Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 27 września 2023 r., sygn. II SA/Gl 897/23

Budowlane prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska, Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Nowak (spr.), Sędzia WSA Artur Żurawik, Protokolant specjalista Magdalena Dąbek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 września 2023 r. sprawy ze skargi B. K. na decyzję Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Katowicach z dnia 29 marca 2023 r. nr WINB.WOA.7721.445.2022.KC w przedmiocie legalności robót budowlanych oddala skargę.

Uzasadnienie

Śląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej: "ŚWINB" lub "organ odwoławczy") decyzją z dnia 29 marca 2023 r., znak: WINB.WOA.7721.445.2022.KC, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2000 ze zm.) - dalej "k.p.a.", oraz art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 2351 ze zm.) - dalej: "P.b.", po rozpatrzeniu odwołania B.K. (dalej: "strona" lub "skarżąca"), od decyzji nr [...] z dnia 28 października 2022 r., znak: [...] Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w R. (dalej: "PINB" lub "organ I instancji"), umarzającej postępowanie administracyjne w sprawie budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego położonego w R. przy ul. [...], działka nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji w całości.

Przedmiotowa decyzja zapadła w następującym stanie faktycznym i prawnym:

PINB decyzją z dnia 6 kwietnia 2021 r., nr [...], umorzył postępowanie administracyjne w sprawie budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego położonego w R. przy ul. [...], na działce nr [...]- jako bezprzedmiotowe.

W uzasadnieniu PINB podał m. in., że podczas kontroli przeprowadzonej na terenie nieruchomości stwierdzono, iż z tyłu budynku jednorodzinnego jest dobudowane pomieszczenie parterowe, z garażem w części podpiwniczonej. Wymiary tej części budynku wynoszą 4,78 m na ok. 5 m. Jest to część budynku mieszkalnego posiadająca dodatkowe wyjście zewnętrzne. Odległość tej części od ogrodzenia znajdującego się najprawdopodobniej w granicy pomiędzy działkami nr [...] i [...] wynosi ok. 3,15 m. W ocenie PINB powyższy stan naruszał przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (j.t. Dz. U. z 2019 r., poz. 1065 ze zm.) – dalej: "rozporządzenie WT", w szczególności w zakresie § 12 dotyczącego odległości budynków od granic działek, jak również przepisy obowiązującego w dacie budowy zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 29 czerwca 1966 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane budownictwa powszechnego (Dz. Urz. M. Bud. z 1966 r., Nr 10, poz. 44) – dalej: "Zarządzenie". Jak zauważył PINB przepisy zawarte w Zarządzeniu dopuszczały co prawda możliwość takiego usytuowania budynku, wskazywały one jedynie, że należy zachować odległość pomiędzy budynkami 8 m. W trakcie postępowania organowi I instancji nie udało się odnaleźć dokumentów dotyczących budowy budynku jednorodzinnego. PINB wskazał, że z informacji uzyskanych z portalu internetowego Geoportal wynika, że rok budowy budynku był rok 1967. Uzyskane zdjęcia lotnicze z różnych lat wykazały, że przybudówka podpiwniczona z garażem istniała już w latach 80., co zdaniem PINB może oznaczać, że została wybudowana razem z budynkiem. W ocenie PINB brak dokumentów nie mógł być podstawą do uznania, że wybudowany budynek, bądź jego część, jest samowolą budowlaną. Dokumenty takie mogły bowiem zaginąć, mogły zostać zarchiwizowane, a później zutylizowane po okresie archiwizacji. Jedynym naruszeniem przepisów zarówno ówczesnych, jak i obecnych, było wykonanie okien otwieralnych, przeźroczystych, w ścianie znajdującej się mniej niż 4 m od granicy z działką sąsiednią, wykonanych w podpiwniczonej dobudówce na parterze. PINB ustalił, że przedmiotem postępowania są dwa okna wykonane w parterowej, podpiwniczonej dobudówce od strony ogrodu, w ścianie zwróconej w stronę granicy z działką nr [...]. Odległość ściany z oknami od ogrodzenia znajdującego się najprawdopodobniej w tej granicy wynosi ok. 3,05 m. Działka nr [...] w okresie budowy domu jednorodzinnego na działce nr [...] była działką o przeznaczeniu rolniczym, a nie budowlanym. Jak wywiódł PINB taka okoliczność w okresie poprzednim miała istotne znaczenie, ponieważ w niektórych przepisach odległości od granicy z działką sąsiednią dotyczyły tylko działek budowlanych i w takim przypadku odległość ściany z otworami okiennymi od granicy z działką o przeznaczeniu rolnym mogła być mniejsza niż 4 m. PINB przywołał § 20 ust. 2 Rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury z dnia 21 lipca 1961 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane budownictwa powszechnego (Dz. U. Nr 38, poz. 196 z 1961 r.) – dalej: "Rozporządzenie", zgodnie z którym odległości pomiędzy budynkami zaliczonymi do odpowiedniej kategorii niebezpieczeństwa pożarowego, tak jak w tym przypadku, powinna wynosić 8 m. Zwrócił jednak uwagę że według ust. 12 tego przepisu w razie, gdy wymaga tego prawidłowa zabudowa sąsiadujących ze sobą nieruchomości i zachowane zostaną obowiązujące odległości pomiędzy budynkami, właściwy organ państwowego nadzoru budowlanego może zezwolić na usytuowanie budynków wymienionych w ust. 1 i 2 na granicy nieruchomości albo w odległości co najmniej 1 m od granicy. Zasadniczo odległość budynku od granicy w przypadku, gdy sąsiednia działka nie była zabudowana, powinna wynosić 3 m dla ściany bez okien lub 4 m dla ściany z oknami. Jak ocenił PINB często jednak w przypadku, gdy działka sąsiednia miała przeznaczenie rolnicze, właściwy organ wyrażał zgodę na zbliżenie się budynku do takiej granicy na odległości mniejsze, w oparciu o wskazany przepis § 20 ust. 12 Rozporządzenia. Analizując powyższe ustalenia PINB uznał, że budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego w obecnym kształcie, zrealizowanego na działce nr [...], nie można traktować jako samowoli budowlanej. Ponadto, wykonanie okien w ścianie zbliżonej do granicy z sąsiednią działką na odległość ok. 3,05 m, w czasie kiedy działka sąsiednia była gruntem ornym, nie stanowiło odstępstwa od obowiązujących wówczas przepisów. Właściwy organ mógł jednak zaakceptować taką lokalizację budynku w uzasadnionych przypadkach.