USTAWA
z dnia 24 kwietnia 1997 r.
o przeciwdziałaniu narkomanii
z dnia 24 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., Nr 75, poz. 468)
t.j. z dnia 13 lutego 2003 r. (Dz.U. z 2003 r., Nr 24, poz. 198)
(Dz.U. z 2003 r., Nr 122, poz. 1143;ostatnia zmiana: Dz.U. z 2004 r., Nr 238, poz. 2390)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.1. Ustawa określa zasady przeciwdziałania narkomanii.
2. Przeciwdziałanie narkomanii obejmuje:
1) działalność wychowawczą i zapobiegawczą;
2) leczenie, rehabilitację i reintegrację osób uzależnionych;
3) nadzór nad substancjami, których używanie może prowadzić do narkomanii;
4) zwalczanie niedozwolonego obrotu, wytwarzania, przetwarzania, przerobu i posiadania substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii;
5) nadzór nad uprawami roślin zawierających substancje, których używanie może prowadzić do narkomanii;
6) ograniczanie szkód zdrowotnych spowodowanych używaniem środków odurzających lub substancji psychotropowych.
Art. 2. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do:
1) środków farmaceutycznych [1] , które są środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi lub prekursorami, w zakresie nieuregulowanym w przepisach o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych [2] , aptekach, hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym;
2) trucizn i środków szkodliwych, które są prekursorami, w zakresie nieuregulowanym w przepisach o substancjach trujących.
Art. 3. 1. Zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii są realizowane przez organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego.
2. Zadania dotyczące przeciwdziałania narkomanii są realizowane, w zakresie określonym w ustawie, również przez:
1) szkoły i placówki objęte systemem oświaty oraz szkoły wyższe;
2) zakłady opieki zdrowotnej i inne jednostki organizacyjne działające w dziedzinie ochrony zdrowia;
3) jednostki wojskowe i Policji;
4) kluby sportowe;
5) zakłady poprawcze, areszty śledcze i zakłady karne.
3. W realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania narkomanii mogą uczestniczyć w szczególności stowarzyszenia, organizacje społeczne, fundacje, kościoły i inne związki wyznaniowe, medyczne samorządy zawodowe, rodziny osób uzależnionych oraz grupy samopomocy osób uzależnionych i ich rodzin.
Art. 3a. 1. Ograniczenie używania środków odurzających i substancji psychotropowych jest celem działania Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, zwanego dalej „Biurem”.
2. Biuro jest państwową jednostką budżetową.
3. Biuro podlega ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.
4. Do zadań Biura należy w szczególności:
1) opracowywanie projektu Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii oraz koordynowanie i monitorowanie jego wykonania, przy współpracy w tym zakresie z innymi podmiotami realizującymi zadania wynikające z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii;
2) inicjowanie oraz wdrażanie działań merytorycznych i organizacyjnych zmierzających do ograniczenia używania środków odurzających, substancji psychotropowych albo substancji zastępczych;
3) prowadzenie Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii;
4) inicjowanie, wspieranie i prowadzenie analiz oraz badań nad problematyką narkomanii, w tym sporządzanie oceny epidemiologicznej zagrożeń narkomanią;
5) inicjowanie i prowadzenie prac nad nowymi rozwiązaniami legislacyjnymi służącymi przeciwdziałaniu narkomanii;
6) dokonywanie okresowych ocen programów profilaktycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych i readaptacyjnych pod kątem ich skuteczności w zakresie ograniczenia używania środków odurzających, substancji psychotropowych albo substancji zastępczych;
7) wypracowywanie standardów postępowania w zakresie profilaktyki uzależnień oraz leczenia, rehabilitacji i readaptacji osób uzależnionych;
8) organizowanie i prowadzenie szkoleń dla osób realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii;
9) udzielanie pomocy merytorycznej podmiotom realizującym zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii, w tym jednostkom samorządu terytorialnego oraz innym podmiotom prowadzącym działalność oświatowo-informacyjną, profilaktyczną, leczniczą, rehabilitacyjną i reintegracyjną;
10) współpraca z organizacjami międzynarodowymi prowadzącymi działalność w zakresie przeciwdziałania narkomanii;
11) w ramach pełnomocnictwa ministra właściwego do spraw zdrowia zlecanie, finansowanie (w formie udzielania dotacji oraz zakupu usług), monitorowanie i sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań zleconych z zakresu ochrony zdrowia obejmujących:
– promocję zdrowia, profilaktykę, leczenie, rehabilitację oraz readaptację osób uzależnionych,
– inne formy służące ograniczaniu używania środków odurzających, substancji psychotropowych lub substancji zastępczych,
– zadania z zakresu minimalizacji szkód zdrowotnych i społecznych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych albo substancji zastępczych;
12) wykonywanie zadań wynikających z przepisów odrębnych.
Art. 3b. 1. W skład Biura wchodzi Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii, zwane dalej „Centrum”.
2. Centrum wykonuje zadania związane z gromadzeniem informacji i monitorowaniem działań podejmowanych na rzecz przeciwdziałania narkomanii na poziomie krajowym i międzynarodowym.
Art. 4. 1. Podstawę do działań w zakresie przeciwdziałania narkomanii stanowi Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii.
2. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii uchwala Rada Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw zdrowia.
3. Rada Ministrów składa corocznie Sejmowi, w terminie do dnia 30 czerwca, sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii.
Art. 5. 1. Tworzy się Radę do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, zwaną dalej „Radą”.
2. Rada działa przy Prezesie Rady Ministrów.
3. Rada jest organem opiniodawczo-doradczym w sprawach z zakresu przeciwdziałania narkomanii.
4. W skład Rady wchodzą przedstawiciele ministrów i centralnych organów administracji rządowej zajmujących się problematyką przeciwdziałania narkomanii.
5. W skład Rady mogą wchodzić również przedstawiciele stowarzyszeń, fundacji, kościołów i innych związków wyznaniowych, samorządów zawodowych i innych jednostek działających w zakresie przeciwdziałania narkomanii, skierowani przez te podmioty.
6. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, skład i zadania Rady oraz szczegółowe warunki i tryb jej działania.
Art. 6. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) „prekursor” – każdą substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która może być przetworzona na środek odurzający lub substancję psychotropową albo może służyć do ich wytworzenia, określoną w wykazie prekursorów stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy;
2) „środek odurzający” – każdą substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działającą na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w wykazie środków odurzających stanowiącym załącznik nr 2 do ustawy;
3) „substancja psychotropowa” – każdą substancję pochodzenia naturalnego (w tym grzyby halucynogenne) lub syntetycznego działającą na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w wykazie substancji psychotropowych stanowiącym załącznik nr 3 do ustawy;
4) „środek zastępczy” – substancję w każdym stanie fizycznym, która jest trucizną lub środkiem szkodliwym, używaną zamiast lub w takich samych celach niemedycznych jak środek odurzający lub substancja psychotropowa;
5) „narkomania” – stałe lub okresowe używanie w celach niemedycznych środków odurzających lub substancji psychotropowych albo środków zastępczych, w wyniku czego może powstać lub powstało uzależnienie od nich;
6) „uzależnienie od środków odurzających lub substancji psychotropowych” – zespół zjawisk psychicznych lub fizycznych wynikających z działania tych środków lub substancji na organizm ludzki, charakteryzujący się zmianą zachowania lub innymi reakcjami psychofizycznymi i koniecznością używania stale lub okresowo tych środków lub substancji w celu doznania ich wpływu na psychikę lub dla uniknięcia następstw wywołanych ich brakiem;
7) „osoba zagrożona uzależnieniem” – osobę, u której zespół zjawisk psychicznych i oddziaływań środowiskowych stwarza wysokie prawdopodobieństwo powstania zależności od środków odurzających lub substancji psychotropowych, albo osobę sporadycznie używającą środki odurzające lub substancje psychotropowe albo środki zastępcze;
8) „osoba uzależniona” – osobę, która, w wyniku nadużywania środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych albo używania ich w celach medycznych, znajduje się w stanie uzależnienia od tych środków lub substancji;
9) „używanie” – wprowadzanie do organizmu człowieka środka odurzającego, substancji psychotropowej lub środka zastępczego, niezależnie od drogi podania;
9a) „leczenie” – leczenie uzależnienia, a nie wszelkich skutków zdrowotnych, będących następstwem uzależnienia;
10) „leczenie substytucyjne” – stosowanie, w ramach programu leczenia uzależnienia, środka odurzającego lub substancji psychotropowej;
11) „rehabilitacja” – działania w celu przywrócenia sprawności fizycznej lub psychicznej, obniżonej lub utraconej z powodu narkomanii;
12) „reintegracja” – reintegrację zawodową i społeczną w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu socjalnym;
13) „mak” – roślinę z gatunku mak lekarski (Papaver somniferum L.), zwaną również makiem ogrodowym albo uprawnym;
14) „mak niskomorfinowy” – roślinę z gatunku mak lekarski należącą do odmiany, w której zawartość morfiny w torebce (makówce) bez nasion, wraz z przylegającą do niej łodygą o długości do 7 cm, wynosi poniżej 0,06% w przeliczeniu na zasadę morfiny i na suchą masę wymienionych części rośliny;
15) „mleczko makowe” – sok mleczny torebki (makówki) maku;
16) „opium” – stężały sok mleczny torebki (makówki) maku;
17) „słoma makowa” – torebkę (makówkę) maku bez nasion, wraz z łodygą, lub poszczególne ich części;
18) „konopie” – rośliny z rodzaju konopi (Cannabis L);
19) „konopie włókniste” – rośliny z gatunku konopie siewne (Cannabis sativa L.) o zawartości delta-9-tetrahydrokannabinolu poniżej 0,20 % w suchej masie ziela;
20) „ziele konopi” – kwiatowe lub owocujące wierzchołki konopi, z których nie usunięto żywicy;
21) „żywica konopi” – żywicę i inne produkty konopi zawierające delta-9-tetrahydrokannabinol lub inne aktywne biologicznie kannabinole;
22) „uprawa maku lub konopi” – plantację tych roślin bez względu na powierzchnię uprawy;
22a) „grzyby halucynogenne”– grzyby zawierające substancje psychotropowe;
23) „wytwarzanie” – czynności, za pomocą których mogą być otrzymywane środki odurzające lub substancje psychotropowe albo ich prekursory, ich oczyszczanie, ekstrakcję surowców i półproduktów oraz otrzymywanie soli tych środków lub substancji;
24) „przetwarzanie” – czynności prowadzące do przemiany środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów na inne środki odurzające, substancje psychotropowe lub prekursory albo na substancje niebędące środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi lub prekursorami;
25) „przerób” – otrzymywanie stałych lub ciekłych mieszanin środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów oraz nadawanie tym środkom lub substancjom postaci stosowanej w lecznictwie;
26) „preparat” – roztwór lub mieszaninę w każdym stanie fizycznym, zawierające jeden lub więcej środków odurzających lub substancji psychotropowych albo ich prekursorów, stosowane w lecznictwie jako lek w postaci dawkowanej albo niepodzielonej;
27) (skreślony);
28) „producent” – podmiot wytwarzający środki odurzające lub substancje psychotropowe albo ich prekursory;
29) „importer” – przedsiębiorcę dokonującego wprowadzenia środków odurzających lub substancji psychotropowych albo ich prekursorów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
30) „wprowadzanie do obrotu” – wszelkie udostępnienie osobom trzecim odpłatnie lub nieodpłatnie środków odurzających, substancji psychotropowych lub ich prekursorów.
Rozdział 2
Działalność wychowawcza i zapobiegawcza
Art. 7.1. Działalność wychowawcza i zapobiegawcza obejmuje:
1) promocję zdrowia psychicznego;
2) promocję zdrowego stylu życia;
3) informowanie o szkodliwości środków i substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii, oraz o narkomanii i jej skutkach.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1, są realizowane w szczególności przez:
1) wprowadzenie problematyki zapobiegania narkomanii do programów szkół i innych placówek systemu oświaty;
2) wprowadzenie problematyki zapobiegania narkomanii do programów przygotowania zawodowego osób zajmujących się wychowaniem w szkołach i innych placówkach systemu oświaty;
3) tworzenie placówek prowadzących działalność zapobiegawczą, zwłaszcza w środowiskach zagrożonych uzależnieniem;
4) wspieranie działań ogólnokrajowych i lokalnych organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 3, oraz innych inicjatyw społecznych;
5) uwzględnienie problematyki zapobiegania narkomanii w działalności telewizji publicznej oraz innych środków masowego przekazu;
6) prowadzenie badań naukowych nad problematyką narkomanii.
3. Szczegółowe zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej określi Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii.
Art. 8. 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania uwzględni w podstawie programowej kształcenia ogólnego problematykę promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących zapobiegania narkomanii.
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia podejmie działania na rzecz uwzględnienia problematyki promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących zapobiegania narkomanii, w programach przygotowania zawodowego nauczycieli i osób zajmujących się wychowaniem i nauczaniem dzieci i młodzieży w szkołach i innych placówkach systemu oświaty.
Art. 9. 1. Ministrowie właściwi do spraw oświaty i wychowania, zdrowia, kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, rolnictwa, spraw wewnętrznych, administracji publicznej, transportu. Minister Obrony Narodowej i Minister Sprawiedliwości, każdy w zakresie swojego działania, są obowiązani rozwijać i popierać działalność informacyjną i kulturalną podejmowaną w celu informowania społeczeństwa o szkodliwości narkomanii.
2. Organy wymienione w ust. 1, każdy w zakresie swojego działania, są obowiązane prowadzić działalność wychowawczą i zapobiegawczą polegającą na:
1) promocji zdrowego stylu życia;
2) tworzeniu placówek prowadzących działalność zapobiegawczą w środowiskach zagrożonych uzależnieniem;
3) wspieraniu działań ogólnokrajowych i lokalnych, o których mowa w art. 3 ust. 3, oraz innych inicjatyw społecznych.
3. Zadania, o których mowa w ust. 1 i 2, są wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadania własne. Zadania, o których mowa w ust. 2 pkt 2, są finansowane z budżetu państwa w ramach dotacji celowej na zadania własne realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego.
4. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe formy działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem.
Art. 10. (skreślony).
Art. 11. 1. [3] Ministrowie właściwi do spraw zdrowia, oświaty i wychowania, wewnętrznych, administracji publicznej, transportu, pracy i Minister Sprawiedliwości oraz minister właściwy do spraw nauki, każdy w zakresie swojego działania, zapewnią prowadzenie badań naukowych nad problematyką narkomanii, w tym badań statystycznych i epidemiologicznych.
2. Instytucje naukowe lub specjalistyczne realizujące zadania w zakresie prowadzenia badań naukowych nad problematyką narkomanii, jeżeli jest to niezbędne dla prowadzenia takich badań, mogą posiadać, przechowywać oraz dokonywać zakupu środków odurzających, substancji psychotropowych lub ich preparatów oraz prekursorów z grupy I-R.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw wewnętrznych, nauki oraz szkolnictwa wyższego, określi w drodze rozporządzenia zasady i warunki przechowywania, zakupu oraz używania do celów naukowych środków odurzających, substancji psychotropowych lub ich preparatów oraz prekursorów z grupy I-R przez instytucje naukowe i specjalistyczne, o których mowa w ust. 2, a także tryb wchodzenia przez te instytucje w posiadanie środków odurzających, substancji psychotropowych lub ich preparatów oraz prekursorów z grupy I-R.
Art. 12. 1. Ministrowie właściwi do spraw zdrowia, oświaty i wychowania, spraw wewnętrznych, administracji publicznej, transportu, pracy oraz Minister Obrony Narodowej i Minister Sprawiedliwości, każdy w zakresie swojego działania, zapewnią przygotowanie niezbędnej liczby osób do realizacji zadań, o których mowa w art. 1.
2. Jednostki organizacyjne administracji rządowej oraz szkół wyższych prowadzące szkolenie osób, o których mowa w ust. 1, mogą posiadać, przechowywać oraz nabywać środki odurzające, substancje psychotropowe i ich preparaty oraz prekursory z grupy I-R w ilości niezbędnej do prowadzenia tego szkolenia.
2a. Jednostki organizacyjne administracji rządowej wykonujące czynności operacyjno-rozpoznawcze mogą wchodzić w posiadanie środków odurzających, substancji psychotropowych i ich preparatów oraz prekursorów grupy I-R w ilości niezbędnej do przeprowadzenia stosownych badań potwierdzających popełnienie przestępstwa.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw wewnętrznych, nauki oraz szkolnictwa wyższego, określi w drodze rozporządzenia zasady i warunki nabywania, przechowywania oraz używania do celów szkoleniowych środków odurzających, substancji psychotropowych lub ich preparatów oraz prekursorów z grupy I-R przez jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 2, a także warunki przechowywania środków odurzających, substancji psychotropowych, ich preparatów i prekursorów grupy I-R oraz sposób ich niszczenia przez jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 2a, uwzględniając zabezpieczenie tych substancji przed dostępem osób trzecich.
Rozdział 3
Postępowanie z osobami uzależnionymi
Art. 13.Poddanie się leczeniu, rehabilitacji lub readaptacji jest dobrowolne, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej.
Art. 14. 1. Leczenie i rehabilitację osoby uzależnionej prowadzi zakład opieki zdrowotnej lub lekarz wykonujący indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską.
2. Rehabilitację osoby uzależnionej mogą prowadzić także osoby posiadające specjalistyczne wyższe wykształcenie niemedyczne.
2a. W rehabilitacji osób uzależnionych mogą uczestniczyć inne osoby niż wymienione w ust. 1 i 2, z wykształceniem co najmniej średnim, o ile ukończyły specjalistyczne szkolenie w dziedzinie uzależnień, zgodne z programem zatwierdzonym i certyfikowanym przez ministra właściwego do spraw zdrowia.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, warunki jakie powinien spełniać podmiot realizujący zadania, o których mowa w ust. 1 i 2.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wykaz specjalności lekarskich oraz zawodów niemedycznych mogących realizować działalność, o której mowa w ust. 1 i 2.
5. Reintegrację osób uzależnionych mogą prowadzić centra integracji społecznej, tworzone na podstawie odrębnych przepisów, oraz podmioty wymienione w ust. 1 i 2 oraz w art. 3 ust. 3.
6. Świadczenia, o których mowa w ust. 1, 2 i 5, są udzielane przez zakład opieki zdrowotnej osobie uzależnionej niezależnie od jej stałego miejsca zamieszkania w kraju. Za świadczenia te od wymienionej osoby nie pobiera się opłat.
Art. 15. 1. Osoba uzależniona może być leczona zgodnie z programem przewidującym stosowanie leczenia substytucyjnego.
2. Leczenie substytucyjne może prowadzić wyłącznie publiczny zakład opieki zdrowotnej po uzyskaniu zezwolenia wojewody działającego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia.
3. Zezwolenie na leczenie substytucyjne może otrzymać publiczny zakład opieki zdrowotnej, który posiada odpowiednie warunki lokalowe i kadrowe zapewniające realizację programu leczenia stacjonarnego albo prowadzenia leczenia systemem ambulatoryjnym.
4. Zezwolenie na leczenie substytucyjne ulega cofnięciu, gdy zakład przestał spełniać warunki stanowiące podstawę wydania zezwolenia.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb postępowania przy leczeniu substytucyjnym oraz warunki, które powinien spełniać zakład prowadzący leczenie substytucyjne.
Art. 16. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb postępowania leczniczego, rehabilitacyjnego i readaptacyjnego w stosunku do osób uzależnionych, umieszczonych w:
1) zakładach poprawczych;
2) zakładach karnych i aresztach śledczych.
Art. 17. 1. Na wniosek przedstawiciela ustawowego, krewnych w linii prostej, rodzeństwa lub faktycznego opiekuna albo z urzędu, sąd rodzinny może skierować osobę uzależnioną, która nie ukończyła 18 lat, na przymusowe leczenie i rehabilitację.
2. Czasu przymusowego leczenia i rehabilitacji nie określa się z góry, nie może on być jednak dłuższy niż 2 lata.
3. Jeżeli osoba uzależniona ukończy 18 lat przed zakończeniem leczenia lub rehabilitacji, sąd rodzinny może je przedłużyć na czas niezbędny do osiągnięcia celu leczenia i rehabilitacji, łącznie nie dłuższy jednak niż określony w ust. 2.
4. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 1, toczy się według przepisów o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Rozdział 4
Prekursory, środki odurzające i substancje psychotropowe
Art. 18.1. Prekursory dzieli się na grupy w zależności od możliwości ich zastosowania do wytwarzania środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych prekursorów.
2. Podział prekursorów na grupy I-R, IIA-R i IIB-R określa załącznik nr 1 do ustawy.
Art. 19. 1. Środki odurzające dzieli się na grupy w zależności od stopnia ryzyka powstania uzależnienia w wypadku używania ich w celach niemedycznych oraz zakresu ich stosowania w celach medycznych.
2. Podział środków odurzających na grupy I-N, II-N, III-N i IV-N określa załącznik nr 2 do ustawy.
Art. 20. 1. Substancje psychotropowe dzieli się na grupy w zależności od stopnia ryzyka powstania uzależnienia w wypadku używania ich w celach niemedycznych oraz zakresu ich stosowania w celach medycznych.
2. Podział substancji psychotropowych na grupy I-P, II-P, III-P i IV-P określa załącznik nr 3 do ustawy.
Art. 21. 1. Środki odurzające grup I-N i II-N oraz substancje psychotropowe grup II-P, III-P i IV-P mogą być używane wyłącznie w celach medycznych, przemysłowych lub prowadzenia badań naukowych.
2. Substancje psychotropowe grupy I-P mogą być używane wyłącznie w celu prowadzenia badań naukowych, a środki odurzające grupy IV-N wyłącznie w celu prowadzenia badań naukowych oraz w lecznictwie zwierząt – w zakresie wskazanym w załączniku nr 2 do ustawy.
Art. 22. 1. Środki odurzające, substancje psychotropowe lub ich preparaty oraz prekursory grupy I-R może posiadać wyłącznie przedsiębiorca, jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna uprawniona na podstawie przepisów ustawy.
2. Posiadane bez uprawnienia środki odurzające, substancje psychotropowe lub ich preparaty oraz prekursory grupy I-R podlegają zabezpieczeniu przez organy ścigania lub organy celne w trybie określonym w przepisach o postępowaniu karnym.
3. O przepadku na rzecz Skarbu Państwa środków, substancji, preparatów lub prekursorów, o których mowa w ust. 2, orzeka sąd w postępowaniu karnym.
4. W wypadku gdy nie zostało wszczęte postępowanie karne, o przepadku na rzecz Skarbu Państwa środków, substancji, preparatów lub prekursorów, o których mowa w ust. 2, orzeka sąd rejonowy na wniosek wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, określi w drodze rozporządzenia podmioty uprawnione do przechowywania oraz niszczenia środków odurzających, substancji psychotropowych lub ich preparatów oraz prekursorów z grupy I-R, o których mowa w ust. 4, a także szczegółowe zasady i warunki ich przechowywania oraz niszczenia.
Art. 23. 1. Środki odurzające lub substancje psychotropowe może wytwarzać, przetwarzać lub przerabiać, z zastrzeżeniem ust. 3, wyłącznie przedsiębiorca posiadający wydaną na podstawie odrębnych przepisów koncesję [4] na wytwarzanie środków farmaceutycznych, po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego określającego środki lub substancje, które mogą być przedmiotem wytwarzania, przetwarzania lub przerobu.
2. Prekursory grupy I-R może wytwarzać, przetwarzać lub przerabiać, z zastrzeżeniem ust. 3, wyłącznie przedsiębiorca, który uzyskał zezwolenie Głównego Inspektora Farmaceutycznego.
3. Środki odurzające grup I-N, II-N i IV-N, substancje psychotropowe grup I-P, II-P i III-P lub prekursory grupy I-R może wytwarzać, przetwarzać lub przerabiać, w celu prowadzenia badań naukowych, wyłącznie szkoła wyższa, jednostka badawczo-rozwojowa lub inna placówka naukowa – w zakresie swojej działalności statutowej – po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego określającego środki lub substancje, które mogą być przedmiotem wytwarzania, przetwarzania lub przerobu.
4. Nie wymaga zezwolenia przerób środków odurzających lub substancji psychotropowych, jeżeli jest dokonywany w aptece.
5. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być wydane po stwierdzeniu przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, że przedsiębiorca występujący o wydanie zezwolenia zapewnia warunki produkcji i obrotu zabezpieczające przed użyciem środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów objętych zezwoleniem przez osoby nieupoważnione lub w celach innych niż określone w wydanym zezwoleniu.
6. (skreślony).
7. (skreślony).
8. Środki odurzające grupy IV-N lub substancje psychotropowe grupy I-P może stosować, w celu prowadzenia badań naukowych, wyłącznie szkoła wyższa, jednostka badawczo-rozwojowa lub inna placówka naukowa – w zakresie swojej działalności statutowej – po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego, określającego środki lub substancje będące przedmiotem zezwolenia.
9. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1–3 i 8, mogą określać dozwoloną wielkość i cel wytwarzania, przetwarzania, przerobu lub stosowania każdego środka odurzającego, substancji psychotropowej lub prekursora oraz termin ważności zezwolenia.
10. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1–3 i 8, mogą być cofnięte w razie nieprzestrzegania przepisów ustawy oraz niedotrzymania warunków określonych w zezwoleniu.
11. Środki odurzające, substancje psychotropowe lub prekursory grupy I-R może stosować, w celu prowadzenia badań naukowych, wyłącznie szkoła wyższa, jednostka badawczo-rozwojowa lub placówka naukowa – w zakresie swojej działalności statutowej – po zgłoszeniu tego faktu i uzyskaniu zgody wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego.
12. (skreślony).
13. Producent, importer prekursorów lub inny podmiot wprowadzający do obrotu prekursory grupy IIA-R i IIB-R prowadzi ewidencję produkcji lub obrotu, uwzględniającą wielkości produkcji lub obrotu, zmiany w produkcji i w obrocie oraz dokonane transakcje.
13a. Producent, importer lub inny podmiot wprowadzający do obrotu prekursory grupy IIA-R zgłasza do Inspektora do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych aktualne adresy miejsc, gdzie dane prekursory są wytwarzane, lub miejsc, z których są wprowadzane do obrotu.
13b. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób prowadzenia ewidencji produkcji lub obrotu prekursorów grupy IIA-R i IIB-R, o której mowa w ust. 13, w tym sposób dokumentowania produkcji lub obrotu – z uwzględnieniem wielkości produkcji lub obrotu, zmian w produkcji i w obrocie oraz dokonanych transakcji;
2) tryb zgłaszania prekursorów grupy IIA-R, o których mowa w ust. 13a, z uwzględnieniem danych dotyczących tych prekursorów oraz innych danych, niezbędnych do gromadzenia i wykorzystania przez służby medyczne i ratownicze, informacji o zagrożeniach dla zdrowia człowieka.
14. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb wydawania oraz cofania zezwoleń, o których mowa w ust. 1–3 i 8, a także obowiązki podmiotów posiadających te zezwolenia, w szczególności w zakresie przechowywania środków objętych zezwoleniem oraz prowadzenia dokumentacji dotyczącej ich posiadania i obrotu nimi;
2) szczegółowe warunki zgłaszania działalności, o której mowa w ust. 11, oraz obowiązki podmiotów zobowiązanych do zgłoszenia takiej działalności.
Art. 23a. 1. Dokumentacja dotycząca posiadania i obrotu prekursorami grupy I-R, IIA-R i IIB-R powinna zawierać oświadczenie podmiotu nabywającego te prekursory o ich przeznaczeniu.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzór oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, z uwzględnieniem niezbędnych danych dotyczących:
1) podmiotu składającego oświadczenie;
2) celu i sposobu przeznaczenia prekursorów.
Art. 24. 1. Zbiór mleczka makowego i opium z maku oraz ziela konopi i żywicy konopi jest dozwolony wyłącznie w celu prowadzenia badań naukowych, po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb wydawania i cofania zezwoleń, o których mowa w ust. 1.
3. Sporządzanie wyciągów ze słomy makowej może odbywać się wyłącznie w zakładzie przemysłu farmaceutycznego posiadającym zezwolenie na wytwarzanie środków odurzających, uzyskane zgodnie z art. 23 ust. 1, oraz w szkole wyższej, jednostce badawczo-rozwojowej i Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych – w zakresie ich działalności statutowej.
Art. 25. 1. Przywóz z zagranicy lub wywóz za granicę środków odurzających lub substancji psychotropowych może być dokonywany wyłącznie przez przedsiębiorców, o których mowa w art. 23 ust. 1 lub art. 27 ust. 1, lub na ich rzecz.
2. Przywóz z zagranicy środków odurzających lub substancji psychotropowych oraz prekursorów grupy I-R może nastąpić po uzyskaniu, dla każdej przesyłki przywożonej do kraju, zezwolenia na przywóz, wydanego przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego, oraz zezwolenia na wywóz, wydanego przez właściwe władze kraju wywozu.
3. Wywóz za granicę środków odurzających lub substancji psychotropowych oraz prekursorów grupy I-R może nastąpić po uzyskaniu, dla każdej przesyłki wywożonej z kraju, zezwolenia na wywóz, wydanego przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego, oraz zezwolenia na przywóz, wydanego przez właściwe władze kraju przywozu.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb wydawania zezwoleń i dokumentów, o których mowa w ust. 2, 3 i 9, wzory tych zezwoleń i dokumentów, obowiązki podmiotów i osób posiadających te zezwolenia i dokumenty w zakresie przechowywania środków objętych zezwoleniem, wydawania tych środków jednostkom uprawnionym oraz prowadzenia dokumentacji w zakresie ich posiadania i obrotu nimi.
5. Przywóz z zagranicy lub wywóz za granicę słomy makowej może być dokonany wyłącznie przez przedsiębiorców, o których mowa w art. 23 ust. 1 lub art. 27 ust. 1, lub na ich rzecz, po uzyskaniu zezwoleń przewidzianych w ust. 2 i 3.
6. Tranzyt środków odurzających grup I-N, II-N i IV-N oraz substancji psychotropowych grup I-P i II-P jest dozwolony na podstawie zezwolenia na wywóz, wydanego przez właściwe władze kraju wywozu, lub zezwolenia na przywóz, wydanego przez właściwe władze kraju przywozu.
7. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do przywozu z zagranicy substancji psychotropowych lub prekursorów do składu celnego i wywozu ich za granicę ze składu celnego. Przywóz z zagranicy środków odurzających do składów celnych jest zabroniony.
8. Przywóz z zagranicy lub tranzyt środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów grupy I-R przez wolne obszary celne jest zabroniony.
9. Przywóz z zagranicy lub wywóz za granicę środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów grupy I-R na własne potrzeby lecznicze może być dokonywany na podstawie stosownych dokumentów.
Art. 25a. 1. Do obrotu mogą być wprowadzane wyłącznie prekursory oznakowane.
2. Oznakowanie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać nazwę umożliwiającą jednoznaczną identyfikację prekursorów grupy I-R, IIA-R i IIB-R, zgodnie z wykazem prekursorów określonym w załączniku nr 1 do ustawy.
Art. 26. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia, wykaz środków odurzających grup II-N i III-N, substancji psychotropowych grup III-P i IV-P lub niektórych ich preparatów, których przywóz z zagranicy, wywóz za granicę lub tranzyt może odbywać się bez zachowania warunków, o których mowa w art. 25 ust. 1–3 i 5. Przepis ten stosuje się odpowiednio do słomy makowej.
Art. 27. 1. Obrót hurtowy środkami odurzającymi lub substancjami psychotropowymi może być prowadzony wyłącznie przez przedsiębiorcę posiadającego koncesję na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej, wydaną na podstawie odrębnych przepisów, po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego.
2. Obrót hurtowy prekursorami grupy I-R może być prowadzony przez przedsiębiorcę posiadającego koncesję na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej, wydaną na podstawie odrębnych przepisów, po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego.
3. (skreślony).
4. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być wydane po stwierdzeniu przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, że przedsiębiorca występujący o wydanie zezwolenia zapewnia warunki obrotu uniemożliwiające użycie środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów objętych zezwoleniem przez osoby nieupoważnione lub do celów innych niż określone w wydanym zezwoleniu.
5. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być cofnięte w razie nieprzestrzegania przepisów ustawy oraz niedotrzymania warunków określonych w zezwoleniu.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb wydawania oraz cofania zezwoleń, o których mowa w ust. 1 i 2, a także obowiązki podmiotów posiadających te zezwolenia, w szczególności w zakresie przechowywania środków objętych zezwoleniem, wydawania tych środków jednostkom uprawnionym oraz prowadzenia dokumentacji dotyczącej ich posiadania i obrotu nimi;
2) (skreślony).
Art. 28. 1. Obrót detaliczny środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi i prekursorami będącymi środkami farmaceutycznymi prowadzą wyłącznie apteki.
2. Preparaty zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe są wydawane z apteki, z zastrzeżeniem ust. 3, wyłącznie na podstawie specjalnie oznakowanej recepty albo zapotrzebowania.
3. Preparaty zawierające środki odurzające grupy II-N oraz substancje psychotropowe grup III-P i IV-P mogą być wydawane z apteki na podstawie recept innych niż określone w ust. 2, a preparaty zawierające środki odurzające grupy III-N mogą być wydawane z apteki bez recepty.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki przechowywania przez apteki środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów grupy I-R i preparatów zawierających te środki lub substancje oraz sposób prowadzenia dokumentacji w zakresie ich posiadania i obrotu, uwzględniając zabezpieczenie tych substancji przed dostępem osób trzecich;
2) preparaty, o których mowa w ust. 3;
3) szczegółowe warunki wystawiania recept i zapotrzebowań na preparaty zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe oraz wydawania tych preparatów z aptek.
Art. 29. 1. Preparaty zawierające środki odurzające grup I-N, II-N i III-N lub substancje psychotropowe grup II-P, III-P i IV-P, które zostały dopuszczone do obrotu jako środki farmaceutyczne na podstawie przepisów, o których mowa w art. 2 pkt 1, może posiadać, w celach medycznych, po uzyskaniu zgody wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, zakład opieki zdrowotnej niemający apteki zakładowej, zakład leczniczy dla zwierząt oraz lekarz, lekarz stomatolog lub lekarz weterynarii, prowadzący indywidualną praktykę lekarską, a także inny podmiot, którego działalność wymaga posiadania i stosowania tych preparatów.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje preparatów i ich ilości, jakie mogą posiadać podmioty, o których mowa w ust. 1, szczegółowe warunki zaopatrywania, przechowywania tych preparatów oraz prowadzenia dokumentacji w zakresie ich posiadania i stosowania, a także rodzaje podmiotów, których działalność wymaga posiadania i stosowania preparatów, o których mowa w ust. 1, uwzględniając zabezpieczenie tych substancji przed niewłaściwym użyciem.
Art. 30. 1. Przedsiębiorca i inna jednostka organizacyjna, które uzyskały zezwolenia, o których mowa w art. 23 ust. 1, art. 25 ust. 2, 3 i 5 lub art. 27 ust. 1, są obowiązane do składania sprawozdań z działalności określonej w zezwoleniu.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb składania sprawozdań, o których mowa w ust. 1, w tym terminy ich składania oraz niezbędne dane, jakie powinny zawierać.
Art. 31. 1. Nadzór nad wytwarzaniem, przetwarzaniem, przerobem, przechowywaniem, obrotem i niszczeniem środków odurzających i substancji psychotropowych będących środkami farmaceutycznymi oraz prekursorami grupy I-R, sprawuje wojewódzki inspektor farmaceutyczny – na zasadach i w trybie określonych w przepisach o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i Inspekcji Farmaceutycznej.
2. Nadzór nad prekursorami grup IIA-R i IIB-R sprawuje powiatowy inspektor sanitarny [5] właściwy ze względu na siedzibę wytwórcy, importera lub innego podmiotu wprowadzającego do obrotu poprzez kontrolę realizacji obowiązków nałożonych na producenta, importera lub inny podmiot wprowadzający do obrotu wynikających z art. 23 ust. 13 i 13a – na zasadach i w trybie określonych w przepisach o Inspekcji Sanitarnej [6] .
2a. Inspektor do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych prowadzi rejestr producentów, importerów i innych podmiotów wprowadzających do obrotu prekursory grupy IIA-R uwzględniający dane, o których mowa w art. 23 ust. 13a i 13b, oraz powiadamia o zgłoszeniu powiatowego inspektora sanitarnego.
2b. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb postępowania ze środkami farmaceutycznymi, podrobionymi, zepsutymi, sfałszowanymi lub którym upłynął termin ważności, zawierającymi w swoim składzie środki odurzające, substancje psychotropowe i prekursory grupy I-R, oraz prekursorami grupy I-R stosowanymi w przemyśle kosmetycznym lub spożywczym, uwzględniając w szczególności wymogi zabezpieczenia przed ich niewłaściwym użyciem, sposoby niszczenia tych środków w zależności od ich rodzaju i ilości oraz podmioty zobowiązane do pokrywania kosztów związanych z niszczeniem tych środków.
3. Minister Obrony Narodowej sprawuje nadzór nad przerobem, przechowywaniem, obrotem oraz zapasami środków odurzających i substancji psychotropowych w podległych jednostkach organizacyjnych – na zasadach i w trybie określonych w przepisach, o których mowa w ust. 1 i 2.
4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych sprawuje nadzór nad przerobem, przechowywaniem, obrotem oraz zapasami prekursorów grupy IIA-R i IIB-R w podległych jednostkach organizacyjnych – na zasadach i w trybie określonych w przepisach, o których mowa w ust. 2.
Art. 31a. Producent, importer lub inny podmiot, wprowadzający do obrotu prekursory grupy 1-R, IIA-R i IIB-R, są obowiązani niezwłocznie informować właściwy organ nadzoru, o którym mowa w art. 31 ust. 1 i 2, o transakcjach, które mogą budzić podejrzenie, że prekursory wytwarzane lub wprowadzane do obrotu mogą służyć nielegalnej produkcji środków odurzających lub substancji psychotropowych.
Rozdział 5
Uprawa maku i konopi
Art. 32.1. Uprawa maku, z wyjątkiem maku niskomorfinowego, może być prowadzona wyłącznie na potrzeby przemysłu farmaceutycznego i nasiennictwa.
2. Uprawa maku niskomorfinowego może być prowadzona wyłącznie na cele spożywcze i nasiennictwa.
3. Uprawa konopi włóknistych może być prowadzona wyłącznie na potrzeby przemysłu włókienniczego, chemicznego i celulozowo-papierniczego oraz nasiennictwa.
4. Uprawa konopi innych niż wymienione w ust. 3 jest zabroniona.
Art. 33. 1. Uprawy maku i konopi włóknistych mogą być prowadzone na określonej powierzchni, w wyznaczonych rejonach, w drodze kontraktacji i na podstawie zezwolenia.
2. Wojewoda, działając w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia oraz ministrem właściwym do spraw rolnictwa, określa, w drodze rozporządzenia, ogólną powierzchnię przeznaczoną corocznie pod uprawy maku lub konopi włóknistych oraz rejonizację tych upraw.
3. (skreślony).
4. Kontraktację upraw maku lub konopi włóknistych może prowadzić podmiot posiadający zezwolenie wojewody właściwego dla miejsca położenia uprawy.
5. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 4, powinno określać zakres i cel kontraktacji. Zezwolenie może być cofnięte w razie naruszenia warunków w nim określonych.
Art. 34. 1. Uprawy maku lub konopi włóknistych mogą być prowadzone, z zastrzeżeniem art. 33 ust. 1, na podstawie:
1) zezwolenia wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce położenia uprawy oraz
2) umowy kontraktacji, zawartej przez prowadzącego uprawę z podmiotem prowadzącym kontraktację na podstawie zezwolenia wojewody właściwego dla miejsca położenia uprawy.
2. Zezwolenie powinno określać odmianę maku lub konopi włóknistych, powierzchnię ich uprawy oraz termin jego ważności.
3. Organ odmówi wydania zezwolenia na prowadzenie uprawy maku lub konopi włóknistych, jeżeli ubiegający się o jego wydanie nie daje gwarancji należytego zabezpieczenia zbioru z tych upraw przed wykorzystaniem do celów innych niż określone w ustawie.
4. Zezwolenie może być cofnięte w razie naruszenia warunków w nim określonych.
5. Gmina prowadzi rejestr wydanych zezwoleń na uprawę maku lub konopi włóknistych.
Art. 35. 1. Torebka (makówka) z nasionami, uzyskana z uprawy maku prowadzonej na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, wraz z przylegającą do niej łodygą o długości do 7 cm, powinny być w całości przekazane podmiotowi prowadzącemu kontraktację upraw maku, na warunkach określonych w umowie kontraktacji. Słoma makowa, pozostała po oddzieleniu torebki (makówki) i przylegającej do niej łodygi o długości do 7 cm, powinna być zniszczona przez prowadzącego uprawę w sposób określony w umowie kontraktacji.
2. Słoma makowa z uprawy maku niskomorfinowego powinna być zniszczona przez prowadzącego uprawę na jego koszt, w sposób określony w umowie kontraktacji.
3. Pozostałe na polu resztki pożniwne maku powinny być zniszczone w miejscu prowadzenia uprawy, w wyniku wykonania odpowiedniego zabiegu agrotechnicznego, na warunkach określonych w umowie kontraktacji.
Art. 36. Przepisów art. 32–35, z wyjątkiem przepisów dotyczących obowiązku niszczenia słomy makowej i resztek pożniwnych roślin maku, nie stosuje się do upraw maku i konopi prowadzonych przez szkołę wyższą, jednostkę badawczo-rozwojową lub inną placówkę naukową oraz Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych – jeżeli odbywa się to w ramach działalności statutowej, a także przez podmiot zajmujący się hodowlą roślin i stosujący konopie włókniste w celach izolacyjnych.
Art. 37. 1. Nadzór nad uprawami maku lub konopi włóknistych sprawuje wójt lub burmistrz (prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce położenia tych upraw.
2. W ramach wykonywania nadzoru osoby upoważnione przez organ, o którym mowa w ust. 1, są uprawnione do:
1) wejścia na grunty, na których są prowadzone uprawy maku lub konopi włóknistych, w tym dojścia do tych gruntów przez inne nieruchomości;
2) kontroli dokumentów uprawniających do prowadzenia upraw maku lub konopi włóknistych;
3) żądania wyjaśnień i oświadczeń od prowadzącego uprawy maku lub konopi włóknistych.
3. Osoby upoważnione do wykonywania czynności określonych w ust. 2 mają obowiązek okazania upoważnienia wydanego przez organ sprawujący nadzór.
4. W razie stwierdzenia prowadzenia upraw maku lub konopi włóknistych wbrew warunkom określonym w art. 34, wójt lub burmistrz (prezydent miasta) wydaje nakaz zniszczenia tych upraw przez zaoranie lub przekopanie gruntu, na koszt prowadzącego uprawę; decyzja ta podlega natychmiastowemu wykonaniu.
Art. 38. Zadania, o których mowa w art. 34 i 37, są wykonywane przez gminę jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Art. 39. Rada Ministrów może rozszerzyć, w drodze rozporządzenia, przepisy dotyczące upraw maku i konopi na inne rośliny, które zawierają substancje odurzające lub psychotropowe.
Rozdział 6
Przepisy karne
Art. 40.1. Kto, wbrew przepisom ustawy, wytwarza, przetwarza albo przerabia środki odurzające lub substancje psychotropowe albo przetwarza mleczko makowe lub słomę makową,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
2. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, mleczka makowego albo słomy makowej lub czyn ten został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, sprawca
podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Art. 41. 1. Kto wyrabia, posiada, przechowuje, zbywa lub nabywa przyrządy, jeżeli z okoliczności wynika, że służą one lub są przeznaczone do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub substancji psychotropowych,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto:
1) przystosowuje do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub substancji psychotropowych naczynia i przyrządy, choćby były wytworzone w innym celu, albo
2) wchodzi w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia przestępstwa określonego w art. 40 ust. 2.
Art. 42. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, przywozi z zagranicy, wywozi za granicę lub przewozi w tranzycie środki odurzające, substancje psychotropowe, mleczko makowe lub słomę makową,
podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5.
2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
3. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, mleczka makowego lub słomy makowej albo czyn ten został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 i grzywny.
Art. 43. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, wprowadza do obrotu środki odurzające, substancje psychotropowe, mleczko makowe lub słomę makową albo uczestniczy w takim obrocie,
podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
3. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, mleczka makowego lub słomy makowej, sprawca
podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 10.
Art. 44. 1. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 42 ust. 1 lub art. 43 ust. 1,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 42 ust. 3 lub art. 43 ust. 3,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art. 45. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, udziela innej osobie środka odurzającego lub substancji psychotropowej, ułatwia albo umożliwia ich użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub substancji,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
2. Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1, udziela środka odurzającego lub substancji psychotropowej małoletniemu lub nakłania go do użycia takiego środka lub substancji albo udziela ich w znacznych ilościach innej osobie,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.
Art. 46. 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, udziela innej osobie środka odurzającego lub substancji psychotropowej, ułatwia użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub substancji,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
2. Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1, udziela środka odurzającego lub substancji psychotropowej małoletniemu, ułatwia użycie albo nakłania go do użycia takiego środka lub substancji,
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 46a. 1. Kto, będąc właścicielem lub działającym w jego imieniu zarządcą albo kierownikiem zakładu gastronomicznego, lokalu rozrywkowego lub prowadząc inną działalność usługową, mając wiarygodną wiadomość o popełnieniu przestępstwa określonego w art. 43, 45 lub 46 na terenie tego lokalu, nie powiadamia o tym niezwłocznie organów ścigania,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Nie podlega karze, kto zaniechał zawiadomienia z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.
Art. 47. Kto, wbrew przepisom ustawy, w celu niedozwolonego wytworzenia środka odurzającego lub substancji psychotropowej, wytwarza, przetwarza, przerabia, przywozi z zagranicy, wywozi za granicę, przewozi w tranzycie, nabywa, posiada lub przechowuje prekursory,
podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5.
Art. 48. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
3. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, sprawca
podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5.
4. (skreślony).
Art. 49. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, uprawia mak, z wyjątkiem maku niskomorfinowego, lub konopie, z wyjątkiem konopi włóknistych,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisom ustawy zbiera mleczko makowe, opium, słomę makową, żywicę lub ziele konopi.
Art. 50. Kto zabiera, w celu przywłaszczenia, środki odurzające, substancje psychotropowe, mleczko makowe lub słomę makową, podlega odpowiedzialności karnej jak za przestępstwo kradzieży mienia, niezależnie od wartości przedmiotu zaboru.
Art. 51. Kto, wbrew przepisom ustawy, uprawia mak niskomorfinowy lub konopie włókniste,
podlega karze grzywny.
Art. 52. Kto, wbrew przepisom ustawy, wytwarza, przetwarza, przerabia, stosuje, przywozi z zagranicy, wywozi za granicę, przewozi w tranzycie, nabywa, posiada lub przechowuje prekursory,
podlega karze grzywny.
Art. 53. Kto, wbrew przepisom wydanym na podstawie art. 23 lub 27, nie dopełnia obowiązku prowadzenia ewidencji wytwarzania, przetwarzania, przerobu środków odurzających, substancji psychotropowych lub prekursorów i obrotu nimi albo w inny sposób narusza przepisy określające zasady stosowania środków, substancji lub prekursorów i obrotu nimi,
podlega karze grzywny.
Art. 54. 1. Orzekanie w sprawach o czyny określone w art. 51–53 następuje w trybie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.
2. W razie ukarania za wykroczenie określone w art. 51 lub 52, orzeka się przepadek przedmiotów wykroczenia, a także przedmiotów pochodzących bezpośrednio lub pośrednio z wykroczenia, nawet jeżeli nie były one własnością sprawcy. Sąd, orzekając przepadek przedmiotów, może zarządzić ich zniszczenie. Z czynności zniszczenia sporządza się protokół.
Art. 55. 1. W razie skazania za przestępstwa określone w art. 40–47, 49 i 50, orzeka się przepadek przedmiotu przestępstwa oraz przedmiotów i narzędzi, które służyły lub były przeznaczone do jego popełnienia, nawet jeżeli nie były własnością sprawcy.
2. \/\/ razie skazania za przestępstwo określone w art. 48 oraz w razie umorzenia lub warunkowego umorzenia postępowania karnego, orzeka się przepadek środka odurzającego lub substancji psychotropowej, nawet jeżeli nie był własnością sprawcy. Sąd, orzekając przepadek przedmiotów, może zarządzić ich zniszczenie. Z czynności zniszczenia sporządza się protokół.
3 W razie skazania za przestępstwo określone w art. 40–49, sąd może orzec na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii nawiązkę w wysokości do 50 000 zł.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do sprawcy przestępstwa określonego w art. 48 ust. 1 lub 2, jeżeli jest on osobą uzależnioną.
Art. 56. 1. W razie skazania osoby uzależnionej za przestępstwo pozostające w związku z używaniem środków odurzających lub psychotropowych na karę pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono, sąd zobowiązuje skazanego do poddania się leczeniu, rehabilitacji lub readaptacji w odpowiednim zakładzie opieki zdrowotnej lub zakładzie prowadzonym przez podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3, i oddaje go pod dozór wyznaczonej osoby, instytucji lub stowarzyszenia.
2. Sąd może, na wniosek osoby, instytucji lub stowarzyszenia sprawującego nadzór nad skazanym, o którym mowa w ust. 1, a także na wniosek zakładu prowadzącego leczenie, rehabilitację lub reintegrację, zarządzić wykonanie zawieszonej kary pozbawienia wolności, jeżeli skazany w okresie próby uchyla się od obowiązku, o którym mowa w ust. 1, albo dopuszcza się rażącego naruszenia regulaminu zakładu, do którego został skierowany.
3. W razie skazania osoby uzależnionej, z uwzględnieniem warunków określonych w ust. 1, na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, sąd może orzec umieszczenie sprawcy przed wykonaniem kary w odpowiednim zakładzie opieki zdrowotnej.
4. Czasu pobytu w zakładzie leczniczym nie określa się z góry, nie może on jednak być dłuższy niż 2 lata; o zwolnieniu z zakładu rozstrzyga sąd na podstawie wyników leczenia i rehabilitacji. Jeżeli skazany nie poddaje się leczeniu i rehabilitacji albo dopuszcza się rażącego naruszenia regulaminu zakładu opieki zdrowotnej, zwolnienie może nastąpić także na wniosek zakładu prowadzącego leczenie.
5. Sąd rozstrzyga po zakończeniu leczenia i rehabilitacji, czy orzeczoną karę pozbawienia wolności należy wykonać.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb postępowania w przedmiocie leczenia, rehabilitacji i readaptacji osób uzależnionych, o których mowa w ust. 1–3.
Art. 57. 1. Jeżeli osoba uzależniona, której zarzucono popełnienie przestępstwa zagrożonego karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, podda się leczeniu odwykowemu w odpowiednim zakładzie opieki zdrowotnej, prokurator może zawiesić postępowanie do czasu zakończenia leczenia.
2. Po podjęciu postępowania prokurator, uwzględniając wyniki leczenia, postanawia o dalszym prowadzeniu postępowania albo występuje do sądu z wnioskiem o warunkowe umorzenie postępowania.
3. Na postanowienie o dalszym prowadzeniu postępowania podejrzanemu przysługuje zażalenie.
4. W wypadku wskazanym w ust. 2 warunkowe umorzenie można zastosować do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.
Art. 58. W zakresie uregulowanym w niniejszym rozdziale nie stosuje się art. 96–98 Kodeksu karnego.
Rozdział 7
Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe
Art. 59.(pominięty).
Art. 60. Zezwolenia wydane przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej na podstawie dotychczasowych przepisów o zapobieganiu narkomanii zachowują moc po wejściu ustawy w życie.
Art. 61. (pominięty).
Art. 62. Traci moc ustawa z dnia 31 stycznia 1985 r. o zapobieganiu narkomanii (Dz. U. Nr 4, poz. 15 i Nr 15, poz. 66, z 1987 r. Nr 33, poz. 180, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 89, poz. 517 oraz z 1991 r. Nr 105, poz. 452).
Art. 63. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów rozdziału 5, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Załączniki do ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r.
Załącznik nr 1
WYKAZ PREKURSORÓW
Załącznik nr 2
WYKAZ ŚRODKÓW ODUŻAJĄCYCH
Załącznik nr 3
WYKAZ SUBSTANCJI PSYCHOTROPOWYCH
[1] Obecnie: produktów leczniczych w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381), która weszła w życie 1 października 2002 r.; zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo farmaceutyczne, ustawę o wyrobach medycznych oraz ustawę o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (Dz. U. Nr 126, poz. 1382 i Nr 154, poz. 1801 oraz z 2002 r. Nr 32, poz. 300), która weszła w życie 1 października 2002 r.
[2] Obecnie: wyrobach medycznych, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 126, poz. 1380), która weszła w życie 1 października 2002 r.; zgodnie z art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo farmaceutyczne, ustawę o wyrobach medycznych oraz ustawę o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (Dz. U. Nr 126, poz. 1382 i Nr 154, poz. 1801 oraz z 2002 r. Nr 32, poz. 300), która weszła w życie 1 października 2002 r.
[3] Art. 11 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 35 ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. Nr 238, poz. 2390). Zmiana weszła w życie 5 lutego 2005 r.
[4] Obecnie: zezwolenie w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178), która weszła w życie 1 stycznia 2001 r., zgodnie z art. 96 ust. 2 pkt 4 i art. 97 tej ustawy.
[5] Obecnie: państwowy powiatowy inspektor sanitarny, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej oraz zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 37, poz. 329), która weszła w życie 27 kwietnia 2002 r.
[6] Obecnie: Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej oraz zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 37, poz. 329), która weszła w życie 27 kwietnia 2002 r.
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00