informacji podmiotowi wymienionemu w art. 25c ust. 1 pkt 16 określa Dyrektor Generalny, w decyzji, o której mowa w ust. 1, mając na względzie:

1) że informacje z Centralnej Bazy udostępniane są Rzecznikowi Praw Obywatelskich lub osobie przez niego upoważnionej na terenie zakładu karnego lub aresztu śledczego;

2) konieczność wprowadzenia zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych uniemożliwiających wykorzystanie informacji niezgodnie z celem ich uzyskania;

3) zasady przetwarzania informacji w Centralnej Bazie przez Służbę Więzienną.

3. Informacje z Centralnej Bazy Dyrektor Generalny udostępnia w takim zakresie, określonym w decyzji, o której mowa w ust. 1, w jakim są one niezbędne do realizacji zadań ustawowych.

Art. 25e. [Zgoda na udostępnianie informacji z Centralnej Bazy] Dyrektor Generalny, po wyrażeniu zgody w drodze decyzji, o której mowa w art. 25d ust. 1, umożliwia wielokrotne, nieograniczone w czasie udostępnianie informacji z Centralnej Bazy, w zakresie określonym w tej decyzji, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, bez konieczności każdorazowego składania wniosku.

Art. 25f. [Brak zgody na udostępnienie informacji z Centralnej Bazy] 1. Dyrektor Generalny, w drodze decyzji, odmawia wyrażenia zgody na wielokrotne, nieograniczone w czasie, udostępnianie informacji z Centralnej Bazy, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, bez konieczności każdorazowego składania wniosku, jeżeli:

1) podmiot występujący z wnioskiem nie jest podmiotem wymienionym w art. 25c ust. 1 pkt 3–16 lub ust. 2;

2) podmiot wymieniony w art. 25c ust. 1 pkt 3–15 lub ust. 2 nie wykazał, że spełnione są warunki określone w art. 25d ust. 1 pkt 1–3;

3) nie istnieją warunki techniczne po stronie podmiotów wymienionych w art. 25c ust. 1 pkt 1–15 lub Służby Więziennej;

4) podmiot wymieniony w art. 25c ust. 1 pkt 16 nie spełnił warunków określonych przez Dyrektora Generalnego, o których mowa w art. 25d ust. 2.

2. Dyrektor Generalny cofa w drodze decyzji zgodę, o której mowa w art. 25d ust. 1, jeżeli zadania podmiotu, który uzyskał zgodę, nie czynią niezbędnym takiego dostępu lub ustalono, że podmiot taki nie spełnia warunków, o których mowa w art. 25d ust. 1, albo podmiot wymieniony w art. 25c ust. 1 pkt 16 nie spełnia warunków określonych przez Dyrektora Generalnego, o których mowa w art. 25d ust. 2.

3. Decyzja, o której mowa w ust. 2, podlega natychmiastowemu wykonaniu.

4. Od decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Art. 25g. [Czynności niezbędne do wyrażania zgody na udostępnienie informacji z Centralnej Bazy] 1. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb uzyskiwania zgody na udostępnianie informacji z Centralnej Bazy, o której mowa w art. 25c ust. 1;

2) wzór wniosku o udostępnianie informacji z Centralnej Bazy, o którym mowa w art. 25c ust. 1;

3) warunki techniczne i organizacyjne wykonania decyzji, o której mowa w art. 25d ust. 1;

4) sposób i tryb udostępniania informacji z Centralnej Bazy, o którym mowa w art. 25c ust. 1.

2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, Minister Sprawiedliwości uwzględni w szczególności:

1) warunki, o których mowa w art. 25d ust. 1, w tym zwłaszcza konieczność wykazania przez podmioty, o których mowa w art. 25c ust. 1 pkt 3–15 i ust. 2, informacji, których udostępnianie jest niezbędne dla wykonywania zadań określonych w odrębnych ustawach, oraz konieczność wykazania przez te podmioty odpowiedniego poziomu zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych;

2) warunki, o których mowa w art. 25d ust. 2, w przypadku podmiotu wymienionego w art. 25c ust. 1 pkt 16;

3) potrzebę zapewnienia sprawności i bezpieczeństwa udostępniania informacji z Centralnej Bazy, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, oraz ochrony tych informacji przed nieuprawnionym dostępem.

Art. 25h. [Zakres informacji uzyskiwanych z Centralnej Bazy] Minister Sprawiedliwości i minister właściwy do spraw wewnętrznych określą, w drodze rozporządzenia, zakres informacji w Centralnej Bazie, do których bezpośredni dostęp posiada punkt kontaktowy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o wymianie informacji z organami ścigania państw członkowskich Unii Europejskiej, państw trzecich, agencjami Unii Europejskiej oraz organizacjami międzynarodowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 783), w celu ich wymiany z organami ścigania innych państw na zasadach i w trybie określonych w przepisach tej ustawy, mając na względzie konieczność zapewnienia dostępu do informacji niezbędnych do wykonywania zadań przez ten punkt kontaktowy oraz potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony danych osobowych przetwarzanych w Centralnej Bazie.

Art. 25i. [Korzystanie z informacji z Centralnej Bazy] Korzystając z informacji z Centralnej Bazy, Dyrektor Generalny:

1) przekazuje, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, informacje o osobach pozbawionych wolności do Krajowego Rejestru Karnego, w zakresie określonym w ustawie z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1068) oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 12 ust. 3 tej ustawy;

2) może przekazywać, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, informacje określone w odrębnych przepisach, do uprawnionych podmiotów, realizując ustawowe zadania Służby Więziennej wynikające z tych przepisów.

Art. 25j. [Tryb przetwarzania informacji przez organy Służby Więziennej] Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej może określić, w drodze rozporządzenia:

1) sposób oraz warunki przekazywania z Centralnej Bazy informacji, o których mowa w art. 25i pkt 2,

2) zadania Służby Więziennej realizowane w sposób określony w art. 25i pkt 2

– uwzględniając w szczególności potrzebę stworzenia możliwości uproszczenia trybu przekazywania informacji przez organy Służby Więziennej uprawnionym podmiotom, zakres i sposób działania tych podmiotów, potrzebę minimalizowania kosztów realizacji zadań przez organy władzy publicznej oraz konieczność ochrony przekazywanych w tym trybie informacji.

Art. 27. [Zasady obowiązujące funkcjonariuszy] Funkcjonariusze i pracownicy powinni wykazywać się odpowiednim przygotowaniem ogólnym i zawodowym oraz wysokim poziomem moralnym, systematycznie dokształcać się i podnosić kwalifikacje zawodowe. W postępowaniu wobec osób pozbawionych wolności są obowiązani w szczególności:

1) kierować się zasadami praworządności, bezstronności oraz humanitaryzmu;

2) szanować ich prawa i godność;

3) oddziaływać pozytywnie swoim własnym przykładem.

Art. 28. [Zakaz wykorzystywania informacji i kontaktów o charakterze służbowym do działalności pozasłużbowej] 1. Funkcjonariusze i pracownicy nie mogą uczestniczyć w takiej działalności, która podważa autorytet Służby Więziennej lub w której wykorzystuje się informacje o charakterze służbowym do celów pozasłużbowych.

2. Funkcjonariuszom i pracownikom zabrania się utrzymywania innych niż wynikające z obowiązków służbowych kontaktów z osobami pozbawionymi wolności oraz udzielania osobom nieupoważnionym informacji dotyczących osób pozbawionych wolności, także po ich zwolnieniu.

Art. 29. [Wymagania stawiane kandydatowi na pracownika] Pracownikiem może być osoba, która:

1) ukończyła 18 lat i ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych;

2) daje rękojmię prawidłowego wykonywania powierzonych zadań;

3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne lub umyślne przestępstwo skarbowe albo wobec której nie został wydany prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne o takie przestępstwo, a także nie toczy się przeciwko niej postępowanie karne o takie przestępstwo;

4) ma odpowiednie do zajmowanego stanowiska wykształcenie;

5) daje rękojmię zachowania tajemnicy stosownie do wymogów określonych w przepisach ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych;

6) posiada zdolność psychiczną i fizyczną pozwalającą na zatrudnienie na określonym stanowisku, którą ustala służba medycyny pracy.

Art. 30. [Dodatek dla pracowników wykonujących obowiązki w stałym i bezpośrednim kontakcie z pozbawionymi wolności] 1. Pracownikom wykonującym obowiązki służbowe w stałym i bezpośrednim kontakcie z osobami pozbawionymi wolności przysługuje z tego tytułu, obok wynagrodzenia wynikającego z odrębnych przepisów, dodatek do wynagrodzenia w wysokości do 50% wynagrodzenia zasadniczego.

2. Pracownik, o którym mowa w ust. 1, podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych korzysta z ochrony prawnej przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, z późn. zm.) dla funkcjonariuszy publicznych.

3. Jeżeli przeciwko pracownikowi zostało wszczęte postępowanie karne o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych, pracownikowi, na jego wniosek, przysługują z budżetu państwa środki na koszty obrony w wysokości faktycznie poniesionych kosztów, nie wyższej niż stawka maksymalna wynagrodzenia jednego obrońcy określona w przepisach wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2022 r. poz. 1184 i 1268). Otrzymane środki na koszty obrony podlegają zwrotowi przez pracownika, chyba że postępowanie karne zostanie prawomocnie zakończone orzeczeniem o umorzeniu postępowania wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego lub niepopełnienia przestępstwa albo wyrokiem uniewinniającym.

Art. 31. [Delegacja] 1. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia:

1) rodzaje i wykaz stanowisk, na których pracownicy wykonują obowiązki służbowe w stałym i bezpośrednim kontakcie z osobami pozbawionymi wolności, uwzględniając w szczególności charakter wykonywanych prac oraz jednostki organizacyjne, w których te prace są wykonywane;

2) tryb przyznawania dodatku, o którym mowa w art. 30 ust. 1, uwzględniając w szczególności stanowiska i funkcje, których zajmowanie lub pełnienie uprawnia do dodatku, a także wymiar czasu pracy w bezpośrednim kontakcie z osobami pozbawionymi wolności, mający wpływ na prawo do dodatku i jego wysokość.

2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje i wykaz stanowisk, na których pracownicy są zatrudniani na zasadach określonych w ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 765 i 1195), uwzględniając w szczególności charakter wykonywanych prac oraz jednostki organizacyjne, w których te prace są wykonywane.

Art. 32. [Przełożeni funkcjonariuszy i pracowników] 1. Kierownicy jednostek organizacyjnych: Dyrektor Generalny, Szef IWSW, dyrektorzy okręgowi, Rektor, Komendant Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, dyrektorzy zakładów karnych i aresztów śledczych, komendanci ośrodków szkolenia Służby Więziennej i ośrodków doskonalenia kadr Służby Więziennej są przełożonymi funkcjonariuszy i pracowników tych jednostek.

2. Rektor, Komendant Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, komendanci ośrodków szkolenia Służby Więziennej i ośrodków doskonalenia kadr Służby Więziennej są przełożonymi funkcjonariuszy i pracowników kształconych lub szkolonych w tych jednostkach.

Art. 33. [Regulamin - zasady etyki zawodowej] 1. Dyrektor Generalny określa w drodze regulaminu:

1) zasady etyki zawodowej, po zasięgnięciu opinii związków zawodowych, z uwzględnieniem ogólnych wartości i norm moralnych, zasad postępowania i zachowania się funkcjonariusza wobec osadzonych, wzajemnych relacji funkcjonariuszy oraz specyfiki zawodu funkcjonariusza;

2) sposób pełnienia służby przez funkcjonariuszy, z uwzględnieniem hierarchicznego podporządkowania funkcjonariuszy, drogi służbowej, obowiązków przełożonego i podwładnego, zasad usprawiedliwiania nieobecności lub spóźnień w służbie, uczestniczenia w naradach, szkoleniach i odprawach służbowych;

3) ceremoniał Służby Więziennej oraz musztrę ceremonialną, z uwzględnieniem zasad oddawania honorów, służbowego przedstawiania się i składania meldunków przez funkcjonariuszy, zasad i form organizowania uroczystości, w tym z asystą honorową.

2. Zasady etyki zawodowej, o których mowa w ust. 1 pkt 1, stosuje się odpowiednio do pracowników.

Art. 34. [Związki zawodowe] 1. Funkcjonariusze mogą zrzeszać się w związkach zawodowych na zasadach określonych w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 854), z tym że nie przysługuje im prawo do strajku.

2. Przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych stosuje się odpowiednio, z tym że:

1) określone w przepisach prawa uprawnienia w sprawach indywidualnych przysługują zakładowej organizacji związkowej, jeżeli jej członkiem jest co najmniej jeden funkcjonariusz inny niż ten, którego w danej sprawie reprezentuje zakładowa organizacja związkowa;

2) uprawnienie, o którym mowa w art. 19 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, przysługuje związkowi zawodowemu, którego terytorialny zakres działania obejmuje co najmniej obszar terytorialnego działania dyrektora okręgowego;

3) funkcjonariusz może być członkiem międzyzakładowej organizacji związkowej, której zakresem działania objęte są wyłącznie jednostki organizacyjne.

3. W przypadku realizacji określonych w przepisach prawa uprawnień w sprawach indywidualnych zakładowa organizacja związkowa niezwłocznie informuje właściwego dyrektora okręgowego lub właściwego komendanta o spełnieniu warunku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1.

4. Związek zawodowy, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, mający zamiar korzystać z uprawnienia, o którym mowa w art. 19 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, informuje o tym zamiarze Dyrektora Generalnego.

5. Funkcjonariusz pełniący służbę na stanowisku, dla którego ustawa przewiduje powołanie, nie może pełnić funkcji w związkach zawodowych oraz nie podlega ochronie, o której mowa w art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych.

Art. 35. [Funkcjonariusze pełniący służbę w czasie wojny] Funkcjonariusze pozostający w stosunku służbowym w dniu ogłoszenia mobilizacji lub w dniu, w którym rozpoczyna się czas wojny, określonym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305 oraz z 2023 r. poz. 347 i 641), stają się z mocy prawa funkcjonariuszami pełniącymi służbę w czasie wojny i pozostają w tej służbie do czasu zwolnienia.

Art. 36. [Odznaka "Za zasługi dla więziennictwa"] 1. Ustanawia się odznakę „Za zasługi dla więziennictwa”.

2. Odznaka, o której mowa w ust. 1, może być nadawana funkcjonariuszom lub pracownikom wyróżniającym się szczególnymi osiągnięciami w służbie lub pracy. Odznaka może być nadawana także innym osobom.

3. Odznakę, o której mowa w ust. 1, nadaje Minister Sprawiedliwości z własnej inicjatywy lub na wniosek odpowiednio Dyrektora Generalnego, Szefa IWSW albo Rektora. Odznakę wręcza się wraz z legitymacją stwierdzającą jej nadanie.

4. Wniosek o nadanie odznaki, o której mowa w ust. 1, zawiera:

1) imię i nazwisko, imię ojca, datę urodzenia osoby przedstawianej do odznaczenia;

2) stanowisko i stopień osoby przedstawianej do odznaczenia, jeżeli posiada;

3) uzasadnienie zawierające w szczególności informacje o osiągnięciach, o których mowa w ust. 2.

5. Minister Sprawiedliwości może z własnej inicjatywy lub na wniosek Dyrektora Generalnego, Szefa IWSW albo Rektora pozbawić osobę odznaczoną odznaki, o której mowa w ust. 1, w razie stwierdzenia, że:

1) nadanie odznaki nastąpiło w wyniku wprowadzenia w błąd;

2) odznaczony dopuścił się czynu, wskutek którego stał się niegodny odznaki.

Do wniosku o pozbawienie odznaki stosuje się odpowiednio ust. 4.

6. W razie zgubienia albo zniszczenia odznaki, o której mowa w ust. 1, lub legitymacji stwierdzającej nadanie odznaki na wniosek osoby odznaczonej wydaje się odznakę tego samego stopnia za zwrotem kosztów jej wytworzenia, z tym że ponowne wydanie legitymacji następuje nieodpłatnie.

7. Ewidencję osób odznaczonych odznaką, o której mowa w ust. 1, prowadzi Centralny Zarząd Służby Więziennej.

8. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy sposób i tryb nadawania odznaki, o której mowa w ust. 1,

2) wzór odznaki, o której mowa w ust. 1, podział na stopnie, terminy i kolejność jej nadawania

– uwzględniając szczególny i uroczysty charakter aktu wręczenia odznaki, a także wzornictwo stosowane w polskiej falerystyce.

9. Dyrektor Generalny, w drodze zarządzenia, może ustanowić inne odznaki.

Art. 37. [Legitymacja służbowa] 1. Dokumentem potwierdzającym tożsamość funkcjonariusza oraz jego uprawnienia wynikające z przepisów niniejszej ustawy oraz ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy jest legitymacja służbowa.

2. Funkcjonariusz przy wykonywaniu czynności służbowych poza terenem jednostki organizacyjnej jest obowiązany okazać na żądanie legitymację służbową, w sposób umożliwiający odczytanie i zanotowanie danych w niej zawartych.

3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór legitymacji służbowej funkcjonariusza, szczegółowy sposób posługiwania się nią i dokonywania w niej zmian oraz podmioty właściwe do jej wydawania, mając na względzie możliwość odczytania przez osobę zainteresowaną danych w niej zawartych.

4. Minister Sprawiedliwości może określić, w drodze zarządzenia, rodzaje i wzory innych dokumentów służbowych funkcjonariuszy oraz rodzaje i wzory dokumentów służbowych pracowników.

Art. 38a. [Przeniesienie funkcjonariusza z innej służby mundurowej do Służby Więziennej] 1. Funkcjonariusz Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Służby Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego może być na własną prośbę przeniesiony do służby w Służbie Więziennej, jeżeli wykazuje on szczególne predyspozycje do jej pełnienia. Żołnierz zawodowy może być na własną prośbę przeniesiony do służby w Służbie Więziennej, jeżeli wykazuje on szczególne predyspozycje do jej pełnienia i uzyska on zgodę Ministra Obrony Narodowej na przeniesienie.

2. Funkcjonariusza albo żołnierza zawodowego, o którym mowa w ust. 1, do służby w Służbie Więziennej przenosi odpowiednio: Dyrektor Generalny do służby w Służbie Więziennej, z tym że Szef IWSW – do służby w IWSW, a Rektor – do służby na Uczelni, w porozumieniu odpowiednio z Komendantem Głównym Policji, Komendantem Głównym Straży Granicznej, Szefem Kancelarii Sejmu, Komendantem Służby Ochrony Państwa, Szefem Krajowej Administracji Skarbowej, Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej, Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefem Agencji Wywiadu, Szefem Służby Wywiadu Wojskowego, Szefem Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefem Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Ministrem Obrony Narodowej, za zgodą Ministra Sprawiedliwości.

3. Funkcjonariuszowi albo żołnierzowi zawodowemu, o którym mowa w ust. 1, nadaje się odpowiedni stopień Służby Więziennej.

4. Funkcjonariusza Centralnego Biura Antykorupcyjnego, który w dotychczasowych jednostkach lub komórkach organizacyjnych uzyskał kwalifikacje zawodowe, na podstawie których został mianowany na stopień Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Służby Celno-Skarbowej albo żołnierza zawodowego, uznaje się za posiadającego kwalifikacje zawodowe uprawniające do nadania stopnia służbowego Służby Więziennej nie niższego niż stopień posiadany w dotychczasowej jednostce lub komórce organizacyjnej – odpowiednio do uzyskanych kwalifikacji i okresu pełnienia służby.

5. Funkcjonariusza Centralnego Biura Antykorupcyjnego nieposiadającego jednocześnie stopnia, o którym mowa w ust. 4, uznaje się za posiadającego kwalifikacje zawodowe uprawniające do nadania stopnia służbowego Służby Więziennej odpowiednio do uzyskanych kwalifikacji i okresu pełnienia służby.

6. Funkcjonariusz albo żołnierz zawodowy, o którym mowa w ust. 1, przeniesiony do służby w Służbie Więziennej zachowuje ciągłość służby.

7. Funkcjonariuszowi albo żołnierzowi zawodowemu przenoszonemu w trybie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje odprawa ani inne należności przewidziane dla funkcjonariuszy odchodzących ze służby.

8. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy sposób i tryb prowadzenia postępowania w stosunku do funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych, o których mowa w ust. 1,

2) kwalifikacje predestynujące do służby w Służbie Więziennej,

3) równorzędność okresów służby i stażu, należności oraz uzyskane w dotychczasowych jednostkach kwalifikacje zawodowe do Służby Więziennej

– mając na względzie zapewnienie prawidłowego przebiegu postępowania oraz realizacji naboru do służby w Służbie Więziennej w celu przeniesienia funkcjonariuszy albo żołnierzy zawodowych posiadających odpowiednie kwalifikacje do wypełniania jej zadań.

9. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, stopnie: zawodowej służby wojskowej, Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Służby Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego lub Służby Kontrwywiadu Wojskowego, które odpowiadają poszczególnym stopniom służbowym Służby Więziennej, mając na względzie zapewnienie równorzędności tych stopni w poszczególnych korpusach.

Art. 38b. [Przyjęcie do IWSW innych funkcjonariuszy] Do służby w IWSW, za zgodą Ministra Sprawiedliwości, może zostać przyjęty funkcjonariusz Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Biura Ochrony Rządu lub Służby Celno-Skarbowej, zwolniony ze służby w związku z przejściem na emeryturę policyjną w rozumieniu ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2022 r. poz. 1626 i 2476 oraz z 2023 r. poz. 347, 641 i 658) nie później niż przed upływem 3 lat od dnia tego zwolnienia. W takim przypadku osobę przyjmowaną do służby i posiadającą stopień Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Biura Ochrony Rządu lub Służby Celno-Skarbowej mianuje się na odpowiedni stopień Służby Więziennej. Przepisy art. 38, art. 38a ust. 4 i 5, art. 39c ust. 2 pkt 1 lit. b i d i pkt 4 oraz przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 38a ust. 9 stosuje się odpowiednio.

Art. 39. [Wstąpienie do Służby] 1. Wstąpienie do służby w Służbie Więziennej jest dobrowolne i następuje po pozytywnym zakończeniu postępowania kwalifikacyjnego. Postępowanie kwalifikacyjne ma na celu ustalenie, czy kandydat spełnia warunki przyjęcia do służby w Służbie Więziennej, oraz określenie jego kwalifikacji, kompetencji i przydatności do pełnienia tej służby.

2. Nabór do służby w Służbie Więziennej jest otwarty i konkurencyjny.

3. Dyrektor Generalny co najmniej raz w roku ustala planowane terminy przyjęć do służby w jednostkach organizacyjnych, z wyłączeniem Uczelni, oraz określa minimalną liczbę osób planowanych do przyjęcia w określonym roku kalendarzowym, o czym informuje w formie ogłoszenia udostępnianego na stronie internetowej Służby Więziennej i w Biuletynie Informacji Publicznej Centralnego Zarządu Służby Więziennej.

Art. 39a. [Postępowanie kwalifikacyjne] 1. Postępowanie kwalifikacyjne jest poprzedzone:

1) powołaniem komisji kwalifikacyjnej przez podmiot właściwy w sprawie przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego;

2) zebraniem informacji o istniejących lub przewidywanych wakatach w Służbie Więziennej;

3) podziałem wakatów pod kątem potrzeb Służby Więziennej oraz określeniem liczby wakatów w poszczególnych jednostkach organizacyjnych z podziałem na stanowiska służbowe;

4) określeniem preferencji z tytułu posiadanego wykształcenia lub posiadanych umiejętności, z uwzględnieniem potrzeb działów Służby Więziennej;

5) opublikowaniem ogłoszenia, o którym mowa w art. 39.

2. W skład komisji kwalifikacyjnej, z wyłączeniem Uczelni, wchodzi co najmniej pięciu członków, w tym:

1) przedstawiciel Dyrektora Generalnego jako przewodniczący;

2) przedstawiciel podmiotu właściwego w sprawie przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego właściwy z zakresu spraw kadrowych;

3) psycholog;

4) przedstawiciele okręgowego inspektoratu Służby Więziennej lub jednostek mu podległych, Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, ośrodka szkolenia Służby Więziennej lub ośrodka doskonalenia kadr Służby Więziennej.

Art. 39b. [Podmiot właściwy w sprawie przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego] 1. Postępowanie kwalifikacyjne kandydata do służby w Służbie Więziennej zarządza i prowadzi:

1) Dyrektor Generalny – w stosunku do kandydatów:

a) do służby w Centralnym Zarządzie Służby Więziennej,

b) do służby w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej, ośrodku szkolenia Służby Więziennej lub ośrodku doskonalenia kadr Służby Więziennej;

c) (uchylona)

1a) Szef IWSW – w stosunku do kandydatów do służby w IWSW;

2) dyrektor okręgowy – w stosunku do kandydatów do służby w okręgowym inspektoracie Służby Więziennej oraz w jednostkach organizacyjnych funkcjonujących na terenie jego działania;

3) Rektor – w stosunku do kandydatów do służby na Uczelni.

2. Dyrektor Generalny może:

1) zarządzić przeprowadzenie postępowania kwalifikacyjnego przez Centralny Zarząd Służby Więziennej w stosunku do kandydatów do wszystkich jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem Uczelni oraz IWSW;

2) zarządzić przeprowadzenie postępowania kwalifikacyjnego przez wyznaczonego dyrektora okręgowego dla kandydatów do jednostek podległych innym dyrektorom okręgowym.

3. Podmiot właściwy w sprawie przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego zarządza postępowanie kwalifikacyjne i udostępnia odpowiednio na stronie internetowej Służby Więziennej i w Biuletynie Informacji Publicznej Centralnego Zarządu Służby Więziennej, okręgowego inspektoratu Służby Więziennej, Uczelni, Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, ośrodka szkolenia Służby Więziennej i ośrodka doskonalenia kadr Służby Więziennej, a także w zakładach karnych i aresztach śledczych oraz w siedzibach tych jednostek i w wojewódzkich oraz powiatowych urzędach pracy ogłoszenie o przyjmowaniu do służby w jednostkach organizacyjnych objętych postępowaniem kwalifikacyjnym.

4. Postępowanie kwalifikacyjne zarządza się z uwzględnieniem terminów wskazanych w ogłoszeniu, o którym mowa w art. 39 ust. 3, a w przypadku postępowania kwalifikacyjnego prowadzonego przez Rektora – z uwzględnieniem potrzeb Uczelni.